Gade kòd pou Lis dezas natirèl an Ayiti

[[Siklòn twopikal|tanpèt ak siklòn twopikal]], [[Gwo lapli anba loray|toransyèl lapli]], [[inondasyon]], [[inondasyon]], [[Tranblemanntè|tranblemantè]] regilyèman afekte [[Ayiti]] . <br />
Sezon [[siklòn twopikal|siklòn]] la soti nan mwa jen rive nan fen novanm.

Men yon lis ki pa exhaustive de dezas natirèl ki frape [[Ayiti]]<ref>{{Cite web |url=http://www.haiti-reference.com/geographie/milieu/desastres.html |title=Katastwòf natirèl ki frape Ayiti. |access-date=2023-11-24 |archive-date=2001-12-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20011225055838/http://www.haiti-reference.com/geographie/milieu/desastres.html |dead-url=yes }}</ref> yo dwe konplete kòm evènman yo ap pwogrese.

== Lis katastwòf natirèl ann Ayiti ==
[[File:Haiti departements map-fr.png|thumb|Depatman Ayiti.]]
[[File:Haiti topographic map-fr.png|thumb|Kat topografik Ayiti.]]
[[File:Caribbean Plate map-fr.png|thumb|Kat [[Plak Karayib la]].]]
[[File:Haiti Erdbeben 120110.jpg|thumb|Pozisyon [[glise fay]] Enriquillo, ki pèmèt yon mouvman orizontal {{unit|7|mm/ane}}.]]
[[File:Gonâve microplate.png|vignette|Vè sou mikroplak Gonâve kote fay Enriquillo a ye.]]
==16yèm - 18yèm syèk==
;[[1564]]:
* [[Tranblemanntè]]<ref>Jules Trousset, ''Nouvo Diksyonè Ansiklopedi Inivèsèl Illustrè'', 1886-1891, volim 3, {{p.|214}}</ref>

;[[1684]]:
* Tranblemantè<ref name="Gouv">[http://www.bme.gouv.ht/risks%20geologique/LeMatin_s%C3%A9ismes.pdf Tranblemantè ann Ayiti: mit oswa reyalite?]</ref >

;[[1691]]:
* Tranbleman tè

;{{Dat|7|6|1692}}:
* Tranbleman tè nan [[Pò Wayal|Port Royal]]. 

;[[1701]]:
* Tranbleman tè

;[[1713]]:
* Tranbleman tè

;[[1734]]:
* Tranbleman tè

;[[1751]]
* [[18 oktòb]]: a 2è nan apremidi, nan tan kalm ak trankilite, tranbleman tè nan [[Pòtoprens]] ak 2 tranbleman vyolan ki dire {{nimewo|3|minit }} apeprè. Vil la detwi. Istoryen [[Médéric Louis Élie Moreau de Saint-Méry|Moreau de Saint-Méry]] fè konnen nan [[Pòtoprens]], an 1751 “sèlman youn nan kay masonry yo pa t ranvèse”. [[Santo Domingo (provens)|vil Sendomeng]] te pèdi plizyè bilding: kazèn yo, [[magazen jeneral la]] ansanm ak yon pati nan komisarya tonbe. Nan {{dat-|28 oktòb}}, yo te santi 3 tranbleman, nan {{dat-|29 oktòb}} 2 tranbleman ak {{dat-|19 novanm}} 2 tranbleman trè fò apre yon lòt nan {{dat- |21 novanm}}. Soti {{date-|22 novanm}} rive {{date-|8 desanm}}, 25 tranbleman te santi<ref name="Gouv"/>.

;[[1767]]:
* [[27 desanm]]: a 4:30 a.m., tranblemanntè, ki pa fè okenn domaj.

;[[1768]]:
* [[10 oktòb]]: Tranbleman tè (3 tranbleman)

;[[1769]]:
* [[14 out]]: Tranbleman tè (1 tranbleman)

;[[1770]]
* [[20 janvye]]: Tranbleman tè
* [[12 avril]]: Tranbleman tè
* [[3 jen]]: a 7:15 p.m., tranblemanntè ak 2 tranblemanntè ki dire apeprè {{nobr|4|minit}} nan Pòtoprens ak rejyon sid yo. Vil yo detwi. An 1770, istoryen [[Médéric Louis Élie Moreau de Saint-Méry|Moreau de Saint-Méry]] fè konnen "tout vil la te ranvèse"<ref>[[Médéric Louis Élie Moreau de Saint-Méry|Moreau de Saint - Méry]], “Deskripsyon topografik, fizik, sivil, politik ak istorik nan pati fransè zile Sen Domeng”, Claude Prepetit site, [http://www.bme.gouv.ht/risks%20geologique/LeMatin_s.%C3%A9ismes.pdf ''Tranblemanntè ann Ayiti, mit oswa reyalite?'', Le Matin, {{nimewo}}33082, 9 oktòb 2008]</ref>.

;[[1771]]:
* [[10 jiyè]]: a 6 a.m. tranblemanntè ki dire {{nimewo|2|segonn}}.

;[[1783]]:
* [[11 fevriye|11]] ak [[12 fevriye]]: 3 tranblemanntè

;[[1784]]:
* Jiyè : 2 tranblemanntè
* [[28 out]]: Tranbleman tè
* [[11 desanm]]: Tranbleman tè

;[[1785]]:
* [[20 jiyè]]: Tranbleman tè

;[[1786]]:
* [[29 out]]: Tranbleman tè

;[[1787]]:
* [[30 janvye]]: Tranbleman tè
* [[23 avril]]: 2 nouvo chok

;[[1788]]:
* [[10 me]]: Tranbleman tè a 2 a.m.

;[[1789]]:
* [[6 oktòb]]: Tranbleman tè a 1:30 nan apremidi

;[[1793]]
* [[31 me]], kòmandan [[1ye batayon volontè Morbihan|{{1e|batayon}} volontè Morbihan]] Jean-Marie Debray te ekri: {{Quote|Depi yon mwa, nou fè eksperyans 3 tranblemanntè ki pi grav. Nan youn nan yo, yon vaz 20 pye wotè, ki te kouwone yon sous piblik, tonbe epi touye yon negres ak blese lòt moun. Lapolis kondane plizyè kay. Gen kèk ki pa te vide}} <ref>Annals of Brittany. Volim 19 nimewo 4, 1903. paj 601 rive 628: {{1e|batayon}} volontè nasyonal Morbihan 1791-1795 pa Doktè de Closmadeuc</ref>.

;[[1797]]:
* Tranbleman tè

==19yèm syèk==
;[[1816]]
* [[18 novanm|18]]-[[19 novanm]]<ref>Madiou, Thomas. Istwa Ayiti. Volim V: 1811-1818; p. 368</ref>: yon siklòn lakòz gwo dega nan pwovens [[Lwès (depatman)|Depatman Lwès]] ak nan [[Gòlf Lagonav]].

;[[1818]]:
* [[20 novanm]] : Tranbleman tè nan [[Kap Ayisyen (komin)|Kap Henri]] (2 tranbleman)<ref name="MA45">[https://books.google.fr/books?id=Pv42AQAAMAAJ&pg=PA345&lpg=PA345&dq=1818+Tranblemandtè+Ayiti&source=bl&ots=MkLe0w3mh4&sig=lB0NlfOXOr7Rj7C_vElWilaREew&hl=fr&sa=X&ved=2ahUKEwiwuvHSz_vcAhVOhRoKHROABCPI8C18C18C18ChRoKHRATA#8C18C18C18CTremblement%20de%20terre%20Haiti&f=false memwa Akademi an, Volim 45 , Paj 345]</ref>

; [[1824]]
:

* [[6 jen]]: Tranbleman tè nan [[Pòtoprens]]

; [[1825]]
:

* [[19 novanm]]: Tranbleman tè nan [[Pòtoprens]]

; [[1831]]

* [[12 out|12]]-[[19 out]]: Gwo lapli lakòz inondasyon nan [[Okay (komin)|Okay]], ki fè plizyè santèn viktim.

; [[1842]]

* [[7 me]]: vè 5:30 nan apremidi, tranblemanntè ki te swiv pa yon [[sounami]] nan [[Okap]] ak tout rejyon nò yo. Vil [[Kap Ayisyen (komin)]] te detwi ansanm ak vil [[Pòdepè]], [[Gonayiv]], [[Fòlibète]] ak plizyè vil nan [[Repiblik Dominikèn]] te afekte.

; [[1860]]
:

* Tranbleman tè

; [[1881]]
:

* Tranbleman tè

; [[1887]]

* [[23 septanm]] : tranblemanntè nan rejyon [[nò]] Ayiti.

==20yèm syèk==
; [[1904]]

* Tranbleman tè nan nò peyi a. [[Pòdepè]] ak [[Kap Ayisyen (komin)]] trè sevè<ref>{{Cite web |url=http://sciences.blogs.liberation.fr/home/2010/01/s%C3%A9isme-en-ha%C3%AFti-la-bonne-carte-tectonique.html |title=Tranbleman tè an Ayiti, bon kat tektonik la |access-date=2023-11-24 |archive-date=2010-01-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100117072059/http://sciences.blogs.liberation.fr/home/2010/01/s%C3%A9isme-en-ha%C3%AFti-la-bonne-carte-tectonique.html |dead-url=yes }}</ref>.

;[[1909 sezon siklòn nan Oseyan Atlantik Nò a|1909]]
* [[12 novanm]]: siklòn nan [[Lwès (depatman)|depatman Lwès]]. Anviwon 150 viktim yo te anrejistre, patikilyèman nan [[Plenn Kildesak]].

;[[1910]]:
* Tranbleman tè

;[[1911]]:
* Tranbleman tè

;[[1912]]:
* Tranbleman tè

;[[1915 sezon siklòn nan Oseyan Atlantik Nò a|1915]]
* [[12 out|12]]-[[13 out]] : siklòn nan sid penensil la ki devaste [[Jakmèl (komin)|Jakmèl]], [[Okay (komin)|Okay]], [[Koto (komin) |Koto]], [[Aken (komin)|Aken]], [[Jeremi (komin)|Jeremi]].

;[[1917]]:
* Tranbleman tè

;[[1918]]:
* Tranbleman tè

;[[1922]]:
* Tranbleman tè

;[[1924]]:
* Tranbleman tè

;[[1935 sezon siklòn nan Oseyan Atlantik Nò a|1935]]
* [[21 oktòb]]: [[siklòn]] nan [[Sid (depatman)|Sid]] ak [[Sidès (depatman)|Sidès]]. {{nobr|2000|moun}} peri.

;[[1946 sezon siklòn nan Oseyan Atlantik Nò a|1946]]
* Tranbleman tè nan nòdès [[Repiblik Dominikèn]] akonpaye pa yon [[sounami]] nan rejyon [[Nagua]]. Ayiti tou afekte.
* Tranbleman tè

;[[Sezon siklòn 1952 nan Oseyan Atlantik Nò a|1952]]
* [[27 oktòb]] : tranblemanntè nan [[Ansavo (komin)]] nan [[Grandans (depatman)|Depatman Grandans]] fè 6 viktim ak plizyè milye moun ki san kay.

;[[Sezon siklòn 1954 nan Oseyan Atlantik Nò a|1954]]
* [[11 oktòb|11]]-[[12 oktòb]] : [[Siklòn Hazel]] ki afekte tout [[Depatman Ayiti|rejyon Ayiti]]. Nan plis pase {{unit|249|km/h}}, siklòn twopikal la te ravaje peyi a, li te fè plizyè milye viktim.

;[[1956]]:
* Tranbleman tè

;[[1962]]:
* Tranbleman tè

;[[Sezon siklòn 1963 nan Oseyan Atlantik Nò a|1963]]
* [[3 oktòb]]: [[Flora Siklòn]] afekte [[Depatman Ayiti|Depatman Sid ak Lwès]] lakoz preske {{nimewo|5000|lanmò}}.
* [[14 novanm]] : inondasyon [[Grann Rivyè dinò (komin)|Grann Rivyè dinò]]  fè prèske 500 viktim.

;[[Sezon siklòn 1964 nan Oseyan Atlantik Nò a|1964]]
* [[24 out]]: [[Siklòn Cleo]] frape kòt Sid la ak plis patikilyèman [[Kayjakmèl|rejyon Kayjakmèl]] lakoz {{nimewo|192|lanmò}}.

;[[Sezon siklòn 1966 nan Oseyan Atlantik Nò a|1966]]
* [[29 septanm]]: [[Siklòn Inès]] devaste, plis pase {{inite|170|km/h}}, [[Depatman Ayiti|Departman Sid ak Lwès]]

;[[Sezon siklòn 1972 nan Oseyan Atlantik Nò a|1972]]
* [[20 me]] : [[inondasyon]] nan [[Kayjakmèl (komin)|rejyon Cayes]]. Rezilta: 20 manke ak konsiderab pèt nan machandiz materyèl.

;[[Sezon siklòn 1980 nan Oseyan Atlantik Nò a|1980]]
* [[5 out]]: [[Siklòn Allen]] balaye, nan plis pase {{unit|270|km/h}}, kòt Sid la ak plis patikilyèman [[Kayjakmèl (komin)|Rejyon Okay]] ki lakòz apeprè {{nimewo|200|lanmò}}.

;[[Sezon siklòn 1984 nan Oseyan Atlantik Nò a|1984]]
* [[10 jen]]: inondasyon nan [[Pòdepè]].

;[[Sezon siklòn 1986 nan Oseyan Atlantik Nò a|1986]]
* {{1ye}} : inondasyon nan rejyon Okay. Rezilta: {{formatnum:20000}} ekta ki inonde ak plizyè milye kay domaje.
* [[23 oktòb]]: inondasyon [[Lagonav]]. Rezilta: {{nimewo|31|lanmò}}, 906 san kay, plis pase {{nimewo|380|kay}} detwi oswa domaje.

;[[Sezon siklòn 1987 nan Oseyan Atlantik Nò a|1987]]
* [[27 avril]]: inondasyon nan [[Pòdepè]].
* [[8 me]]: inondasyon nan [[Tyòt (komin)|Tyòt]] nan [[Sidès (depatman)|Depatman Sidès]] ak nan zòn [[Dèlma (komin)|Dèlma]] ak Karade nan [[Pòtoprens]].

;[[Sezon siklòn 1988 nan Oseyan Atlantik Nò a|1988]]
* [[27 janvye]]: inondasyon nan [[Nòdwès (depatman)|Nòdwès]].
* [[20 jen]] : inondasyon [[Lestè (komin)|Lestè]] nan [[Latibonit (depatman)|Latibonit]].
* [[11 septanm]]: [[Siklòn Gilbert]] ravaje [[Sid (depatman Ayiti)|Kot Sid la]] ak plis patikilyèman rejyon [[Ansavo (komin)|Ansavo]], [[Kanperen ]], [[Kavayon (komin)|Kavayon]], [[Okay (komin)|Okay]], [[Lilavach (komin)|Lilavach]], [[Jakmèl (komin)|Jakmèl]], [[Jeremi (komin)|Jeremi]], [[Kenscoff]] ak [[Pòsali (komin)|Pòsali]]. Lè sa a, yon bon pati nan Lwès la ki gen ladan [[Tigwav (komin)|Tigwav]] ak alantou li. Tigwav  (Kote li fèt René Depestre, Luné Roc Pierre Louis, Liliane Pierre Paul ak Kervins Belfort.....) se vil sentiwon ki konekte gran Sid la ak rès peyi a, ki te rann li difisil pou rezèv nan zòn ravaje yo. pa èd nan kapital la.
* [[8 oktòb]] : inondasyon nan [[plenn Leyogàn]].

;[[Sezon siklòn 1989 nan Oseyan Atlantik Nò a|1989]]
* [[23 fevriye]] : inondasyon sou [[Lagonav (il)|zile Lagonav]]. Rezilta: {{nimewo|4945|fanmi}} afekte, {{nimewo|1527|kay}} detwi ak 1640 domaje.

;[[Sezon siklòn 1994 nan Oseyan Atlantik Nò a|1994]]
* [[12 oktòb|12]] ak [[13 oktòb]]: [[Siklòn Gordon (1994)|Siklòn Gordon]] travèse [[Sidès (depatman)|Depatman Sidès]]   ak Sid Penensil ki lakòz inondasyon epi kite anviwon 2,000 moun mouri ak disparèt.

;[[Sezon siklòn 1998 nan Oseyan Atlantik Nò a|1998]]
* [[23 septanm]]: [[Siklòn Georges]] ravaje rejyon [[Sidès (depatman)|Sidès]] ak [[Nòdwès]] Ayiti kite 147 mò, 34 blese grav, 40 disparèt, ak {{formatnum:167500}} viktim.

==21yèm syèk==
===Premye deseni ===
;[[Sezon siklòn 2002 nan Oseyan Atlantik Nò|2002]]
* [[24 me|24]]-[[27 me]]: inondasyon Sid Penensil. Vil [[Kanperen (komin)|Kaperen]] ak lokalite [[Lazil (komin)|Lazil]] ak [[Ansavo (komin)|Ansavo]] se [[tanpèt twopikal|douch twopikal sa yo ki pi afekte. ]]. Rezilta: {{nobr|31|lanmò}}, 14 moun ki disparèt ak plis pase {{formatnum:7000}} viktim nan [[Sid (depatman)|Depatman Sid]]<ref>Dapre Biwo Sivil la. Pwoteksyon Haiti-Pres Network te site le 5 jen 2002</ref>.

;[[Sezon siklòn 2004 nan Oseyan Atlantik Nò|2004]]
* [[23 me|23]]-[[24 me]]: gwo lapli ki tonbe sou pati sidès peyi Dayiti pandan lannwit 23 me rive {{date-|24 me}} lakoz {{nobr|1232| moun ki mouri}}, {{formatnum:1443}} ki disparèt ak {{formatnum:31130}} moun ki afekte yo<ref>Dapre yon nòt pou laprès ki soti 8 jen 2004 nan pwoteksyon sivil ayisyen an</ref>. [https://web.archive.org/web/20110717222132/http://www.visomap.com/place-fr/Mapou/-100525 Mapou]<ref>[http://www.alterpresse.org/spip.php?article1472 Kri Mapou]</ref>{{,}}<ref>{{Cite web |url=http://www.unicef.org/french/emerg/haiti/19564_21821.html |title=Ayiti - Peyi an kriz |access-date=2023-11-24 |archive-date=2014-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140413154930/http://www.unicef.org/french/emerg/haiti/19564_21821.html |dead-url=yes }}</ref> [[Bèlans (komin)|Bèlans]] ak {{nobr|432 |moun mouri}}, [https://web.archive.org/web/20110717222137/http://www.visomap.com/place-fr/Bodary/-90799 Bodary] ak 350 lanmò ak [[Fonvèrèt (komin)|Fonvèrèt]] ak 237 viktim ki sitiye nan [[Sidès (depatman)|Departman Sidès]] se te lokalite ki pi afekte yo. <br />Gravite katastwòf sa a te pouse gouvènman pwovizwa [[Boniface Alexandre|Boniface]]/[[Gérard Latortue|Latortue]] fè vandredi {{dat-|28 me}} tounen yon jou dèy nasyonal.
* [[10 septanm]]: [[Siklòn Ivan]] frape Sid Penensil la ak Kòt Lwès la, sa ki lakòz gwo domaj materyèl nan plizyè rejyon akòz inondasyon.
* [[18 septanm|18]]-[[19 septanm]]: [[Siklòn Jeanne]] travèse zòn nò peyi Dayiti ak [[Latibonit (depatman)|Anwo Latibonit]] fè dega inondasyon ki te koze {{formatnum:1870}} lanmò. Nimewo a kanpe nan {{formatnum:2620}} blese, 846 disparèt ak {{formatnum:300,000}} viktim ak plis pase {{nobr|3000|mò}}, [[Gonayiv]], se vil ki pi frape<ref>Sous: Pwoteksyon Sivil ki date 4 oktòb 2004</ref>.
[[File:Dennis 2005-07-10 1615Z (alternate).jpg|thumb|[[Siklòn Dennis]], 10 jiyè 2005 a 4:15 p.m. UTC.]]

;[[Sezon siklòn 2005 nan Oseyan Atlantik Nò a|2005]]
* [[6 jiyè|6]] ak [[7 jiyè|7 Jiyè]] : [[Siklòn Denis]] frape kòt Sidès Ayiti, li lakòz inondasyon nan plizyè vil nan Sid ([[Benè (komin)|Benè]], [[Grangwav (komin)|Grangwav]], [[Okay (komin)|Okay]]...) epi fè plis pase 500 moun san kay.
* [[4 oktòb]]: inondasyon nan plizyè rejyonn nan peyi a ki gen ladan [[Petion-Ville|Petyonvil]] ak [[Grangwav (komin)|Grangwav]] nan [[West (depatman Ayiti)|Depatman Lwès]], kote inondasyon yo te lakòz anpil pèt. Gouvènman an pa bay okenn evalyasyon sou dezas sa a.
* [[17 oktòb|17]]-[[18 oktòb]]: [[Siklòn Wilma]] afekte lwès ak sid Ayiti.
* [[23 oktòb]]: [[Tropical Storm Alpha (2005)|Tropical Storm Alpha]] travèse Sid Penensil la ki enkli depatman [[Grandans (depatman)|Grandans]] ak [[Tip tete]].
* [[25 oktòb]]: Inondasyon ki te koze pa gwo lapli ki tonbe nan plizyè [[Nòdwès (depatman Ayiti)|Rejyon Nòdwès]] ki gen ladan minisipalite [[Port-de-Paix |Pòdepè]], [[Basen Ble (komin)|Bansenn ble]], [[Ansafolè (komin)|Ansafolè]] ak [[Sen Lwi dinò (komin)|Sen Lwi dinò]].

;[[Sezon siklòn 2006 nan Oseyan Atlantik Nò|2006]]
* [[22 novanm|22]] ak [[23 novanm|23 Novanm]]: gwo lapli ki lakòz inondasyon nan [[Grandans (depatman)|Grandans]], depatman [[Nip (depatman)|Nip]] ak [[Nòdwès]], sa ki lakòz domaj nan estrikti wout yo tankou efondreman yon pon nan ravin Sable nan [[Bonbon (komin)|komin Bonbon]]<ref>[http://www.reliefweb.int/rw/RWFiles2006.nsf/FilesByRWDocUnidFilename/LSGZ-6VXKT4-ocha-hti-25nov.pdf/$File/ocha-hti-25nov.pdf Inondasyon an Ayiti 25 Novanm 2006]</ref>.

; [[Sezon siklòn 2007 nan Oseyan Atlantik Nò|2007]]

* [[17 mas]]: inondasyon akòz lapli ak gwo lapli tonbe pandan plis pase yon semèn sou yon gwo pati nan teritwa Ayiti. sis depatman yo te frape patikilyèman:
** [[Grandans (depatman)|Grandans]]: [[Jeremi (komin)|Jeremi]], [[Abriko (komin)|Abriko]], [[Bonbon (komin)|Bonbon]], [[Lèziwa (komin)|Lèziwa]] ;
** [[Sidès (depatman)|Sidès]]: [[Jakmèl (komin)|Jakmèl]];
** [[Lwès (depatman)|Lwès]]: [[Site Solèy|Site solèy]], [[Dèlma (komin)|Dèlma]], [[Port-au-Prince|Pòtoprens]] ([[Kafoufèy]], Kanapevè);
** [[Nòdwès (depatman)|Nòdwès]] : [[Port-de-Paix|Pòdepè]], [[Sen Lwi dinò (komin)|Sen Lwi dinò]], [[Ansafolè (komin)|Ansafolè]];
** [[Nò (depatman)|Nò]]: [[Okap]];
** [[Nòdès (depatman)|Nodès]]: [[Ferye (komin)|Ferye]], [[Wanament (komin)|Wanament]].
* [[8 me|8]]-[[9 me]]: gwo lapli ki lakòz gwo dega nan plizyè rejyon nan peyi a sitou nan depatman [[Nò (depatman)|Nò]], nan [[Nòdès (depatman)|Nòdès]] ak [[Sid (depatman)|Sid]]. Vil [[Wanament (komin)|Wanament]] te frape patikilyèman epi pon ki te konekte [[Ayiti]] (soti nan [[Wanament (komin)|Wanament]]) ak [[Repiblik Dominikèn]] ([[Dajabón]]) te andomaje anpil.

[[Fichye:Hanna_2008_track.png|vignette|Trajetwa 2008 [[Siklòn Hanna (2008)|Siklòn Hanna]] anvan tranzisyon ekstratropikal li.]]

; [[Sezon siklòn 2008 nan Oseyan Atlantik Nò a|2008]]

* [[16 out]]: [[Tropical Storm Fay (2008)|Tropical Storm Fay]] travèse tout peyi a<ref>[http://www.noaawatch.gov/2008/fay. gif Tras tanpèt twopikal Fay an 2008]</ref>ak rekòt ravaje.
* [[26 out|26 Out]]: [[Siklòn Gustav]] travèse Penensil Sid la ki gen ladan [[Sid (depatman)|Depatman Sid]] ak [[Grandans (depatman)|Grandans]] ak apeprè {{nobr|77|mouri}} ak 8 ki disparèt ak gwo domaj materyèl. {{nobr|15,000|fanmi}} te afekte pa tanpèt la ki te detwi {{nobr|3,000|kay}} ak domaje {{formatnum:11458}} lòt moun.
* [[1e septanm]]: [[Huragan Hanna (2008)|Siklòn Hanna]] ravaje depatman [[Latibonit (depatman)|Latibonit]] ak [[Nòdès (depatman)|Nodès]]. Plizyè vil inonde tankou [[Gonayiv|Gonayiv]]. ''Vil la inonde epi nan kèk kote dlo a rive nan de mèt''<ref>Pawòl direktè pwoteksyon sivil la, Alta Jean-Baptiste.</ref>. ''Anpil rezidan yo pran refij sou do kay yo depi yè aswè pou yo chape anba dlo k ap monte yo''. Rapò ofisyèl la montre {{nobr|529|lanmò}}. Bò kote [[Gonayiv (awondisman)|Gonayiv]] plizyè vil [[Jakmèl (awondisman)|Jakmèl]], ak nan plizyè vil nan [[Nòdès (depatman)|Nòdès]], nan [ [Sid (depatman Ayiti)|Sid]] ak [[Sidès (depatman)|Sidès]] te inonde.
* [[6 septanm]] : [[Siklòn Ike]], ki klase nan kategori 4, touche kòt [[nò]] peyi Dayiti ki lakòz gwo lapli nan depatman [[Nò (depatman)|Nò]], [[Lwès (depatman)|Lwès]] ak [[Nòdwès (depatman)|Nòdwès]].
{{Clr}}

;[[Sezon siklòn 2009 nan Oseyan Atlantik Nò a|2009]]
* [[20 oktòb]]: gwo lapli nan [[Pòtoprens|kapital Ayiti]] ak tout savann pou bèt li yo. Vil [[Kafou (komin)|Kafou]], nan katye sid kapital la, inonde nèt.

===Dezyèm deseni===
;[[Sezon siklòn 2010 nan Oseyan Atlantik laInyon Ewopeyen Nò|2010]]
* [[12 janvye]]: [[Tranblemanntè 12 janvye 2010 nan peyi Ayiti|Tranbleman tè an Ayiti 2010]] ak yon [[mayitid]] 7.3 te fèt nan {{dat|12 janvye|2010}} a {{nobr|4:53 p.m.}} , [[UTC−05:00|lè lokal]]. [[episant]] li a sitiye apeprè {{unit|17|km}} soti nan [[Pòtoprens]], kapital [[Ayiti]]. Yon douzèn tranbleman segondè nan grandè ant 5.0 ak 5.9 yo te anrejistre nan èdtan ki te swiv yo. Tranbleman tè a te lakòz plis pase 200,000 moun mouri.
* [[20 janvye]]: [[Dezyèm tranbleman tè ann Ayiti 2010|Dezyèm tranbleman tè]]<ref>[http://tempsreel.nouvelobs.com/speciales/international/20100120.OBS4184/un_nouveau_seisme_de_magnitude_6_frappe_6 magnitude_haiti_6.html hits Haiti]</ref>{{,}}<ref>[http://www.france-info.com/monde-haiti-2010-01-20-haiti-nouveau-seisme -de-magnitude-6- 1-394595-14-451.html Ayiti: nouvo tranblemanntè mayitid 6.1]
</ref> yon [[mayitid]] 6.1 ki te fèt nan {{dat|20|janvye|2010}} nan {{nobr|06 èdtan 03 minit}}, [[UTC −05: 00|lè lokal]]. [[Episant|episant li a]] sitiye apeprè {{unit|59|km}} nan lwès [[Pòtoprens]], ak mwens pase {{unit|10|kilomèt}} anba sifas la .
*{{date-|5 novanm}}: Siklòn Tomas lakòz glisman tè nan sid peyi a ak inondasyon nan Pòtoprens, sa ki lakòz {{nobr|3|lanmò}}<ref>{{Atik|lang=fr-FR|author1=|title=Siklòn Tomas frape Ayiti|peryodik=Le Monde.fr|date=5/11/2010|issn=|li sou entènèt=https://www.lemonde.fr/americas/article/2010/ 11/05/l-hurricane-tomas-frappe-haiti_1436154_3222.html|konsilte nan=2018-08-24|paj=}}</ref>.

;[[Sezon siklòn 2012 nan Oseyan Atlantik Nò|2012]]
*Me-Jen: Lapli yo te sispann pi bonè pase nòmal, nan mwa Oktòb, sechrès ekstrèm tabli nan nòdwès zile a ak sou kòt nò a.
*[[24 out|24]]-[[25 out|25 Out]]: [[Siklòn Isaac (2012)|Siklòn Isaac]] lakòz inondasyon ak gwo van siklòn nan depatman [[Sidès (depatman)|Sidès]] ak [[Lwès (depatman)|Lwès]] ki te afekte pandan [[Tranblemanntè 12 janvye 2010 nan peyi Ayiti|tranbleman tè an janvye 2010]] ki te lakòz {{nobr|19|mò}} ki gen ladan 6 nan Sidès, 5 nan Lwès ak 2 nan [[Latibonit (depatman)|Latibonit]].
*[[24 oktòb]]: Gwo lapli [[Siklòn Sandy]] te frape [[Lwès (depatman)|Depatman Lwès yo]], [[Sid (depatman)|Sid]] ak [[Grandans (depatman)|Grandans]]. Omwen {{nobr|200,000|moun}} ki san kay<ref name =Herald>{{Lien web|language=en|url=http://www.miamiherald.com/2012/10/27/3069750/sandy - still-a-hurricane-heads.html|title=Sandy mouri a 44 ann Ayiti| sit = [[The Miami Herald]]| otè= Jacqueline Charles ak Curtis Morgan | dat= 27 oktòb 2012, |accessed=28 oktòb 2012}}</ref>, yo kwè ki soti nan 60 rive nan {{nobr|100|moun}} te mouri<ref name="UN-Sandy">{{ Lyen entènèt|url= http://www.un.org/apps/newsFr/storyF.asp?NewsID=29280&Cr=Sandy&Cr1=#| title= Dapre Nasyonzini, siklòn Sandy te afekte 1,8 milyon ayisyen |dat= 2 Novanm 2012| jwenn aksè nan = 18 Novanm 2012 | seri= Peze dispatch| otè= Biwo Kowòdinasyon Afè Imanitè Nasyonzini}}</ref>, yon nouvo epidemi [[kolera]] gaye, epi 70% rekòt nan sid peyi a te detwi.

;2013-2014
*{{dat-|Oktòb 2013}}-{{dat-|Avril 2014}}: Gwo sechrès patikilyèman nan [[Nòdwès (depatman)|Nòdwès]] men [[Nòdès (depatman)|Nòdès]] ak yon pati nan [[Sant (depatman Ayiti)|Sant]] ak [[Lwès (depatman)|Lwès]] yo pa epanye<ref>[http://ici.radio-canada.ca/nouvelles/International/2014/03/19/001-haiti-secheresse-situation-alimentaire-urgence.shtml Sechrès ann Ayiti: rekòt an danje]</ref>.
*[[Epidemi kolera an Ayiti|Epidemi]] de [[kolera]]<ref>[https://www.lemonde.fr/planete/article/2015/01/12/a-haiti-l-impossible-reconstruction_4554214_3244.html An Ayiti, senk ane apre tranblemanntè a, rekonstriksyon enposib la]</ref>

;2015
*Avril-Jiyè: Sechrès<ref>[http://www.cnsa509.org/Web/Bulletin/HT_OL_Juillet-Dec-2015_final.pdf Pèspektiv AYITI sou sekirite alimantè]</ref>

;2016
* {{dat-|28 fevriye}}: Inondasyon nan Nò. Vil Okap te bloke pandan plizyè jou. {{nobr|9600|kay}} te inonde.

*Oktòb: [[Siklòn Matthew]] ravaje [[Grandans (depatman)|Depatman Grandans]], e an patikilye [[Jeremi (komin)|vil Jeremi]], depatman sid yo , Nippes ak yon bon pati nan Lwès la ki enkli Tigwav.
'''2017'''
* Septanm: Gwo lapli [[Siklòn Irma]] te frape depatman yo, sitou [[Nòdès (depatman)|Depatman Nòdès]] plis pase {{nobr|2000|moun}} k ap viv nan vil yo. yo afekte.
<gallery>
File:Irma 2017-09-08 0642Z.jpg|[[Siklòn Irma]]
</gallery>

;2018
* [[6 Oktòb]]: [[Tranblemanntè Ayiti 2018|Tranblemanntè]] ak yon [[Mayitid|mayitid 5.9]] te fèt nan {{dat|6|Oktòb|2018 }}. Tranblemanntè a touye 17<ref>{{Atik |langue=fr |title=Ayiti: omwen douz moun mouri apre yon tranblemanntè ak yon mayitid 5,9 |périodique=Le Monde.fr |date=2018-10-07 |li sou entènèt= https://www.lemonde.fr/planete/article/2018/10/07/un-seisme-d-une-magnitude-de-5-9-frappe-le-nord-ouest-d-haiti_5365848_3244.html | jwenn aksè nan=2021-08-17 }}</ref>.

===Twazyèm deseni ===
;2021
* [[14 out]]: [[Tranblemanntè 2021 ann Ayiti|Tranblemanntè]] ak yon [[mayitid]] 7.2 ki te fèt nan {{dat|14 out|2021 }}. Tranbleman de tè a kite omwen 2.207 moun mouri<ref>{{Web link |langue=fr |name=LIBERATION |title=Bòn tranblemanntè a ap ogmante ann Ayiti, èd òganize nan rejyon ki pa gen bò dlo |url= https://www.liberation .fr/international/amerique/le-bilan-du-seisme-en-haiti-salourdit-laide-sorganise-dans-les-regions-enclavees-20210823_U6MV5QAQ65CALJHIZ7ARPHT7WU/ |site=Libération |konsilte sou= 2021}}-08-2024 </ref>.

== Atik ki gen rapò ==
* [[Nomenklati siklòn twopikal]]
* [[Lis non yo retire nan siklòn yo]]
* [[Tranblemanntè|Tranblemandetè]]

==Referans ==
{{Références}}

== Lyen ekstèn ==
* [http://www.lnbtp.gouv.ht/publications/Seismes%20en%20Haiti.doc Claude PREPETIT, Enjenyè jewolojik: ''TRABLEMANDE TÈ AN AYITI: MIT OSWA REALITE?'']

* {{en}} [http://www.nhc.noaa.gov/ Sit entènèt Sant Nasyonal Siklòn]
* [https://web.archive.org/web/20141016074938/http://ruralites.labo.univ-poitiers.fr/wp-content/uploads/sites/54/2014/09/Les_catastrophes_naturelles_majeures_en_Haiti_2000.pdf GWO DEZA NATIRÈL AN AYITI PANDAN LANE 2000 LA]

{{DEFAULTSORT:Ayiti}}

[[Kategori:Istwa Ayiti]]
[[Kategori:Lis ki gen rapò ak Ayiti|Dezas]]
[[Kategori:Lis dezas natirèl|Ayiti]]