Aller au contenu

Kowonaviris

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
Kowonaviris : Viryon SARS-CoV

Kowonaviris yo (nan laten corona ak viris, literalman "viris kouwòn"), oswa CoV, se viris ARN monokatenè pozitif (gwoup IV nan klasifikasyon Baltimore ) ki koresponn ak sou-fanmi Orthocoronavirinae nan taksonomi a nan ICTV.

Sa yo viris anvlope, ki fòme ak yon anvlòp viral ki antoure yon nykleyokapsid ak simetri elikoydal. Gwosè a genom nan viris sa yo varye de alantou 26 a 32 kilobaz, nan mitan valè ki pi wo pou viris ARN.

Selon espès yo, yo natirèlman enfekte mamifè oswa zwazo yo.

Mo kowonaviris la soti nan aparans viryon anba mikwoskòp elektwonik, ki karakterize pa plizyè gwo pwotiberans ki antoure anvlòp la avèk aparans yon kouwòn, pa analoji ak kouwòn solè an . Tout viris sa yo gen an komen pwoteyin deziyen pa yon lèt ki endike kote yo ye a  : S (pwotiberans), E (anvlòp), M (manbràn) ak N (nikleyokapsid). Kèk nan yo, an patikilye sa yo ki nan yon ti gwoup A nan jan Betakowonaviris, gen yon pwoteyin HE ( emaglitinin esteraz karakteristik. Kowonaviris SRAS la prezante anplis sou pwoteyin S yon sit lyezon espesifik pou anzim konvèsyon anjyotansin 2[1] ki sèvi kòm yon pwen antre nan selil la ot.

Orthocoronavirinae

[modifye | modifye kòd]

Klasifikasyon

[modifye | modifye kòd]
  • Tip : viris
  • Domèn : Riboviria
  • Òd : Nidovirales
  • Sou-òd : Cornidovirineae
  • Fanmi : Coronaviridae

Sou-fanmi

[modifye | modifye kòd]

Jan pi ba ran

[modifye | modifye kòd]

Replikasyon

[modifye | modifye kòd]
Replikasyon viris kouwòn lan.

Replikasyon kowonaviris swiv yon modèl detaye ki anba a nan sis (6) etap siksesif (gade ilistrasyon)  :

  1. Gras a pwoteyin S yo, kowonaviris mare nan molekil selilè sifas tankou metalopwoteyinaz. Viris avèk pwoteyin HE a (emaglitinin-esteraz) nan anvlòp yo kapab tou mare avèk asid N-asetilneraminik ki sèvi kòm ko-reseptè (tèt li inisyatè nan antre yon patojèn nan yon selil ot). Jiska kounye a, li pa klè si wi ou non viris antre nan selil ot pa fizyon manbràn viral ak selilè, oswa pa entènalizasyon reseptè. Kèlkeswa mekanis la, se eleman ARN ki antre nan selil la, epi kapsid la (koki) abandone.
  2. Kowonaviris gen yon sèl jenòm ARN ak eleman pozitif, ki kounye a nan sitoplas la. Jenòm ARN kowonaviris la gen yon bouchon metile 5' ak yon ke polyadenile 3', ki pèmèt ARN mare nan ribozòm pou tradiksyon. Ribozòm selil la dekode ARN viral la, ki pwodui pwoteyin yo kode ladan li.
  3. Premyèman, ARN pozitif viris lan transkri nan pwoteyin pou fòme yon ARN polimeraz pwòp (yon ARN replikaz). Replikaz se premyè pwoteyin ki pwodui ; yon fwa jèn ki kode replikaz la te tradui pa ribozom nan selil ot, tradiksyon se sispann pa yon kodon arè. Replikaz viral sa a rekonèt ak pwodui sèlman ARN viral, ak pèmèt jenòm viral dwe transkri nan kopi nouvo ARN, gras a machinri a nan selil ot. Sèvi ak eleman pozitif la kòm yon modèl, anzim sa a rasanble eleman negatif.
  4. Answit, eleman negatif sa a sèvi kòm yon modèl pou transkripsyon ti ARN soujenomik, ki te itilize fè tout lòt pwoteyin yo. Se sa yo rele yon transkripsyon enbrike. Pwosesis sa a se yon fòm ekonomi jenetik, sa ki pèmèt viris la kode pi gwo kantite jèn nan yon ti kantite nikleyotid.

Jenòm eleman negatif tradui pa ribozòm nan selil ot, epi li se yon long polipwoteyin ki te fòme, kote tout pwoteyin viral yo tache. Kowonaviris gen yon pwoteyin ki pa estriktiral - yon pwoteyaz - ki se kapab fann polipwoteyin.

Anplis de sa, eleman sa a negatif jwe yon wòl nan replikasyon nouvo jenòm ARN ak eleman pozitif.

Sitoplas selil ot la ranpli ak pwoteyin ak ARN viral.

  1. (a) Pwoteyin N ede mare ARN jenomik pou reyalize ankapsidasyon jenòm viral la nan yon anvlòp pwoteksyon ki rele kapsid  ; pwoteyin M entegre nan manbràn nan retikilòm la andoplasmik, sou bò kapsid; ak pwoteyin HE ak S travèse manbràn retikilòm andoplasmik, atravè pwoteyin nan translokasyon, epi yo pozisyone sou bò opoze.
  2. (b) Avèk lezyon ant kapsid la ak pwoteyin M yo, manbràn retikilòm la anvayi, ak ti boujon. Se kapsid (koki) asanble ak ARN elikoydal, yo te jwenn andedan retikilòm andoplasmik, li te gen kaptire pou benefis li yo manbràn, ki alò pote pwoteyin yo HE ak S andeyò li yo.
  1. Desandans viral se answit (a) ankapsile ak transpòte pa vezikil goljyèn nan manbràn selilè a, (b) yo dwe finalman ekstènalize (pa egzositoz ) andeyò selil la.

Maladi

[modifye | modifye kòd]

Sèt (7) kalite kowonaviris ka enfekte moun.[3]

Kowonaviris imen ki enfekte moun

[modifye | modifye kòd]

Kowonaviris imen ki enfekte moun yo : 229E, NL63, OC43, ak HKU1. De (2) premye apatni a jan Alphacoronavirus ak lòt moun nan jan a Betacoronavirus (gade anba a).

Kat (4) kalite viris sa yo te jwenn nan prèske 10% timoun ki entène lopital nan pedyatri pou enfeksyon respiratwa (Normandie-2006) san viris yo fòmèlman responsab.[4]

Kowavaviris zannimo ki enfekte moun

[modifye | modifye kòd]

Kowonaviris la sitou enfekte pati wo aparèy dijestif ak respiratwa nan mamifè yo. Nou te idantifye twa (3) souch kowonaviris ki kapab afekte moun ak responsab pou patoloji grav.

SRAS

[modifye | modifye kòd]

Sendwòm respiratwa egi sevè (nan lang franse SRAS, nan lang angle SARS pou Severe Acute Respiratory Syndrome) gen yon patojenèz inik paske li mennen nan enfeksyon nan aparèy respiratwa ki pi ba yo ak anwo nan adisyon posibilite a nan gastwo-anterit. Yon pousantaj siyifikatif nan rim sèvo komen atribiye kowonaviris nan moun granmoun, espesyalman nan sezon livè oswa nan kòmansman sezon prentan an. Yon moun ki gen pwoblèm sante ap jwenn li pi difisil pou geri pase yon moun ki an sante.

MERS

[modifye | modifye kòd]

Sendwòm respiratwa Mwayen Oryan (MERS, nan lang angle Middle East respiratory syndrome) koze pa kowonaviris MERS-CoV (ki gen non pwovizwa NCoV, pou Novel coronavirus), yon souch dekouvri nan mwa septanm 2012 nan yon moun natif natal nan Kata ki te fèk vwayaje nan Arabi Sawoudit.[5],[6] Premye ka a li te ye te yon Sawoudyen ki te mouri nan kòmansman 2012.

Sou 30 oktòb 2013, otorite yo nan Siltana Omàn rapòte premye ka a nan peyi sa a Gòlf nan kowonaviris MERS, ki nan dat sa te deja lakòz 52 mò nan vwazen Arabi Sawoudit.

Sou 14 avril 2016, yon rapò OMS resanse 1 714 ka notifye depi 2012, ki gen omwen 618 mò.[7] 80 % ka sitiye nan Arabi Saoudit.[8] De (2) ka te detekte tou nan Frans an 2013, avèk yon ka mòtèl.[9]

Youn nan rezèvwa MERC-CoV yo ta kapab dwomadè.[10] Daprè CDC ameriken ak yon etid ki te pibliye sou 21 out 2013 nan revi Emerging Infectious Diseases, chòvsourit ka tou te jwe yon wòl nan epidemi an nan Arabi Sawoudit ;[11] sepandan, “se pa tout chòvsourit ki pote viris la. Chèchè yo te remake ke chòvsourit an ki gen kowavaviris ki sanble ak moun ki te detekte touprè plas la kote premye ka imen".

Maladi kowonaviris 2019

[modifye | modifye kòd]

Yon nouvo fòm sendwòm respiratwa, menm jan ak SRAS, te parèt nan Wuhan (Pwovens Hubei, Lachin) nan kòmansman mwa desanm 2019. Nemoni sa a, ki rele maladi kowonaviris 2019, se akòz SARS-CoV-2, yon kowonaviris nouvo.[12],[13] Nan mwa janvye 2020, viris la te rele pwovizwaman 2019-nCoV, epi, nan mwa fevriye definitivman SARS-CoV-2.

Maladi a parèt nan mitan kliyan yo ak machan nan mache pwason Huanan nan Wuhan (kote yo vann tou zwazo, sèpan ak lapen). Li se ki gen orijin bèt ak se transmèt ant èt imen.[14] Sou 31 janvye 2020, nou note ke rezilta yo ogmante sou 9,776 ka kontaminasyon, Lachin kalkile nan kòmansman an nan epidemi sou 8 fevriye 2020 - 722 mò, sant epidemi.[15] Kontajyon ap simaye atravè lemond, espesyalman nan peyi azyatik, ewopeyen, oseyanik ak Amerik dinò : sou 29 janvye 2020 plis pase 6 000 moun te enfekte. Epidemi an te vin pi enpòtan pase epidemi SRAS la an 2003.[16] Jedi swa 30 janvye, òganizasyon Mondyal Sante (OMS) dekrete ijans sante mondyal. Mezi sa a te dekrete sèlman senk (5) fwa depi kreyasyon li : pou Ebola (de (2) fwa), grip H1N1, Zika ak polyomyelit.

Nan dat 2 mas 2020, yon etap enpòtan rive avèk 90,000 ka ak 3,000 mò.

Lis espès yo

[modifye | modifye kòd]

Sou-fanmi Orthocoronavirinae nan fanmi Coronaviridae yo òganize nan 4 jan, 22 sou-jan ak alantou 40 espès [17] :  

Tretman

[modifye | modifye kòd]

Kowonaviris la se yon viris, sa a retire tout efikasite nan tretman antibyotik oswa bakteryofajik ki konbat pou enfeksyon bakteryèn.

Nan ka SARS-CoV, plizyè tretman te itilize pou eseye sispann epidemi an. Ki pi komen yo te : ribavirin, yon analòg nikleyotid ; medikaman esteroyid anti-enflamatwa; epi, aprè yo fin idantifye fòmèlman patojèn ak filt sentibilite yo, entèfewon-alfa ak inibitè pwoteyaz.

Efikasite tretman sa yo, sepandan, pa sèten. Okenn tretman sa yo te gen yon bon etid klinik : analiz etid ki disponib montre ke anpil etid pa pèmèt yon konklizyon paske yo te pote sou ti kantite pasyan oswa san pwotokòl oswa dòz fiks; Anplis, kèk nan yo menm endike ke tretman sa yo te ka fè mal eradikasyon viris la.[18]

Eliminasyon rapid la nan epidemi an pa te pèmèt anpil esè klinik pou vaksen yo. Yon vaksen viris inaktif, ansanm ak lòt vaksen ki baze sou pwoteyin S ak N, yo te anba etid pou plizyè ane.[19]

Gade tou

[modifye | modifye kòd]

Referans

[modifye | modifye kòd]
  1. ↑ Fang Li, Wenhui Li, Michael Farzan et Stephen C. Harrison (2005). « Structure of SARS Coronavirus Spike Receptor-Binding Domain Complexed with Receptor ». Science 309 (5742): 1864-1868. Bibcode:2005Sci...309.1864L. JSTOR 3843779. PMID 16166518. doi:10.1126/science.1116480. Retrieved 25 janvye 2020. 
  2. ↑ en ICTV, ed. (jiyè 2018). « Virus Taxonomy: 2018b Release ». Archived from the original on 2020-03-20. Retrieved 24 janvye 2020. 
  3. ↑ en CDC. « Human Coronavirus Types ». Center for Disease Control Prevention. Retrieved 22 janvye 2020. 
  4. ↑ en Vabret A. (12 novanm 2007). « Human (non-severe acute respiratory syndrome) coronavirus infections in hospitalised children in France. ». Journal of Pediatrics and Child Health. 
  5. ↑ en Stephanie Nebehay (26 septanm 2012). « WHO issues guidance on new virus, gears up for haj ». in.reuters.com. Archived from the original on 2012-09-28. Retrieved 27 septanm 2012. 
  6. ↑ en Hesman Saey, Tina (2013). « Scientists race to understand deadly new virus ». Science News. Washington: Society for Science & the Public. p. 5-6. doi:10.1002/scin.5591830603. Archived from the original on 2013-09-21. Retrieved 2020-03-04. 
  7. ↑ fr « Coronavirus du syndrome respiratoire du Moyen-Orient (MERS-CoV) – Arabie saoudite ». Bulletin d’information sur les flambées épidémiques. 14 avril 2016. Retrieved 26 avril 2016. 
  8. ↑ fr Paul Benkimoun (25 out 2015). « Flambée de MERS-coronavirus en Arabie saoudite ». lemonde.fr. ISSN 1950-6244. Retrieved 25 out 2015. 
  9. ↑ fr « Coronavirus : l'état de santé du 2e malade se dégrade ». nord-pas-de-calais.france3.fr. 13 me 2013. Retrieved 13 me 2013. 
  10. ↑ C.B.E.M. Reusken, B.L. Haagmans, M.A. Müller, C. Gutierrez, G. Godeke, B. Meyer. « Middle East respiratory syndrome coronavirus neutralising serum antibodies in dromedary camels: a comparative serological study ». sciencedirect.com. Lancet Infectious Diseases. Retrieved 9 out 2013. 
  11. ↑ Olivia Viernes (2013), en savoir plus : « Le coronavirus a tué 47 personnes sur les 96 infectées dans le monde. Les chauve-souris seraient à l’origine du virus selon les autorités américaines »
  12. ↑ en Habibzadeh Parham; Stoneman Emily K. (5 fevriye 2020). « The Novel Coronavirus: A Bird's Eye View ». The International Journal of Occupational and Environmental Medicine 11 (2): 65–71. ISSN 2008-6520. doi:10.15171/ijoem.2020.1921. Archived from the original on 2020-02-05. Retrieved 5 fevriye 2020. 
  13. ↑ en Jon Cohen; Dennis Normile (17 janvye 2020). « New SARS-like virus in China triggers alarm ». Science 367 (6475): 234-235. doi:10.1126/science.367.6475.234. 
  14. ↑ en « China confirms people-to-people transmission of new coronavirus (state media) ». France 24. 20 janvye 2020. Retrieved 20 janvye 2020. 
  15. ↑ fr « EN DIRECT - Coronavirus : avec 5.974 personnes touchées, le nombre d'infections en Chine dépasse celui du Sras ». LCI.fr. Retrieved 29 janvye 2020. 
  16. ↑ fr « Coronavirus: plus de 6000 cas confirmés dans le monde, le nombre d’infections en Chine dépasse celui du Sras ». L'Obs. Retrieved 25 fevriye 2020. 
  17. ↑ en « Virus taxonomy: 2018b release ». ICTV online. jiyè 2018. Archived from the original on 2020-03-20. Retrieved 24 janvye 2020. 
  18. ↑ Stockman LJ, Bellamy R, Garner P. SARS: systematic review of treatment effects. PLoS Med. 2006;3:e343. doi:10.1371/journal.pmed.0030343
  19. ↑ Zhu, M. 2004. SARS immunity and vaccination. Cell. Mol. Immunol. 1:193-198

Lyen deyò

[modifye | modifye kòd]
Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Kowonaviris&oldid=855183 »