Radoje Domanović
| Nesans |
Ovsište |
|---|---|
| Lanmò |
(ak 35 ane) Bèlgrad |
| Nasyonalite | Sèb |
| Peyi nesans | Sèbi |
Radoje Domanović, ki fèt 16 fevriye 1873 nan Ovsište (Sèbi) epi ki mouri 17 out 1908 nan Bèlgrad (Sèbi), se te yon ekriven, jounalis ak pwofesè sèb.
Li pi popilè pou istwa satirik li yo.
Biyografi
[modifye | modifye kòd]Radoje Domanović te fèt nan vilaj la nan Ovsište nan Sèbi. Li te pitit gason yon pwofesè lokal yo ak antreprenè Miloš Domanović, ak Persida Cukić, desandan Pavle Cukić, youn nan kòmandan militè yo nan Premye ak Dezyèm soulèvman sèb la. Li te pase anfans li nan vilaj Gornje Jarušice tou pre Kragujevac, kote li te ale nan lekòl primè. Li gradye lekòl segondè nan Kragujevac, ak Fakilte Filozofi nan Inivèsite Bèlgrad, kote li te etidye lanng sèb ak istwa.
An 1895, Domanović te resevwa premye randevou li, yon pòs ansèyman nan Pirot, nan sid Sèbi, rejyon ki te libere soti nan Anpi Ottoman an. An Pirot, li te rankontre Jaša Prodanović (1867–1948), pwofesè ak aktivis ki te ede fòme opinyon politik li yo. Se la tou li te rankontre fiti madanm li, Natalija Raketić (1875–1939), yon pwofesè lekòl ki soti nan Sremski Karlovci, yon moun ki sipòte li anpil. Yo te gen twa (3) pitit ansanm.
Depi li rantre nan Pati Radikal Pèp la, li te vin nan konfli ak rejim dinasti Obrenović la, epi li te transfere nan Vranje fen 1895. An 1896 li te transfere ankò nan Leskovac. Li te pibliye premyè istwa kont gouvènman an 1895. Apre premyè aparisyon piblik li kont gouvènman an nan lane 1898, li menm ak madanm li yo te ranvwaye de sèvis sivil. Domanović ak fanmi li te demenaje ale Bèlgrad.
Nan Bèlgrad li te kòmanse travay ak ekriven “Zvezda” (Zetwal) nan jounal chak semèn ak jounal politik opozisyon an “Odjek” (Eko). Nan moman sa a li te kòmanse ekri ak pibliye premyè istwa satirik li yo, tankou “Demon” ak “Abolisyon nan pasyon”. Sak te fè Radoje vini popilè se piblikasyon istwa ki pi popilè li yo rele, “Gid la” (1901) ak “Stradija” (1902), nan yo li ouvètman atake ak montre ipokrizi a ak erè nan rejim lan.
Aprè koudeta ki te fini ak rèy Aleksandar Obrenović an 1903, Domanović te resevwa yon pòs sekretè nan Ministè Edikasyon, e nouvo gouvènman an te pèmèt li ale an Almay pou yon ane, li te pase tan sa yo an Minik. Lè li retounen Sèbi, Radoje te desi, wont ak mank de chanjman ki te genyen nan sosyete a. Li te kòmanse pwòp jounal politik li chak semèn, “Stradija”, te konn kritike feblès ki te genyen nan demokrasi a. Men lè li ekri yo pa te gen menm fòs ak enspirasyon li te konn itilize anvan yo.
Radoje Domanović te mouri a minwi edmi 17 out 1908. Li te gen 35 kan, li te gen nemoni ak tibèkiloz. Li te antere nan Nouvo Simityè Bèlgrad la. Anpil travay li yo te pèdi pandan Premyè Gè mondyal la.[1]
Zèv li yo
[modifye | modifye kòd]Kèk nan travay Radoje Domanović ki pi popilè :
- 1898 : Ukidanje strasti (Abolisyon nan pasyon)
- 1898 : Demon
- 1899 : Danga (Mak la)
- 1901 : Vođa (Gid la)
- 1901 : ''Kraljević Marko po drugi put među Srbima (Prens Marko nan mitan Sèb yo pou yon dezyèm fwa)
- 1902 : Mrtvo more (Yan lanmè mouri)
- 1902 : Čudan san/Moderni ustanak (Soulèvman modèn)
- 1902 : Stradija
- 1902 : Razmišljanje jednog običnog srpskog vola (Yon bèf sèb ki tap panse)