Aller au contenu

Telefòn mobil

Modifye lyen yo
Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
Page d’aide sur l’homonymie
Pou fim 2003 ki te dirije pa Feng Xiaogang, gade Modèl:Lyen prefiks ak de pwen.
Page d’aide sur l’homonymie
Pou menm non ak atik la, gade GSM.
Page d’aide sur l’homonymie
Pa dwe konfonn ak Esmatfòn.
Divès telefòn mobil ki soti nan plizyè jenerasyon, ak de PCMCIA kat kat telefòn mobil pou òdinatè laptop konpatib.
Yon telefòn mobil nan ane 2000 yo: Sagem my700Xi, 2006. Klavye fizik, ti ​​ekran, kamera 1.3 megapiksèl.
Samsung Galaxy Z Flip 3 ak Z Fold 3 2021. Manyen ekran ki kouvri tout kote aparèy la.

Yon telefòn mobil[note 1], telefòn mobil[note 2] oswa telefòn selilè[note 3] se yon aparèy elektwonik nan telekominikasyon, nòmalman pòtab, ki ofri fonksyon nan mobil. telefòn epi yo ka itilize sou gwo distans sijè a pwoteksyon rezo a.

Nan Bèljik, nan Nouvo Caledonia ak nan Reunion Island, tèm "GSM' (pou Global System for Mobile Communications, yon estanda nan mobil kominikasyon. kominikasyon telefòn) souvan itilize pou refere a yon telefòn mobil. Nan Swis, nou konn pale de Natel (National Telefon, mak Swisscom, non ansyen rezo telefòn mobil Natel pou machin yo). Nan Kanada ki pale franse ak nan Aosta Valley[1], tèm selilè se souvan itilize.

Etid ki gen rapò ak ekipman telefòn mobil, kit entènasyonal[2] oswa nasyonal[3],[4],[5], distenge de kategori prensipal telefòn mobil yo:

  • telefòn mobil debaz konsantre esansyèlman sou fonksyon telefòn;
  • smartphone, oswa telefòn multifonksyon, ki pi elabore, ki ofri anpil lòt posiblite.

Etid sa yo tout mete aksan sou ogmantasyon kontinye nan pwopòsyon de smartphones nan detriman nan telefòn mobil debaz yo. Itilizasyon yo kapab depandans, an patikilye pou smartphone la, se poutèt sa te gen yon Jounen Mondyal gratis telefòn mobil depi 2001.

Istwa

[modifye | modifye kòd]
 Atik detaye : Istwa telefòn mobil ak Istwa telekominikasyon.

Envansyon

[modifye | modifye kòd]
Yon telefòn selilè ki filme.

Telefòn mobil lan se rezilta diferan teknoloji ki te deja egziste, sitou, nan ane 1970 yo]]. Se, pami lòt bagay, gras a envansyon "selil Gamma elektrik" pa Henry Sampson ak George H. Miley, ke "telefòn mobil" la te kapab parèt[6]. Selil Gamma Elektrik la pèmèt siyal odyo yo voye ak resevwa lè l sèvi avèk onn radyo san fil (patant te depoze 6 jiyè 1971 anba no 3591860).

Se Doktè Martin Cooper, direktè rechèch ak devlopman nan Motorola, ki te demontre li nan lari New York envansyon aparèy pòtab selilè a nan [7]. Premye telefòn mobil komèsyal ki fèt pa Motorola te lanse nan nan Etazini: Motorola DynaTac 8000[8].

Estanda Global

[modifye | modifye kòd]

Premye aparèy analòg yo te, nan ane 1980 yo, nan AMPS estanda (DynaTac 8000[9]), NMT oswa Radiocom 2000. Yo te ranplase yo pita pa aparèy ki itilize swa Ameriken estanda dijital D-AMPS oswa CDMA, oswa sa yo ki gen orijin Ewopeyen GSM ak EDGE, oswa menm pi resamman sa yo ki reyisi GSM (2G) ak defini pa gwoupman entènasyonal la 3GPP: UMTS (3G), answit LTE (4G). Estanda GSM la te fèt nan kòmansman ane 1980 yo, nan yon dezi Ewopeyen yo genyen yon sistèm telefòn mobil pan-Ewopeyen komen, ki pèmèt roaming ant peyi yo, yo nan lòd yo mete fen nan konpetisyon ak. sistèm enkonpatib kanpe nan fwontyè yo. Lafrans ak Almay premye, Lè sa a, ansanm ak Itali ak Grann Bretay, te fè tès teknik posibilite nan yon sistèm dijital soti nan 1985 ivè, ak defini prensip debaz yo. Estanda GSM (2G) se baz pou 3G, 4G e kounye a 5G. Yo aksepte ke envantè GSM yo, nan sans teknik ak politik, se mesye Thomas Haug (en) ak Philippe Dupuis , respektivman 1st ak Modèl:2nd prezidan komite GSM la. Pou sa, yo te resevwa 2018 IEEE/RSE James Clerk Maxwell Meday[10] nan men Prince William, Duke of Cambridge. Konsènan estanda pwoteksyon sante an fas a kwasans eksponansyèl nan ekspoze a radyasyon ki pa ionize ki soti nan antèn, mobil, elatriye}}, yo fikse sou baz pwopozisyon yon ONG: la. komisyon entènasyonal pou pwoteksyon kont radyasyon ki pa ionize.

Dapre asosyasyon operatè GSM yo, GSMA, estanda GSM, UMTS ak LTE yo te itilize an 2018 pa 5.1 moun[11].

Kwonoloji an Frans

[modifye | modifye kòd]
 Atik detaye : Téléphonie mobil an Frans.

Nan , France Telecom te lanse premye rezo telefòn mobil 2G nan GSM estanda: itineris.

Premye pakè yo te gen entansyon pou piblik la an 1996, epi an 1997 Kat Prepeye te vin disponib. Dezyèm opsyon sa a te fè li posib pou demokratize telefòn mobil lan menm pou moun ki gen yon revni iregilye. Operatè yo te eseye vize jèn popilasyon an, moun ki fasil pou chanje abitid vi yo.

An 2001, Orange (France Télécom) ak SFR te jwenn yon lisans UMTS epi yo te devlope rezo GPRS yo, apre sa EDGE ak UMTS. Bouygues Telecom te fè menm bagay la epi li te jwenn, an 2002, yon lisans UMTS pou rezo 3G li.

An 2009, Free mobil te jwenn bann frekans 3G; sa a pèmèt li pozisyone tèt li kòm katriyèm operatè mobil franse a ak objektif la nan bese pri yo nan òf aktyèl yo. Nan 2012, Free Mobile mete kanpe katriyèm rezo mobil an Frans ak de pou enfòmasyon mobil san angajman: youn nan 2 € ak dezyèm lan nan 19,99 € pou reyalize objektif li.

Ane 2012 la te make pa lansman katriyèm jenerasyon rezo telefòn mobil yo (4G). 4G pèmèt ou browse pi vit pase 3G ak vitès siyifikativman pi wo ak tan telechaje redwi. Kòm videyo ak pataje fichye mande pou pousantaj done siyifikativman pi wo, 4G ede satisfè bezwen k ap grandi.

Demokratizasyon

[modifye | modifye kòd]

[[Fichier:Johannesburg - Wikipedia Zero - 258A9009.jpg|thumb|Jèn fi k ap itilize yon telefòn mobil nan yon lari nan Johannesburg an 2013.]] Itilizasyon telefòn mobil yo piti piti vin pi gaye, sitou nan fen ane 1990 yo. An 1991, France Télécom te mache Bi-Bop, premye telefòn mobil an Frans ki te fèt pou yon piblik nan mobilite vil la. Pousantaj pénétration mache a|pousantaj pénétration]] mobil nan mond lan nan moman sa a se 0,6 abònman pou chak 100 popilasyon. Kantite abònman mobil (18 abònman pou chak 100 rezidan) te depase sa ki nan telefòn fiks an 2002. Lè Apple te lanse iPhone li an 2007, to sa a te ogmante a {{ {inite|51|abònman}} pou 100 rezidan[12].

Depi ane 2010 yo, pifò telefòn mobil yo te gen anpil fonksyon adisyonèl, ki te posib grasa entegrasyon yon sistèm opere avanse nan telefòn nan: sa yo se [[smartphone] ]s. Kantite itilizatè telefòn mobil yo nan Repiblik Pèp la Lachin te rive, an 2011, no 929,85 ki gen ladan no 87,2 itilizatè 3G nan fen {{dat-|jiyè 2011} }, 4G (LTE) te kòmanse la nan 2013[13]. An 2013, lavant mondyal anyèl smartphones (940 milyon) te depase sa nan telefòn debaz yo (860 milyon)[14].

Pousantaj pénétration atravè lemond

[modifye | modifye kòd]

An 2014, an tèm de telefonia mobil, te gen 7,175 milya moun ak 6,915 milya Telephone Subscription] nan mond lan [note 4] ak mobil dapre Inyon Entènasyonal telekominikasyon, ki koresponn ak yon pous pénétration mobil an jeneral 96%[15],[16]. Chif sa yo revele diferans enpòtan yo depann de rejyon yo nan mond lan ak etap devlopman yo (3,5 milya dola abonnés nan rejyon Azi-Pasifik la ak yon pousantaj pénétration de 89%, {{unit |1|milya dola} } nan Amerik yo ak yon pousantaj de 109%, 750 milyon an Ewòp ak yon pousantaj de 126%, 550 milyon nan Lafrik ak yon pousantaj de 63%…). Pandan ke kèk yo souvan "ekipe twòp" ak an mwayèn plizyè abònman pou chak moun, sèten lòt rejyon an Afrik ak Azi ak Ewòp yo pa kouvri ak moun ki rete yo pa gen mwayen pou peye yon abònman pou chak moun epi pataje yon abònman ak plizyè moun. .

Dapre Bank Mondyal, peyi ki gen plis abònman an 2019 yo se: Makaw (345%), Hong Kong (289%), Emira Arab Ini (201%). Lòt peyi ki gen yon pousantaj ki pi wo pase 160% se: British Virgin Islands, Seychelles, pati Olandè Saint-Martin , Antigwa ak Barbuda, Thailand, Montenegro, Kowet, Botswana, Lityani, Lafrik di sid, Larisi, Turkmenistan ak Kosta Rika[17]. Kontrèman, teritwa ak Pousantaj abònman ki pi ba yo se Samoa (4% an 2009), Kore di Nò (15%), Eritrea (20%), Mikwonezi (21 %), Marshall Islands (28%), Repiblik Afrik Santral (32%), Kosovo (32%), [[[Sid Soudan]] (32%), Nò Mariana Islands (36% an 2009) ak Etiopi (36%)[18].

Nan gwo mache yo, pousantaj yo wo nan 2019: Etazini (124%), Inyon Ewopeyen an (123%) ak Lachin (120%)[18].

Pousantaj pénétration mobil lan parèt tankou yon konsekans devlopman yon peyi, men tou kòm yon akseleratè nan menm devlopman sa a. Kidonk, dapre yon etid Bank Mondyal la an 2008 nan plis pase 100 peyi, yon ogmantasyon 10% nan pousantaj pénétration mobil nan yon peyi akonpaye pa yon ogmantasyon nan GDP de 0.8%[19].

An 2018, evolisyon an remakab nan diferan rejyon yo nan mond lan: 4,31 milya abonnés nan rejyon Azi-Pasifik la ak yon pousantaj pénétration de 102%, 1,07 milya nan Amerik yo ak yon pousantaj de 106%, 1,106 milya dola an Ewòp ak yon pousantaj de 131% ak 1,04 milya dola nan Lafrik ak yon pousantaj de 82%[20].

Jèn

[modifye | modifye kòd]

Dapre antwopològ Mizuko Ito, telefòn mobil se te yon revolisyon pou lavi prive jèn yo: “Avan mobil lan rive, lè w te rele yon moun, te gen yon bon chans kit se yon paran, frè oswa sè ki reponn. (…) Telefòn mobil lan chanje sitiyasyon an e jèn yo te renmen l paske se te premye fwa yo te benefisye aksè prive enkondisyonèl ak kamarad yo[21] ".

Itilize an Frans

[modifye | modifye kòd]

An 2016, 77% fransè yo gen yon smartphone, 58% pafwa itilize li pandan y ap kondui, 41% konsilte li nan mitan lannwit e 7% reponn mesaj yo menm lè sa a, 84% itilize li pandan y ap gade. televizyon, 66% sèvi ak li pandan y ap travèse lari a, ak 81% admèt yo sèvi ak li sou tab la ak fanmi oswa zanmi[22] ,[23]. An 2015, yon franse mwayèn te deja pase plis tan sou smartphone yo pase devan televizyon ak Flurry Analytics te montre yon ogmantasyon klè nan dejwe mobil (kantite moun ki itilize mobil yo plis pase 60 fwa pa jou ogmante pa 59% nan yon ane (soti nan 2014 a 2015)[24]ak nan nivo mondyal la. kantite moun ki adikte mobil ogmante soti nan 176 milyon an 2014 pou rive nan 280 milyon nan 2015[24].

Franse yo te an mwayèn sou telefòn yo 2 èdtan ak 12 minit pa jou pandan 2019. Nan prizon, fwa sa a ogmante a 2.9 èdtan.An 2020, pa san dout kenbe ajou ak evènman aktyèl yo, franse yo itilize smartphones yo pi plis pase nan tan nòmal, epi itilizasyon smartphone ogmante 25%[25].

Ane 2020 la, ki te make pa restriksyon akòz Covid-19, te wè òdinatè a ale yon ti kras pi lwen, ak 43% nan moun ki prefere li. Nivo ekipman sa a reflete an patikilye nan yon ogmantasyon nan itilizasyon komès sou entènèt depi kriz sante a: 76% nan moun di yo te fè omwen yon achte machandiz sou entènèt, ak 63% li jounal sou papye konpare ak 56% sou medya dijital. . Yon lòt bò, de medya yo souvan kimilatif, ak 56% nan lektè jounalis asosye li ak jounalis enprime ak jounalis dijital[26].

An 2020, 84% nan franse itilize yon smartphone chak jou pou navige sou Entènèt la oswa gade videyo sou entènèt. 41% nan tifi konpare ak 30% nan ti gason ki poko gen 25 te gen premye telefòn mobil yo anvan laj 12 an. Okontrè, telefòn mobil tradisyonèl yo sèlman reprezante 10% ekipman telefòn mobil an Frans[26].

Itilize nan etablisman edikasyon

[modifye | modifye kòd]

An Frans, se entèdi pou yon elèv itilize yon telefòn mobil - oswa nenpòt lòt ekipman tèminal kominikasyon elektwonik - [27] nan lekòl matènèl, lekòl primè ak kolèj ak pandan nenpòt aktivite ki gen rapò ak ansèyman ki fèt andeyò yo. patiraj. Nan lekòl segondè, règleman entèn yo ka entèdi tou pou yon elèv sèvi ak li[28].

Sèvi ak pandan w ap kondwi

[modifye | modifye kòd]

Pou evite aksidan wout ak aksidan tren, yo dekouraje, reglemante oswa entèdi itilizasyon telefòn tou lè w ap kondui yon machin oswa yon machin tren.

An 2015, 174 moun te pèdi lavi yo sou otowout an Frans akòz itilizasyon telefòn pandan y ap kondui[29].

Kondwi ki pa atantif, ansanm ak itilizasyon telefòn, se twazyèm kòz prensipal lanmò nan wout. Itilizasyon SMS te ogmante anpil an 2019. Yon SMS pran anviwon 15 segonn, 15 segonn se yon vwayaj 500 mèt sou gran wout la[30].

Manifakti Global

[modifye | modifye kòd]

Modèl:Seksyon pou mete ajou An 2016, pi gwo manifaktirè telefòn mobil yo ak mak[31] opere atravè lemond yo se:

SIM ak kat USIM

[modifye | modifye kòd]
Kat SIM
Yon kat SIM.
 Atik detaye : Kat SIM.

Ou dwe mete yon kat entelijan, ki rele SIM kat (ki soti nan angle (en) Subscriber Identity Module), nan yon telefòn mobil GSM , oswa yon USIM nan tèminal UMTS ak LTE, pou kapab itilize fonksyon telefoni mobil li yo (pa aplike pou telefòn Ameriken ki nan kalite CDMA).

Kat SIM (oswa USIM) genyen idantifikasyon abònen an (IMSI nimewo) ak operatè mobil ki te bay kat la (MCC + MNC)[32].

Fonksyon ki kapab entegre

[modifye | modifye kòd]

Kamera

[modifye | modifye kòd]

Anpil modèl telefòn entegre yon aparèy fotografi oswa yon kamera dijital, oswa menm plizyè kamera. Tèm fotofòn pafwa itilize pou deziyen yon telefòn mobil ki kapab pran foto dijital. Gen kèk moun ki sèvi ak tèm fonografi pou fè referans ak pran foto lè l sèvi avèk yon telefòn mobil.

NFC

[modifye | modifye kòd]

Depi 2010, sèten telefòn mobil fè peman san kontak posib, gras a Near Field Communication estanda (NFC, ki rele tou "near field communication")[33]. Estanda sa a pèmèt lòt aplikasyon pase peman kontak, tankou voye enfòmasyon nan telefòn mobil lan sou kote li yo atravè yon tèminal fiks[34].

Sonnerie personnalisable

[modifye | modifye kòd]

Arive de telefòn mobil yo ki te pèmèt yo pou personnaliser sonneries yo te mennen a kreyasyon yon mache kliyan ki pou vann sonnerie. An 2007, kantite lavant sonri yo te kòmanse diminye nan plizyè peyi nan Ewòp, men li kontinye ap grandi globalman[35].

Mòd avyon

[modifye | modifye kòd]

Mòd Avyon pèmèt ou dezaktive tout koneksyon san ou pa fèmen mobil ou. Li te parèt ak smartphones.

Vibre mòd

[modifye | modifye kòd]

Mòd vibre a pèmèt ou ranplase oswa konplete sonri a ak yon vibration. Li se itilize pou pi gwo diskresyon.

SMS ak MMS

[modifye | modifye kòd]

Yon telefòn pèmèt ou voye ak resevwa SMS ak MMS. Yon SMS se yon tèks, sa vle di yon mesaj tèks, ke yo voye bay moun k ap resevwa yo. Yon MMS se yon imaj, yon foto ki ka voye pa mesaj bay moun k ap resevwa a.

Imèl

[modifye | modifye kòd]

Ou ka itilize yon telefòn ki konekte ak Entènèt pou voye ak resevwa imel lè l sèvi avèk yon aplikasyon espesifik.

Aplikasyon

[modifye | modifye kòd]

Premye smartphone wo fen ki gen yon OS pwopriyetè yo te itilize langaj Java ME pou ajoute jwèt oswa aplikasyon paske fòm pwogramasyon trè stab sa a mande kèk resous. Smartphones aktyèl yo pafwa sipòte lang sa a pou elaji opsyon yo. Kontrèman ak telefòn tradisyonèl yo, smartphones yo ak sistèm operasyon yo (egzanp: Android, iOS, Windows Phone, Firefox OS, Symbian OS) pèmèt ou enstale aplikasyon, ki bay anpil karakteristik ki pa prezan nan moman acha a.

Geolokalizasyon

[modifye | modifye kòd]

Yon telefòn mobil ka entegre yon chip Modèl:Language ki pèmèt pi bon pozisyon pase sa ki pèmèt triyangilasyon antèn relè.

Mache kontrefè

[modifye | modifye kòd]

Nan paralèl ak mache ofisyèl la, yon òf ap devlope nan anpil peyi, patikilyèman nan Lachin. Li posib pou jwenn fo telefòn mobil la. Sa yo, anplis ke yo te ilegal, yo potansyèlman danjere pou itilizatè a paske nan pil defo ki ka eksploze[36].

Sante ak ekspoze a vag

[modifye | modifye kòd]

Telefòn mobil yo, akòz operasyon yo, emèt ond elektwomayetik ki transpòte enèji. Enèji sa a mezire pa To Absòbsyon Espesifik la abreje kòm DAS. Ajans Entènasyonal pou Rechèch sou Kansè klase vag sa yo kòm kanserojèn posib.

Estanda ak kontwòl an Frans

[modifye | modifye kòd]

An Frans, ki baze sou ICNIRP direktiv, maksimòm SAR pou yon telefòn mobil pou vann se 2 W/kg. Eta a regilyèman fè chèk pou asire ke to koule manifakti yo montre yo kòrèk. An 2013, dapre yon sondaj DGCCRF te fè sou 379 konpayi yo, 55% nan chèk yo te revele anomali konsènan absans ekspozisyon DAS nan pwen lavant[37]. Plis jisteman, anomali yo te akòz non-konfòmite ak obligasyon enfòmasyon konsomatè yo ak enfòmasyon jeneral sou pri ak kondisyon nan vant. Sepandan, dapre tès ki fèt ansanm ak ANFR, okenn nan 2729 telefòn mobil yo teste yo pa depase papòt maksimòm SAR otorize pa lalwa. Ankèt la te mennen senk amann ak 210 avètisman pou konpayi konsène yo.

Rekòmandasyon pandan kominikasyon kalite GSM/GPRS/UMTS

[modifye | modifye kòd]
 Seksyon sa vid, li pa detaye ase oswa li pa konplè. Èd ap itil anpil! Kijan pou fè ?


Ekoloji

[modifye | modifye kòd]

Sik lavi

[modifye | modifye kòd]

Enpak anviwonmantal telefòn mobil ak/oswa smartphone yo pwolonje pandan tout sik lavi yo.

Sik lavi aparèy la pwolonje soti nan ekstraksyon materyèl yo ki konpoze li, nan pwodiksyon aparèy la li menm, nan dire a nan itilize nan telefòn mobil lan, nan resiklaj ... oswa nan chèn ekipman pou yo. ak fatra elektwonik[38],[39].

Faz fabrikasyon

[modifye | modifye kòd]

Enpak anviwònman an nan smartphones pwolonje pandan tout sik lavi yo. Sepandan, twa ka nan anprint anviwònman aparèy sa yo konsantre nan faz fabrikasyon yo[40].

Li se ekstraksyon nan mineral, ke nou jwenn nan fòm lan nan metal nan smartphones, ki poze yon pwoblèm patikilye jodi a. Li mennen nan destriksyon nan ekosistèm ak polisyon miltip, tankou sou dlo akòz itilizasyon entansif nan pwosesis ekstraksyon chimik.

Dire itilizasyon

[modifye | modifye kòd]

Dire itilizasyon an se yon kesyon esansyèl si nou vle limite enpak anviwònman telefòn mobil yo. Nan 2012, pa gen okenn etikèt ki te pran an kont dimansyon dire itilizasyon an. Nan pratik, dire a nan itilizasyon kondisyone pa òf komèsyal manifaktirè yo ak distribitè yo. Sistèm nan "sibvansyone" achte nan aparèy la pa operatè a konsiste de chaje konsomatè a yon pri fiks (abònman) ki gen ladan pri a nan aparèy la. Metòd sa a Se poutèt sa pa reflete pri reyèl la nan aparèy la, ki ankouraje renouvèlman an nan telefòn[41].

Emisyon gaz efè tèmik

[modifye | modifye kòd]

Yon rapò ki te pibliye pa Friends of the Earth nan revele ke emisyon Gaz lakòz efè tèmik ki soti nan telefòn mobil yo pandan tout sik lavi yo. jeneralman ogmante, paske nan ogmantasyon entansite a nan itilize, men tou, paske nan maketing nan nouvo modèl. Pa egzanp, emisyon yo soti nan 55 kg pou Apple iPhone 4S rive nan 75 kg pou iPhone 5 nan menm manifakti a, yon ogmantasyon de 36%. Menm jan an tou, emisyon ogmante ant Galaksi S2 a ak Galaksi S3 a soti nan Samsung[42].

Fen lavi, defisi resiklaj

[modifye | modifye kòd]
 Atik ki gen rapò ak : Dechè ekipman elektrik ak elektwonik.

Dapre yon etid Intel, nan kòmansman ane 2010 kat elektwonik yo te genyen plis pase 45 metal, metaloid oswa tè ra konpare ak anviwon dis. nan ane 1980 yo [43]. Pami materyèl estratejik sa yo genyen ityòm, lò, ajan, tè ra, koltan, tantal, platinum, nyobyòm, kadmyòm, plon, mèki. Rare jeneral metal yo montre nesesite pou resiklaj ak ekstansyon lavi a nan pwodwi an jeneral, nan telefòn mobil an patikilye[44]. Yon etid 2008 te fè Nokia nan 13 te revele ke 97% nan telefòn mobil yo pa te resikle[45] .

Depi 2008, Bouygues Telecom te ofri yon avantaj finansye de 10 ewo bay konsomatè ki te retounen ansyen telefòn mobil yo, men pousantaj rekiperasyon an pa t depase 5%[46]. An Frans, depi 2010, operatè yo te lanse pwogram rekiperasyon ak/oswa racha telefòn mobil yo[47], ankouraje pa kwasans komès byen (apre resiklaj)[48],[49], ki te sitou remarketing sou yon echèl ki pi piti atravè magazen ki espesyalize nan ekipman itilize. Kòm yon pati nan yon konstitisyon angajman volontè sou devlopman dirab te siyen nan [50], franse operatè yo te angaje tou pou ogmante koleksyon mobil lè yo ofri konsomatè ankourajman nan diferan fòm (finansye, sosyal, ekolojik). Dapre rapò Fédération Française des Télécoms, 835202 aparèy mobil yo te ranmase an Frans pa twa operatè yo Bouygues Telecom, Orange ak SFR an 2010, sa vle di 50% plis pase an 2009[51]. An 2012, chif sa a te kanpe nan 1 016 622 inite[52]. Pou sansibilize itilizatè mobil yo sou pwoblèm pou retounen mobil ou bay operatè w la, Fédération Française des Télécoms te lanse yon sit enfòmasyon pratik nan [53].

Plizyè òganizasyon asosyativ yo te resikle ekipman sa a pou plizyè ane. Emmaüs France menm ofri pwen koleksyon nan tout peyi Lafrans e depi 2005, eksplike kijan resiklaj telefòn mobil yo travay nan pwosesis yo nan estrikti pilòt li yo Ateliers du Bocage[54]. Konpayi yo tou rapidman fè resiklaj mobil biznis yo: CompaRecycle, (en) Back Market, (en) Magic Recycle ak (en) Rebuy ofri re-achte ak rekondisyone ansyen mobil yo.

Apati 2011, ta dwe gen yon amelyorasyon nan ekodesign materyèl sa yo, Komisyon Ewopeyen an te enpoze an 2009[55] bay manifaktirè yo ke yo dakò sou yon chajè inivèsèl[56]. Yo asire konpatibilite atravè yon konektè mikro-USB oswa USB Tip-C. Nan dat 7 jen 2022, Inyon Ewopeyen an ak deputy yo te dakò pou yo enpoze nan Inyon an yon plato inivèsèl branche pou smartphones, tablèt, konsole ak kamera dijital pa otòn 2024. Aparèy sa yo dwe ekipe ak yon pò USB Type-C, kèlkeswa manifakti yo, malgre opozisyon Apple ki sèvi ak konektè zèklè pou aparèy li yo[57].

An 2016, an Frans, yon rapò palmantè ki gen tit « 100 telefòn mobil yo itilize: ijans yon estrateji », ki te pwodwi pa yon « Misyon enfòmasyon. sou envantè a ak avni nan materyèl ak konpozan nan telefòn mobil yo » (etabli sou , ak adopte inanim) konfime ke sektè tretman an WEEE an Frans depase pa devlopman nan dezyèm- mache men pou telefòn mobil yo ak pa vòl la nan depo a deyò fwontyè peyi a. Se sèlman 15% nan koule a ta dwe refè (anviwon 100 milyon nan aparèy itilize yo ta toujou kenbe pa moun)[58] konfime ke « konsepsyon telefòn yo fè espre defavorab pou reitilize ak resiklaj » akòz obsolesans planifikasyon yo e ke « evalyasyon sistèm modulasyon anviwònman an pou kontribisyon ekolojik » « trè ba », envite manifakti yo pou ekodesign ekipman yo. Li genyen senk oryantasyon divize an 27 pwopozisyon ki konsène sik lavi laptops (fabrikasyon, itilizasyon, koleksyon ekipman itilize ak rekiperasyon)[58].

Nan Japon, yo te pratike resiklaj sistematik tèminal mobil yo pou plis pase 15 ane, revandè yo tout gen bwat ki ka akomode jiska 400 aparèy epi yo responsab pou anbake nan sant resiklaj.

Gade tou

[modifye | modifye kòd]

Sou lòt pwojè yo :

Bibliyografi

[modifye | modifye kòd]

Filmografi

[modifye | modifye kòd]
  • San nan mobil[59] (literalman, [l] san nan mobil lan), dokimantè Frank Piasecki Poulsen, te pwodwi an 2010.

Atik ki gen rapò

[modifye | modifye kòd]

Nòt ak referans

[modifye | modifye kòd]

Nòt

[modifye | modifye kòd]
  1. ↑ Tèm ki pi jenerik ak entènasyonal; Office québécois de la langue française rekomande (anbyen ke "telefòn selilè") nan Quebec. Pa gen okenn rekòmandasyon ankò an Frans.
  2. ↑ Nan vokabilè aktyèl la, nan sèten peyi, sitou Lafrans, nou souvan itilize tèm "pòtab", ki kapab tou al gade nan yon òdinatè pòtab. "Mobil" se mwens konfizyon.
  3. ↑ Tèm sa a, ki souvan itilize nan Quebec ak Aosta Valley, se vokabilè teknik nan lòt rejyon ki pale fransè nan mond lan. . Yon telefòn selilè se yon kalite espesyal telefòn mobil. Sepandan, a vas majorite nan telefòn mobil yo te itilize yo se telefòn selilè, de mo yo te pran menm siyifikasyon an nan vokabilè aktyèl la.
  4. ↑ konpare ak 960 milyon abònman an 2001, no 2.2 an 2005.

Referans

[modifye | modifye kòd]
  1. ↑ Sèvis asistans sosyal teritwa pou granmoun aje - Sit entènèt ofisyèl nan rejyon otonòm Valle d'Aosta
  2. ↑ Pew Research Center Global divide on smartphone ownership Fevriye 2016
  3. ↑ , « Konstriksyon 2..0 - Gid teknoloji mobil Quebec », , p. 13.
  4. ↑ digital barometer 2015 France
  5. ↑ Pew Research Center Smartphone Ownership Update: Septanm 2012 USA
  6. ↑ {{en} } Henry T. Sampson te kreye premye telefòn selilè an 1971 greatdiversity.com, la 6 oktòb 2016
  7. ↑ (angle) en Envantè ak Envansyon, Volim 2, Marshall Cavendish, 2007.
  8. ↑ , « Yon fwa, selil la telefòn »,
  9. ↑ (angle) en Motorola DynaTAC 8000M, standard: AMPS 800 mobilecollectors.net, consulté en mars 2017
  10. ↑ (en-GB) « Duke of Cambridge prezante meday Maxwell bay devlopè GSM », sur IEEE - Seksyon UK and Ireland
  11. ↑ (en-US) « The Mobile Economy 2019 », sur The Mobile Economy
  12. ↑ Istwa, ekonomi ak sosyete, Volim 27, Edisyon C.D.U. ak S.E.D.E.S., 2008, p. 92
  13. ↑ Lachin gen 929.85 milyon itilizatè telefòn mobil,
  14. ↑ [[Jean-Christophe Victor ] ], “Mobile phone: the dark faces”, pwogram Le Dessous des Cartes sou Arte, 28 mas 2015, 2 min 50 s.
  15. ↑ (angle) en -D/Statistics/Documents/publications/ mis2014/MIS2014_without_Annex_4.pdf Measuring the Information Society Report 2014, International Telecommunications Union Statistics 2014.
  16. ↑ [PDF]Bank Mondyal (2012), Enfòmasyon ak Kominikasyon pou Devlopman, 2012, Pwofite pi bon nan telefòn mobil
  17. ↑ « World Bank Open Data ».
  18. ↑ 18,0 et 18,1 « World Bank Open Data », sur World Bank Open Data.
  19. ↑ Jean-Christophe Victor, "Telefòn mobil: zouti devlopman? , pwogram Le Dessous des Cartes sou Arte, 21 mas 2015, 3 min 20 s.
  20. ↑ « Digital an 2018 - Social Media Marketing & Management Dashboard »
  21. ↑ Jenkins, Henry., Boyd, Danah (1977-....)., Barrière, Bruno (1971-). ak Le Crosnier, Hervé., Kilti patisipatif, Caen, (ISBN 978-2-915825- 73-2 ak 2-915825-73 -4, OCLC 1011684907), p. 96
  22. ↑ Done pou Lafrans (ki baze sou yon echantiyon nan {{units|2003|franse} } nan Modèl:Inite.) nan sondaj entènasyonal Deloitte ("global-mobile-consumer-survey.html Global Mobile Consumer Survey 2016") ki fèt nan 30 peyi, ak 49 000 repondan
  23. ↑ -n-es World jou san telefòn mobil : 5 chif ki montre ke li pa genyen, La Voix du Nord 5 fevriye 2017
  24. ↑ 24,0 et 24,1 Franse moun depanse plis tan sou yon smartphone pase devan televizyon an Fwansè yo pase plis tan sou yon smartphone pase devan televizyon an, La Voix du Nord nan 4 oktòb 2016
  25. ↑ « Fwansè yo kole sou smartphone yo pandan prizon.ent », sur Le Point,
  26. ↑ 26,0 et 26,1 « Entènèt: 84% nan franse yo itilize yon smartphone chak jou »,
  27. ↑ Violaine Morin, « Asanble a vote sou entèdiksyon telefòn mobil nan lekòl yo. ak kolèj », Le Monde,‎
  28. ↑ « LWA n° 2018-698 3 out 2018 ki gen rapò ak sipèvizyon itilizasyon telefòn mobil lan. nan établissements edikasyon lekòl yo », sur legifrance.gouv.fr
  29. ↑ « Itilizasyon telefòn pandan y ap kondwi, yon fleo ki devlope »,
  30. ↑ « nouvèl 8am - Sekirite sou wout: inatansyon pandan w ap kondwi, 3yèm kòz lanmò »,
  31. ↑ (angle) en Gartner di ke lavant Smartphone atravè lemond te ogmante 7 pousan nan katriyèm trimès 2018 la gartner .com, 5 fevriye 2017
  32. ↑ « BT Wiki - telefòn pòtab la ». Archived from the original on 2014-07-25. Retrieved 2024-02-16. 
  33. ↑ com/editorial/516923/nice-premiere-ville-a-passer-au-paiement-sans-contact/ Nice, premye vil ki chanje nan peman san kontak Sou sit entènèt 01net.com
  34. ↑ daily-simplified lavi chak jou senplifye, sou la. sit cityzi.fr
  35. ↑ -mobiles-declin-actualite -65777.html Mache a pou sonri mobil an bès Sou sit la generation-nt.com
  36. ↑ Chinwa kontrefè nan telefòn mobil se yon siksè reyèl. , sou sit la chineconquerante.com
  37. ↑ https://www.economie.gouv.fr/dgccrf/annonce-das-pour-telephones-portables-dgccrf-releve-des- infractions
  38. ↑ « Vwayaj souf telefòn mobil lan, soti nan min rive nan rezo fatra klandesten », sur lemonde.fr
  39. ↑ « 100 milyon telefòn selilè itilize: ijans yon estrateji », sur senat.fr
  40. ↑ « Metòd fabrikasyon ki gen anpil enpak sou anviwònman an », sur presse.ademe.fr,
  41. ↑ « Obsolesans nan pwodwi segondè -tech : ki jan mak limite lavi machandiz nou yo, Zanmi Latè, Desanm 2012, p. 16 » (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-08-06. Retrieved 2024-02-16. 
  42. ↑ « "Obsolesans nan pwodwi gwo teknoloji: ki jan mak yo limite la lifespan of our goods”, Zanmi Latè, Desanm 2012, p. 8 » (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-08-06. Retrieved 2024-02-16. 
  43. ↑ Fabrice Flipo, Marion Deltour, Michelle Dobré, Marion Michot, Èske nou ka kwè nan TIC vèt?, Presses des Mines, Paris, 2012, p. 44.
  44. ↑ Philippe Bihouix ak Benoit de Guillebon, Ki avni pou metal yo. ? Rarefaksyon metal yo: yon nouvo defi pou sosyete a, EDP Sciences, Mwa invalide (Oktòb), p. 34.
  45. ↑ 97% telefòn mobil yo pa resikle, sou sit lemondeinformatique.fr.
  46. ↑ [https://web.archive.org/web/20180806133012/http://www.amisdelaterre.org/IMG/pdf/rapport_obsolescence_des_produits_high-tech.pdf “Obsolesans nan pwodwi gwo teknoloji: ki jan mak limite lavi a nan machandiz nou yo”, Zanmi Latè, , p. 11[PDF]], amisdelaterre.org.
  47. ↑ « Orange ankouraje w resikle ansyen telefòn mobil ou »(Archive.org • Wikiwix • Archive.is • Google • Que faire ?), sur zigonet.com.
  48. ↑ <!- - redireksyon nan https://www.tomsguide.fr/le-recyclage-de-mobile-ca-rapporte-combien/ --> Resiklaj mobil: konbyen lajan li pote?, , bestofmicro.com.
  49. ↑ « Rachte mobil ak telefòn pòtab », sur economiesolidaire.com, .
  50. ↑ « Siyen yon charter angajman volontè sektè telecom pou devlopman dirab »(Archive.org • Wikiwix • Archive.is • Google • Que faire ?).
  51. ↑ « Premye evalyasyon charter angajman sektè telekominikasyon an pou devlopman dirab »(Archive.org • Wikiwix • Archive.is • Google • Que faire ?).
  52. ↑ « Lanse yon sit konsyantizasyon ak enfòmasyon sou koleksyon telefòn mobil »(Archive.org • Wikiwix • Archive.is • Google • Que faire ?), sur fftelecoms.org.
  53. ↑ RapporterSonMobile.fr.
  54. ↑ bocage.com Les Ateliers du Bocage.
  55. ↑ « Yon chajè inik pou mache Ewopeyen an pa 2010 »(Archive.org • Wikiwix • Archive.is • Google • Que faire ?), .
  56. ↑ Yon plato inivèsèl an 2011.
  57. ↑ « Inyon Ewopeyen an pral enpoze yon sèl chajè pou smartphones »,
  58. ↑ 58,0 et 58,1 Rapò no 850 (2015-2016) sou envantè ak avni materyèl ak konpozan telefòn mobil yo ak rezime 4[PDF], ak la /r15-850/r15-8501.pdf vèsyon [PDF], ak infographie.
  59. ↑ Blood in the Mobile
Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Telefòn_mobil&oldid=849978 »