Palè Sans-Souci

Palè Sans-Souci

Palè San-Sousi a se yon palè an Ayiti nan vil Milo, Nò, ki sitiye apeprè 5 kilomèt nan nòdès Sitadèl-Laferyè, ak 13 kilomèt nan sidwès la nan Zòn Pwoteje nan Kontwole Resous Natirèl nan Twa Kouch. Se ansyen kay Wa Henry Christophe.

Istwa kote a

Palè San Sousi te konstwi nan lane 1810 pou rive 1813 sou lòd Jeneral Henry Christophe ki te goumen pou libere Ayiti anba men peyi Lafrans pou endepandans. Aprè lanmò papa nasyon an Jean Jacques Dessalines, peyi a te divize an 2 pati. Nan pati lwès ak sid peyi a te gen Alexandre Petion epi nò peyi a te gen jeneral Henry Christophe ki t ap dirije. Aprè kèk tan, nan mwa mas 1811, jeneral Henry Christophe te deklare tèt li wa sou non Henry Premye. Kapital wayòm Wa Henry a te rele Cap-Henry ki se aktyèl vil Okap. Wa Henry premye te lanse anpil gwo travay. Pami yo, te gen yon gwo chapèl, te gen tou anpil anèks kazèn, lopital, ministè, enprimri, otèl, lekòl, akademi pou atis, fèm elatriye.

Orijin non Palè Sans-Souci a

Genyen anpil teyori sou orijin non Palè San Sousi a. Daprè yon premye ipotèz ki pa fasil pou verifye, yo di ke yo bay palè a non ''Sans-Souci''.. a paske wa Henry Christophe te genyen yon atitid vag. Daprè yon lòt ipotèz ki pi konvenkan yo di ke palè a te pote non sa tou paske se yon edifis ke wa Henry Christophe te konn al repoze.

Selon yon dènye ipotèz yo di ke wa Henry Christophe te enspire l de palè Sans-Souci ki nan peyi almay ki te konstwi nan lane 1745 pou rive nan lane 1747 pou Anperè Prisyen an Frederic 2, byenke pa gen prèv fòmèl sou koze enfliyans sa.

Men jan defen Antwoplòg Michel Wolf Trouillot toujou di l, Sans-Souci se te non tou Jean Baptiste Sans Souci, yon ewo lagè endepandans peyi dAyiti ki te vin youn na prensipal rival wa Henry Christophe pandan gè a. Wa Henry Christophe te touye Sans- Souci sou espas sou espas kote Palè a te konstwi a, gen anpil chans pou Palè a pote non l. Daprè yon ipotèz trè konvenkan ke Michel Wolf Trouillot pataje avèk nou, li fè nou konnen ke palè a te konstwi kote rival Henry Christophe la te antere a paske daprè yon koutim afriken ki trè ansyen lè w fè yon konstriksyon kote rival ou a antere ou absòbe tout pwisans li. Se te yon pakèt Ayisyen ki te orijinè wayòm fon Dawome a ki te anpil nan antouraj Wa Henry Christophe ki te enspire l koutim sa. Non peyi kote yo soti a: Dawome(Danxome) ki vle di nan vant Dan, yon chèf lokal ke Wa Dakodonou te bati palè a sou kò li, ki te tou bay Wayòm li an pote non li. Men jiskaprezan gen deba sou orijin non Palè San Sousi a.

Lyen deyò

• Palè Sans-Souci sou unesco.org (sitwèb Patrimwàn mondyal)