Maximilien de Robespierre
| Maximilien de Robespierre | ||
 Pòtre Robespierre (Otè enkoni, anviwon 1790, lwil sou twal, konsève nan mize Carnavalet). | ||
| Fonksyon | ||
|---|---|---|
| Depite franse | ||
| – (1 an, 10 mwa ak 7 jou) |
||
| Eleksyon | 5 septanm 1792 | |
| – (2 an, 3 mwa ak 13 jou) |
||
| Manm Komite Sekirite Piblik la | ||
| – (1 an ak 1 jou) |
||
| Prezidan Konvansyon Nasyonal | ||
| – (15 jou) |
||
| – (14 jou) |
||
| Biyografi | ||
| Non nesans | Maximilien François Marie Isidore de Robespierre | |
| Dat nesans | ||
| Lye nesans | Aras, Atwa (Frans) | |
| Dat lanmò | 10 thermidor an II () (ak 36 ane) | |
| Lye lanmò | Plas Revolisyon, Pari (Frans) | |
| Tonm | Simityè Errancis yo answit katakonb Pari | |
| Nasyonalite | Fransè | |
| Papa | François de Robespierre | |
| Fratri | Augustin de Robespierre Charlotte de Robespierre |
|
| Diplome nan | Collège Louis-le-Grand nan University of Paris | |
| Pwofesyon | Avoka | |
| Relijyon | Katolisis answit deyis | |
|
|
||
 | ||
modifye  |
||
Maximilien de Robespierre, oswa Maximilien Robespierre[1], se yon avoka ak politisyen Fransè fèt nan Aras (Atwa , jodi a Pas-de-Calais) epi li te mouri guillotine nan 10 thermidor an II () nan Pari, plas la Révolution (kounye a kote Konkòd). Li se youn nan figi prensipal yo nan Revolisyon fransè a epi li rete youn nan figi ki pi kontwovèsyal nan peryòd sa a.
Maximilien de Robespierre se pi gran nan senk timoun. Li te pèdi manman l 'a laj de sis. Papa l te abandone kay la e depi lè sa a, Maximilien te pran swen pa granpapa matènèl li. Apre yon etid ekselan nan kolèj Arras ak nan kolèj Louis-le-Grand nan Pari, ak yon diplòm nan dwa, li te vin yon avoka epi li te anrejistre an 1781 nan Konsèy pwovensyal Artois, li te menm okipe pandan yon tan biwo jij nan tribinal episkopal la.
Li te eli depite Twazyèm Eta nan Eta Jeneral 1789, byento li te vin youn nan prensipal figi "demokratik" yo nan Asanble Konstitiyan, ki t ap defann abolisyon pèn lanmò ak esklavaj, dwa pou vote moun ki gen koulè, Jwif oswa [ [Aktè|aktè]], osi byen ke [[Sòf inivèsèl gason|Sòf inivèsèl (gason])) ak egal dwa kont sansè vòt. Entransijans li byento fè li tinon "Enkoruptibl la". Yon manm nan Club des Jacobins depi nan kòmansman li yo, li piti piti te vin youn nan gwo figi li yo.
Li te opoze ak lagè kont Otrich an 1792, li te opoze La Fayette e li te sipòte tonbe wayote. Manm Komin Revolisyon Pari, li te eli nan Konvansyon Nasyonal, kote li te chita sou ban Montay e li te opoze Gironde. Apre jou 31 me ak 2 jen 1793, li antre nan Komite Sekirite Piblik la, nan , kote li te patisipe nan etablisman yon gouvènman. revolisyonè ak Laterè, nan yon kontèks lagè ekstèn kont monachi alye yo ak gè sivil (revolisyon federalis, Vendée Lagè…).
Nan sezon prentan 1794, Robespierre ak kòlèg li yo nan Komite Sekirite Piblik la te arete Hébertists, lidè Club des Cordeliers, apre sa Danton ak leient, mezi ki te swiv pa kondanasyon ak ekzekisyon lidè de "faksyon yo". Apre sa, li te kontribye nan mete fen nan politik dekristyanizasyon epi li te genyen, kòm rapòtè, dekrè 18 floréal an II, ki te « pèp franse a rekonèt egzistans èt siprèm ak imòtalite nanm nan », ansanm ak lwa Prairial la, ke yo rekonèt kòm "Gwo Laterè."
Sou 8 thermidor an II (), yon kowalisyon divès kalite te atake l ak izole nan Konvansyon an. Montagne (Revolisyon Fransè)|Montagnards]], ki te konpoze pou okazyon ansyen Dantonists, reprezantan an misyon raple epi, nan gouvènman revolisyonè a, pa Komite misyon an. Sekirite Jeneral ak kèk kòlèg Komite Sekirite Piblik la. Robespierre rele Asanble a pou temwen divizyon sa yo men li pa enpoze opinyon l. Sou 9 Thermidor, lènmi l yo te anpeche l pale, yo te arete l ak frè l Augustin ak zanmi l Couthon, Saint-Just ak Le Bas. Komino Lè sa a, te antre nan insirèksyon epi fè li lage, pandan ke Konvansyon an te deklare li yon lwa. Pandan lannwit lan, yon kolòn ame te sezi Meri Pari a, kote Robespierre te ak sipòtè li yo. Li te blese nan machwè a nan sikonstans ensèten. Apre yo fin verifye idantite l devan Tribinal Revolisyonè a, yo te gilotine nan apremidi 10 Thermidor ak venn youn nan sipòtè li yo. Lanmò li te mennen, nan mwa ki vin apre yo, nan yon "reaksyon Thermidorian", ki te wè demantèlman gouvènman revolisyonè a ak laterè a.
Robespierre se san dout figi ki pi kontwovèsyal nan Revolisyon fransè a. Detracteurs li yo (Thermidoryen yo, fondatè Twazyèm Repiblik ak istoryen "lekòl liberal" ki gen lidè François Furet) mete aksan sou wòl li nan etablisman Laterè a ak nati otoritè Komite Sekirite Piblik la. Pou lòt moun, Robespierre te eseye limite eksè Laterè a, e li te sitou yon defansè lapè, demokrasi dirèk ak jistis sosyal, yon pòtpawòl pou vwa pòv yo, ak youn nan aktè yo nan abolisyon an premye nan esklavaj an Frans.
Nòt ak referans
[modifye | modifye kòd]Nòt
[modifye | modifye kòd]Referans
[modifye | modifye kòd]- ↑ Ernest Hamel, volim 1 (1865), p. 10. Li fè remake ke Robespierre yo (depi yo te boujwa anrejistre pou plis pase yon syèk, premye nan Carvin apre nan Arras) te fè pati lòd 3e la; ke granpapa l 'ak papa l' te siyen "Derobespierre" (yon fason komen nan tout non "patikil" nan epòk la, sa a nan okenn fason vle di noblès); ke non sa a, nan dosye fanmi, pafwa yo ekri nan de mo, pafwa nan yon sèl. Dapre li, li ta gen patikil li retire paske sèlman "dezyèm pati nan non li [te grave] nan tèt yo ak nan kè pèp la".
Lyen ekstèn
[modifye | modifye kòd]Sou lòt pwojè yo :
- Maximilien de Robespierre, sou Wikisource
Maximilien de Robespierre, sou Wikimedia Commons
- Resous ki gen rapò ak boza :
- (en) British Museum
- (en) National Portrait Gallery
- (sv + en) Nationalmuseum
- (en) Union List of Artist Names
- Resous ki gen rapò ak lavi piblik :
- Resous ki gen rapò ak rechèch :
- Resous ki gen rapò ak sante :
- Resous ki gen rapò ak espektak :
- Resous ki gen rapò ak odyovizyèl :
- Resous ki gen rapò ak plizyè domèn :
- Resous ki gen rapò ak bann desine :
- (en) Comic Vine
- Resous ki gen rapò ak mizik :
- (en) MusicBrainz
- Avi nan diksyonè oswa ansiklopedi jeneralis :
