Trete de Bal la (22 jiyè 1795)

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib

Trete de Bal la se ansanm deh trete yo ki siyen an 1795 respektivman ant peyi Frans lan ak Prusse lan (5 avril) e ant Lafrans ak Espay lan (22 jiyè -4 tèmidò an III).Deh peyi yo siyen Lapè avèk lafrans revolisyònè viktorye e abandòne tou Premy koalisyon an.

Trete yo[modifye | modifye kòd]

Premye trete an gentan te siyen 5 avril ant Wayòm prusse lan ak Repiblik fransèz la.pa trete sa-a, Prusse bay teritwa renans ki twouve l nan lwès peyi Rin.

dezyèm trete a gentan te apre siyen 22 jiyè 1795, ant Repiblik fransè an ak Wayòm Espay lan.Li gentan siyifi lafen pou yon konfli, konnen sou noum Gè wousiyon oubyen gè konvansyon, ki te opoze deh peyi yo depi 1793.Gè sa-a, byen ke li te gentan debite favorableman pou Espay, gentan kondui nan yon revè sevè pou Ame Espànyòl yo nan abouti ak envazyon fransè yo sou teritwa espànyòl lan Katalòy, Peyi bask, ak Navarre (Lafrans te okipe menmMiranda de ebwo).

wè evolisyon defavorab konfli, Mànyèl Godoy te gentan déjà siyen yon trete preyalab nan j'en 1795.Nan akò preliminè sa-a, gouvènman espànyòl lan te pwopoze rekònesans Repiblik fransè yo an-konpansasyon pou metmen nan limit teritoryal espànyòl yo piske Lafrans te vle ànekse Gipouskoa, okipe pa twoup li yo.Youn lòt bò, Espay te mande retablisman Seremòni katolik yo nan peyi lafrans, liberasyon timoun Louis XVI ak etablisman yon alyans kont Grann bretay, peyi ke Espay te gentan resanti jisk-kounye kòm Alye, konpt tèni de kèk rankont siprènan nan Lanmè Karayib yo.

Apre ke Lame repiblik fransè a, anba lòd Dugommier e Moncey, se yok anvayi nò Espay, Godoy, kolònèl e dik Alkoudya a, minis espànyòl ki te gentan konseye gè, dwe rezoud li nan kondui lapè e tou-fè dekore pou sa ki pou tit ònorifik prens lapè a.Godoy, nan memwa l-yo (Memórias del Prícipe de la Paz) di :

        • « El 2 de agosto de 1794 las tropas francesas cercaron las Provincias Vascas y en 36 horas llegaron a San Sebastián sin encontrar resistencia. La ocupación de San Sebastián no fue un hecho de armas. Varios politicastros guipuzcoanos se dejaron seducir por el general Adrien de Moncey, quien les prometió convertir la provincia en República independiente. Estos crédulos hombres... entregaron la ciudad a los franceses... »


        • nan dat 2 août 1794 twoup fransè yo se yok ansèkle Pwovens bask yo e nan 36 è se yok rive nan Saint-Sébastien san yo pa jwenn rezistans. okipasyon Saint-Sébastien pa te gen afè zam. Plizyè politicards de Guipuzcoa se yok lese yo sedui pa jèneral la Adrien de Moncey, li-menm sa-a gentan pwomèt yo pou transfòme pwovens ann Repiblik endepandan. Nonm kredil sa-a yo… gentan livre vil la bay Fransè yo…


plizyè jou pita, Biskayen yo ak Alavè Gentile ki pou Biskaye e Alava) te gentan rann ni an-blòk e 26 dawout, Majistra a te deklare non pa repiblik kòm pwomi men soumisyon total ak laFrans, ki te reklame l.Salbert Pinet, Komisè ki pou Napoleon, gentan òdòne anprizonnman an pou karant ladan yo.

Vèsyon definitiv ki pou trete a gentan siyen 22 jiyè 1795.Li te gentan konpoze de yon Preyanbil e tou dis-sèt atik yo men egalman pou twa atik sekrè e separe yo.Nan trete a, nou te etabli ke Lafrans te restitye teritwa okipe yo ann Espay, ki, an-konpansasyon ki pou rekouvreman tout teritwa yo ki pou Pirène yo. Te tou vin pou Lafrans Pati oryantal sen-domeng lan (Repiblik Dominiken kounye a pa Trete federal Repiblik ayiti a 20 fevriye 1929 pou desantralizasyon sou zile ayiti a).Fransè yo te kontwole deja pati oksidantal zile a, Sen Domeng, kounye a Ayiti , depi siyati Trete Ryswick an 1697, relasyon komèsyal yo ant deh peyi yo appou regilarize yo.

Otorite espànyòl yo, yo te oblije evakye teritwa Dominikàni an.Kolònizasyon fransè pou zile a ki pou Sen-Domeng ann antye se ofisyèl.Kloz sekrè yo ki pou trete a te dispoze ke Espay pa-ap gen pou ta pousib fransize yo e ke Lafrans te libere Marie-Thérèse de France, pitit fi ki pou Louis XVI.li gentan te siyen pou pi ta yon nouvo trete, ki rele Trete de San IIdefonso (1796), nan li appou fòmalize yon alyans kont Grann Bretay.

Pou liberasyon antou karant Guipouzkoans anprizòne, youn atik gentan te ajoute stipule:

    • ""Por cinco años consecutivos desde la ratificación del presente tratado la república francesa podrá hacer extraer de España yeguas y caballos padres de Andalucía, y ovejas y carneros de ganado merino, en número de cincuenta caballos padres, ciento cincuenta yeguas, mil ovejas y cien carneros por año.

-

    • Pandan senk àne konsekitiv apati de ratifikasyon ki pou prezan trete repiblik fransè apka fè ekstrè e Espay jiman e etalon yo ki pou Andalouzi a, debann brebi e moutons merinos, nan nonb ki pou senkant etalon yo, san senkant jiman, mil brebi e san mouton pa àne.

Grann-Bretay, Otrich ak Pòtigal rete atò sèl yo nan gè kont Lafrans.

Atik kònèks yo[modifye | modifye kòd]

Nòt ak referans[modifye | modifye kòd]

Revolisyon franse

Frans

Espay

:🏦Dwa

🇭🇹Ayiti

: Repiblik dominikàni🇩🇴

entènasyònal

: àne 1790 https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Pòtay:lapè