Nesans Repiblik Italyèn
Nesans Repiblik Italyèn nan make finisman Wayòm Itali a e li se yon gwo evènman nan istwa kontanporèn peyi a .
Nan XIXe syèk la, Kay Savoie te jwe yon wòl enpòtan nan inifikasyon Italyèn an . Nan XXe syèk la, sepandan, li te pèmèt pati fachis Mussolini an enpoze diktati li yo ak jete peyi a nan Dezyèm Gè Mondyal la, ki fè reviv lide repiblikèn yo. Repiblik Italyèn nan te fonde sou rezilta referandòm enstitisyonèl 2 jen 1946 . Sepandan, yon konfli sou òganizasyon an ak depouyman referandòm lan akonpaye evènman sa a.
Anvan nesans Repiblik la
[modifye | modifye kòd]Istwa penensil Italyèn nan rich ak peryòd gouvènman sa yo rele "repibliken". Ansyen Repiblik Womàn nan make listwa konsa. Soti nan Sicero rive nan Machiavelli, filozòf Italyen yo te imajine baz syans politik ak repiblikenis [note 1] . Men, nan XIXe syèk la, se Giuseppe Mazzini ki te relanse lide repiblikèn nan peyi Itali [1] .
An jiyè 1831, nan ekzil nan Marseille, Giuseppe Mazzini, te fonde mouvman an (it) Giovine Italia, ki te gen objektif pou transfòme Itali an yon repiblik demokratik inifye, dapre prensip libète, endepandans ak inite, men tou, yo mete deyò rejim yo monachik ki te la anvan inifikasyon ki egziste deja, ki gen ladan Wayòm Sadèy (1720-1861). Fondasyon an nan (it) Giovine Italia konstitye yon moman kle nan (it) Risorgimento Italyen an ak pwogram repibliken sa a anvan nan tan pwopozisyon yo pou inifikasyon an Itali Vincenzo Gioberti, ki vize reyini tèritwa sa a anba prezidans la Pap la, oswa nan Piemontese Cesare Balbo. [2] . Answit, filozòf Milanese Carlo Cattaneo te vin pwomotè yon Itali layik ak repiblikèn nanpwolonjman lide yon Mazzini, men ki òganize tankou yon repiblik federal [3] .
Nòt ak referans
[modifye | modifye kòd]- (it) Yon pati nan atik sa a oswa tout atik la soti nan Wikipedya en italyen Ki gen pou tit « Nascita della Repubblica Italiana » (gade lis otè yo).
- ↑ Baquiast, Dupuy et Ridolfi 2007, p. 85.
- ↑ Baquiast, Dupuy et Ridolfi 2007, p. 88-90.
- ↑ Baquiast, Dupuy et Ridolfi 2007, p. 91.
- ↑ Jean-Jacques Rousseau note, dans le Contrat Social, à propos de Machiavel et de son ouvrage Le Prince: « En feignant de donner des leçons aux rois, il en a donné de grandes aux peuples. Le Prince est le livre des républicains ».