Aller au contenu

Rwanda

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
Rwanda

Rwanda
Rwanda
{{{lyen_drapo}}}
{{{lyen_drapo}}}

drapo

{{{lyen_anblèm}}}

anblèm

sipèfisi 26 338 km2 km²
majistra Édouard Ngirente (en)
popilasyon Erreur Lua dans mw.text.lua à la ligne 25 : bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil). ab.
popilasyon dat
enfo
sitwèb www.gov.rw

Rwanda (nan lang kreyòl Ayisyen Wanda) se yon peyi ki nan kontinan Afrik pou plis presizyon nan pati afrik lwès. Kapital li se Kigali, li gen ti non jwèt li "peyi mil mòn". Rwanda gen yon sipèfisi 26,338 km2. Li pataje fwontyè ak Uganda nan nò, Tanzani sou bò solèy leve, Burundi nan sid, ak Repiblik Demokratik Kongo nan lwès.[1]

Wikimedia Commons genyen dokiman medya, imaj, video sou :


Epòk avan kolonizasyon

[modifye | modifye kòd]

Gihanga se premye Monak nan peyi Rwanda, ki soti nan dinasti Banyiginya, ki te vin, alantou 1091, souveren (mwami) nan peyi a. Lè sa a, Rwanda se yon konfederasyon klan. Popilasyon Rwandan avan kolonizasyon an estriktire nan anviwon ven klan ki fòme ak elve (Tutsi yo), kiltivatè (majorite Hutu) ak atizan (Twa). Twa yo soti nan popilasyon pigme yo ki te orijinèlman peple rejyon an. Klan an se referans idantite chak Rwandè. Chak klan te gen yon lidè yo te rele mwami ki soti nan yon liy patriyakal. Youn nan klan yo, ki te dirije pa yon liy Tutsi, te domine rejyon an ak mwami li yo te konsidere kòm wa nan Rwanda. Popilasyon yo te pale menm lang, Kinyarwanda, te pataje menm relijyon, pafwa te kapab marye youn ak lòt epi yo te kapab deplase soti nan yon klas nan yon lòt pa yon favè nan mwami a ki konparab ak annoblisman. Yo kritike aplikasyon konsèp etnisite a nan popilasyon sa yo. Sistèm kliyantèlis sa a, pafwa yo dekri kòm feyodal, te baze sou posesyon bèf oswa tè. Estrikti sa a te fè konkrè pa yon lidè bèt, yon lidè tè ak yon lidè militè.[2]

Peyi nan Afrik
Afrik dinò : Aljeri · Ejip 1 · Libi · Mawòk 3 · Moritani · Sahara oksidantal 4 · Soudan · Tinizi
Afrik lwès : Benen · Boukinafaso · Kap Vè 2 · Kòt divwa · Ganbi · Gana · Gine · Gine-Bisawo · Liberya · Mali · Nijè · Nijerya · Senegal · Syera Leyòn · Togo
Afrik santral : Kamewoun · Repiblik santafrik · Kongo (Brazavil) · Kongo (Kinchasa) · Gabon · Gine ekwateryal · Sen Tome ak Pwènsip · Tchad
Afrik lès : Bouwoundi · Djibouti · Eritre · Etyopi · Kenya · Ouganda · Rwanda · Sechèl 2 · Somali · Tanzani
Afrik disid : Afrik disid · Angola · Botswana · Komò 2 · Lezoto · Madagaska 2 · Malawi · Moris 2 · Mozanbik · Namibi · Swazilann · Zanbi · Zimbabwe

Òt kote nan Afrik : Sahara oksidantal 4 · Somaliland

1 ki gen yon pati nan Afrik — 2 peyi lil — 3 ki pa manm Inyon Afrikèn — 4 pa rekoni pou tout kominote entènasyonal men ki nan Inyon Afrikèn

  1. https://www.gov.rw/about.  Missing or empty |title= (help)
  2. https://perspective.usherbrooke.ca/bilan/servlet/BMHistoriquePays/rwa.  Missing or empty |title= (help)