Eleksyon jeneral sèb 1989

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib

Eleksyon jeneral yo te fèt nan Sèbi, yon inite federal konstitiyan nan SFR Yougoslavi, sou 12 Novanm 1989 pou eli prezidan prezidans Repiblik Sosyalis Sèbi ak delege Asanble SR Sèbi. Vòt pou delege yo te fèt tou 10 ak 30 novanm 1989. Anplis eleksyon jeneral yo, eleksyon lokal yo te fèt an menm tan. Sa yo se premye eleksyon dirèk ki te fèt apre adopsyon Konstitisyon Yougoslavi 1974 la ak sistèm elektoral delege a, ak dènye eleksyon ki te fèt anba yon sistèm yon sèl pati.

Eleksyon an te vin anvan Slobodan Milošević, ki apre yo te eli prezidan prezidans Komite Santral la Lig Kominis Sèbi (SKS) an 1986, chaje mentor li Ivan Stambolić ak alye Stambolić yo nan pozisyon kle yo an 1987. Milošević te kòmanse anti- revolisyon biwokratik e li te kòmanse amande konstitisyon Sèbi an 1988. Apre Milošević te nonmen nan pozisyon prezidan prezidan SR Sèbi an me 1989, eleksyon prezidansyèl ak palmantè yo te anonse pou Novanm 1989.

Milošević, Mihalj Kertes, Zoran Pjanić, ak Miroslav Đorđević se te kandida yo nan eleksyon prezidansyèl la; Milošević te fini genyen eleksyon an nan yon glisman tè. SKS te genyen 303 syèj, yon pèt nèt 20 syèj an konparezon ak eleksyon 1986, e 37 moun ki pa t manm SKS te genyen rès syèj yo nan Asanble a. Lig Kominis Yougoslavi te sispann egziste an janvye 1990, epi apre yon referandòm an Jiyè 1990, Sèbi te adopte yon nouvo konstitisyon ki te aplike yon sistèm milti-pati ak redwi pouvwa nan pwovens otonòm li yo, Kosovo ak Vojvodina. premye eleksyon milti-pati te fèt an Desanm 1990.

Fond[modifye | modifye kòd]

Apre Dezyèm Gè Mondyal la[modifye | modifye kòd]

Apre Dezyèm Gè Mondyal, Pati Kominis te konsolide pouvwa nan Yougoslavi, e li te transfòme peyi a nan yon eta sosyalis.[1][2] Chak [[Repiblik Sosyalis Federal Yougoslavi#Inite Repiblik Federal yo]| ] te gen pwòp branch pati Kominis la, ak Sèbi ki te gen Pati Kominis Sèbi.[3] Pati Kominis federal la te chanje non tèt li kòm Lig Kominis Yougoslavi (SKJ) nan 6yèm Kongrè a an 1952.[4][5] Branch li yo te fè menm bagay la; Pati Kominis Sèbi te vin Lig Kominis Sèbi (SKS).[6][7] Josip Broz Tito te prezidan SKJ jiska lanmò li an 1980.[8]

Apre lanmò Tito, Yougoslavi te fè fas ak pwoblèm ki gen rapò ak ekonomi, pwoblèm konstitisyonèl, ak yon ogmantasyon potansyèl nan nasyonalis etnik.[9] Yougoslavi te okòmansman aplike osterite mezi pou redwi dèt li.[10] Yon ogmantasyon rapid nan dèt, enflasyon, ak chomaj te wè nan ane 1980 yo pito.[11] Dapre piblikis [[Zlatoje Martinov] ], repiblik yo te vin "pi fò epi yo te vin eta defakto ak pwòp fòs lame yo" (sve više jačaju i predstavljaju faktičke države sa sopstvenim oružanim snagama) akòz kriz yo.[12]Modèl:Rp Martinov te di tou ke pwosesis la gradyèl nan disolisyon Yougoslavi te sou pye.[12]Modèl:Rp Apre eleksyon palmantè 1986, Desimir Jevtić te eli premye minis Sèbi..[13]


Refereans[modifye | modifye kòd]

  1. Lampe, John R. (2010). Yugoslavia as History: Twice There Was a Country (2 ed.). Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. p. 233. ISBN 9780521773577. OCLC 917768569. 
  2. Čalić, Marie–Janine (2019). A History of Yugoslavia (1 ed.). West Lafayette, Indiana: Purdue University Press. pp. 154, 252. ISBN 9781612495644. OCLC 1086547547. 
  3. Banac, Ivo (1988). With Stalin against Tito: Cominformist Splits in Yugoslav Communism. Ithaca, New York: Cornell University Press. p. 110. ISBN 9781501720833. OCLC 1083573283. 
  4. Biondich, Mark (2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878. Oxford: Oxford University Press. p. 180. ISBN 9780199299058. OCLC 718575569. 
  5. Centrih, Lev (2014). The Road to Collapse: The Demise of the League of Communists of Yugoslavia. Rosa Luxemburg Foundation Southeast Europe. p. 13. ISBN 9788688745130. OCLC 1356439329. 
  6. Woodward, Susan L. (1995). Socialist Unemployment: The Political Economy of Yugoslavia, 1945–1990. Princeton University Press. p. 182. ISBN 9780691086453. Archived from the original on 11 janvye 2023. Retrieved 1 janvye 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  7. Derbyshire, Denis J.; Derbyshire, Ian (2000). Encyclopedia of World Political Systems. Armonk, New York: Taylor & Francis. p. 456. ISBN 9781317471561. OCLC 948249715. 
  8. Arnold, James R.; Wiener, Roberta (2012). Cold War: The Essential Reference Guide. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. p. 215. ISBN 9781610690041. OCLC 780442989. 
  9. Haass, Richard (1998). Economic Sanctions and American Diplomacy. Council on Foreign Relations. p. 179. ISBN 9780876092125. OCLC 38993152. 
  10. East European Economies: Slow Growth in the 1980's: Selected Papers 3. Washington, D.C.: U.S. Government Printing Office. 1986. p. 630. 
  11. Primorac, Emil; Babić, Mate (1989). « Systemic Changes and Unemployment Growth in Yugoslavia, 1965–1984 ». Slavic Review 48 (2): 195. JSTOR 2499113. doi:10.2307/2499113. Archived from the original on 12 out 2023. Retrieved 15 out 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (help); Unknown parameter |s2cid= ignored (help)
  12. 12,0 et 12,1 Martinov, Zlatoje (2000). U podnožju demokratskih propileja: Izbori u Srbiji, 1990–2000 [At the pedestal of the democratic propylaea: Elections in Serbia, 1990–2000] (in serbe). Belgrade: Republika. OCLC 50410508. 
  13. « Preminuo Desimir Jevtić » [Desimir Jevtić has died]. Radio Television of Serbia (in serbe). 14 oktòb 2017. Archived from the original on 12 out 2023. Retrieved 12 out 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)

Bibliografi[modifye | modifye kòd]

Lyen deyò[modifye | modifye kòd]