Eleksyon jeneral ayisyèn an 2006
Eleksyon jeneral an 2006 ann Ayiti se te yon seri konsiltasyon elektoral pou eli an menm tan Prezidan Repiblik la, depite yo ak senatè yo. Premye tou an te tabli nan dat 7 fevriye 2006 e dezyèm tou eleksyon lejislatif yo te pwograme pou 19 mas 2006, men gouvènman prezidan pwovizwa Boniface Alexandre ranvwaye dezyèm tou a jouk 21 avril 2006.
Eleksyon jeneral sa yo te wè re-eleksyon Prezidan René Préval pou yon dezyèm manda prezidansyèl yo.
| Eleksyon avan | .svg) |
Pwochen Eleksyon | ||
|---|---|---|---|---|
| 2000 | 2010-2011 | |||
| 7 fevriye 2006 | ||||
| Kalite eleksyon : Eleksyon prezidansyèl ak lejislatif | ||||
| Votè yo : 2 093 947 | ||||
| Patisipasyon : 59,26 % | ||||
| Vòt vid ak envalid : 155 306 | ||||
| Kandida | Kowalisyon ak pati yo | Vwa | % | |
 |
Fwon espwa | 992 766 | 51,21 | |
| Chèz nan Asanble Nasyonal : 54 / 129 | ||||
 |
RDNP | 341 853 | 17,64 | |
| Chèz nan Asanble Nasyonal : 27 / 129 | ||||
 |
Respe | 274 581 | 14,17 | |
| Chèz nan Asanble Nasyonal : 22 / 129 | ||||
 |
Lavalas | 190 255 | 9,82 | |
| Chèz nan Asanble Nasyonal : 21 / 129 | ||||
.svg) | ||||
| Prezidan Repiblik Ayiti eli : | René Préval | |||
Kontèks politik
[modifye | modifye kòd]Eleksyon yo nan mwa fevriye 2006 make retou Ayiti a nan demokrasi aprè yon kriz ki te dire pou plizyè ane.
Eleksyon jeneral yo nan mwa fevriye 2006 ann Ayiti pèmèt, pami lòt bagay, avenman 48yèm lejislati a. Lejislati sa a ta dwe nòmalman pran biwo nan dezyèm lendi nan mwa janvye 2006. Sepandan, eleksyon yo pa te òganize nan tan pou pèmèt peyi a fonksyone nan kondisyon enstitisyonèl.
Ajans Etazini pou Devlopman Entènasyonal ak Enstiti Repibliken Entènasyonal la te eseye kreye yon mouvman pati Lavalas pou sipòte kandida yo Marc Bazin, men Jean-Bertrand Aristide ak pati Fanmi Lavalas li te refize sipòte kandidati sa a. Okontrè, yon pati nan manm pati Lavalas yo te sipòte kandidati René Préval ak mouvman politik li a Front de l 'Hope, pou yo te kòmanse yon dyalòg politik e konsa eseye retabli lapè ak demokrasi.
Eleksyon lejislatif
[modifye | modifye kòd]Avèk 90 % nan bilten vòt konte sou 13 fevriye, pati René Préval te soti sou tèt ak 49 % vwa.
Daprè Alterpresse, eleksyon an nan mwa fevriye 2006 pran fòm lan nan yon pwosesis konplèks, ki ogmante akizasyon nan fwod soti nan tout kote. 9 fevriye, René Préval akredite 65.09 % nan vòt, soti nan 31.06 % nan vòt konte nan depatman Lwès la, ki reprezante plis pase 41 % nan elektora a (Alterpresse 10/02/06). 11 fevriye, li retounen nan 49.10 %, nan yon konte 75,81 % nan vòt (Alterpresse 11/02/06). Finalman pèdi majorite a, li te deklare eli aprè yon chanjman nan règ elektoral la. Aprè akizasyon yo nan " fwod masiv "- imaj nan bilten vòt jete nan yon sant resiklaj yo te montre sou televizyon - nou deside" distribye vòt yo vid nan pwopòsyon nan vòt yo jete an favè kandida yo nan konpilasyon an nan rezilta yo. »(Alterpresse 17/02/06), ki yon lòt fwa ankò pèmèt li depase 50 %.
16 fevriye 2006, René Préval te deklare gayan an avèk 51.21 % vwa. Pwoklame gayan nan eleksyon prezidansyèl la sou 16 fevriye apre yon akò ant gouvènman pwovizwa a ak komisyon elektoral la, li te envesti sou 14 me 2006.
Yon pèsekisyon masiv sou patizan gouvènman Aristide la te ranvèse pa gouvènman pwovizwa Gérard Latortue anvan kanpay eleksyon 2006 la. Pati a te genyen eleksyon yo nan dat 7 fevriye 2006 nan Sena a avèk 18.9 % nan vòt yo ak trèz (13) senatè eli sou trant (30) ak 23 depite sou 99 nan Chanm Depite a.