Faustin Soulouque

Faustin I (Faustin Soulouque)
Pòtrè Anperè Faustin I.
Fonksyon
Anperè Ayiti
27 jiyè – 6 out 1867 ( 10 jou)
Predesesè	Sylvain Salnave (pwotektè)
Siksesè	Sylvain I
26 out 1849 – 15 janvye 1859 ( 9 an, 4 mwa ak 20 jou)
Predesesè	Li menm (diktatè) César-Jacques (wa)
Siksesè	Fen Anpi a Fabre Geffrard (prezidan)
Prezidan pou lavi Ayiti
1e mas 1847 – 26 out 1849 ( 2 an, 5 mwa ak 25 jou)
Predesesè	Jean-Baptiste Riché
Siksesè	Li menm (anperè)
Biyografi
Non nesans	Faustin Élie Soulouque
Dat nesans	15 out 1782
Lye nesans	Tigwav
Peyi nesans	(Saint-Domingue)
Dat lanmò	6 out 1867 (ak 84 ane)
Lye lanmò	Tigwav Ayiti
Papa	Jean-Jacques Dessalines
Manman	Marie-Catherine Soulouque
Konjwen	Marie-Sanite Léon (1802-1805) Élisabeth Lapoche (1806-1826) Adélina Lévêque (1840-1867)
Pitit	Avèk Marie-Sanite : Félicité-Faustine Soulouque Augustin Soulouque Avèk Élisabeth : Jean-Baptiste Séraphin Salnave Caroline Salnave Avèk Adélina : Olive Soulouque Marie-Suzanne Olivette Célita Soulouque
Eritye	Augustin Soulouque (1849) Faustin-Joseph Soulouque (1849-1851) Pierre-Faustin Soulouque (1851-1855) Jean-Baptiste Séraphin Salnave (1855-1856) Sylvain Salnave (1856-1867)
Anperé Ayiti

Faustin Soulouque (fèt 15 out 1782 nan Tigwav - mouri 6 out 1867 nan menm vil la) se yon sòlda ayisyen ak yon òm leta, ki te patisipe nan lagè endepandans ayisyen an e ki te prens, diktatè pou tout lavi lè sa a, anperè Ayiti, non Faustin I.

Lejitimize pitit natirèl Jean-Jacques Dessalines, li te jeneral pandan peryòd sa yo rele politik selèdè (1843-1849), e li te rive nan ran kòmandan Gad Prezidansyèl sou prezidan Jean-Baptiste Riché an 1846. Lè dènye a mouri an 1847, li deziyen diktatè pou lavi, apre yon koudeta. Otoritè ak anbisye, li bay tèt li tout pouvwa gras ak sipò lame a. An 1849, apre yo fin elimine fanmi frè li (César-Jacques), li vin eritye lejitim Dessalines epi li mete fen nan Repiblik la, sispann konstitisyon an epi pwoklame tèt li anperè, li tabli Dezyèm Anpi a.

Trè byen vit, li te pirye lame a nan elit milat ki te dirije li a, te enstale lwayalis po nwa nan pòs administratif, e li te kreye yon polis sekrè ak yon lame pèsonèl. An 1849, li te etabli yon nouvo noblès, ki te fòme ak kèk nan fanmi li yo ak ansyen nòb ki soti nan Anpi Desalinien an ak Wayòm Nò a. Anba gouvènman l 'yo, li t'ap chache ranfòse pouvwa enperyal la nan konte sou yon estrikti sosyal yerarchize. Li nonmen manm lame a nan pozisyon nòb, kreye yon nouvo aristokrasi militè. Sepandan, tantativ sa a pou retabli noblès la te rankontre yon sèten rezistans nan mitan popilasyon an ak elit ayisyen an. Politik domestik Soulouque a karakterize tou pa ogmante otoritarism, sa ki lakòz mekontantman nan mitan popilasyon an. Libète sivil yo mete restriksyon sou, epi yo itilize represyon politik pou anpeche opozisyon potansyèl yo. Mezi sa yo gen gwo konsekans ekonomik, ki vin pi mal kondisyon lavi pou anpil ayisyen.

Pandan rèy li, li te antreprann plizyè ekspedisyon militè kont vwazen Repiblik Dominikèn, men sa yo te pwouve yon dezas, febli pozisyon rejim nan. Otoritaris li te tou te jenere mekontantman nan mitan popilasyon ayisyen an ak elit. An 1859, yon soulèvman popilè ki te dirije pa Jeneral Fabre Nicolas Geffrard te ranvèse Soulouque, fòse yo abdike, epi mete fen nan rèy enperyal li. Egzile nan Jamayik, Lafrans e apre Curaçao, li te retounen ann Ayiti nan fen lavi l. An 1867, pitit pitit li a, Sylvain Salnave, te ranvèse repiblik la epi li te fè granpapa l tounen ann Ayiti an Jiyè 1867, pandan li te retabli tit anperè li. Sepandan, Salnave kenbe pouvwa efikas kòm pwotektè nan eta a. Lè Soulouque te mouri nan mwa Out 1867, Salnave te pran plas li kòm anperè.

Premye ane yo

Orijin nan non an

Orijin nan non "Soulouque", ki pa franse, se byen misterye. Li ta soti nan Mali epi yo ta ekri Soulouk nan lang arab la, ki vle di "konpòtman". Gen menm ensètitid la konsènan Coachi, tinon afeksyon yo bay Faustin Soulouque. Dapre ekriven Théophile Gautier, otè yon biyografi sou Anperè Soulouque, ke li admèt li te pran sitou nan atik Gustave d'Alaux, Coachi ta vle di "pitit" nan yon ansyen lang Afriken. Ti non sa a te kapab sonje epi mete aksan sou ke Soulouque se pitit Anperè Dessalines.

Jèn

Dessalines, papa Soulouque.

Soulouque te fèt yon esklav nan Tigwav an 1782, li te pi gran nan de pitit gason Marie-Catherine Soulouque yo, ki te fèt nan Pòtoprens, Sendomeng, an 1764, se te yon esklav kreyòl orijin Mandingo, te mouri nan menm vil la an 1819.

Faustin ak frè li, Jean-Joseph, ta eritye non manman yo (Soulouque) akoz papa byolojik yo te refize rekonèt yo. Papa yo pa lòt ke Jean-Jacques Dessalines, futur solda e jeneral. Nan fen yon zafè, ant 1782 ak 1785, Desalin bay Marie-Catherine de pitit gason. Byen lwen ak desandan natirèl li yo, Dessalines poutan pran swen tout pitit li finansyèman. Apre avenman Anpi a, li pral fè tout pitit li yo chèf. Lèt la, ki deja papa anpil timoun natirèl, refize rekonèt ofisyèlman Faustin ak frè li kòm "Dessalines", yo nan lòd yo fè distenksyon ant yo ak branch lejitim la. Malgre sa, lè li te vin sou pouvwa a, Desalin te pran swen edikasyon ak karyè militè pitit natirèl li yo, ke li te akeyi nan palè l an prezans madanm li, Enperatris Marie-Claire Bonheur. Enperatris pwopoze tout moun ki te adopte yo, ki gen ladan Faustin ak frè l 'yo. Men, pwopozisyon sa a te rejte pa Marie-Catherine Soulouque.

Faustin te libere pa dekrè 1793 te pran pa Léger-Félicité Sonthonax, komisyonè sivil nan koloni franse Sendomeng, ki te aboli esklavaj an repons a revòlt esklav ki te kòmanse an 1791.

Karyè militè

Premye fe nan zam

Pòtre sòlda Faustin Soulouque.

Antanke yon sitwayen lib, li te twouve libète l an danje akòz tantativ gouvènman fransè a te fè pou retabli esklavaj nan koloni Sen Domeng, e depi 1803 pou rive 1804 li te enskri kòm sitwayen prive nan lame revolisyonè nwa a pou l al goumen pandan an Revolisyon ayisyen an, sou lòd papa l.

An 1804, apre endepandans Ayiti, papa l te pwoklame anperè sou non Jacques I. Kòm pitit gason nouvo souveren an, Soulouque konsidere kòm yon chèf nan san an ak predika a nan wo. Menm jan ak tout lòt pitit gason natirèl Desalin yo, li enkli nan lòd siksesyon sou twòn nan men li parèt dèyè tout pitit gason lejitim anperè a ak enperatris la.

Fidèl ak papa l, Soulouque te malgre sant kritik anpil akoz atitid li apre asasina papa l an 1806. Asasen anperè a te divize peyi a an de, ant repibliken yo ak enperyalis yo. Soulouque te pran refij nan vil li a, Repibliken yo te arete l e, pou l te sove lavi l, te dakò pou l goumen pou yo. Konfli sa a te fè Soulouque yon konbatan respekte e, kòm rezilta, li te monte nan lyetnan nan lame ayisyen an an 1806 e li te vin asistan de kan jeneral André Lamarre pandan lagè sivil ant patizan repibliken Alexandre Pétion ak enperyalis yo pa Henri Christophe. Lè yo te touye Lamarre an 1810 pandan l t ap defann Môle Saint-Nicolas kont twoup Christophe yo, lejand di yo te voye jèn Soulouque Pòtoprens pou l te livre kè jeneral la bay Pétion. Kòm yon rekonpans, prezidan an te fè l 'yon lyetnan kavalye.

Monte

An 1810, Soulouque te entegre nan gad chwal la anba prezidans Pétion. An 1818, diktatè Jean-Pierre Boyer te nonmen li kòmandan ak kòmandan komin Plaisance (anplis de fonksyon militè yo, kòmandan komin yo te egzèse pouvwa administratif la). Apre tonbe nan Christophe, ak inifikasyon repibliken an, fanmi Desalin yo rete sou zile ayisyen Lagonav kote yo tabli yon monachi sesesyonis. Kòm yon manm nan fanmi an, Soulouque te eseye soulaje tansyon, men frè l 'Jacques II pa t' padonnen l' pou rantre nan repibliken yo pandan lagè sivil la, epi li te refize resevwa frè l 'nan wayòm li an. Donk Soulouque rete nan sèvis Leta ayisyen la.

Li te raple nan kapital la pou kòmande gad pèsonèl Marie-Madeleine Lachenais, madanm Prezidan Boyer. Se pandan peryòd sa a ke li ta patisipe nan yon konplo kont lèt la, enspire pa endiyasyon te santi apre siyen an nan trete a nan 1825 ak fondasyon Lafrans wa Charles X. Premye eskli nan lame a, Soulouque te fè yon reaparisyon epi apre sa te monte nan lidè eskwadwon pa Prezidan Charles Rivière Hérard, Lè sa a, kolonèl ak kòmandan nan komin Limbé pa Prezidan Jean-Louis Pierrot. Prezidan an, Jean-Baptiste Riché, te nonmen l kòmandan gad prezidansyèl la an 1846 ak grad jeneral divizyon an. Menm ane a, Soulouque te nonmen pou prezidan konsèy lagè ki responsab pou jije Jeneral Fabre Nicolas Geffrard, yo te akize li te fè konplo kont Prezidan Riché.

Diktatè a

Vin sou pouvwa

Pòtre Faustin Soulouque.

Nan dat 27 fevriye 1847, Prezidan Riché te mouri pandan li te nan biwo palè nasyonal la. Konstitisyon an bay de opsyon: eleksyon an ijans nan yon nouvo prezidan pa depite yo oswa etablisman an nan yon peryòd pwovizwa asire pa Sekretè Deta a pou Enteryè a. Céligny Ardouin, enfliyan Sekretè Enteryè a, konte sou alye li yo nan Chanm nan pou jwenn sipò yon majorite depite an favè pwovizwa a, yon fason pou anpeche yon nouvo eleksyon. Nan kay la, depite Beaubrun Ardouin, frè Céligny, te rive jwenn pou depites l etabli yon peryòd prezidansyèl pwovizwa kèk mwa anvan yon nouvo eleksyon.

Men, rivalite ant frè Ardouin yo ak ansyen prezidan pwovizwa Jean-Chrisostôme Imbert anpeche nonmen rapid yon nouvo prezidan lejitim. Sèk konsèvatè yo ap eseye pwofite sitiyasyon an pou enpoze kandida yo, nan moun Jeneral Jean-Maximilien Augustin ke yo rele Similien. Dènye a, yon sipòtè nan yon repiblik ki gen pi fò pouvwa egzekitif ak yon palman febli, te deplase pi pre Soulouque, ki toujou kòmandan nan gad prezidansyèl la. Ak yon gwoup senatè konsèvatè, Soulouque ak Similien te pote yon pwojè lwa bay gouvènman an, sijere ke pozisyon pwovizwa a dwe pataje ant sekretè enteryè a ak chèf gad prezidansyèl la. Pwopozisyon sa a, ki te valide pa senatè yo, te deba nan Chanm Depite a, kote li te resevwa yon resepsyon melanje.

Malgre ke frè Ardouin yo te opoze pwopozisyon sa a fòtman, li te fini atire sipòtè Imbert yo, ki te wè nan sijesyon sa a yon mwayen pou mete presyon sou Céligny. Pwopozisyon an te valide pa depite yo, men konsèy sekretè deta a, ki te prezide pa Céligny, te rejte li. Similien te pwofite rejè sa a pou l atake palè ministè yo epi arete Céligny Ardouin. Nan Sena a, patizan Similien yo mande pou pouvwa egzekitif la se kòmandan gad prezidansyèl la. Depite yo te aksepte demann sa a, anba presyon mesye Similien solda yo.

1ye mas 1847, Sena a te deziyen Faustin Soulouque kòm Prezidan pou lavi. Lè yo te anonse deziyasyon sa a, mesaje yo te gen gwo difikilte pou konvenk Soulouque aksepte pozisyon an e ke li pa viktim yon move blag. Pandan Te Deum chante nan katedral la nan onè nan asansyon li sou pouvwa a, nouvo chèf leta a te refize pran plas rezève pou li a, konvenki ke yo te kenbe nan yon konplo. Li pa t renmen tit sa a, li te ezite pou l te pwoklame tèt li anperè, men li te konnen li pa t lejitim pou l pran kouwòn lan, paske frè l, César-Jacques (wa Lagonav), se te eritye lejitim enperyal Desalinien an.

Kòmanse rèy

Okòmansman, Faustin te sanble byen ranpli wòl li kòm mannken, anba enfliyans pati Similien an. Li te kenbe ansyen minis prezidan an nan pòs yo e li te sanble vle pasize peyi a, malgre sispansyon konstitisyon an. Sepandan, li pa t pran tan pou l te debarase m de patizan l yo e pou l te fè tèt li mèt absoli Leta ayisyen an, san kont-pouvwa. Soulouque te pwomèt pou l fè sitwayen parèy li yo kontan. Nouvo diktatè a aktyèlman deside pran fonksyon li oserye epi moun ki te pran l 'pou yon ansyen sòlda maryonèt respekte. Nan tradisyon ayisyen an, sa te vle di konpòte yo tankou yon otokrat. Osi bonè ke mwa Out 1847, yon lòd nan jounen an te avèti moun ki te panse pou yo opoze li :

« Nenpòt moun, kèlkeswa moun li ye, y ap arete yo, yo pral lage yo imedyatman bay jij yo epi yo pral pini yo ak tout rigor lwa yo. »

Konsyan de mank edikasyon li, Soulouque te gen dokiman li te gen pou li li epi eksplike li, epi li pa siyen okenn nan yo anvan li te asire w ke li te konprann yo. Malgre ke li te aprann fransè, nouvo prezidan an te pratikman analfabèt, li te bay leson lekti ak ekri ak sanble li te rive dechifre mo enprime a men, dapre move lang, se pa ekriti a. Nan dat 31 desanm 1847, li te lejitimize devan Legliz zafè li te genyen depi lontan ak nyès li, Élisabeth Adélina Dérival Lévêque, konkibin ak li te gen twa pitit fi. Lèt la te gen repitasyon pou yo te yon senp fanm plen bon sans. Dapre Biyografi Guérin a, li te yon jèn fanm kè kontan, jovyal, menm posede antouzyasm nan sèks li ak laj li, e li te pran wòl li kòm yon fanm ki gen pouvwa trè oserye.

Otòn Lagonav la

Lè Soulouque te vin sou pouvwa a, tout lakou wa Lagonav te espere ke lèt la ta retabli monachi a. César-Jacques, wa zile Lagonav ak demi-frè Soulouque, ekri yon lèt bay frè l pou l fè l sonje obligasyon l pandan l mande l pou l akselere restorasyon monachi a lè l ba l pouvwa :

« Frè mwen, nan moman sa a ou dwe sonje san ki koule nan venn ou. San Desalin ki fè w youn nan paran ak sijè nou pi fervan. Nan non papa nou, pa avèg, ou konnen epi w ap rekonèt anperè lejitim ke peyi a bezwen geri anba maladi li yo. N'ap tann nou nan Pòtoprens, pou nou fè lapè epi refè san Desalin nan tèt Leta nou an. Antanke souveren, n ap remèsye ou pou devouman ou si bra ou pwouve se sa ki nan retounen nan favè nou an. »

Soulouque, ki refize bay frè li pouvwa, inyore rekòmandasyon dènye a. Pou l vin anperè, li konsyan ke li dwe fè frè l disparèt ansanm ak neve l (Jean-Jacques César) ak gran neve l (Jacques). Lèt yo se eritye yo ki jis anvan Soulouque nan siksesyon nan fòtèy la. Lanmò twa chèf sa yo ta fè Soulouque eritye lejitim. Nan mwa desanm 1847, Soulouque te bay tout fanmi l manti, fè kèk moun kwè ke li ta vizite frè l sou Lagonav pou l ba l pouvwa, alòske li te fè lòt kwè ke li te mande frè l debake Pòtoprens pou l pran twòn nan. . Desepsyon sa a pèmèt Soulouque pran kontwòl zile wayal Lagonav epi mete frè l ak fanmi l anba arestasyon. Tout fanmi li, ki gen ladan pitit li yo ak madanm li Adélina, eseye konvenk Soulouque pou l lage frè l. Men, li pa bouje, li etabli yon tribinal militè pou jije César-Jacques, pitit gason l 'ak pitit pitit li pou "konplo kont Leta". 11 janvye 1848, wa Lagonav ansanm ak pitit gason l ak pitit pitit li yo te kondane amò. Ansyen Enperatris Marie-Claire, vèv Desalin ak manman César-Jacques, ekri yon lèt pou Soulouque mande l pou l sove lavi pitit gason l ak rès desandan l yo.

Menm jou egzekisyon an, César-Jacques te mande frè l pou l sove lavi pitit pitit li, ki te gen 18 an sèlman. Men Soulouque refize. 12 janvye 1848, nan Pòtoprens, yo te tire César-Jacques ansanm ak pitit gason l ', Prince Jean-Jacques César ak pitit pitit li, Prince Jacques. Desandan gason lejitim Desalin yo te fini ak ekzekisyon sa a. Apati moman sa a, Soulouque te vin eritye lejitim ansyen anpi a.

Afimasyon pouvwa li

Karikatura Faustin Soulouque nan majeste, pa Honoré Daumier (Le Charivari).

Soulouque te òganize yon milis prive, Zinglins yo, e te fè tout moun ki te opoze l ', patikilyèman milat yo, arete ak masakre, kidonk konsolide pouvwa li sou gouvènman an. Pwosesis sa a, ki te gen ladann yon masak milat nan Pòtoprens nan dat 16 avril 1848, te abouti nan Sena a ak Chanm nan, kote li te envite moun nwa Lwizyen yo emigre ann Ayiti. Yon Afro-Kreyòl ki soti Nouvèl Orleans ki te leve ann Ayiti, Emile Desdunes, te travay kòm ajan Soulouque epi, an 1859, te òganize transpò gratis nan Ayiti pou pi piti 350 moun dezespere. Anpil nan refijye sa yo ta pral retounen nan Louisiana pita.

Pou mete fen nan tantativ pou separatis, Soulouque te antreprann yon toune nan Nò a kat mwa apre li te pran biwo. Kòm yon mezi prekosyon, li te menase kabinè ministeryèl la endiye pou akonpaye li. Li kite Jeneral Similien, nouvo kòmandan gad nasyonal la, an chaj nan Pòtoprens. Dènye a te gen yon bon repitasyon antanke touye milat e, pwofite absans diktatè a, li te sibi tout kalite joure epi ankouraje popilasyon an boule kay yo. Anpil nan yo te pran refij nan konsila etranje yo. Similien menm te vle ranplase ble drapo de ton ayisyen an ak yon bann nwa pou raple fenotip majorite popilasyon an. Lè l retounen Pòtoprens, Soulouque te anile mezi pwovokan sa a e li te kalme anvi Similien. Poutan li te fè arete, maltrete ak jijman senatè ak jounalis Joseph Courtois paske li te gen odas pran inisyativ manifestasyon nan jounal li a: La Feuille du Commerce, kont abi Similien yo epi mande piblik la reziste. Jij yo te kondane l 'nan yon mwa nan prizon. Soulouque, imilye pa endiljans yo, otomatikman ranvèse santans lan epi transfòme li nan yon santans lanmò. Konsil franse a, Maxime Raybaud, ak tokay Britanik li Ussher, sepandan, te jwenn komitasyon santans lan nan yon lòd pou yo depòte. Ansuit, yo te mete Jeneral Similien nan tèt Zinglin yo, yon bann moun ki pa konfese ki te soti sitou nan plenn e ki te fòme ak labou sosyete nan kapital la. Yo te moun ki te fè ekstraksyon ki pi ba a ki te gen lide rayisman kont milat. Twò anbisye, Similien, ki te arete an 1848, te fini egzekite sou lòd Soulouque kat ane pita nan Fort Labouque kote diktatè a te fè anpil opozan disparèt.

7 out 1849, se te tou Céligny Ardouin, ansyen Sekretè Enteryè a ak prezidan pwovizwa a, te arete sou lòd Soulouque epi egzekite.

Rèy Soulouque a te make pa represyon vyolan kont opozisyon an ak anpil asasina. Lefèt ke Soulouque te yon patizan ouvè nan relijyon Vodou Afriken an kontribye nan repitasyon li pou vyolans. Pandan rèy li, Soulouque te afekte pa prejije, rayisman ak diskriminasyon kont Kreyòl yo (menm santiman yo evidamman ki egziste nan glas).

Anperè Ayiti

Leve nan Anpi a

Kouwonasyon anperè Faustin (1852).

Sou 25 out 1849, Soulouque te pwoklame anperè pa Palman an. Jou 26 la, apre kò konstitye yo, teworize pa Zinglin yo, te sipliye diktatè a pou lavi pou l aksepte demann enb pèp li a, Soulouque te aklame ofisyèlman kòm nouvo Anperè Ayiti sou non Faustin I pa gras Bondye ak grasa Konstitisyon Ayiti a, ke li te ranplase pa yon Konstitisyon enperyal. Dènye a, ki te mete yon fen definitivman nan rejim palmantè premye repiblik la, te endike ke diyite enperyal la te ereditè nan desandan dirèk, natirèl ak lejitim Faustin Soulouque, soti nan gason rive nan gason, nan lòd pitit pitit yo, ak esklizyon tout tan. fanm ak desandan yo. Se te plis nan admirasyon pou papa l, Anperè Desalin, ak pou Anperè Fransè Napoléon Bonaparte, pase nan vanite pi ak senp ke Soulouque te retabli Anpi a. Li gen dwa pou reklame eritaj sa a, apre eliminasyon fanmi César-Jacques, pozisyon li se konteste sepandan kèk nan sè li yo ki kritike li pa yon pitit lejitim, paske li pa pote non "Dessalines" e li responsab egzekisyon manm pwòp fanmi li. Sepandan, atravè menas ak laperèz, Soulouque fèmen bouch tout opozisyon ki nan fanmi li. Pou revandike lejitimite li, Faustin fè tounen tout nòb ak desandan nòb ki soti nan rèy Anperè Jean-Jacques Dessalines ak wa Henri Christophe. Li remèt demi-frè ak sè l yo tit "prens" ak "princess" pandan l ap ofri ansyen Empress Marie-Claire Bonheur yon pansyon. Lèt la refize li nan non memwa pitit gason l lan egzekite.

Pòtre Anperè Ayiti a, pa pent lekòl franse a.

Kouronasyon li te fèt nan dat 18 avril 1852, nan yon kòtèj kraze brize pou finans fèb peyi sa a, e yo te dwe entèwonp peman dèt la. Soulouque te peye £2,000 pou kouwòn li ak £30,000 pou rès akseswa yo. Gustave d'Alaux dekri evènman sa a nan liv li a, Soulouque ak anpi li: « Majeste enperyal li rele prensipal machann nan Pòtoprens yon maten, li bay lòd pou li imedyatman kòmande soti nan Pari yon kostim, ki idantik ak sa ki nan kouwònasyon an nan. Napoleon. Faustin I te kòmande tou yon kouwòn pou tèt li, youn pou enperatris la, yon baton, yon glòb, yon men jistis, yon fòtèy ak tout lòt akseswa, tankou tout sa yo te itilize pandan kouwònasyon Napoleon an. »

Anperè a bay diskou li a epi li fini ak: “Viv libète, viv lanmou!” » (Gustave d'Alaux). Kouwonasyon an ilistre nan Album Imperial an Ayiti, Severyn grave, pibliye nan New York, 1852 (disponib nan Bibliyotèk Britanik la). Answit, li te òganize yon represyon vyolan kont milat yo e li te retabli absolis sou zile a. Konstitisyon enperyal la, ke li menm li te ekri, te pwoklame anpi ereditè a, sèlman nan liy gason lejitim la.

Noblès

Faustin te eseye kreye yon gouvènman santralize fò ki te trase anpil sou tradisyon Ewopeyen an, patikilyèman Premye Anpi Napoleon an. Youn nan premye zak li apre yo te deklare anperè se te etabli yon nouvo noblès, ki sòti nan sa ki nan Anpi Desalinien an ak Wayòm Nò a.

Konstitisyon enperyal 20 septanm 1849 bay anperè dwa pou l kreye tit éréditèr epi bay lòt onè sou sijè li yo. Volim 5 ak 6 nan Magazin The National John Saunders ak Westland Marston (ki te pibliye an 1859) te eksplike ke Anpi a te gen 59 duk, 90 earl, 30 kavalye, 250 bawon ak 42 marks. Premye lèt patant yo te bay anperè a sou 21 desanm 1850. Lòt sous ajoute "kat san nòb" nan lis sa a. Kreyasyon pita yo ogmante kantite tit nòb yo. Pou rekonpanse lwayote anvè Anpi a epi ogmante prestij monachi ayisyen an, Faustin te fonde lòd militè Saint-Faustin ak lòd sivil Lejyon Onè ayisyen an nan dat 21 septanm 1849. Pita, li te kreye lòd Sen yo. Mary Magdalene ak lòd Saint Anne an 1856. Menm ane a li te fonde Akademi enperyal Atizay.

Lagè yo

Retounen anperè a nan Pòtoprens an 1856, apre fen twazyèm lagè kont Repiblik Dominikèn.

Osi bonè ke 1849, Soulouque te antreprann premye envazyon li nan Repiblik Dominikèn. Apre plizyè mwa nan konba vyolan, lame li a te bat nan batay la nan Ocoa. Yon dezyèm envazyon te swiv an 1850, kote Ayiti te sipòte pa Lafrans, Wayòm Ini a ak Etazini. Repiblik Dominikèn te febli anpil nan nouvo lagè sa a, e plizyè vilaj te detwi nèt pa sòlda ayisyen yo. Finalman, lagè sa a te fini ak yon trèv an 1851, apre difikilte pou bay fòs ayisyen yo. An 1855, Soulouque te lanse yon twazyèm lagè kont Repiblik Dominikèn, li te mete tèt li nan tèt yon lame 30,000 gason ki te travèse fwontyè a san okenn difikilte. Li te fè fas ak Jeneral Pedro Santana ki te dirije Repiblik Dominikèn. Lagè final sa a te fini an 1856, apre dispèsyon yon pati nan lame enperyal la. Malgre ke Repiblik Dominikèn nan anpil febli ak nan kriz finansye nan fen twa lagè sa yo, Ayiti pa fè pi byen. Konsekans lagè yo mennen nan difikilte finansye ak pwoblèm rekritman nan lame a. An 1858, yon ti tan anvan li tonbe, anperè a te prepare, malgre sitiyasyon kritik nan peyi li a, yon katriyèm envazyon nan Repiblik Dominikèn.

Politik etranje

Pandan rèy li a, Faustin te jwenn tèt li tou nan konfwontasyon dirèk ak Etazini sou zile Lanavaz, ke Etazini te sezi ak motif yon ti jan enziyan. Faustin te voye plizyè bato de gè nan zile a an repons a envazyon an, men li te retire yo apre Etazini te garanti Ayiti yon pati nan revni min li sou zile a.

Anpere Faustin.

Relasyon ak pouvwa Ewopeyen yo varye. Wayòm Ini a kenbe relasyon koryal ak anpi ayisyen an san li pa chèche pwolonje alyans sa a. Sa a se opoze a Lafrans ki, anba Napoléon III, te deplase byen nan direksyon pou Ayiti, malgre sot pase a lou ant de nasyon yo. Anperè franse a regilyèman voye, atravè anbasadè li, kado prestijye pou Anperè a ak Enperatris la. Bò kote pa l, Faustin te voye Napoleon III yon estati an kwiv ki reprezante Napoléon I, ansanm ak plizyè enfimyè pou prens enperyal Louis-Napoléon. Chanselye anperè a, Konte de Delva, te nonmen anbasadè nan Pari e li te rankontre nan plizyè okazyon ak Napoleon III, ki te renmen anpil nan konpayi an nan Chanselye ayisyen an. Anperè a te menm bay Ayiti yon kado nan youn nan chapo Napoleon yo te mete, ke Soulouque te kenbe menm apre li tonbe.

Relasyon ant Ayiti ak Espay gen plis tansyon. Lagè Soulouque te mennen kont popilasyon ki pale panyòl yo pa t fasilite relasyon an sante ant Anpi Ayiti ak Wayòm Espay la. Men, Faustin te eseye etabli kontak ak monachi Panyòl la nan dekore Rèn Isabel II ak Lòd Saint Faustin.

Ak lòt nasyon otokratik nan Amerik Latin nan, Anperè Faustin te etabli relasyon ki estab ak lapè, menm jan ak Anperè Pedro II nan Brezil ak Paragweyen Marechal Solano Lopez.

Represyon kont repibliken yo

Pyès monnen 6 santim goud, ak efiji Anperè Faustin (1850).

Apre pwoklamasyon Anpi a an 1849, sipòtè Repiblik la te deja an pati nan prizon, yo te egzile oswa yo te mouri. Sepandan, pandan dezyèm ak twazyèm lagè ant Ayiti ak Repiblik Dominikèn, santiman repibliken an te resurface ak manifès yo pibliye regilyèman nan vil pòv yo, oswa nan mitan sèten batayon pou demobilize sòlda yo. Pou goumen kont laprès repibliken klandestin sa a, polis sekrè anperè a te montre tèt yo san pitye. Ant 1853 ak 1859, yo te arete 1167 moun yo te sispèk ke yo te repibliken, apre yo te nan prizon oswa egzekite san jijman.

Pou evite nenpòt rasanbleman senpatizan alantou gwo figi, Faustin te fè ansyen prezidan Jean-Louis Pierrot, enstale nan ti pwopriyete li nan Akil dinò, byen kontwole.

An 1850, ajan Soulouque te atake ansyen prezidan Hérard, ki te ekzile nan Jamayik e ki te opozan aktif Anpi a. Malgre ke li te siviv tantativ asasina sa a, li te mal retabli de blesi li yo, sante li te vin pi mal epi li te mouri nan mwa Out 1850.

Kriz siksesyon

Karikatura fanmi enperyal la, anperè a ak enperatris nan mitan lannwit lan (Le Charivari).

Jan sa endike nan konstitisyon enperyal la nan 1806, osi byen ke nan konstitisyon an nan 1811, konstitisyon an nan 1849 konfime ke eritye yo nan anperè a se sèlman desandan gason l 'yo, ak esklizyon nan fanm yo. Papa sèt timoun, Faustin gen sèlman de pitit gason. Pi gran an, Augustin, te fèt nan premye maryaj li ak Marie-Sanite Léon. Dezyèm nan, Jean-Baptiste Séraphin, soti nan relasyon ki genyen ant Soulouque ak Élisabeth Lapoche. Nan 1810, li te separe ak Élisabeth, Faustin te abandone Jean-Baptiste ansanm ak sè li Caroline. Yo konfye yo bay Lyetnan Salnave, ki pran swen yo epi ki kite non li nan men yo. Nan ane 1830 yo, Jean-Baptiste te rekonsilye ak papa l ', san sepandan pran non Soulouque a, ki endike ke li te vle rann omaj a papa adoptif li. Se konsa, kay Salnave te fèt, branch ki pi piti nan nouvo liy enperyal dirèk dirèk la (Soulouque).

Sou 26 out 1849, lè papa l 'te vin anperè, Augustine te vin Prens Enperyal la, premye nan liy nan fòtèy la. Men, trè vit, malè te rive fanmi enperyal la. Jis sis jou apre avenman Anpi a, Augustin te mouri apre gwo lafyèv nan laj 44 an. Marye ak youn nan kouzen li yo, Marie-Louise Dessalines, Augustin te papa 9 timoun ki gen ladan sèt pitit gason. Men, konsanguinite afekte esperans lavi timoun yo, pifò nan yo mouri anvan adolesans.

Pi gran pitit gason Augustin a, Faustin-Joseph, te vin tounen nouvo Prens enperyal la. Men, jenn gason an te mouri apèn de ane pita a laj de 15 an. Se frè l ', Pierre-Faustin, ki vin reyisi li. Nan move sante, li te mouri an 1855 a laj de 17 an. Li te dènye nan pitit gason Augustin ki te siviv. Malgre repiyans anperè a, se pi piti pitit gason l 'yo, prens rebèl Salnave, ki vin nouvo eritye a. Sepandan, pou make diferans lan, Faustin refize l 'tit la nan Prens Enperyal, pito sa a nan "Eritye Presumpti". Prens Jean-Baptiste Séraphin Salnave te mouri ane annapre a, an 1856 a laj de 49 an. Lè sa a, siksesyon an tonbe sou pi gran pitit gason prens la, Sylvain Salnave. Nouvo siksesyon sa a fache anperè a ki ta pito siksesè li a gen po nwa tankou li, men Sylvain se yon milat atravè manman l '.

Revolisyon ak fen Dezyèm Anpi an

Nan 1858, yon revolisyon te kòmanse, ki te dirije pa Jeneral Fabre Geffrard. Nan mwa desanm nan menm ane a, Geffrard te bat lame enperyal la ak sezi kontwòl nan pi fò nan peyi a. Nan lannwit 20 desanm 1858, li te kite Pòtoprens nan yon ti bato, akonpaye pa pitit gason l 'ak de disip fidèl, Ernest Roumain ak Jean-Bart. 22 desanm, li rive Gonayiv kote leve kanpe. Repiblik la aklame e ansyen konstitisyon 1816 la ankò adopte. 23 desanm nan, komite depatmantal Gonayiv ki te òganize, te dekrete abolisyon Anpi a ak arestasyon plizyè manm fanmi enperyal la. Kap Ayisyen ak tout depatman Latibonit mete tèt ansanm ak retablisman demokrasi a. Jou desanm 1858 ak janvye 1859 te febli anpil peyi a. Twoup enperyal yo, byenke fin itilize ak bat plizyè fwa pa revolisyonè yo, kontinye goumen kont rezirèksyon an. Rèy Faustin I te fini an janvye 1859, te ranvèse pa yon revolisyon popilè, te dirije pa Geffrard. Anplis resantiman kolektif, rimè sou yon nouvo ekspedisyon te planifye kont Repiblik Dominikèn te brase opinyon piblik la, fatige ak lagè yo te deja soufri ak detrès pa pwospè nouvo konskripsyon fòse. Revolisyonè yo, sitou milat, te deklare anperè a depoze paske yo te gen anpil moun nan prizon yo nan sitwayen san jijman legal, detounman fon nan kès jeneral la, detounman lajan yo nan vant lan nan bwa akajou fabrike sou tè leta , te bay lòd pou pwoblèm sekrè nan lajan kach sèl benefis li a ak pou li te òganize piyay ame pa marin la sou kòt yo. Anperè a te antoure nan yon kapital ki te bloke pa ensije, li te abandone e li te abdike nan dat 15 janvye 1859. Li te dakò pou l al rann tèt ak mesye Geffrard yo, a kondisyon ke lavi l te sove e li te pèmèt li monte nan yon bato Britanik ki t ap tann li nan pò a.

Anperè a te arete ak akonpaye pa sòlda Geffrard yo abò bato Melbourne.

Pandan ke revolisyonè yo te mande detansyon ak yon jijman kont anperè a, Geffrard te jwe kat la apeze e li te bay lòd pou rejiman li akonpaye Soulouque ak fanmi l 'nan bato a. Tout sou wout la, se pwosesyon an atake pa yon foul moun fache ki mande lanmò nan tiran an. Mesye Geffrard yo gen gwo difikilte pou kenbe foul la, tèlman yo pè Soulouque yo te lense devan anpil ostilite. Plizyè kout zam sonnen san yo pa manyen fanmi enperyal la. Finalman, Soulouque rive san danje sou bato Britanik la. Pandan y ap tann fòmasyon nouvo asanble nasyonal la, Soulouque kenbe prizonye abò bato a, ke lame a bloke.

Kèk jou apre, Chanm Depite a te dekrete espulsyon anperè a ak tout fanmi li. Tout byen li, ansanm ak madanm li ak pitit li yo, te sezi. Anons sa a fache kèk nan revolisyonè yo, ki vle yo jije anperè a pou krim li yo. Bò kote pa l, Repiblik Dominikèn ap mande pou ansyen anperè ayisyen an, otorite dominiken yo akize kòm krim lagè, remèt li. Sou 23 janvye, Geffrard te eli ak envesti kòm Prezidan Repiblik la. Nouvo prezidan an bay lòd pou bato Britanik la, Melbourne, kite pò ak ansyen fanmi enperyal la. Kidonk, Soulouque te kite Ayiti 2 fevriye 1859.

Dènye ane yo

Egzile nan Jamayik

Soulouque anbakman ak fanmi li abò bato Britanik la: Melbourne.

Apre li te abdike, anperè a te ale nan ekzil nan Jamayik epi li te rete nan Kinstòn. Nan ekzil, li te kenbe tit li nan "anperè" epi li te fòme yon sòt de "kour" bò kote l '. Men trè vit, prezans yon anperè nan koloni Britanik sa a, ki gen yon gwo popilasyon nwa, te fè anpil bri e te enkyete otorite yo. Anplis de sa, zile a rete lakay plizyè fanmi repibliken ayisyen an egzile depi plizyè dizèn ane, k ap monte petisyon pou mande depa tiran Soulouque.

Nan Kinstòn, Soulouque te rete nan yon pwopriyete rich, ak plizyè ekta nan tè pou loje zanmi l 'ak ansyen sèvitè. Men pwopriyetè tè yo ap pwoteste kont prezans souveren ayisyen sa a, e kont ekspropriyasyon tè sa a. Nan plizyè okazyon, nan mitan lannwit lan, pwopriyete a Soulouque te domaje ak etwat chape anba dife a. Nan mwa janvye 1860, pou chape anba vandalism, Soulouque te deplase nan yon lòt pwopriyete nan Kinstòn. Men manifestasyon kont prezans li nan vil la te grandi, tèlman gouvènè Jamayik la, Charles Henry Darling, te ale Soulouque pou l mande l kite zile a. Li ba l yon mwa pou l jwenn yon nouvo destinasyon, pandan l ap asire l ke yon bato Britanik pral mennen l nan nouvo peyi l ann egzil.

Egzile an Frans

Sou 17 jen 1860, Soulouque te debake nan koloni franse Giyàn. Kenbe bon relasyon ak otorite yo, li te rive jwenn yon akò ak gouvènè fransè a, Montravel, ki te fè l 'monte yon bato franse nan tè pwensipal Lafrans.

Karikatura Soulouque te twouve ke nan Pari, lwe kabin twò chè, pa Honoré Daumier (Le Charivari, 28 fevriye 1859).

Nan mwa janvye 1861, Soulouque te rive an Frans e li te rete nan Pari. Apre li te resevwa yon vizit nan men Duke nan Morny (demi-frè Napoléon III), ansyen anperè a te loje ak fanmi li nan yon otèl Parisyen, kèk lari nan anbasad ayisyen an, ​​ki tou deranje anbasadè a Charles Haentjens, ki reprezante nouvo rejim repibliken an. Anpil otè kirye ak jounalis yo te eseye rankontre anperè a. Trè byen vit, lèt la te vin sib nan betiz ak anpil karikatura. Soulouque li menm denonse rasis sa a nan laprès franse a, e li eseye jwenn yon plas pou tèt li nan sosyete Parisyen an. Madanm li, Adélina, depanse gwo sòm lajan, kite mari l 'ak anpil dèt, ke li pa kapab ranbouse malgre mwayen li.

Trè dèt, Soulouque kite Pari ak fanmi li ak sèvitè l 'nan mitan lannwit san yo pa peye tout dèt li yo. Nan 1864, li kite Metropolis la epi li navige ankò nan direksyon Giyàn. Men, pandan vwayaj la, gouvènman fransè a te enfòme anperè a ke li pa te akeyi ankò sou tè fransè, ki gen ladan nan koloni li yo, akòz absens ranbousman an nan dèt li yo.

Dènye egzile la

An 1865, Soulouque te rive sou zile Olandè Curaçao, sèl peyi ki te aksepte prezans anperè a. Gouvènman Britanik ak Frans yo te refize prezans Soulouque. Olandè yo, yo te endiferan ak pwoblèm ayisyen an, aksepte Soulouque sou tè yo, san privilèj sepandan. Fanmi enperyal la te deplase nan yon ti paviyon, ki pa ase gwo pou akomode tout sèvitè yo. Gen kèk patizan Soulouque, tankou Konte de Delva a, te refize swiv anperè a, pito rete Pari.

Apre yon tan, Soulouque pèdi tout espwa nan restorasyon, epi li mande yo pa rele anperè ankò men tou senpleman "altès". Li ap vin pi gran epi li kite kay la pi piti ak mwens. Madanm li, Adélina, ki pa t renmen vi sa a ankò, te deplase nan yon lòt kay nan Curaçao, a kèk mèt de mari l. Nan tan lontan, li te toujou refize kite pitit pitit li a, Sylvain Salnave, mennen ekspedisyon pou retounen an kachèt ann Ayiti. Men, apre yon tan, li abandone pati enperyalis la nèt epi li kite Salnave jere klan Soulouque a.

Retounen ak lanmò anperè a

Nan mwa mas 1867, apre koudeta Sylvain Salnave te fè kont Geffrard, yo te ranvèse Repiblik la. Salnave mete kanpe yon diktati ak prepare restorasyon Anpi a. Li ekri yon lèt bay granpapa l pou l mande l pou l retounen epi pran tit anperè a. Fin vye granmoun ak fatige, Soulouque refize okòmansman. Te make pa ostilite ayisyen yo anvè li pandan revolisyon 1859 la, li te pè tounen nan peyi li. Pouse pa madanm li ak pitit fi li, finalman li aksepte epi kite Curaçao. Pandan l'ap tann retou granpapa l ', Salnave dirije peyi a ak tit la nan pwotektè nan eta a.

27 jiyè 1867, Soulouque te rive Pòtoprens. Yon gwoup sòlda ki aplodi li nan palè Salnave. Soulouque resevwa tout onè epi li vin Anperè Faustin ankò. Sepandan, li konfime ke li pa vle gouvène ankò, akòz vyeyès li, epi li kite tout pouvwa nan men Sylvain, pitit pitit li, ki egzèse rejans la.

Vwayaj la te fatige, anperè a te kite Pòtoprens e li te rete nan vil li a, Tigwav. Li te gen difikilte pou l respire, li te rete nan kabann li pandan plizyè jou, e finalman te mouri sou 6 out a laj 85 an, douz jou apre li te retounen ann Ayiti. Yo te ekspoze kò li nan palè enperyal la nan Pòtoprens epi yo te antere l nan Tigwav. Sylvain Salnave vin tounen nouvo anperè Ayiti.

Maryaj ak desandan

Avèk Marie-Sanite Léon

An 1802, sòlda Soulouque te rankontre Marie-Sanite Léon, nyès yon asistan de kan Dessalines. Sa a ba li de timoun :

• Félicité-Faustine Soulouque (1803-1866), madanm Jean Chrysostome Océan d'Ulysse (Prens Océan) ak ki moun li fè yon pitit gason :

1. Faustin-Bernadotte d'Ulysse (1849-1882), marye ak kouzen li Marie-Claire Joséphine, ak ki moun li gen yon pitit fi.

• Augustin Soulouque (1804-1849), marye ak kouzen li Marie-Louise Dessalines, ak ki moun li gen nèf pitit :

1. Louis-Augustin Soulouque (1834-1836)
2. Faustin-Joseph Soulouque (1835-1851)
3. Catherine Soulouque (1836-1837)
4. Pierre-Faustin Soulouque (1837-1855)
5. Jean-Jacques Faustin Soulouque (1838-1844)
6. François-Jacques Soulouque (1840)
7. Louis-Philippe Soulouque (1841-1850)
8. Jean-Charles Soulouque (1843-1845)
9. Marie-Claire Joséphine Soulouque (1846-1876), madanm Faustin-Bernadotte d'Ulysse, ak ki moun li gen yon pitit fi.

Avèk Élisabeth Lapoche

Apre lanmò madanm li an 1805, Soulouque te pran yon nouvo metrès: Élisabeth Lapoche. Relasyon yo te dire jiska 1810. De timoun te fèt nan relasyon sa a, epi yo te adopte pa Lyetnan Salnave :

• Jean-Baptiste Séraphin Salnave (1806-1856), marye ak Clotilde Ragouse, ak ki moun li gen senk pitit :

1. Sylvain Salnave (1826-1870), marye ak Marie-Josèphe Dessalines, ak ki moun li gen sèz pitit
2. Jean-Baptiste Séraphin II Salnave (1827-1858)
3. Caroline-Élisabeth Salnave (1829)
4. Isabelle-Charlotte Salnave (1833-1890)
5. Joséphine-Marie Salnave (1833-1834)

• Caroline Salnave (1808-1842).

Avèk Adélina Lévêque

An 1840, Soulouque te fiyanse ak pwòp nyès li, Adélina Lévêque, pitit pitit fi Dessalines. Diferans laj yo se 38 ane. Nan inyon sa a twa pitit fi te fèt :

• Olive Soulouque (1842-1883), madanm Pierre-Joseph Théodore de Vil-Lubin ak ki moun li fè yon pitit gason :

1. Faustin-Elvérius de Vil-Lubin (1865-1877)

• Marie-Suzanne Olivette Soulouque (1844-1875), madanm Jean-Jacques Anacréon de Vil-Lubin ak ki moun li fè yon pitit fi :

1. Ulcénie Ti-Mémenne de Vil-Lubin (1863-1936)

• Célita Soulouque (1848-1912), madanm Jean-Henri Alexis ak ki moun li fè yon pitit gason :

1. Pierre-Henri Faustin Alexis (1872-1910), marye ak kouzen li Marie-Louise Alexis, ak ki moun li gen yon pitit fi.

Zèv li yo

• Sa li fè*

Li te bay lòd pou touye tout milat ki te kanpe kont li

Gade tou

• Lis prezidan Ayiti