Prezidan Repiblik Ayiti
| pòs Prezidansyèl ann Ayiti | |
| Fonksyon | |
|---|---|
| Prezidan Repiblik Ayiti | |
| – ({{||||||}}) | |
| Eleksyon | eleksyon prezidansyèl an |
| Gouvènman |
|
| Predesesè | [[]] (pwovizwa) |
| Siksesè | () |
| Biyografi | |
| Dat nesans | [[]] [[]] |
| Lye nesans | |
| Peyi nesans | Ayiti |
| Dat lanmò | [[]] [[]] () |
| Lye lanmò | |
| Peyi lanmò | Ayiti |
| Nasyonalite |  ayisyen
|
| Pati politik | Politik (Pati nasyònalis) |
| Konjwen | [[]] |
| Relijyon | katolik |
|
|
|
 |
|
| Amwari Ayiti | |
modifye  |
|
Prezidan Repiblik Ayiti se Chèf Leta ayisyen.
Elijibilite
[modifye | modifye kòd]kondisyon yon moun gen dwa vin Prezidan Repiblik d Ayiti:[1] :
1) Fòk li Ayisyen natif natal. Epi, fòk li pa te janm pa Ayisyen ankò.
2) Fòk li te deja gen trannsenk (35) ane, jou eleksyon an.
3) Fòk li gen tout dwa sivil li ak tout dwa politik li a, e fòk li pa janm jwenn okenn pinisyon grav ou byen okenn pinisyon pou l ta wont, nan men jij ki jije krim yo rele krim dwa komen.
4) Fòk li gen omwen yon kay ann Ayiti, e fòk se nan peyi a li abitye rete.
5) Fòk li te rete nan peyi a senk (5) ane, youn dèyè lòt, anvan dat eleksyon an.
6) Fòk li gen papye ofisyèl li, kòmkwa li an règ ak Leta, si li te reskonsab lajan Leta.
Eleksyon
[modifye | modifye kòd]Eleksyon pou prezidan, fèt dènye dimanch mwa novanm, senkyèm ane tan sèvis prezidan an[2].
Prezidan an nan Repiblik la se eli pa vòt inivèsèl dirèk pa yon majorite absoli nan votè yo. Si li pa jwenn nan premye tou an, yon dezyèm tou se pran. Se sèlman de (2) kandida yo ki, si sa nesesè, aprè yo fin retrè a nan kandida ki pi te favorize, yo gen pi wo vòt nan premye tou an.[3] Sepandan, kandida ki pi te favorize nan premye tou an ki pa te jwenn yon majorite absoli te deklare gayan an nan evènman an ke plon li sou pouswit imedya li egal a oswa pi gran pase ven-senk pousan[4].
Sèman
[modifye | modifye kòd]pawòl Prezidan Repiblik la pale, lè li leve lamen, an prezans Asanble Nasyonal la, anvan li rantre nan travay prezidan li :
"Mwen sèmante, devan Bondye ak devan peyi an, m ap obeyi tou sa ki nan Konstitisyon an, ak tou sa ki nan lwa repiblik d Ayiti. E, m ap fè tout moun obeyi yo menm jan tou. M ap respekte tout dwa pèp Ayisyen genyen. E, m ap fè tout moun respekte yo menm jan tou. M ap fè tou sa m kapab pou pèp peyi d Ayiti toujou rete yon gran pèp, pou li toujou mèt lakay li, e pou li pa janm pèdi pi piti moso nan tè peyi a."
Dire manda
[modifye | modifye kòd]Dire manda prezidan an se senk (5) ane[5]. Tan sèvis Prezidan an kòmanse nan 7 fevriye aprè dat eleksyon an. Si eleksyon an pa ka pran plas anvan 7 fevriye Prezidan an eli pran moute biwo imedyatman aprè validasyon a nan bilten vòt epi manda li sipoze te kòmanse nan 7 fevriye nan ane a eleksyon an.[2].
Atribisyon ak pouvwa
[modifye | modifye kòd]Prezidan an Repiblik la, ki an tèt Eta a, asire respè a ak ekzekisyon an nan Konstitisyon an ak estabilite nan enstitisyon yo. Li asire fonksyònman regilye otorite piblik yo kòm byen ke kontinuite nan Eta a. Prezidan an nan Repiblik la chwazi yon Premye Minis nan mitan manm yo nan pati a ki gen yon majorite nan Palman an.
Li pa ka ranvwaye Premye Minis sof si li demisyone li oswa li resevwa yon vòt ki pa gen konfyans pa Palman an.
Li akredite anbasadè ak anvwaye ekstraòdinè.
Li deklare lagè, negosye ak siy trete lapè avèk apwobasyon Asanble Nasyonal la.
Li nonmen Kòmandan-an-Chèf Fòs Ame ak Lapolis la, Anvwaye Espesyal yo ak Konsèy administrasyon yo nan òganizasyon otonòm aprè apwobasyon Sena a. Prezidan an nan Repiblik la se lidè nominal nan fòs lame a, li pa janm kòmandman yo an pèsòn (li menm).
Li pibliye lwa yo e li gen dwa objeksyon anvan li pibliye yon lwa.
Lis prezidan
[modifye | modifye kòd]Gade tou
[modifye | modifye kòd]Referans
[modifye | modifye kòd]Lyen deyò
[modifye | modifye kòd]- ht Konstitisyon 1987 sou haiti.org
- fr Tèks entegral amandman Konstitisyon 1987