Diskou Fulton nan
Ansyen Premye Minis Britanik Winston Churchill te pwononse Fulton Diskou nan University of Westminster (Missouri) (en) nan Fulton ( Missouri) nan Etazini nan an prezans Prezidan Ameriken Harry Truman. Li konsantre sou nesesite pou yon alyans ant Britanik yo ak Ameriken yo, osi byen ke ijans nan negosyasyon yo anpeche lagè ak tirani a ki kontinye ekspansyonis Sovyetik la ta ange.
Jan diplomat George Kennan[1], diskou sa a apeprè karannsenk minit temwaye elokans ak lirik Winston Churchill, ki moun ki te genyen Pri Nobel Literati an 1953.
Churchill k ap pale poukont li, li konsidere se devwa l pou l atire « atansyon sou lonbraj ki, nan Lwès tankou nan Lès, tonbe sou mond lan ». Li pa kwè « ke Larisi Sovyetik vle lagè », men konsidere ke « pèsonn pa konnen kisa Larisi Sovyetik ak òganizasyon entènasyonal kominis li yo gen entansyon fè nan lavni imedya, ni ki kote limit yo, si genyen, nan tandans ekspansyonis yo ak pwoselit yo » [Note 1], li konsidere li esansyèl ke « Lwès la. demokrasi yo ini an konfòmite strik ak prensip yo nan Konstitisyon Nasyonzini yo ».
Mwens pase yon ane apre fen Dezyèm Gè mondyal la, diskou sa a reflete deteryorasyon relasyon ant ansyen alye yo. Li se yon bòn tè akoz prestij imans Winston Churchill ak itilizasyon ekspresyon fò ki ta ka lajman itilize pandan Gè Fwad la, tankou "rido fè" ak "mond lib demokratik” pou pale de demokrasi oksidantal yo, opoze ak sistèm totalitè.
Etazini pa sipòte pwopozisyon Churchill ofisyèlman, byenke li pataje enkyetid li konsènan relasyon k ap evolye ak Inyon Sovyetik la[2]. Yon ane apre, Truman te adopte yon politik kontinasyon nan kominis.
Nan yon entèvyou ki te pibliye nan Pravda, Stalin reponn ak Churchill ke li akize kòm yon « lagè » pou ki moun. « nan non yon teyori rasyal angle (...) nasyon ki pale anglè yo, kòm sèl "vrè" yo, dwe gouvènen sou lòt nasyon yo nan mond lan »[3].
Rezime[modifye | modifye kòd]
Nan diskou li a[4],[5], Churchill konsidere ke Etazini nan gwo pouvwa li e ke opòtinite sa a dwe sezi pou anpeche lagè ak tirani ki pral vini an.t de danje prensipal yo ki menase mond lan. Kont tirani, Etazini ak Anpi Britanik la pa dwe janm sispann pwoklame gwo prensip libète ak dwa moun. Chak peyi dwe kapab fè eleksyon demokratik epi gen yon sistèm jidisyè endepandan.
Churchill mete aksan sou wòl enpòtan Nasyonzini dwe jwe nan prezève lapè nan lemonn. Pou ranfòse kapasite li pou aksyon, li rekòmande pou kreye fòs lame ki ka aji nan non òganizasyon mondyal la. Lide sa a ta pral wè limyè a nan kreyasyon "Kas ble" kèk ane apre.
« Nasyonzini dwe ekipe imedyatman ak yon fòs lame entènasyonal. Nou ka sèlman avanse isit la an ti etap men nou dwe kòmanse imedyatman[Note 2]. »
Churchill, sepandan, te opoze ak difizyon sekrè a nan fabrikasyon bonm atomik nan yon òganizasyon mondyal ki te toujou nan anfans li:
« Men, li ta yon erè ak enprudan pou konfidan sekrè konesans oswa eksperyans nan bonm atomik, ki Etazini, Gran Grann Bretay ak Kanada, nan yon òganizasyon mondyal ki fèk wè limyè a nan jounen an. Se ta yon bagay moun fou kriminèl kite l san pwoteksyon nan monn sa a ki toujou ajite ak dezole. Okenn kote nou te wè nenpòt moun pèdi dòmi konnen ke konesans sa a ak metòd ki nesesè yo ak matyè premyè yo kounye a se prensipalman nan men Amerik la. Mwen pa kwè nou tout t ap dòmi konsa pasifikman si sitiyasyon an te ranvèse epi yon eta kominis oswa neo-fachis kounye a te gen yon monopoli sou moun ki pote laterè sa yo. Yo enspire tankou laperèz ke li ta ase pou enpoze sistèm totalitè sou mond lib demokratik la, ak konsekans efreyan ke yon moun ka imajine[Note 3]. »
Pou goumen kont de gwo danje ki menase popilasyon yo, lagè ak tirani, Churchill konsidere li nesesè pou kontinye devlope yon relasyon espesyal ant Britanik yo ak Ameriken yo: amitye men tou alyans militè pou kontrekare entansyon yo nan Larisi Sovyetik ak tandans ekspansyonis li yo ak pwozelit.
« Ni prevansyon sèten nan yon lagè, ni ogmantasyon kontinye nan òganizasyon mondyal la pral reyalize san sa mwen te rele asosyasyon an fratènèl nan pèp ki pale angle yo. Sa vle di yon relasyon espesyal ant Commonwealth Britanik ak Anpi sou yon bò ak Etazini sou lòt bò. »
Nan dezyèm mwatye diskou li a, Churchill vin pale klèman de Inyon Sovyetik la. Apre lejitimize enperatif sekirite Larisi ak plas li nan mitan nasyon dirijan nan mond lan, Churchill denonse rido an fè ki separe Ewòp lwès ak Ewòp santral ak lès.
« Soti nan Stettin[6] sou Baltik la rive nan Triest sou Adriyatik, yon ' 'rido fè' desann atravè kontinan an. Dèyè liy sa a se tout kapital yo nan ansyen eta yo nan Ewòp santral ak lès. Varsovie, Bèlen, Prag, Vyèn, Budapest, Belgrade, Bucharest ak Sofia, tout vil sa yo pi popilè yo ak popilasyon ki antoure yo kounye a nan sa mwen dwe rele Sovyetik, epi yo tout sijè. , nan yon fòm oswa yon lòt, pa sèlman nan enfliyans Sovyetik, men tou nan yon degre trè wo ak, nan anpil ka, nan yon degre ogmante, nan kontwòl Moskou[Note 4]. »
Lè sa a, Churchill fè remake ke pati kominis yo, ki te trè fèb nan tout eta Ewòp lès sa yo, (...) toupatou ap chèche reyalize kontwòl totalitè. Gouvènman lapolis domine nan prèske tout ka yo e, jiskaprezan, eksepte Tchekoslovaki[Note 5], pa gen demokrasi reyèl[Note 6].}} Apre sa, li dekri danje kominis la poze pou « sivilizasyon kretyen an. »
Atik ki gen rapò[modifye | modifye kòd]
Nòt ak referans[modifye | modifye kòd]
Nòt[modifye | modifye kòd]
- ↑ Tèks orijinal la nan lang angle: Yon lonbraj tonbe sou sèn nan viktwa Alye yo te klere konsa dènyèman. (...). Pèsonn pa konnen kisa Larisi Sovyetik ak òganizasyon entènasyonal kominis li a gen entansyon fè nan lavni imedyat, oswa ki limit, si genyen, nan tandans ekspansif ak pwoselit yo"
- ↑ Original text in English: Òganizasyon Nasyonzini yo dwe imedyatman kòmanse ekipe ak yon fòs ame entènasyonal. Nan yon bagay konsa nou ka sèlman ale etap pa etap, men nou dwe kòmanse kounye a.
- ↑ Original text in English: Li t ap mal ak enprudans. konfye konesans sekrè oswa eksperyans bonm atomik la, ke Etazini, Grann Bretay ak Kanada kounye a pataje, bay òganizasyon mondyal la, pandan ke li se toujou nan anfans li. Li ta yon bagay moun fou kriminèl jete l 'derive nan mond sa a ki toujou ajite epi ki pa ini. Pa gen moun nan nenpòt peyi ki te dòmi mwens byen nan kabann yo paske konesans sa a ak metòd la ak matyè premyè pou aplike li, yo kounye a se lajman konsève nan men Ameriken yo. Mwen pa kwè nou tout ta dwe dòmi konsa si pozisyon yo te ranvèse e si kèk Leta kominis oswa neo-fachis monopolize pou le moman ajans laperèz sa yo. Laperèz pou yo poukont yo te kapab fasilman itilize pou ranfòse sistèm totalitè yo sou mond lib demokratik la, ak konsekans ki atire imajinasyon imen.
- ↑ Tèks orijinal la an Angle: Soti nan Stettin nan Baltik la nan Trieste nan Adriyatik la yon rido fè desann atravè Kontinan an. Dèyè liy sa a lyen tout kapital yo nan eta yo nan Ewòp santral ak lès. Warsaw, Bèlen, Prag, Vyèn, Budapest, Bèlgrad, Bucharest ak Sofia; tout vil sa yo pi popilè yo ak popilasyon ki bò kote yo kouche nan sa mwen dwe rele esfè Sovyetik la, epi yo tout yo sijè, nan yon fòm oswa yon lòt, pa sèlman nan enfliyans Sovyetik men nan yon trè wo ak nan kèk ka ogmante mezi kontwòl soti nan Moskou. .
- ↑ Tchekoslovaki pral vin anba kontwòl konplè Pati Kominis la pandan Koudeta Prag fevriye 1948.
- ↑ Tèks orijinal an angle: Parti kominis yo, ki te piti anpil nan tout Eta lès Ewòp sa yo, yo te monte nan pisans ak pouvwa. pi lwen pase kantite yo epi yo ap chèche toupatou pou yo jwenn kontwòl totalitè. Gouvènman lapolis ap domine nan prèske tout ka, e jiskaprezan, eksepte nan Tchekoslovaki, pa gen yon vrè demokrasi.
Referans[modifye | modifye kòd]
- ↑ (angle) en te note ke li te note ke « Telegram, George Kennan pou James Byrnes, 11 mas 1946 », sur U.S. Prezidan / Truman bibliyotèk Site
- ↑ (angle) en « Konferans pou laprès Harry Truman, 8 mas 1946 », sur U.S. Prezidan / Pwojè Prezidans Ameriken an, Sit
- ↑ (franse) fr , « Entèvyou Joseph Stalin te bay korespondan Pravda a an repons a diskou Churchill a », sur http://Virtual Center for KVCE, ://www.cvce.eu/Site]
- ↑ (angle) en « pa Winston Churchill (Fulton, 5 mas 1946) (Tèks orijinal an Angle) », sur CVCE - Virtual Center for Knowledge on Europe, Site
- ↑ (franse) fr « Diskou Winston Churchill (Fulton, 5 mas 1946) (tradiksyon fransè ki parèt sou sitwèb CVCE) », sur CVCE - Virtual Center for Knowledge on Europe Sit
- ↑ Stettin (Szczecin), yon pò Polonè toupre fwontyè Alman an, sepandan pa te lokalize sou Rido Fè a. Lèt la pa t 'separe Polòy ak Almay, men li te pase 200 kilomèt pi lwen nan lwès ak fann Almay an de. Olye ke Stettin, li ta pi kòrèk pou pale de Lübeck...