Aller au contenu

Ekspozisyon inivèsèl 1889

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
View jeneral Ekspozisyon inivèsèl 1889 Tou Eiffel

Ekspozisyon Inivèsèl 1889 la se te dizyèm Ekspozisyon Inivèsèl ki te òganize. Li te fèt nan Pari depi rive . Tèm li se Revolisyon fransè a, nan kad santè evènman sa a. Se nan okazyon Egzibisyon Komemoratif sa a ke Tou Eiffel te bati.

Metòd patisipasyon

[modifye | modifye kòd]

Peyi yo ki te patisipe ofisyèlman nan egzibisyon an

[modifye | modifye kòd]

Eta ki patisipe ofisyèlman: Andor, Ajantin, Bolivi, Chili, Kosta Rika, Repiblik Dominikèn, Ekwatè, Etazini nan Amerik, Lagrès[1], Gwatemala, Ayiti, Awayi, Ondiras, Japon, Maròk, Meksik, Monako, Nikaragwa, Nòvèj, Paragwe, Pès, Saint Martin, El Salvador, Sèbi, Siam, Repiblik Sid Lafrik, Swis, Irigwe, Venezyela ak Britanik Dominyon Cape Town, Nouvèl Zeland, Tasmania ak Victoria[2].

Peyi ki ofisyèlman refize patisipe nan egzibisyon an

[modifye | modifye kòd]

Kontèks espesifik Egzibisyon Inivèsèl 1889 la te vle di anpil peyi te refize patisipe. Vreman vre, egzibisyon an gen pou objaktif pou selebre santyè Revolisyon franse a. Epitou, monachi yo trè ezite patisipe. Se Almay, Otrich-Ongri, Bèljik, Espay, Itali, Netherlands, Pòtigal, Wayòm Ini, Larisi ak Syèd bòykote egzibisyon an[3].

Patisipasyon etranje ki soti nan inisyativ prive

[modifye | modifye kòd]

Anpil endistriyalis oswa atis ki soti nan peyi ki te refize envitasyon pou egzibisyon an, sepandan, te vle ale la, malgre konsiderasyon politik gouvènman yo[4]. Reprezantan ki soti nan peyi sa yo ekspoze, endividyèlman oswa nan òganize tèt yo nan komite ofisyèl. Peyi ki te patisipe grasa inisyativ prive sa yo se: Almay ak Alsace-Lorraine, Otrich-Ongri, Bèljik, Brezil, Lachin, Danmak, peyi Lejip, Espay, Fenlann, Ayiti, Itali, Liksanbou, Oland, Perou, Pòtigal, Woumani, Wayòm Ini a ak koloni li yo, Larisi, ak Syèd[2]. Ekspozan sa yo te pafwa kapab benefisye de endiferans, oswa menm sipò ofisyèl, nan otorite yo nan peyi yo ki gen refi te baze sitou sou kesyon solidarite senbolik ant monachi. Nan lòt peyi yo, nan lòt men an, tankou Almay oswa Otrich-Ongri, otorite yo te kapab aktivman opoze inisyativ prive.

Kote kle yo ak atraksyon nan ekspozisyon an

[modifye | modifye kòd]
Foto ayeryen Egzibisyon an.

Egzibisyon Inivèsèl 1889 la te gaye sou 96 ekta nan Pari: Channmas ak Palais du Trocadéro akeyi atizay ak endistri, pandan y ap esplanade nan Invalides dedye a egzibisyon koloni franse yo ak Ministè Lagè, sa ki fè manifestasyon sa a premye reyèl. Ekspozisyon Kolonial[5] Istwa Lafrans[6]. Pa egzanp, pou reprezante Kanbòdj, yo kreye yon pagod Angkor apati depo ak moso yo ekspoze nan Palais du Trocadéro[7].

Palais du Trocadéro.

Yon kolaboratè pwòch bawon Haussmann, Adolphe Alphand, enjenyè nan vil Pari, responsab depatman promenad ak plantasyon, te òganize Egzibisyon an. Nou ka wè:

Afich Egzibisyon Inivèsèl la.
Plan jeneral egzibisyon inivèsèl la.

Galeri machin yo Konsidere paviyon ki pi bèl, se travay achitèk Ferdinand Dutert. Nef prensipal li a, 110 mèt lajè ak 420 mèt longè, se te estrikti metal ki pi enpòtan an Ewòp, jouk demolisyon li an 1909. Ekriven Huysmans, ki kontan bèlte l, konpare li ak yon katedral ki soti nan XIXe syèk. Paviyon atizay ak endistri yo mete aksan sou aparisyon Lekòl Nancy ak arive Atizay Nouvo an Frans. Se ilistrasyon menm revolisyon endistriyèl la k ap pwogrese.

Palè Fine and Liberal Arts. Li sitiye tou sou Champ-de-Mars la, se travay achitèk Jean Camille Formigé.

Palais endistri yo fèt pa Joseph Bouvard. Nan sant li, Grand Central Dome a se, pandan Egzibisyon an, premye bilding ki sèvi ak elektrisite sou yon gwo echèl; sous dlo ki devan li a, travay Jules Coutan, gen yon jwèt limyè elektrik ki chanje koulè ak son mizik yon bann militè. Anplis de sa, vizitè yo gen opòtinite pou yo koute, atravè théâtrophone, mòso opéra ki transmèt soti nan Palais Garnier. Fè teknik sa a se travay mesye Vigreux.

  • Palè Lagè[8] ki sitiye nan Les Invalides gen yon fasad san senkant mèt ak pòtay sou fòm yon vout triyonfal. Pavilion sa a pote ansanm yon koleksyon enpresyonan nan zam ki gen ladan yon seri soti nan Japon.

Istwa abitasyon imen an, yon seri 44 kay ki te konstwi pa achitèk Charles Garnier epi ki te retrase evolisyon abita soti nan Pre-istwa rive nan Renesans la nan tout glòb la[9]. Kay Scandinavian rete, remonte nan Champigny-sur-Marne[10].

Paviyon Ajantin te konstwi pa achitèk Albert Ballu.

Yon rekonstriksyon Bastille ak anviwonman li yo, ak yon lakou enteryè ki kouvri ak yon plafon ble dekore ak flè-de-lys (80 avenue de Suffren)[11],[12].

Yon zoo imen, "vik nwa", ki te fòme ak katsan èt imen k ap viv anba okipasyon kolonyal, te chita nan yon vil ekzotik ki te bati sou Champ-de-Mars, ak yon paviyon selebre koloni franse yo ak pwoteksyon. .

Wild West Show [[Buffalo Bill], ki te yon gwo siksè; Tir chanpyon Annie Oakley fè la.

Decauville tren an, ki se youn nan atraksyon yo pi renmen nan vizitè yo. Li kouri ant Champ de Mars ak Envalid yo sou yon distans de 3 km, travèse de tinèl: sa a nan Tower Eiffel ak sa a nan 'Alma. Liy tanporè sa a pote Modèl:Nimero. Tren sa a te inogire nan . Answit, Ministè Transpò otorize itilizasyon ray tren etwat]] pou transpò moun san ekzanpsyon ki te deja obligatwa.

Anba Tower Eiffel la, yon sous ki fèt pa Saint-Vidal.

De balon idwojèn pi atache, ki mennen touris yo admire Egzibisyon an depi anwo: youn, avni Kléber, nan 5 035 m3 (Gabriel Yon ak Louis Godard - 12 pasaje) , lòt la, boulva Grenelle, nan 2 600 m3 (Lachambre - 10 pasaje). Retounen nan tè a bay pa treuil vapè.

restorasyon an prezan pami lòt atravè paviyon Bouillon Duval[13]

Tou Eiffel

[modifye | modifye kòd]

Tour Eiffel se sa ki rete pi vizib nan Egzibisyon sa a. Gwo kay won an, 312 mèt wo[14], se repons Gustave Eiffel nan konpetisyon Ministè Endistri ak Komès òganize pou selebre santyè a. revolisyon fransè a ak pwogrè nan syans ak teknoloji ki fèt an Frans depi 1789. Yon lis swasanndez non syantifik yo enskri sou eksteryè a. premye etaj nan gwo kay won an.

Tower Eiffel te inogire nan , apre dezan, de mwa ak senk jou travay, pandan yon seremoni an prezans [[Prezidan Konsèy la (Frans)|Prezidan an. Konsèy la] ] Pierre Tirard. Montan li ouvri pou piblik la depi sa a. Jiska fèmen Egzibisyon Inivèsèl la nan , Tower Eiffel akeyi de milyon vizitè. Se yon siksè imans, ki koresponn ak polemik yo te souve pandan mwa ki te anvan pwojè a, paske yo te kritike anpil, atis te siyen yon atik « kont batiman an nan kè a nan kapital nou an nan gwo kay won an initil ak kolosal » . Estrikti a dwe pwovizwa epi li dwe delivrans li sèlman ak aksyon kreyatè li a, Gustave Eiffel, ki te jwenn yon konsesyon pou li fonksyone.

Kolonyalis ak ekzotik

[modifye | modifye kòd]
Danse Javanese nan Esplanade des Invalides.
Moun ki soti nan Tierra del Fuego (Patagonia Ajantin), antreprenè balèn Bèlj Maurice Maître te mennen l nan Pari pou egzibisyon an.

Nan moman Egzibisyon an, Lafrans te gen yon gwo anpi kolonyal, dis fwa pi gwo pase Lafrans kontinan. Pwofesè Lynn Palermo kwè ke ekspozisyon kolonyal yo ki te fèt nan Ekspozisyon an te gen de prensipal odyans. Sou yon bò, yo te dirije kont rival Lafrans yo, montre pouvwa jeopolitik li yo. Yon lòt bò, yo te sipoze leve patriyotis nan kè sitwayen yo nan Twazyèm Repiblik la[15]. Se poutèt sa ekspozisyon sa yo te trè enpòtan.

Paviyon kolonyal yo pa t remakab soti nan yon pwen de vi achitekti, men yo te plezi, miyò gras a refize pote bijou yo ak materyèl ekzotik. Achitèk yo te bati paviyon endividyèl pou chak koloni. Konsènan Palè Santral Koloni yo, pi gwo paviyon kolonyal yo, Guide bleu du Figaro et du Petit Journal felisite achitèk li a, Stephen Sauvestre[16].

Yon santiman rasis kache te plane pandan egzibisyon sa a. An reyalite, li t ap eseye konvenk vizitè yo nan epòk la ke "misyon sivilize Lafrans" nan koloni yo te jistifye[17]. Moun endijèn yo te patikilyèman ekspoze la. Kòm yon Senegal di yon jounalis ki soti nan Temps: "Nou imilye anpil." Menm jounalis sa a admèt: “Nou bliye ke yo se moun epi yo pa bèt ekzotik”[18]. Egzibisyon an te fèt kèk ane apre diskou minis Jules Ferry ki te deklare ke "ras siperyè yo gen devwa sivilize ras enferyè yo"[19].

Pwogrè teknik

[modifye | modifye kòd]

Achitekti

[modifye | modifye kòd]
Galerie des Machines, nan kòmansman XXe syèk la.

Egzibisyon Inivèsèl 1889 la eritye dènye pwogrè nan endistri, ansanm ak fòm achitekti ak teknoloji ki lye ak endistriyalizasyon 19yème syèk.

plat la pèmèt nouvo pwogram achitekti, tankou stations, halls, depatman store, palè Egzibisyon, oswa menm sèrs. Achitekti metal yo deplwaye an patikilye gras a sifas lustres de pli zan pli gwo. Evokasyon tèm sa a pèmèt devlopman enteresan sou plizyè pwojè. Gen kèk ki utopi, tankou Hector Horeau (pwojè pou kouvri ansyen boulva yo, 1865-1868), ak Joseph Paxton ak Owen Jones (pwojè). nan Palè Crystal nan Saint-Cloud, 1860). Gen lòt ki te bati, sitou pou Ekspozisyon Inivèsèl yo: Palais de l'Industrie pa Viel et Barrault an 1855 epi sitou Galerie des Machines pa Dutert ak Contamin an 1889, ki Huysmans dekri kòm "yon ogiv tèt chaje ki rantre anba syèl la infini nan. fenèt pwen prestijye li yo", epi ki Saint-Gobain bay 35 000 m2 sifas listr.

Nòt ak referans

[modifye | modifye kòd]
  1. Vlasto, Wayòm nan. Lagrès: Albòm pibliye pa "Courrier des Expositions",
  2. 2,0 et 2,1 The Gloss of Progress, (ISBN 978-2- 08-012617-7)
  3. Brigitte Schroeder-Gudehus, « Gwo pouvwa yo anvan an. Egzibisyon Inivèsèl 1889 », Mouvman Sosyal,‎ , p. 15.
  4. Alfred Picard, Rapò Jeneral Volim 1,
  5. Ekspozisyon Inivèsèl Paris 1855 ak 1867 te kòmanse prezante koloni yo timidman.
  6. Egzibisyon kolonyal 1889, (ISBN 978- 2-84450-382-4)
  7. « Konstriksyon yon mit », Istwa,‎ , p. 52-59. (https ://www.lhistoire.fr/mission-de-sauvetage)
  8. « Lagè »
  9. « Charles Garnier (1825-1898). Architecte historien de l’habitation humaine », Livraisons d’histoire de l’architecture, no 9,‎ 1e semestre 2005, p. 43-51.
  10. Avi nan baz done Mérimée
  11. “The Reconstitution of the Bastille”, books.fr, 12 jiyè 2019.
  12. sekrè /histoire-insolite-paris/sur-les-traces-de-l-exposition-universelle-1889 “The Universal Exhibition of 1889 in Paris”, pariszigzag.fr, aksè 15 novanm 2021.
  13. Fotografi Hippolyte Blancard, /pf0001136819/v0001.simple.selectedTab=rekò Paris. Egzibisyon Entènasyonal 1889. Vizyon jeneral sou Istwa Lojman pa Charles Garnier, Paris Bibliothèques Patrimoniales.
  14. « Tout sa ou bezwen konnen sou Tower Eiffel la », p. 2.
  15. Lynn E. Palermo, “Identity under Construction: Representing the Colonies at the Paris” 'Exposition Universelle nan 1889," nan Koulè Libète: Istwa Ras an Frans (Durham: Duke University Press, 2003), p. 286.
  16. .com/books?id=P91HAAAAIAAJ&pg=PA257#v=onepage&q&f=false Guide bleu du Figaro et du Petit journal, 257, sou entènèt.
  17. Palermo, Modèl:Opcit, {{p.|289-290} }.
  18. Palermo, Modèl:Opcit, p. 291-292.
  19. Palermo, Modèl:Opcit, p.  296 .

Gade tou

[modifye | modifye kòd]

Sou lòt pwojè yo :

Bibliyografi

[modifye | modifye kòd]

Travay resan

[modifye | modifye kòd]

Lyen ekstèn

[modifye | modifye kòd]