Òganizasyon Pèp Kap Lite

Òganizasyon Pèp Kap lite (an franse : Organisation du peuple en lutte , abreje kòm OPL) se yon pati politik ayisyen, yon manm obsèvatè entènasyonal sosyalis la ak manm COPPPAL.^[1] Li te kreye an 1994. Nan eleksyon lejislatif yo an 1995, li te genyen 17 nan 27 syèj nan Sena a ak 66 nan 83 nan Chanm Depite a. Kandida prezidansyèl li a, René Préval, eli ak 87 % nan vòt yo.

OPL te gen yon majorite nan Palman an ant 1995 ak 1997, epi nonmen Rosny Smarth nan pòs Premye Minis la. OPL se yon gwo sipòtè privatizasyon ak mezi osterite ekonomik yo.

Aprè pèdi eleksyon lejislatif an 1997, OPL denonse rezilta yo kòm fo. Separe tèt li de Aristide ak mouvman Lavalas la, yo te chanje non li , pou òganizasyon pèp kap lite sou 9 jen 1999.

Pandan eleksyon prezidansyèl 7 fevriye 2006, kandida li Paul Denis ranporte 2.62% nan vòt popilè. Pati a patisipe nan eleksyon yo 7 fevriye 2006 nan Sena a epi li jwenn 6.0 % nan vòt ak 3 nan 30 senatè. 7 fevriye ak 21 avril 2006 pandan eleksyon yo Chanm Depite a, pati a genyen 10 sou 99 sièj.

Prezantasyon[modifye | modifye kòd]

Non : Òganizasyon Pèp Kap Lite (an franse : Organisation du peuple en lutte)
Kowòdonatè jeneral : Edgard Leblanc fils^[2]
Kowòdonatè jeneral adjwen : Ketel Jean-Philippe
Kowòdonatè Jenès ak Inivèsite : Gélorme Juste
Fondasyon : 23 novanm 1994
Pozisyon : Sant
Ideyoloji : Sosyal-demokrasi, Neyoliberalis, Popilis
Koulè : Vè, wouj ak oranj
Biwo :

Istwa[modifye | modifye kòd]

Istwa OPL mele ak istwa a nan trant ane yo "konfizyon demokratik" avèk atak lafòs, koudeta avèk zam ak bwat bilten vòt depi Duvalier te tonbe. Jenèz li tounen, sepandan, nan elaborasyon yon vizyon, yon panse politik ki gen sous li nan Konferans Kontinantal Solidarite ak Ayiti oswa Konferans Panama. Gérard Pierre-Charles, manm enfliyan nan Pati Inifye Kominis Ayisyen an (Parti Unifié des Communistes Haïtiens) (PUCH) se pwomotè Komite Demokratik Ayisyen nan Meksik, yon òganizasyon ki reyini divès tandans politik. Li se youn nan òganizatè yo an 1981 nan gwo manifestasyon entènasyonal sa a kont diktati Duvalier "ki make rapwòchman an nan direksyon pou yon travay jwenti nan fè nan kouran yo divès kalite nan opozisyon an, an patikilye maksis yo ak kretyen yo". Retounen soti nan 26 an egzil li ann Ayiti, li planifye kontinye batay la dapre yon vizyon militans pi byen adapte ak reyalite a nan peyi a ak mond lan. Li Li pran distans li de PUCH la. Li kòmanse bati yon rezo ki gen ladan aktivis ki soti nan orizon divès kalite nan panse ak aksyon politik, an patikilye nan teyoloji liberasyon, gwoup de baz yo, mouvman peyizan yo. Soti nan dinamik sa a pral fèt, nan mouvman batay pou libète demokratik yo nan lane 1986 a 1990 e sitou nan batay kont koudeta militè 1991 la, OPL (Oganizasyon Politik Lavalas ki pita te vin Oganizasyon Pèp Kap Lite) ki gen li te koòdonatè jeneral la jiskaske li mouri 10 oktòb 2004.

OPL te fonde 5 ak 6 desanm 1991 nan okazyon Asanble Ekstraòdinè a ki te reyini an kachèt katreven de (82) delege soti nan tout depatman peyi a ak dyaspora a k ap lite kont koudeta militè a ak pou retounen nan lòd konstitisyonèl. OPL a sibi plizyè etap diferan nan evolisyon istorik li.

Premye etap la ke yo rekonèt kòm fòmasyon, konsolidasyon ak afimasyon nan Pati a ale soti nan 1991 nan kenbe nan 2yèm Kongrè Nasyonal la nan mwa desanm 2004. Pandan peryòd sa a, OPL manifeste angajman li pou chanjman sosyal ak politik ann Ayiti, an patikilye nan tèt li nan tèt tout batay kont tandans otoritè ak diktatoryal, tandans anachik ak anti-demokratik pouvwa yo an plas. Li se òganizasyon an rezistans, fò nan militans nan manm li yo, kouraj la ak redresman nan lidè li yo. Li poze fondasyon yon enstitisyon nasyonal, pèmanan, fòje yon imaj de yon òganizasyon batay, seryèz ak responsab nan pozisyon li yo.

Nan 2 Kongrè Nasyonal ki te fèt 17, 18, 19 desanm 2004, OPL adopte yon nouvo liy politik. Li gen entansyon modle estrikti li yo, ranfòse kapasite enstitisyonèl li yo, transfòme tèt li nan yon enstriman nan konkèt ak jesyon nan pouvwa leta, nan adisyon a ke yo te yon òganizasyon nan rezistans. Li peze pou fè eleksyon yo, patisipe nan yo nan tout nivo, epi klase nan mitan pati politik prensipal yo tou de atravè reprezantasyon li nan Palman an ak nan kolektivite teritoryal yo, disiplin reprezantan eli li yo, fòs pwopozisyon li yo ak nan kalite aktivis li yo, òganizasyon an ak estrikti li yo sou teritwa nasyonal la.

Pandan dezyèm etap sa a nan evolisyon li inisye pa 2yèm Kongrè Nasyonal la, OPL patisipe nan efò sosyalizasyon fòs politik yo. Li kontribye nan devlopman ak adopsyon de "Pak pou Estabilite ak Gouvènabilite" Nan ki plizyè pati politik te rantre anvan eleksyon 2005 yo. Nan liy lan nan panse ak aksyon ki genyen nan pak sa a, li te fonde avèk lòt pati yo Konvansyon Pati politik ayisyen an, yon espas pou dyalòg ak konvivialite ant aktè avèk oryantasyon politik ak ideyoloji diferan, ki defini kòm yon fowòm pèmanan pou deba sou kesyon ki gen rapò ak enterè nasyonal, pwomosyon ak defans pati politik yo ak nòmalizasyon lavi politik la. OPL vle vin, nan peryòd devlopman sa a, yon enstitisyon. Li sispann pwopriyete manm li yo pou vin yon patrimwàn nasyonal. Li konsa adrese twazyèm etap istwa li ki te kòmanse nan IVyèm Kongrè Nasyonal la nan Pati a, ki te fèt nan Okay nan depatman Sid, sou 26, 27, 28 out 2011 la. Nan transfòmasyon li, yon pati ki gen pouvwa, li pèdi karaktè asosyatif li yo konsa presye pa fondatè li yo, kite plis sijè ki abòde lan pou enstriman an nan konba pou konkèt la nan espas politik san yo pa modifikasyon ki apwopriye nan kò li yo pou pran desizyon politik, ki lakòz kontretan, afekte lidèchip kolektif ak mine k ap viv ansanm, kamaradri a fran nan jou yo byen bonè nan Oganizasyon an. Pati a regrese an tèm de reprezantasyon li nan Palman an ak pèdi enfliyans politik li tou nan oryantasyon an nan opinyon piblik ak nan jesyon an nan espas ki gen pouvwa.

Fòmèlman, sepandan, li rete yon fòs, twazyèm lan, ki etabli pa rezilta yo jwenn pandan dènye eleksyon nasyonal ak teritoryal 2015-2017.^[3] Nan nivo nasyonal, li genyen yon (1) Senatè ak nèf (9) Depite. Nan kolektivite teritoryal yo, li prezan nan senkant kat (54) Konsèy Administrasyon Seksyon Kominal yo (CASEC), senkant sis (56) Asanble Seksyon Kominal yo (ASEC), nèf (9) asanble delege vil yo (DV), nèf (9) konsèy minisipal yo. Nan total, OPL gen senk san swasanndis twa (573) eli, nan ki trant uit pousan (38%) se fanm, sa vle di de san disèt (217).