Deklarasyon Dwa Fanm ak Sitwayen an

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib


Deklarasyon Dwa Fanm ak Sitwayen an se yon pwojè lejislatif fransè, ki mande tout asimilasyon legal, politik ak sosyal fanm yo, ekriven Olympe de Gouges te ekri nan dat 14 septanm 1791 sou modèl Deklarasyon dwa moun ak sitwayen an te pwoklame 26 out 1789, epi pibliye nan bwochi Les Droits de la femme, ki te adrese a Rèn Marie-Antoinette[1],[2]. Premye dokiman pou evoke egalite legal ak legal fanm yo konpare ak gason, Deklarasyon dwa fanm nan ak sitwayen an te ekri pa Olympe de Gouges pou yo ka prezante bay Asanble Lejislatif la men li te rete nan eta a nan pwojè paske li pa t rankontre ak yon eko favorab nan mitan depite yo.

Deklarasyon Dwa Fanm ak Sitwayen an konstitye yon pastich kritik nan Deklarasyon dwa moun ak Sitwayen an, ki enimere dwa ki aplike sèlman pou gason, alòske fanm pa t gen dwa pou vote, aksè nan enstitisyon piblik yo. , libète pwofesyonèl, dwa pwopriyete, elatriye. Olympe de Gouges defann la, pa san iwoni konsènan prejije gason, kòz fanm, kidonk ekri ke "fanm fèt lib e li rete egal ak moun nan dwa".

Orijin[modifye | modifye kòd]

Evolisyon nan konsèp nan dwa moun manifeste tèt li pandan peryòd la nan filozofi a nan Syèk Limyè a, an patikilye gras a lide yo nan ansiklopedis yo. Malgre ke nosyon sa a te premye lanse an 1689 pa Deklarasyon Dwa yo, nan Grann Bretay, ki te swiv an 1776 pa Deklarasyon dwa yo nan eta Vijini, Lè sa a, nan Revolisyon an pa Deklarasyon dwa moun ak sitwayen an 1789. Men, tèm "gason an" pa anglobe tout limanite kòm siyifikasyon li annapre yo te devye, fanm yo pa te konsidere kòm sitwayen nan epòk la, yo te eskli nan tèks sa yo. Vrèmanvre, dwa yo pa t egal ak dwa moun.

Referans[modifye | modifye kòd]

  1. Les Droits de la femme, 1791, 24 pages. Voir le texte [archive] lire en ligne sur Gallica.
  2. Maxime Foerster, La Différence des sexes à l’épreuve de la République, Paris, L’Harmattan, 2003, 126 pages, p. 23 (ISBN 2747554112).

Lyen deyò[modifye | modifye kòd]