Elastisite
Nan ekonomi, sa yo rele elastisite a se yon rezilta yon kalkil ki pèmèt ou konnen chanjman ki genyen nan yon mezi ki depann de yon lòt mezi lè lòt mezi sa chanje valè. Kidonk, si nou pran yon bagay moun konn achte, lè 15% ajoute sou kantite yo konn achte ladan an akoz gen 10% ki soti sou pri yo konn vann li an, pou w jwenn elastisite nan demann nan parapò ak pri pwodui a, w ap pran pousantaj sa ki ajoute sou kantite yo konn achte a, w ap mete l sou pousantaj sa ki sot sou pri a, epi w ap divize yo, kifè w ap jwenn -1,5 = ( 15 % / -10 % ).
Alopoze, n ap pale pito de inelastisite lè de mezi m ap konpare yo chanjman youn pa ni ajoute ni retire anyen sou lòt la. Lè gen inelastisite, ou ka jwenn pa ekzanp moun yo kontinye konsome yon pwodui nan menm kantite yo te konn konsome l la, kit pri a monte kit li desann.
Pafwa olye yo di elastisite yo konn di sansiblite pito, paske anreyalite nosyon elastisite a parèt nan yon seri kesyon pratik pratik moun konn ap chèche reponn, tankou:
- Kisa kap rive nan mezi kap sibi chanjman an si m chanje mezi kap pwovoke chanjman l lan? Egzanp : Sa kap rive kantite ki konn vann yo nan yon pwodui si pri l monte oswa bese ?
- A ki nivo pou m chanje mezi sous la si m vle jwenn tèl chanjman nan mezi kap sibi a? Egzanp : Konbyen pousan pou m ta retire nan pri a si m vle moun yo ajoute 10% sou kantite yo te konn konsome nan yon pwodui ?
Istwa
[modifye | modifye kòd]Kesyon jan chif yo, mezi yo yo makònnen youn ak lòt atire atansyon plizyè otè. Nan fen XVIIèm sèk la, Gregory King anpremye ak Charles D'Avenant annapre te gentan remake lè gen pa gen ase ble sou mache a, pousantaj sa ki ajoute sou pri plis ke pousantaj sa ki te soti sou kantite ble ki disponib la. Men se apati XIXèm syèk la yo kòmanse fè bonjan analiz ki byen chita. Se lè sa moun tankou William Whewell ak Antoine-Augustin Cournot kòmanse itilize matematik pou analize echanj k ap fèt sou mache yo.
Mo "lelastisite" (elastisite) a anlimenm premye parèt tèt li nan liv Principes d'économie politique Alfred Marshall te soti nan lane 1890 ki ta pral tounen pandan plizyè dizèn lane yon liv moun pa ka pa li si w ap etidye ekonomi. Apati XXèm syèk la, yo kòmanse aplike nosyon elastisite a pou yon pil mezi diferan nan ekonomi ak nan finans.
Definisyon
[modifye | modifye kòd]Elastisite a se koyefisyan chanjman nan yon mezi parapò ak yon mezi . Kidonk, si ogmantasyon 1% sou pri yon pwodui lakòz yon bès 2 % sou kantite yo konsome a, elastisite kantite yo konsome a parapò ak pri a se -2 (sa vle di --2%/1%). Chanjman la sou fòm pousantaj se e pa la se a , kifè nou jwenn, lè x ak y apa egal zewo:
.