Dwa edikasyon
Dwa a edikasyon se youn nan dwa moun inivèsèl ak fondamantal. Dwa esansyèl e inalienabl sa a dwe akòde pou chak moun k ap viv nan yon sosyete. Se dwa pou yo edike, pou yo gen aksè ak konesans epi pèmèt li fleri. Li ka jwenn sou plizyè trete nasyonal ak entènasyonal sou fòm alyans ak konstitisyon, tankou Deklarasyon Inivèsèl Dwa Moun nan 1948 oswa Konvansyon sou Dwa Timoun an 1989.
Chak moun gen dwa aprann ekri ak li epi, gras a konesans ki transmèt nan edikasyon, pou l devlope nan lavi adilt li, ak pou l jwenn devlopman moral ak sivik nan sosyete a. Edikasyon timoun nan pèmèt tou devlopman sosyal, ekonomik ak kiltirèl yon sosyete.
Nasyonzini ak plis espesyalman UNESCO te etabli "Agenda Edikasyon 2030"[1] ki konsantre sou aplikasyon Objektif Devlopman Dirab 4 (SDG4)[2] pou edikasyon. Ajanda sa a gen ladan plizyè tèm, tankou edikasyon obligatwa ak aksè nan edikasyon pou jèn timoun.
Yon dwa entènasyonalman rekonèt
[modifye | modifye kòd]Dapre Konvansyon sou Dwa Timoun, edikasyon se yon dwa Leta yo garanti, e li dwe gen objektif sa yo[3]:
[modifye | modifye kòd]Ankouraje devlopman pèsonalite timoun nan ak devlopman don li yo ak aptitid mantal ak fizik li, nan tout limit potansyèl yo;
Enspire timoun nan respè pou dwa moun ak libète fondamantal yo, ak pou prensip ki enskri nan Charter Nasyonzini yo;
Pou ensile timoun nan respè pou paran li, idantite li, lang li ak valè kiltirèl li yo, ak respè pou valè nasyonal peyi kote l ap viv la, peyi kote li soti ak diferan valè. sivilizasyon li yo;
Pou prepare timoun nan pran responsablite lavi nan yon sosyete lib, nan yon lespri konpreyansyon, lapè, tolerans, egalite ant sèks yo ak amitye ant tout pèp ak gwoup etnik, nasyonal ak relijye, ak moun ki orijin endijèn;
Ankouraje respè pou anviwònman natirèl nan timoun yo.
Anplis de sa, Lwa Entènasyonal Dwa Moun presipite yon kantite obligasyon, devwa nan lwa entènasyonal ak responsablite Leta yo dwe respekte, pwoteje ak ranpli. :
Respè: Leta dwe evite nenpòt kalite mezi ki ta ka anpeche bon ekzèsis dwa a edikasyon.
Pwoteksyon: Eta yo dwe fè tout sa yo kapab pou anpeche nenpòt twazyèm pati entèfere nan egzèse dwa a edikasyon.
Akonplisman: Leta yo dwe pran tout mezi pou pèmèt tout moun egzèse dwa yo a edikasyon[4].
Referans
[modifye | modifye kòd]- ↑ « » [archive], sur www.unesco.org (consulté le 9 mai 2022)
- ↑ « » [archive], sur sdgs.un.org (consulté le 9 mai 2022)
- ↑ Convention des droits de l'enfant; article 29
- ↑ Hubert Seillan, « », Droit et Ville, vol. 37, no 1, 1994, p. 37–47 (ISSN 0396-4841, DOI 10.3406/drevi.1994.1376, lire en ligne [archive], consulté le 9 mai 2022)