Gade kòd pou Sikui entegre

[[File:NXP PCF8577C LCD driver with I²C (Colour Corrected).jpg|thumb]]'''Sikwi entegre''' ('''IC'''), yo rele tou '''pis elektwonik''', se yon [[konpozan elektwonik]], ki baze sou yon [[semi-kondiktè]], ki repwodui youn oubyen plis oswa mwens konplèks fonksyon elektwonik, souvan entegre plizyè kalite [[Semiconductor component|konpozan elektwonik debaz]] nan yon volim redwi (sou yon ti plak), fè kous la fasil aplike<ref >[https://www. jedec.org/standards-documents/dictionary/terms/integrated-circuit-ic “sikwi entegre (IC)”], sou ''jedec.org''.</ref>. Li gen ladan anpil dyòd, tranzistò, rezistans ak kondiktè.<ref>http://www.glencoe.com/sec/science/mlg/hss/Creole_hs_M.pdf</ref>

Gen yon varyete eleman sa yo ki divize an de kategori prensipal: [[analòg]] ak [[digital electronic|digital]].

== Istwa ==
An [[1958]], Ameriken [[Jack Kilby]] te envante premye sikwi entegre<ref>{{Web link|language=en |url=http://www.ti.com/corp/docs/kilbyctr / jackbuilt.shtml |title=Chip ke Jack te bati |otè=Anplwaye Edisyon |ane= 2010 |editè=[[Texas Instruments]] |accessed= 29 jen 2010}}.</ref>, konsa mete fondasyon modèn. [[hardware òdinatè]]. Jack Kilby, ki te fèk rantre nan konpayi an, te fè dekouvèt sa a pandan kòlèg li yo t ap jwi yon vakans [[Texas Instruments]] te òganize. Nan moman sa a, Kilby tou senpleman branche diferan tranzistò ansanm alamen. Lè sa a, li pral sèlman pran kèk mwa pou yo deplase soti nan etap [[Pwodwi konsepsyon|pwototip]] nan [[pwodiksyon an seri|pwodiksyon an mas]] chips [[silikon]] ki gen plizyè tranzistò. Ansanm tranzistò sa yo ki konekte nan sikui [[Mikwoskopik ak makroskopik|mikwoskopik]] nan menm blòk la, te pèmèt kreyasyon [[Memwa aksè o aza|memwa]], ansanm ak [[Inite aritmetik ak lojik|inite lojik ak aritmetik] ]. Konsèp revolisyonè sa a konsantre nan yon volim ekstrèmman ti, yon maksimòm [[fonksyon lojik|fonksyon lojik]], ki deyò a te jwenn aksè atravè koneksyon distribye nan periferik sikwi a<ref>{{Liv | lang=en | firstname1=Jean-Baptiste | name1=Waldner | lyen otè1=Jean-Baptiste Waldner | title=Nanocomputing ak entèlijans anviwònman | subtitle=Envante òdinatè {{s-|XXI}} | Piblikatè=Hermes Science | kote=London | ane=2007 | total paj=302 | pasaj=37 | isbn=978-2-7462-1516-0}}.</ref>. Te finalman patant lan te akòde Texas Instrument an 1964<ref name=":0">{{Book|name=Bus |premye non=François Francis |title=Lè lè chips fè lwa yo |subtitle= Istwa semi-conducteurs ki gen eksperyans soti nan Texas Instruments |piblikatè=Liv sou demann |dat=2020|isbn=2-322-25685-4|isbn2=978-2-322-25685-3|oclc=1225066813 |accessed on=2021-02-01}}. </ref>. Dekouvèt sa a te fè Kilby [[Nobel Prize nan Fizik]] an [[2000]], pandan ke dènye a te toujou chita sou tablo Texas Instruments e li te kenbe plis pase swasant [[patant]] sou non l<ref name =laureat_nobel_2000> {{web link|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2000/ |tit=Pri Nobèl Fizik 2000 |otè=Anplwaye redaksyon |ane=2010 |editè=[ [Fondasyon Nobel] ] |sitasyon=pou travay debaz sou teknoloji enfòmasyon ak kominikasyon [...] pou pati li nan envansyon sikwi entegre |konsilte sou= 28 jen 2010}}.</ref>.

=== Premye itilizasyon ===
[[Misil balistik|Misil balistik]] [[Minuteman (misil balistik)#Minuteman II .28LGM-30F.29|Minuteman II]] pwogram te esansyèl nan devlopman ekonomik endistri sikwi entegre<ref>Donald MacKenzie, ' 'Envante presizyon: yon sosyoloji istorik nan gidans misil'', MIT Press, 1993, {{p.}}156.</ref>. Li se premye objè ki te pwodwi an mas ki te entegre yon òdinatè ki fèt nan men yo ([[D-37C]] ki soti nan Autonetics), li te tou sèl konsomatè a nan kalite òdinatè sa a nan 1962 a 1967. Òdinatè a te gen ladan sikui manifaktire pa [[Texas Instruments]] nan kalite [[Diode-tranzistò pòtay lojik|DTL]] ak DL. Sèl lòt òdinatè ki te itilize teknoloji sa a se te youn ki te gen entansyon kontwole [[Apollo Program|Apollo missions]], yon òdinatè ki te gen menm kontrent an tèm de mas ak fyab.

=== Analog sikwi entegre ===
Sikui entegre [[analòg]] ki pi senp yo ka senp tranzistò ki ankapsule youn akote lòt san okenn koneksyon ant yo, jiska asanble konplèks ki ka rasanble tout fonksyon ki nesesè pou fonksyone yon aparèy ki se sèl konpozan li ye<ref>{{Liv|non1=Jim|ti non1=Williams|tit=Design sikwi analòg|subtitle=Atis, syans, ak pèsonalite|editè=Newnes|ane=1991|total paj=389|paj =238|isbn=0 -7506-9640-0|li sou entènèt=https://books.google.com/books?id=CFoEAP2lwLEC&pg=PA238&dq=analog+circuit+design+difficulty}}{{Sitasyon blok|Menm nan konpayi ki pwodui tou de analòg ak dijital. pwodwi…}}</ref>.

[[anplifikatè fonksyoneional|anplifikatè operasyon yo]] se reprezantan konpleksite mwayen nan gwo fanmi sa a kote nou jwenn tou konpozan rezève pou [[Elektwonik enprime|elektwonik]] segondè [[frekans]] ak [[Telekominikasyon|telekominikasyon]]. Anpil aplikasyon analòg yo baze sou anplifikatè operasyonèl.

=== Digital sikwi entegre ===
[[Sikwi entegre lojik|sikwi dijital entegre]] ki pi senp yo se [[pòtay lojik|pòtay lojik]] (''ak'', ''oswa'' ak ''pa''), ki pi konplèks yo se [[ mikwoprosesè]] ak pi dans yo se [[memwa òdinatè|memwa]]. Gen anpil [[Sikwi entegre espesifik pou aplikasyon an|sikwi entegre ki dedye a aplikasyon espesifik]] (oswa ASIC pou ''{{Lang|en|texte = sikwi entegre aplikasyon espesifik}}''), patikilyèman pou [[traisman siyal. ]] ([[traitement imaj]], [[konpresyon videyo]]...) Lè sa a, nou pale de [[prosesè siyal dijital]] (oswa DSP pou ''Prosesè siyal dijital''). Yon fanmi enpòtan nan sikui entegre se sa yo ki nan konpozan lojik pwogramasyon ([[FPGA]], [[Konplèks Programmable Logic Device|CPLD]]). Konpozan sa yo espere ranplase pòtay lojik senp akòz gwo dansite entegrasyon yo.

== Konpozisyon ==
=== Lojman ===
[[File:Three IC circuit chips.JPG|thumbnail|Pake sikui entegre [[Pake Doub Inline|DIP]].]]
[[File:Atmel atmega32 mikrokontrolleri.jpg|thumbnail|Yon [[mikrokontroleur]] [[Pake Doub Inline|DIP]] pake.]]
Sikui entegre yo jeneralman pwoteje nan yon rektangilè, plastik nwa (pafwa seramik) [[pake sikwi entegre|boîtier]]. Sikui entegre "klasik" yo ekipe sou de bò opoze ak broch koneksyon (yo rele tou "janm" oswa "broch") ki pèmèt koneksyon elektrik yo dwe etabli ak deyò ka a. Konpozan sa yo [[soude|soude]] ak [[fèblan]], ("soude" se yon move non) sou yon [[panch sikwi enprime]], oswa konekte, pou rezon demonte, nan priz tèt yo soude sou yon sikwi enprime. . Avèk bezwen pou [[miniaturization]], broch yo te redwi a sifas koneksyon senp sou pake a, ki pèmèt sifas aliye nan sikwi enprime a ([[Sifas monte eleman|SMT]] pakè).

Sou bwat la ka enprime: logo manifakti a, yon referans ki pèmèt eleman yo dwe idantifye, yon kòd ki koresponn ak variants oswa revizyon, dat fabrikasyon an (kat chif kode AASS: ane ak semèn). Avansman nan entegrasyon yo se tankou sikui entegre yo ka vin piti anpil. Gwosè yo depann yon ti kras plis pase sou kapasite ka a gaye chalè a ki te pwodwi pa [[efè Joule]] ak, trè souvan sou nimewo a, gwosè a nan broch yo pwodiksyon nan kous la kòm byen ke espas yo.

Diferan kalite pakè fè li posib pou adapte kous la entegre nan anviwònman destinasyon li yo.
* Fòma ki pi ansyen an rele ''[[Pake Doub Inline]]'' (DIP oswa DIL) ki apeprè tradwi kòm "bwat ak de liy".
* Avèk èd nan miniaturizasyon, sa yo rele sikwi sifas yo te parèt: fòma "SO".
Gen anpil lòt kalite:
{{Atik detaye|Pake sikwi entegre}}

=== Mouri ===
[[File:Diopsis.jpg|vignette|Yon ''{{Lang|en|text=die}}'' nan sikwi entegre [[Very Large Scale Integration|VLSI]].]]
'''''{{Lang|en|texte=die}}''''' se pati elemantè a, fòm rektangilè, repwodui idantik lè l sèvi avèk yon [[Matrix (matematik)| matris]] sou yon [[wafer. |silisyòm wafer]] pandan manifakti. Li koresponn ak yon sikwi entegre ki pral Lè sa a, koupe epi ke nou pral rele yon ''chip'' anvan li encapsulé bay yon konplè ''sikwi entegre'', pare yo dwe monte sou yon kat.

''{{Lang|en|texte=die}}'' yon sikwi entegre gen ladan sou fòm miniaturize sitou [[tranzistò]], [[dyòd]], [[Rezistans (elektrisite) |rezistans]], [[Kondansateur (elektrisite)|kondansateur]], pi raman [[induktans]], paske yo pi difisil pou miniaturize.
{{Atik detaye|Mouri (sikwi entegre)}}

== Echèl entegrasyon ==
Entegrasyon echèl la defini kantite [[fonksyon lojik|pòtay lojik]] pou chak pake:

{|class="sortable wikitable"
! Non !! Siyifikasyon !! Ane lage!! Kantite [[tranzistò]]s<ref>{{Lien web|otè=Marc Dalmau|title=Mikwoprosesè |sit= IUT Bayonne |url= http://www.iutbayonne.univ-pau.fr/~dalmau / documents/cours/archi/MICROPancien.pdf |format=PDF}}.</ref>!! Kantite pòtay lojik <br> pou chak ka<ref>{{Liv|title=Bilten Sosyete Fribourg la nan syans natirèl |volim= 62-63|ane=1973|li sou entènèt=https://books.google.fr / liv?id=ZbcsAQAAIAAJ&dq=ssi+msi+12+99+pòt+lsi}}.</ref>
|-
| [[Small-scale integration|SSI]] || ''ti entegrasyon'' || 1964 || 1 a 10 || 1 a 12
|-
| [[Entegrasyon mwayen-echèl|MSI]] || ''Entegrasyon mwayen-echèl'' || 1968 || 10 a 500 || 13 rive 99
|-
| LSI || '' entegrasyon gwo echèl '' || 1971 || 500 rive {{formatnum:20000}} || 100 jiska {{formatnum:9999}}
|-
| [[Very Large Scale Integration|VLSI]] || ''trè gwo-echèl entegrasyon'' || 1980 || {{formatnum:20000}} rive {{formatnum:1000000}} || {{formatnum:10000}} pou {{formatnum:99999}}
|-
| [[ULSI]] || ''ultra gwo-echèl entegrasyon'' || 1984<ref>[http://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=1484037&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fstamp%2Fstamp.jsp%3Ftp%3D%26ar %3D1484037 Li sou entènèt], sou ''ieeexplore.ieee.org''.</ref> || {{formatnum:1000000}} ak plis ankò || {{formatnum:100000}} ak plis ankò
|}

Distenksyon sa yo te piti piti pèdi itilite yo ak [[grandisman eksponansyèl la]] nan kantite pòtay yo. Jodi a, plizyè santèn milyon tranzistò (plizyè dizèn de milyon pòtay) reprezante yon nimewo ''nòmal'' (pou yon mikwo-pwosesè oswa yon [[Graphics processeur|grafik sikwi entegre]]. Pou yo rive nan nivo entegrasyon sa yo, yo itilize yon [[koule konsepsyon]] konplèks.

== Nòt ak referans ==
{{Références}}

== Gade to ==
{{Lòt pwojè|commons=integrated circuit|commons titre=sikwi entegre yo}}

=== Lyen ekstèn ===
* {{Otorite}}
* {{Bases}}
* {{Diksyonè}}


[[Kategori:Sikwi entegre| ]]
[[Kategori:Manifakti sikwi elektwonik]]


[[Kategori:Syans]]