Mouvman literè
Définition
[modifye | modifye kòd]Tèm mouvman literè oswa kouran literè deziyen yon seri otè ak zèv ki pi souvan rasanble nan yon manifès. Yon mouvman literè ka deziyen pa tèm "lekòl".
Istwa literè defini pa aparans nan mouvman siksesif ki reyini ansanm atis ak ekriven alantou yon objektif komen nan mond lan ak literati. Chak mouvman fè pati yon kontèks istorik patikilye epi li afime tèt li kòm yon koupe pon radikal ak mouvman ki te vin anvan li an. Yon kouran literè diferan de yon mouvman literè avèk absans lekòl, poutan li prezante yon inite estetik ak ideyolojik.
Définition
[modifye | modifye kòd]Yon mouvman literè deziyen yon gwoup otè ak zèv ki pi souvan reyini nan yon manifès. Istwa literè defini pa aparisyon nan mouvman siksesif ki pote atis ak ekriven ansanm alantou yon objektif komen nan mond lan ak literati. Nou ka site egzanp imanis ki te parèt nan 16yèm syèk la oswa tou " Limyè "nan 18tyèm syèk la.
Etimoloji
[modifye | modifye kòd]Fraz "mouvman literè" yo ateste pou premye fwa an 1825, dapre Dictionnaire historique de la langue française . Mo mouvman ke nou konnen an soti nan mouvman an fransè a, nan mouvman ansyen fransè a (1190), nan laten movimentum (" mouvman ") epi tou li soti nan vèb Laten movere (" bouje "). Anplis de sa, mo literè a soti nan Latin litterarius oswa litteræ, ki vle di "bèl lèt yo".
Mouvman literè ak kouran literè
[modifye | modifye kòd]Tèm " mouvman literè » a deziyen yon seri otè ak zèv ki prezante karakteristik komen yo parèt, ki enskri nan tèks ki gen valè yon pwogram, oswa menm yon manifès. Li ka yon " lekòl literè », ak doktrin li yo, siy rasanbleman li yo, lidè li yo. Yon kouran, san yo pa fòme yon lekòl estrikteman pale, ofri yon fò inite estetik ak ideyolojik . Li ka idantifye a posteriori kòm mo a " klasikism » ki te parèt sèlman an 1820 pou idantifye yon mouvman literè nan XVII syèk la [1] .
Manifès literè
[modifye | modifye kòd]Yon manifès se yon deklarasyon ekri ak piblik kote yon mouvman atistik tabli yon pwogram aksyon oswa yon pozisyon, pi souvan politik oswa estetik. Sepandan, li difisil pou detèmine ki mouvman literè ki te pwodui premye manifès la. Vreman vre, La Défense et illustration de la langue française, yon tèks teyori literè Renesans te ekri an 1549 pa powèt franse Joachim du Bellay, te kapab parèt kòm premye manifès la. Men " Manifès senbolis la » se yon tèks teyori literè Jean Moréas te pibliye 18 septembre 1886 nan sipleman literè Le Figaro . Li konsidere kòm premye manifeste poutèt tit li. [2]
Karakteristik yon mouvman literè
[modifye | modifye kòd]Yon regwoupman ekriven
[modifye | modifye kòd]Yo di yon mouvman literè se " mouvman literè » lè teworisyen yo rapòte nouvo lide ki vle transmèt lide yo epi fè yo konnen yo. Yon mouvman literè se yon gwo gwoup ekriven ki, nan yon epòk konsa, ki rasanble ak yon kouran panse, sa vle di ki byen karakterize tandans entelektyèl epi ki pwodui yon analiz komen nan sitiyasyon politik ak atistik nan moman sa a. Yon mouvman literè souvan òganize alantou yon lekòl, yon gwoupman enstitisyonalize ekriven, ki pwofese menm doktrin e ki pwopoze yon menm powetik la.
Pa egzanp, sèk Medan se yon gwoup ekriven ki rankontre alantou Émile Zola, kote yo diskite sou atizay ak literati. Lide a te parèt rapid pou pwodwi istwa ke yo soumèt, youn apre lòt, nan jijman kanmarad yo .
Enfliyans
[modifye | modifye kòd]
Mouvman literè a lajman lye ak kontèks istorik, sosyal, filozofik, atistik ak kiltirèl. Yon mouvman literè fè pati yon peryòd nan istwa kote atis ak ekriven gen menm vizyon sou mond lan kòm yon pati nan yon anviwonman sosyal ak politik, chak mouvman se rupture mouvman anvan an.
Pou egzanp, womantis te parèt alantou XVIII syèk la. syèk nan Almay, Angletè ak Etazini ak alantou XIX lan syèk, an Frans. Sa a te make konpe pon ak klasisis ki te parèt alantou XVII la . syèk .
Mouvman literè yo te gen yon gwo enfliyans sou epòk kote yo te parèt. Mouvman sa yo (tankou klasikism an patikilye) te pote yon efè alamòd nan epòk la ki fwote sou lòt fòm atizay ak sou fason panse atis yo.
Nòt ak referans
[modifye | modifye kòd]- ↑ Vioux, Par Amélie. « Les 13 mouvements littéraires à connaître pour le bac de français ». commentaire composé (in français).
- ↑ « « Genre et courant littéraires » sur le site Histoire de la littérature française ». Archived from the original on 2014-02-28. Retrieved 2023-11-14.