Gonayiv (komin)

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
Aller à la navigation Aller à la recherche


Gonayiv (komin)
Gonayiv

vil nan awondisman Gonayiv
Gonayiv (komin).
Gonayiv (komin).
{{{lyen_anblèm}}}

anblèm

koodone yo lat 19° 27′ Nò
lon 72° 41′ Lwès
sipèfisi 573,58 km²
Pont Tamarin, Bassin, Petit Rivière de Bayonnais, Poteaux, Labranle seksyon kominal
popilasyon 324 043 ab.
dansite 565 ab./km²
popilasyon dat 2009

Gonayiv se yon vil nan peyi Ayiti.

Vil Gonayiv sitiye l a 171 kilomèt de kapital Ayiti a, Pòtoprens. Gonayiv jwi yon klima nòmal. Gonayiv se youn nan vil ki pi ansyen nan peyi a. Administrativman, Gonayiv sibdivize kounye a an senk (5) seksyon kominal. Li gen pou pi piti desanswasanteyen(261) lokalite ak san sèz (116) lojman[1]. Li genyen tou yon distri, Bayonnais, ki tonbe anba 3yèm seksyon kominal Petite Rivière de Bayonnais.

Chèf depatman Latibonit, komin Gonayiv limite nan nò ak komin Pilat, Gros Morne, Terre Neuve ak Anse Wouj; nan sid, pa Gòlf Gonâve ak minisipalite Lestè, Desalin ak Saint-Michel de l'Attalaye; sou bò solèy leve, pa minisipalite Plaissance, Pilat ak Ennery ak nan lwès, pa Gòlf Gonâve ak minisipalite Terre Neuve ak Anse Rouge.

Nan epòk Endyen yo, Gonayiv te pote non Gonaïbo, non tèm Endyen an ki te deziyen yon lokalite Caciquat de la Maguana. Gonayiv se yon komin transvèsal ki konekte depatman nò ak depatman lwès. Li rich nan kiryozite, tou de istorik ak kiltirèl.

Moun ki rete nan komin nan rele gonaïviennes, gonaïviennes. Fèt patwonal sen patwon yo, Saint Charles Borromeo ak Our Lady of Visitation, selebre 4 novanm ak 2 jiyè respektivman.

Yon vil istorik, Gonayiv te temwen anpil evènman politik. Pandan Lagè Endepandans lan, li te konsidere kòm yon vil nan ostilite kont kolon franse. Nan mwa fevriye 1802, batay nan ravin koulèv la toupre Gonayiv montre premye konfwontasyon ant lame Tousen Louvèti a ak twoup Rochambeau yo. Se te toujou nan Gonayiv ke Tousen Louvèti te arete e yo te anbake pou Okap e apre an Frans. Gonayiv te sit rankont ensije premye janvye 1804 devan lotèl peyi a pou te deklare endepandans epi bay Jean Jacques Dessalines otorite siprèm1. Nan dat 1ye janvye 1904 ak 2004, se te plas komemorasyon santyè a ak bisantnè endepandans peyi a.

Kidonk, Gonayiv te prezan nan kèk gwo evènman ki make listwa peyi a. Egzanp yo enkli siyen Lwa Endepandans lan, leve kanpe popilè kont diktati Divalye a, rebelyon kont ansyen Prezidan Jean Bertrand Aristide.

Soti nan pwen de vi nan pwodiksyon ekonomik, li se pi popilè pou sèl li yo (klori sodyòm). Gonayiv toujou kenbe anprent kiltirèl zansèt nou yo. Nan tanp vodou rejyon Gonayiv yo menm fèt jodi a gwo seremoni ki dedye ak lespri fanmi wayal Dahomey; chante, dans, sakrifis elatriye. Temwen kote yo pi popilè tankou Soukri, Lakou Souvenans.

Istwa[modifye | modifye kòd]

Gonayiv te fonde an 1422 pa Endyen yo. Gonayiv se yon Vil senbolik, akòz patisipasyon li nan revolisyon an Ayisyen, vil sa a pral pwouve nan tout listwa peyi Dayiti se yon vil rezistans epi li rekonèt kòm bèso Endepandans pou tout mond lan.

Jewografi[modifye | modifye kòd]

Demografi[modifye | modifye kòd]

Administrasyon[modifye | modifye kòd]

Moniman[modifye | modifye kòd]

  • Estati Jan Jak Desalin
  • Plas Dam
  • Plas Boutèy
  • Memoryal Endepandans

Kilti[modifye | modifye kòd]

Espò[modifye | modifye kòd]

Pèsonalite[modifye | modifye kòd]

Referans[modifye | modifye kòd]

  1. « Gonaïves ». FENAMH (in français). Archived from the original on 2022-11-02. Retrieved 2022-11-02. 

Lyen deyò[modifye | modifye kòd]