Prefiks Sistèm entènasyonal inite yo

Ajoute lyen yo
Depi Wikipedya, ansiklopedi lib

Prefiks Sistèm Entènasyonal Inite yo senplifye manyen valè nimerik kantite fizik ki pi piti oswa pi gwo pase inite Sistèm entènasyonal. Prefiks sa yo reprezante pouvwa 1 000 (103), eksepte deka- ak deci- (10 ak 1/10, swa 101 ak 10−1) ak èkto- ak santi- (100 ak 1/100, oswa 102 ak 10−2).

Prefiks sa yo etabli pa Biwo Entènasyonal Pwa ak Mezi sou fòm rezolisyon konferans jeneral li yo, ki jeneralman fèt chak kat ane. Rezolisyon sa yo ofisyèlman prefiks ki deja egziste oswa kreye nouvo (pou pouvwa ekspozan ki pi wo yo nan valè absoli).

Istwa[modifye | modifye kòd]

prefiks inite yo yo site pou premye fwa — soti nan mili- rive kilo- — nan yon rapò Biwo Pwa ak Mezi franse a nan . Yo te adopte ofisyèlman nan lwa 18 jèminal ane III ()[1]. Apre pwogrè nan domèn elektrisite ak magnetism, (en) British Association for the Advancement of Science te kreye an 1874 CGS system la. , ki gen ladann prefiks ki soti nan mikwo- rive mega-[2]. Kreyasyon Sistèm Entènasyonal Inite yo an 1960, nan okazyon Modèl:11yèm Konferans Jeneral Pwa ak Mezi, fikse règ pou sèvi ak prefiks yo epi fè yo ofisyèl piko-totera. -; prefiks femto- ak atto- yo te defini an 1964; peta- ak exa- an 1975; yocto-, zepto-, zetta- ak yotta- an 1991; ak quecto-, ronto-, ronna- ak quetta- an 2022[3],[4].

Lis[modifye | modifye kòd]

Prefiks Sistèm Entènasyonal Inite yo ak nimewo korespondan yo[5]
Prefiks[alpha 1] Nimewo matche
Non Senbòl Dat Puisans Notasyon desimal Non nimewo
nan 10 nan 1 000 Echèl long[alpha 2] Echèl kout
Keta K 2022 1030 1 00010 10 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 Kentilyon Nonilyon
Wona R 2022 1027 1 0009 10 000 000 000 000 000 000 000 000 000 Kwadrilya Oktilyon
Yota Y 1991 1024 1 0008 10 000 000 000 000 000 000 000 000 Kwadrilyon Septilyon
Zeta Z 1991 1021 1 0007 1 000 000 000 000 000 000 000 Bilya Septilyon
Egza E 1975 1018 1 0006 1 000 000 000 000 000 000 Trilyon[alpha 3] Kentilyon
Peta P 1975 1015 1 0005 1 000 000 000 000 000 Bilya Kwadrilyon
Tera T 1960 1012 1 0004 1 000 000 000 000 Bilya[alpha 3] Biya
Giga G 1960 109 1 0003 1 000 000 000 Bilya Bilya
Mega M 1960 106 1 0002 1 000 000 Million
Kilo k 1795 103 1 0001 1 000 Mè
Hecto h 1795 102 1 0002/3 100 Santèn
Deca da 1795 101 1 0001/3 10 Dè dizèn
(okenn) — — 100 1 0000 1 Inite
Desizyon d 1795 10−1 1 000−1/3 0.1 Dezyèm
Santim c 1795 10−2 1 000−2/3 0.01 Santyèm
Milli m 1795 10−3 1 000−1 0.001 milyèm
Mikwo µ 1960[alpha 4] 10−6 1 000−2 0.000001 Milyonyèm
Nano n 1960 10−9 1 000−3 0.000000001 Bilyonyèm[alpha 3] Bilyonyèm
Pico p 1960 10−12 1 000−4 0.000000000001 Bilyonyèm Trilyonyèm
Femto f 1964 10−15 1 000−5 0.000000000000001 Bilyonyèm Kwadriyonyèm
Atto a 1964 10−18 1 000−6 0.000000000000000001 Trilyonyèm Kintilyonyèm
Zepto z 1991 10−21 1 000−7 0.000000000000000000001 Trilyonyèm Sèktilyonyèm
Yocto y 1991 10−24 1 000−8 0.000000000000000000000001 Kwadriyonyèm Septilliyonyèm
Ronto r 2022 10−27 1 000−9 0.000000000000000000000000001 Kwadriyonyèm Oktilyonyèm
Kèk q 2022 10−30 1 000−10 0.0000000000000000000000000000001 Kintilyonyèm Nonilliyonth

Egzanp[modifye | modifye kòd]

  • 5 cm = 5 × 10−2 m = 5 × 0,01 m = 0,05 m
  • 3 MW = 3 × 106 W = 3 × 1 000 000 W = 3 000 000 W
  • Mas latè a se apeprè 5,97 Rg (5,97 × 1027 g, oswa 5,97 × 1024 kg)
  • mas Jipitè a se apeprè 1,90 Qg (1,90 × 1030 g, oswa 1,90 × 1027 kg)


Nòt ak referans[modifye | modifye kòd]

Nòt[modifye | modifye kòd]

  1. ↑ Sa yo se prefiks an franse. Nan lòt lang yo jeneralman diferan sèlman pa diakritik yo (pa egzanp, "e" olye de "é" nan Angle).
  2. ↑ echèl long yo itilize isit la se referans an Ewòp (eksepte Grann Bretay) ak nan peyi ki pale fransè. echèl kout yo itilize prensipalman Etazini, Brezil, Grann Bretay ak lòt peyi ki pale angle (eksepte Kanada).
  3. ↑ 3,0 3,1 et 3,2 Anglè (en) trillion pafwa transkri kòm "bilyon" olye pou yo tradui nan "bilyon", ak menm jan an tou (en) milya nan "bilyon" olye de "milya". Kanta senbòl "ppb" ((en) part per billion), sa vle di an franse "pati pa milya".
  4. ↑ Rekonesans an 1948 nan micron CGPM te anile an 1967. Moun ki pale angle souvan itilize miniskil u olye de µ , pa egzanp nan dyagram elektwonik (kote nou jwenn uF ak uH olye de µF ak µH pou mikrofarad ak microhenry), klavye QWERTY pa toujou genyen karaktè sa a.

Referans[modifye | modifye kòd]

  1. ↑ (en) Mezi tout bagay. — Odise sèt ane ki te transfòme mond lan, (ISBN 978-0-349-11507-8) .
  2. ↑ Taylor et Thompson 2008, p. 16.
  3. ↑ Taylor et Thompson 2008, p. 29.
  4. ↑ « Rezolisyon 3 nan [[:Modèl:27th]] (2022) ».
  5. ↑ BIPM 2019, p. 31.
Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Prefiks_Sistèm_entènasyonal_inite_yo&oldid=840452 »