Gade kòd pou Machis

{{manke sous|date=fevriye 2024}}
[[Fichye:‘No es normal, es machismo’, campaña protagonista en las pantallas digitales de la ciudad - mupis digitales, marquesinas digitales y pantallas en Callao 05.jpg|right|vignette|“Si li di m non, kisa pou m fè. èske mwen? 1) Mwen aksepte 2) Mwen enpoze (se pa nòmal, se machis). Afich [[Madrid]] meri kont machis, 2018.]]
'''Machis''', ak dérive li yo "macho"  refere a tandans moun yo mete aksan sou virilite nan yon fason ki vin pi grav ak eksklizif. ]] nan [[Gason|Gason]] ak kwè ke [[Fanm|Fanm ]] ta enferyè pase yo nan tout domèn oswa nan zòn prestijye, kidonk panse ke li se lojik ke yo se nan prizon nan travay modestes.

Machis souvan enplike [[falokrasi]] (se gason sèlman ki deside oswa ki gen pouvwa pou deside nan domèn ki pi enpòtan yo) epi li ka enplike [[mizojini]].

Pandan [[Mouvman liberasyon fanm yo|mouvman Liberasyon Fanm yo]] nan ane 1960 ak 1970 yo<ref>{{Atik |prenon1=Sylvie |ti non1=Chaperon |tit=Radikalizasyon mouvman fanm fransè yo soti 1960 rive 1970 |peryodik= Ventyèm Syèk. Revue d'histoire |volume=48 |number=1 |date=1995 |doi=10.3406/xxs.1995.4423 |li sou entènèt=https://www.persee.fr/doc/xxs_0294-1759_1995_num_48_1_44202 |0-consulted -24 |paj=61–74 }}</ref>, tèm nan te itilize nan [[Amerik latin]] pa [[feminis|feminis]] pou dekri agresyon ak [[Vyolans sou fanm |vyolans gason]] tou. kòm [[maskilite toksik]]. Se feminis ak akademisyen yo itilize fraz sa a pou dekri ak kritike estrikti [[Patriyaka (syoloji)|patriyakal]] nan [[Wòl sèks|wòl sèks]] nan kominote Latino<ref name="Opazo108 ">Opazo, R. M. (2008). Jèn Latino ak Machis: Travay pou yon konpreyansyon ki pi konplèks sou maskilite yo majinalize. Retrieved From Ryerson University Digital Commons Thesis Disssertation Paper 108. https://web.archive.org/web/20130609062101/http://digitalcommons.ryerson.ca/dissertations/108/</ref>{{,}}<ref>Ramirez, R, tradui pa Rosa Casper (1999). Ki sa ki vle di yo dwe yon nonm: refleksyon sou Masculin Pòtoriken. Rutgers University Press: New Brunswick, NJ.</ref>.

== Etimoloji ==
Tèm sa a soti nan [[Panyòl]] ''macho'', ki vle di "gason". Mo panyòl {{lang|es|''macho''}}, literalman, yo itilize pou pale sou bèt. Tèm nan ka pafwa gen siyifikasyon "brav" oswa "vanyan", men {{lang|es|''machista''}} raman gen yon konotasyon meloratif, oswa pozitif konsa.

Sepandan, fòk nou note ke nan kilti ''[[nahuatl]]'' ekspresyon '''''Macho''''' pa gen anyen pou wè ak derivasyon Latin “{{lang|la|''mascŭlus''}}" soti nan mo "macho". Sa vle di, tradui an panyòl, {{lang|es|'''''ejemplar''''''}}, sa vle di, '''merite pou yo imitasyon''', kidonk sa nan [[Meksik]] itilizasyon mo sa a prete tèt li nan konfizyon si li pa akonpaye ak plis presizyon<ref>Rémi Siméon: ''{{lang|es|Diccionario de la lengua náhuatl o mexicana}}<!-- {{lang|es / nah / oswa lòt kòd lang? |}} -->. (Diksyonè nan lang Nahuatl oswa Meksiken an)''. {{lang|es|{{nobr|Siglo {{XXI}}}} Editores}}, S.A. de C.V., 2004. Tradiksyon pa Josefina Oliva de Coll. Premye edisyon an franse, 1885. {{isbn|968-23-0573-X}}. {{p.|246 ak 258}}. ''Macho'': li te ye, egzanplè, distenge, akredite, illustre{{etc.}} kòm vwa pasif '''''Mati'''''<!-- {{lang|es / nah / oswa lòt kòd lang? |}} -->, ''uel macho ó nouian macho''<!-- {{lang|es / nah / or other language code? |}} -->, yo dwe evidan, trè byen li te ye, notwa; ''qualli ipam macho''<!-- {{lang|es / nah / or other language code? |}} -->, li pase kòm bon, yo konnen sa tankou {{etc.}}</ref>.

An [[Frans]] ak [[Kèbèk]], yo souvan itilize tèm nan yon fason peyoratif.

== Nòt ak referans ==
{{referans}}

== Gade tou ==
{{Lòt pwojè|wiktionary = machismo}}
=== Atik ki gen rapò ===
* [[Maskilinite toksik]]
* [[Mizojini]]
* [[Maskilinism (ideoloji)|Maskilinism]]
* [[Patriyachi (syoloji)]]
* [[Manosfè]]
* [[Ipè-maskilite]]
* [[Dominan gason]]

=== Lyen ekstèn ===
* {{Diksyonè}}
* {{Otorite}}


[[Kategori:Antwopoloji fanmi]]
[[Kategori:Idantite seksyèl]]
[[Kategori:Relasyon imen]]
[[Kategori:Seksis]]
[[Kategori:Maskilinis]]