Jesyon dlo

Jesyon dlo se aktivite a pou pwoteje, planifye, devlope, distribye ak jere itilizasyon pi bon resous dlo ak anviwònman akwatik, pwennvi kalitatif ak kantitatif. Sa gen ladann jesyon risk "kantitatif" ak evènman ekstrèm sechrès ak rate dlo, inondasyon, ewozyon sòl ak litoral la, [[entrizyon maren] ], an patikilye lye ak chanjman klimatik, debwazman ak destriksyon nan marekaj. Anplis de sa, se kesyon polisyon telirik nan zòn kotyè yo e lanmè ak oseyan yo, pa aktivite imen, sitou pote nan rivyè yo.

Konsantre sou devlòpman resous dlo depi ane 1970 yo, aktivite sa a te vire nan jesyon yo nan ane 1980 yo ak nan jesyon resous dlo entegre nan ane 1990 yo. devlòpman sa a reflete mobilizasyon sektè piblik ak prive an favè devlòpman dirab.^[2]

An 2017, omwens 196 vil nan le monn, anviwon 1,2 miya moun (20 % popilasyon) yo konsidere kòm gen pwoblèm jesyon dlo dapre CDP a.^[3] (pa egzanp : Miyami, Pittsburgh (Etazini) ak Johannesburg (Afrik disid), ki fè fas a yon risk "ekstrèm" nan inondasyon.

Aksyon jesyon yo kout, mwayen ak alontèm e pou kèk moun dwe konsène tout yon basen drenaj. Se poutèt sa yo konsène anpil aktè (ki gen ladan kolektivite piblik, antrepriz, agrikiltè ak abitan), antite desizyon ini anba non gouvènans dlo. Nan yon kontèks machandizasyon, dlo a de pli zan pli pèswa kòm yon resous natirèl presye ak yon byen komen yo dwe pataje ak lòt èt vivan sou planèt la ; yon resous limite epi distribye inegalman, yo dwe itilize ti kras epi netwaye anvan li retounen nan anviwònman natirèl la.

Inegalite devan dlo

Jesyon pa moun pou resous sa a se ansyen, epi li kòmanse nan mòn yo, pafwa tankou isit la ak sistèm sofistike pou kolekte ak transpòte dlo, rele *barradines*, *byèf* ou *bis* selon rejyon yo ; Kalite twou te fè nan yon echap sou bò mòn yo ak gen entansyon kolekte dlo lapli pou drenaj li ak yon ti pant.^[4]

Piske resous yo dlo dous distribye trè inegalman nan mond lan, kèk rejyon gen yon sipli, pandan ke lòt yo manke sa ki nesesè.

Ideyalman, planifikasyon jesyon dlo a gen rapò ak tout bezwen dlo epi li chèche asiyen dlo yon fason ekitab pou satisfè tout itilizasyon ak tout demann. Zouti solidarite ant basen yo oswa ant anwo ak anba yon basen pafwa yo mete an plas, petèt atravè kontra rivyè.

Konfli dlo

Dlo nesesè pou devlòpman yon peyi, kidonk li trè sitèlman anvi. Konsomasyon dlo pou chak jou, pou chak moun vin yon endikatè nan devlòpman ekonomik.

Itilizasyon dlo

Li nesesè pou distenge dlo konsome, dlo retire epi presize kote yo sèvi ak dlo. Si dlo yo retire nan kominote yo ak pwodiktè enèji yo retounen nan anviwònman natirèl la (nan fòm ekoulman plis oswa mwens polye nan rivyè oswa dlo anba tè, dlo retire), dlo a ka tou te absòbe (pa plant, pou pwodiksyon an nan pwodui endistriyèl) epi yo pa tounen ankò nan anviwònman an, dlo konsome.

Referans

↑ « Kantite dlo ki disponib ak distribisyon li sou tan, kalite li ak nivo konsomasyon ak demann detèmine degre vilnerabilite dlo. ». Cf. Ahmed Benali (2006). Presses universitaires de Louvain, ed. Aménagement étatique, gestion sociale de l'eau et dynamiques institutionnelles dans la PMH au Maroc. p. 37.
↑ (angle) en H. H. G. Savenije, A. Y. Hoekstra & P. van der Zaag (2014). « Evolving water science in the Anthropocene » 18. Hydrol. Earth Syst. Sci. p. 320. doi:10.5194/hess-18-319-2014.
↑ [196 villes mondiales sont confrontées à des problèmes de gestion de l’eau], Environnement magazine, 30 out 2017.
↑ Encyclopédie pratique de l'agriculteur, Firmin-Didot et Cie, t.3, p. 310, 1877

Lyen deyò

[1] « Kantite dlo ki disponib ak distribisyon li sou tan, kalite li ak nivo konsomasyon ak demann detèmine degre vilnerabilite dlo. ». Cf. Ahmed Benali (2006). Presses universitaires de Louvain, ed. Aménagement étatique, gestion sociale de l'eau et dynamiques institutionnelles dans la PMH au Maroc. p. 37.

[2] (angle) en H. H. G. Savenije, A. Y. Hoekstra & P. van der Zaag (2014). « Evolving water science in the Anthropocene » 18. Hydrol. Earth Syst. Sci. p. 320. doi:10.5194/hess-18-319-2014.

[3] [196 villes mondiales sont confrontées à des problèmes de gestion de l’eau], Environnement magazine, 30 out 2017.

[4] Encyclopédie pratique de l'agriculteur, Firmin-Didot et Cie, t.3, p. 310, 1877

[1]

[2]

[3]

[4]