Marie de Gournay

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
Marie de Gournay
Image illustrative de l’article Marie de Gournay
Marie de Gournay, litograf ki soti nan XIXe syèk apre yon desen Nicolas Henri Jacob te kenbe nan bibliyotèk Bòdo.
Biyografi
Non matènèl Marie de Gournay
Nasyonalite franse
Nesans
Pari, Lafrans (1364-1638)
Lanmò
Pari, Lafrans (1364-1638)
Tinon Damoiselle de G., Fille d'alliance de Monsieur de Montaigne
Aktivite Tradiktè, alchimis, redaksyon, ekriven, filozòf, powèt
Otè
Lang franse
Zèv prensipal
Zèv prensipal
  • Les Avis, ou les Presents de la Demoiselle de Gournay (1634)
    • Egalite gason ak fanm,
    • Plete dam yo,
    • Promenoir Monsieur de Montaigne,
modifye - modifye kòd - gade Wikidata Consultez la documentation du modèle

Marie de Gournay Koute ( Marie Le Jars), ki fèt pwobableman [1] nan Pari epi li te mouri nan Pari, se yon fanm lèt franse ak filozòf 16yèm syèk la ​​ak 17yèm syèk l ​​ak "pitit fi alyans lan"[2] pa Michel de Montaigne, kote li te pibliye an 1595 twazyèm edisyon Essais, ogmante pa tout koreksyon ekriti filozòf la. Antanke yon ekriven erudit, li chwazi viv ak ekriti li yo[3].

Biyografi[modifye | modifye kòd]

Marie de Gournay et Pierre de Brach

Anfans[modifye | modifye kòd]

Marie Le Jars te fèt nan Pari, pwobableman oswa pi bonè, nan [1].

Papa l, Guillaume Le Jars[4], konseye wa a ak trezorye, te achte yon chato ak yon senyè nan Gournay-sur-Aronde anvan l mouri nan 1578[5]. Marie, ki gen sèlman trèz ane, se pi gran nan sis timoun.
Manman l, Jeanne de Hacqueville, ki soti nan yon fanmi moun jistis [6], deside etabli ak pitit li yo nan Gournay. Li pa pran swen dispozisyon entelektyèl pitit fi li a, li edike Marie nan swiv "kod fi" noblès nan epòk la, sa vle di anseye yo katechism ak koud[3] . Marie pa sanble satisfè ak li. Li te chwazi plonje tèt li nan liv epi aprann Latin ak Grek[3] pou kont li.

Rankont ak Montaigne[modifye | modifye kòd]

Se nan 1583, anviwon laj dizwitan, li te dekouvri premye edisyon Essais pa Michel de Montaigne ki te “transpòte li ("yo te tranble ak admirasyon, " li te di. Li sèlman reve rankontre mesye sa a.

An 1586, a laj de 21 an, Marie de Gournay, kite kay li nan Beauvaisis, li rete poukont li nan Pari[3].

Nan 1588, li te voye Montaigne yon nòt eksprime dezi chod li pou wè l. Yo rankontre nan demen. Li gen venntwa e li gen senkannsenk.

Nan mwa ki vin apre yo, Montaigne te fè plizyè semèn nan Château de Gournay. Se te pandan yon ti mache, apre yon lekti pataje nan Plutark, ke li ta rakonte l istwa ki te pibliye an 1594 anba tit la: Le Proumenoir de Monsieur de Montaigne. Sa enspire tou pa yon travay Claude de Taillemont, Les Discours des Champs Faëz[7]. Petèt yo te gen yon relasyon amoure paske li ekri "renmen li pi plis pase patènèl", "Mwen sèlman gade l 'nan mond lan", pale de afeksyon li "plis pase abondan", nan "fason veyement nan ki moun li te renmen m' ak" te vle m 'pou yon tan long" ak fè lwanj abilite entelektyèl li. Omwen, se yon lanmou entelektyèl nan premye je ki soti nan yon amitye ak yon admirasyon mityèl[3]. Nan chapit XVII nan liv II nan "Essais yo" li ba li tit "pitit fi alyans".

Marie pa t gen posiblite pou l wè Montaigne ankò. Sepandan, li koresponn regilyèman avèk li.

Editè ak ekriven[modifye | modifye kòd]

Montaigne te mouri nan 1592, men Marie de Gournay pa t aprann lanmò li jis kenz mwa apre.

Françoise de Montaigne, vèv filozòf la, te voye yon kopi annoté Essais 1588 li epi li te mande l pou l okipe piblikasyon an. Jenn filozòf la kòmanse travay pou l pibliye premye edisyon posthume "Essais" yo, ak yon prefas ki long kote li defann lide Montaigne yo (ansanm ak fason sengilye li genyen pou l konbine latinism ak neologism[8]), ansanm ak yon adisyon nan pasaj ki soti nan tradiksyon Laten[3].

Apre lanmò manman l an 1594[9], li vwayaje ak Jean d'Espagnet[10] ak madanm li, apre sa te rete kenz mwa nan Montaigne, ak Madame de Montaigne ak pitit fi li Léonor, "sè alyans" li.

« Lè yon gason ase jenere pou l pa vle pèsonn tris lè l mouri, li se youn nan moun ki kite moun li renmen yo enkonsolab. »

Lè Marie de Gournay te fè fas ak gwo difikilte finansye, frè l, Charles, te oblije vann pwopriyete fanmi yo, sitou Gournay nan 1608.

Li ap viv nan Pari epi li enterese nan pwoblèm politik ak sosyal. Li te frekante entelektyèl ak moun nan lèt ak syans Henri Louis Habert de Montmor. Juste Lipse, yon lòt entelektyèl pi popilè, te prezante l nan tout Ewòp kòm yon fanm alfabetize. Men, nan tan sa a, li te trè difisil pou yon fanm reklame dwa li nan "panse".

Li te fè tradiksyon tou Salluste, Ovid, Virgil, Tacitus, vèsè sou chat li yo, sou Léonore ak Joan of Arc, te kritike "Précieuses”, adapte Ronsard, ki ekri sou enstriksyon Prens yo.
Li fè yon travay remakab sou Essais Montaigne nan tradui sitasyon laten yo, klarifye referans yo, anote ak klarifye tèks la.

Anba Dezyèm Anpi a, bibliyograf Pierre Deschamps (1821-1906), ki te site nan yon travay yon satir vyolan kont Louis de Montgommery enprime nan Niort an 1610, te di ke li te vize tou ak yon sèten Le Pelletier nan kapasite yo kòm "zanmi nan Jesuits "(Jijman parrisid trè mechan ak deteste Fr. Ravaillac...etc - Paris, Aubry, 1858, p.430).

Feminis[modifye | modifye kòd]

Konstamman kalomnye (si sou lavi pèsonèl li oswa sou travay li), li rete pa mwens prolifique. Li pran swen pou konstwi yon rezo pwotèktè lè li ofri plim li bay Rèn Marguerite nan Valois, Henri IV, Marie de Medici, Louis XIII, Marquise de Guercheville, la minis Villeroy ak Jeannin, Richelieu… Konsa, li te jwenn privilèj pou l te pibliye pwòp travay li. Richelieu ofri l yon modès pansyon wayal.

Li viv ak panse kòm yon feminis; li te pibliye an 1622 Equality of Men and Women, ak nan 1626 Women and Grief of Ladies kote li defann egalite absoli ant sèks yo, ni misogyny ni "filoloji". Nan premye liv la, li etidye an patikilye diferans yerarchize ant sèks yo, envite nou simonte yo[11].

Selibatè pa chwa nan non ekri, li bay pou tèt li pou kont li. Katolik, li te ostil kont Pwotestan, men fwote zepòl ak libètin tankou Théophile de Viau, Gabriel Naudé, La Mothe Le Vayer – nan ki moun li te eritye bibliyotèk li, ke li te eritye nan men Montaigne (ki li menm li te anote li epi eritye li nan men La Boétie).

Marie de Gournay te mouri nan Pari nan , nan laj swasanndinèf ane[12] ; li antere l nan Legliz Saint-Eustache (oswa nan Saint-Séverin?) [13].

Travay ak piblikasyon[modifye | modifye kòd]

Sou lòt pwojè yo :

  • anvan 1588 : yon sonèt ak yon od nan “Regrè antèman sou lanmò Aymée”. Nan Travay Pierre de Brach (Tomb Aymée)
  • 1594: Le Proumenoir de Monsieur de Montaigne (li sou entènèt)
  • 1595: Prefas Essais Michel, Seigneur de Montaigne, Modèl:Gallica, nan Les Essais Michel Seigneur de Montaigne.
  • 1595: Omaj nan pwoz pou Jean de Sponde, nan Response du Feu Sieur de Sponde...
  • 1598: Prefas sou Essais pa Michel, Seigneur de Montaigne, nan Les Essais pa Michel Seigneur de Montaigne
  • 1608: Byenveni nan men Monseyè Duke Anjou (li sou entènèt)
  • 1610: Adye nanm wa Lafrans ak Navarre Henry Gran, ak Defans Papa Jezuit yo page/n5/mode/2up (li sou entènèt)
  • 1610 - Adye nanm wa a bay Rèn Regente madanm li - Lapriyè pou nanm menm wa a, ekri nan lanmò li - Gratifikasyon nan Venice sou yon viktwa - Enstitisyon Prince la - Soti nan lang lan nan François - Sou kalomnye - Fo devosyon, Si tire revanj la lwa - Antipati nanm ba ak nanm wo - Konsiderasyon sou kèk istwa tribinal - Konsèy pou kèk moun nan Legliz la - Kite gwo lespri ak bon moun chache youn lòt - Soti nan anihilasyon an valè komen nan tan sa a ak pri a ti kras nan bon jan kalite a nan Noblès - Sa entegrite swiv sifizans vre - Sou vèsyon an nan ansyen Powèt yo, oswa nan Metafò yo - Egalite nan gason ak fanm - Chrysante, oswa konvalesans nan yon ti fi - Vicious Vèti - Rim - Diminitif François - Grimas monn nan - Zanmitay enpasyan - Sotite moun fou oswa sipoze - Chagren dam yo - Defans pwezi ak lang powèt yo - Konsèy sou nouvo edisyon an. Promenoir a - Promenoir - Ekskiz pou moun ki ekri - Lèt sou atizay tradui oratè yo - Vèsyon yon orasyon pa Tacitus - Vèsyon yon orasyon pa Sallust - Lèt Laodamie tradui soti nan Ovid - Dezyèm Filipik nan Sicero tradui - Soti nan fason an nan ekri Mesye du Perron ak Bertault, ki sèvi kòm yon Avètisman sou Powèm yo nan volim sa a - Pati nan Premye a.1ye nan Eneid la, kòmanse kote Monsieur le Cardinal du Perron fini tradui li - Dezyèm nan Eneid la tradui - Pati nan Katriyèm Eneid la, kòmanse kòm pi wo a apre Monsieur le Cardinal, Bouquet of Pynde, ki konpoze de plizyè flè - Si Liv sa a siviv mwen...
  • 1619: Vèsyon kèk pyès teyat Virgil, Tacitus, Sallust, ak Enstitisyon Monseyè, sèl frè wa a (gen ladan tou yon 'trete sou pwezi').
  • 1620: Echantiyon Virgil
  • 1620: de powèm nan Miz yo nan dèy
  • 1621: Tradiksyon. Pati nan katriyèm nan Aeneid la, ak yon orasyon pa Tacitus, ak youn pa Sallust.
  • 1622: Egalite Gason ak Fi
  • 1624: Mèsi wa a (li sou entènèt)
  • 1626: Lonbraj la - travay ki konpoze de melanj - Lòm se lonbraj yon rèv & travay li se lonbraj li ki gen ladann: Sou edikasyon timoun Lafrans - Nesans des Enfans de France - Eksklamasyon sou asasina deplorab ane a (li sou entènèt)
  • 1626: Doleyans Medam yo
  • 1628: twa powèm, nan Koleksyon plizyè enskripsyon pwopoze pou ranpli tab datant yo anba estati wa Charles VII ak sèvant Orléans...
  • 1634: Les Advis ou les Presens (ajoute nan L'Ombre: Diskou sou liv sa a bay Sophrosine, Lapriyè wa a bay S. Louys pandan syèj Rhé, Premye delivrans). nan Casal, Sou temerite ak tradiksyon VIyèm liv Eneid la) (li sou entènèt).
  • 1635: yon powèm, nan The Sacrifice of the Muses
  • 1635: yon powèm, nan Le Parnassus royal
  • 1641: re-édition de Advis (li sou entènèt)
  • 1642: de epigram, nan Le Jardin des Muses
  • 1644: yon epigram, nan Apwobasyon Parnaso ki vin anvan Cheviy mwen Adam Menuisier de Nevers
Marie de Gournay.

Nòt ak referans[modifye | modifye kòd]

  1. ↑ 1,0 et 1,1 Dat sa a Pierre Guillebaud (Pierre de Saint-Romuald nan relijyon) bay endirèkteman, ki nan premye volim li Jaden epitaf chwazi (Pari, 1647), site, paj 24-26, de epitaf nan "Marie de Jars, dam Gournay, Parisienne, te mouri nan Pari nan yon ane 16745, ane 1695. 7 jou, epi antere l nan Saint-Eustache. Sepandan, dat kontra maryaj paran li yo se 1ye mas, sa ta vle di ke li te fèt prematireman...
  2. ↑ Dapre tit la. Biyografi Mario Schiff: La Fille d'alliance de Montaigne, Marie de Gournay.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 et 3,5 Ni wè ni li te ye; Pantheon, Istwa, memwa: kote medam yo? - Georgette Sand Collective - Dokiman Hugo - Gwo fòma - Place des Libraires
  4. ↑ « 1ye mas 1565: Kontra maryaj Guillaume Le Jars ak Jeanne de Hacqueville », sur siv.archives-nationales.culture.gouv.fr.
  5. ↑ « 18 out 1578: Envantè apre lanmò Guillaume Le Jars, Sr de Gournay ... », sur siv.archives-nationales.culture.gouv.fr.
  6. ↑ , « Fanmi Hacqueville ».
  7. ↑ Marie-Thérèse Noiret: prescript/article/rhren_0181-6799_1996_num_43_1_2081?_Prescripts_Search_tabs1=standard& Dimansyon miltip nan trete Marie de Gournay paj 71
  8. ↑ « Reekri Montaigne nan 17yèm syèk la : remak sou kesyon imitasyon lengwistik Esè yo », Literati klasik,‎ , p. 49 (ISSN 0992-5279 ak 2260-8478, DOI 10.3917/licla.074.0049)
  9. ↑ « 9 septanm 1594: Envantè apre lanmò Jeanne de Hacqueville », sur siv.archives-nationales.culture.gouv.fr
  10. ↑ Thomas Willard: onepage&q= viette&f=false Jean D'Espagnet a rezime fizik retabli
  11. ↑ Johann Fleuri, "Job oswa pitit, dilèm Japonè a", atik ki te pibliye okòmansman an Oktòb 2015 anba tit “Fanm Japonè yo pa dezirab nan travay”, Way to see no 150, Desanm 2016-Janvye 2017 , p. 64-64.
  12. ↑ « Envantè apre lanmò Marie Le Jars [Marie de Gournay] . ».
  13. ↑ « Septanm 3, 1642: Testaman Marie Le Jars, ki siyen Gournay, ki abite rue Saint-Honoré, pawas Saint-Eustache... », sur siv.archives-nationales.culture.gouv.fr0.

Gade tou[modifye | modifye kòd]

Bibliyografi[modifye | modifye kòd]

  • Dezon-Jones Elyane, Marie de Gournay. Fragman nan yon diskou feminin, Paris, José Corti, 1988.
  • Fogel Michèle, Marie de Gournay, itinerè yon fanm savan, Paris, Fayard, 2004.
  • La Fille d'alliance de Montaigne, Marie de Gournay,
  • Istorièt Tallemant des Réaux, t. II, paj 124-128, Pari, 1834.
  • Travay konplè ki te pwodwi pa J.-C. Arnould, E. Berriot-Salvadore, M.-C. Bichard-Thomine, C. Blum, A. L. Franchetti, V. Worth-Stylianou, Paris, Honoré Champion, 2002 .
  • Egalite gason ak fanm, ki te swiv pa Grief des Dames, edisyon Claude Pinganaud etabli epi prezante pa Séverine Auffret, Paris, Arléa, 2008.
  • Beaulieu J.P., Fournier H. "Pratik dyalojik ak reekri nan travay Marie de Gournay", Neophilologus, volim 82, nimewo 3 (1998), 357-367, DOI:10.1023/A:1004225101249.
  • Noiset Marie-Thérèse, "Marie de Gournay ak kapris syèk yo", French Studies, vol. 29, nimewo 3, 1993, p. 193-205. Tèks konplè.
  • Pellegrin Marie-Frédérique, "'Bon sou kwen mal': filozofi moral Marie de Gournay", D. Conroy (dir.), "Fanm Filozòf nan peryòd modèn bonè (C17-C18)" , Early Modern French Studies, 43. 1, 2021, pp. 6-20.
  • (angle) en Dezon-Jones Elyane, "Marie de Gournay" nan Writings by Pre-Revolutionary French Women, Anne R. Larsen, Colette H. Winn, New York, Garland, 1999, 237-42.
  • ('angle) en Freeman Ring, Lynn Wendy, In Her Own Fashion': Marie de Gournay and the Fabrication of the Writer's Persona, 2007. /10150/194459/1/azu_etd_2027_sip1_m.pdf tèks konplè.
  • (angle) en Frelick Nancy, "(Re)Fashoning Marie de Gournay" nan La Femme au XVIIe siècle. Pwosedi konferans nan Vancouver. University of British Columbia. 5- ki te edite pa Richard G. Hodgson, Tübingen, Gunter Narr, 2002. https://books.google.fr/booksid=UY8ONbC9l9EC&lpg=PA165&ots=e5YMrg2schiffario&%20lqshlf_ = fr&pg=PP1#v=onepage&q=mario%20schiff&f=fo extraits.
  • Venesoen Constant, "Mademoiselle de Gournay" nan Etid sou literati fanm nan 17yèm syèk la, Birmingham, Summa, 1990, p. 13-42 Full text
  • Maryanne Cline Horowitz, "Marie de Gournay, Editè Essais Michel de Montaigne: Yon etid ka nan Zanmitay Mentor-Protegee", Sizyèm syèk laJournal, vol. 17, n°3, otòn, 1986, p. 271-284. tèks ki disponib.
  • Poudérou Robert, Paske se li, paske se mwen menm, pyès teyat ki te pibliye an 1992 Modèl:Online presentation ak Michel de Montaigne, Marie de Gournay ak Françoise de La Chassaigne [http ://theatre.valetdecoeur.free. fr/parceque/DP-Parceque.pdf Press kit].
  • Jean-Claude Idée, Paske se te li, pyès teyat ki te pibliye an 2014 nan Cahiers des Popular University of Theatre e ki te jwe nan The Popilè University of Theatre Théâtre Montparnasse]], nan Pari.
  • (es) M. Cabré i Pairet & E. Rubio Hernández (Eds.) Marie de Gournay. Ekri sou verite a ak defans fanm yo. Tradiksyon panyòl pa M. Cabré i Pairet, E. Rubio Hernández & E. Teixidor Aránegui. Madrid, CSIC, 2014. Prezantasyon.

Lyen entèn[modifye | modifye kòd]

Lyen ekstèn[modifye | modifye kòd]

Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Marie_de_Gournay&oldid=838635 »