Simón Bolívar

Simón Bolívar
Fonksyon
21.º Presidan República de Colombia
21 fevriye 1827 – 13 jen 1830 (3 an, 3 mwa ak 23 jou)
Predesesè	Francisco de Paula Santander
Siksesè	Domingo Caicedo y Santa María
Libertador de Bolivi
12 out 1825 – 29 desanm 1825 (4 mwa ak 17 jou)
Siksesè	Antonio José de Sucre
Diktatè Pewou
17 fevriye 1824 – 28 janvye 1827 (2 an, 11 mwa ak 11 jou)
Predesesè	José Bernardo de Torre Tagle
Siksesè	Andrés de Santa Cruz
Diktatè Guayaquil Anexión a la Gran Colombia
11 jiyè 1822 – 31 jiyè 1822 (20 jou)
Predesesè	José Joaquín de Olmedo
19.º Presidan República de Colombia
21 novanm 1819 – 7 desanm 1819 (16 jou)
Predesesè	Fernando Serrano Uribe
1.ePresidan Gran Colombia
17 desanm 1819 – 4 me 1830 (10 an, 4 mwa ak 17 jou)
4.º Presidente de Venezuela
7 out 1813 – 17 desanm 1819 (6 an, 4 mwa ak 10 jou)
Brigadier de la Unión - Jeneral anchèf Ejércitos del Norte - Kòmandan anchèf Ejército de Cartagena
Biyografi
Dat nesans	24 jiyè 1783
Dat lanmò	17 desanm 1830 (ak 47 ane)
Fason li mouri	Koz tibèkiloz ak lafyèv tifoyid
Konjwen	María Teresa Rodríguez del Toro y Alayza
Fanmi	konjwen
Sit web	simonbolivar.gob.ve

Simón Bolívar /siˈmon boˈliβaɾ/ , non konplè li se Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios, yo te rele li tou El Libertador, li fèt nan dat 24 jiyè 1783 nan Karakas, Venezwela e li mouri 17 desanm 1830 nan Santa Marta, Gran Kolonbi. Li se youn nan lidè fondamantal endepandans Venezwela, Kolonbi ak Ekwatè, li te ede konsolide sa pou Pewou, li te enspirasyon nan dènye etap endepandans Panama e li te enplike nan fondasyon Bolivi. Figi esansyèl nan Emansipasyon ispano-ameriken kont Anpi espanyòl la. Pou aksyon li te fè pandan Kanpay admirab la, yo te ba li tit liberatè Venezwela, yo t ap vin konnen li senpleman sou non liberatè.

An 1813, Cabildo de Mérida te ba li tit onorè Liberatè nan Venezwela, ki, apre yo te fin ratifye li nan Karakas menm ane a, jis jodi a li rete atache ak non li. Li te tèlman rankontre difikilte pou mennen pwojè li yo, li te rele tèt li "nonm difikilte a" nan yon lèt li te ekri jeneral Francisco de Paula Santander nan lane 1825.

Li te patisipe nan fondasyon Gran Kolonbi, yon nasyon ki te eseye konsolide kòm yon gwo konfederasyon politik ak militè nan Amerik la, ladan l, li te prezidan. Bolivar te konsidere nan aksyon ak nan lide youn nan figi enpòtan nan istwa inivèsèl, depi li te kite yon eritaj politik nan divès peyi nan amerik latin nan. li okipe yon plas enpòtan tou nan kilt anpil nan nasyonalis yo. Li te resevwa onè nan plizyè pati nan mond lan nan estati oswa moniman, pak, kare, elatriye. Nan menm fason an, ide yo ak pozisyon nan politik sosyal e li te pèmèt monte yon kouran oswa yon pozisyon ke yo rele bolivarianis.

Jeneyaloji

Zam nan jeneyaloji ameriken Bolivar, ki kenbe jodi a minisipalite a nan Sidad Bolivar (Kolonbi).

Papa l, Juan Vicente Bolivar y Ponte-Andrade, ak manman l, Mari a Konsepsyon Kay ak nan Sib la, ki te fè pati aristokrasi la nan karakas, ak lè yo te marye nan ane 1773 te gen yon gwo diferans nan laj ki genyen ant de mari oswa madanm yo. John Vincent te 47 ane fin vye granmoun nan moman an ak Konsepsyon 15 ane. Yo te gen plis kat timoun, twa nan yo ki pi gran pase Simon, ak yon minè, non yo se te : María Antonia, Juana Nepomucena, Juan Vicente ak Maria del Carmen (lèt la te mouri nan yon kèk jou nan nesans).

Fanmi an Bolivar te soti nan yon vil yo rele La Puebla de Bolívar nan Biscay (Peyi bask, Espay), ki chita lè sa a, nan merindad de Marquina, ak depi nan konmansman an trè nan koloni an ak manm li yo yo te ki pi enpòtan aksyon sa yo nan Venezwela.

Premye a nan Bolivar pou rive nan Venezyela ak Simon Bolivar, ki moun ki, ansanm ak pitit gason l ' yo, te rive nan Karakas, trant ane apre fondatè a nan vil la, nan 1589, ak pou gen non an menm te distenge kòm Simon de Bolivar, Elder a, ak Simon Bolivar ak Gason.

Bolivar, Èldè èksele kòm yon Royal Kontab, pa privilèj espesyal nan wa a Felipe II, ki moun ki nan tit la nan randevou li rebay li a konfyans plen kòm yon gad palè a Royal Trezò a, yon pozisyon ki li te fèt tou de tèt li ak pitit gason l ' yo, nan Margarita ak Karakas.

Anplis de sa, li te Avoka Jeneral nan lavil ki nan Karakas, Coro, Trujillo, moun Barquisimeto, Carora, El Tocuyo ak Maracaibo nan panyòl Tribinal ant 1590 ak 1593, rapò bay wa Filip sou dènye nouvèl la nan pwovens lan epi mande pou kèk amelyorasyon, egzanpsyon taks, ak privilèj yo ki ta fasilite devlopman nan menm bagay la.

Pami reyalizasyon li yo nan Karakas se te jere nan Konsèy la nan Indies a aktyèl konsesyon nan rad la nan bra a te toujou konsève yo, ansanm ak tit la nan Anpil nòb ak rete fidèl vil la.

Avèk tan an nan Bolivar ki te mete tèt ansanm nan maryaj ak fanmi nan kolon yo an premye nan Venezyela ak rive ranje ak distenksyon tankou sa yo ki nan Regidor, ak Alferez Reyèl , ak kèk jere nòb tit nan Marquis a nan Bolivar ak Vizconde de Cocorote, ki asosye ak transfè a nan Min yo nan Cocorote ak fakilte a nan administre seyeri a nan Aroa, li te ye pou richès yo nan min li yo nan kòb kwiv mete (tit sa yo pa fè sa, sepandan, te vin yo dwe gen pou l akòde).

Nan tèm yo nan fanmi gwo Kay yo, yo te orijinal ki soti nan zòn yo nan Miranda de Ebro, kounye a nan pwovens lan nan Burgos, nan peyi Espay. Premye a nan la Palè nan ap resevwa nan Venezyela te Joseph gwo Kay yo nan Aguirre ak Ariztía-Sojo ak Ortiz de Zárate, yon natif natal nan Miranda de Ebro nan 1647, ki moun ki te mouri nan Karakas nan 1703. Rès la nan pitit pitit yo ansanm nan maryaj ak lòt fanmi yo, aristokrasi a, ak rive jwenn poto yo nan majistra, konseye, avoka, elatriye, De jenerasyon apre Jose Palacios ta dwe fèt nan Mari a Konsepsyon Kay nan Aguirre ak Ariztía-Sojo ak Blan, pitit fi a nan Feliciano gwo Kay yo nan Aguirre ak Ariztía-Sojo ak Gil Arriata ak Francisca Blanco de Herrera, yon desandan nan kèk nan fanmi yo canary islands etabli nan Venezyela.[remak 2] Li te manman an nan Simon Bolivar.

Anfans ak jenès

Simon, nan desandans la nan bask nan Bolibarjauregui, te fèt nan mitan lannwit lan soti nan 24 a 25 jiyè[remak 3] nan 1783 nan yon manwa kay ki sitiye nan Plaza San Jacinto nan Karakas.[remak 4] Te resevwa batèm nan 30 nan mwa jiyè nan 1783nan la katedral, nan Karakas, ak non yo nan Simon Jose Antonio de la Santísima Trinidad nan Konsepsyon, pa dr. Juan Felix Jerez Aristeguieta, premye l ' kouzen ki moun ki, dapre don Juan Vicente, papa nan pitit la, mete non yo nan Simon.

Timoun Bolivar

Natif natal nan kay la Liberateur Simón Bolívar nan Karakas.

Nan mwa janvye 1786, lè Simon te gen de zan nan laj, papa li te mouri nan tibèkiloz, ak se konsa, dona Concepcion te kòm tèt la nan fanmi an, asire efikasite nan enterè nan fanmi an jouk li mouri.

Sepandan, responsablite yo te fè pou sante yo, moun ki malad nan maladi tibèkiloz, yo deperi rapidman ak yo, dapre opinyon an nan medikal istoryen, li se posib ke deja lè sa a, Bolivar ta soufri primo-enfeksyon tibèkiloz ak yon kalite maladi tibèkiloz ki pase inapèsi pandan y ap nan defans kò a yo se favorab.

Konsepsyon te mouri sou 6 nan mwa jiyè nan 1792, lè Simon te nèf ane fin vye granmoun, men yo pran prekosyon pou yo fè yon ki pral deside ki moun ki ta ka an chaj nan timoun yo.

Frè yo nan Bolivar ki te pase lè sa a, nan prizon nan granpapa l', pa Feliciano Palacios, ke lè li te pran sou wòl la nan tutor a te tèlman malad ke li te kòmanse pou prepare li dènye volonte ak siyen kontra bondye nonmen yon ranplasan kòm moun ki responsab la nan pitit pitit yo, ak deside pou mande pou opinyon yo sou sa yo pou respekte volonte l ' yo.

Pòtrè yo nan Simon Bolivar nan laj la nan 17 ane.

Bolivar nan 1804.

Simon te reskonsab pou tonton l 'yo, pa Victoriano Bolivar Betancourt, men kòm li te nan Espay rete tonbe prizon an nan don Carlos Palacios ak Blan, yon lòt nan tonton l' yo, ki moun ki aparamman te yon nonm ki pa t bon e ke li te ki graj, di, etwat-èspri, sa ki te absan souvan soti nan Karakas pou yo ale nan pwopriyete yo ak ki se poutèt sa mwen itilize yo kite neve l ' te sèvi pa trankilite a ak ale pou kont li nan Lekòl Piblik la nan Karakas.

Referans yo ke li te kite Bolivar nan korespondans ki sijere ke anfans li te byennere, kè kontan, ki an sekirite, ki te antoure pa fò emosyon ak souvni fanatik ak fanmi yo enpòtan ak enfliyan nan yon aristocrate anviwònman, epi an jeneral, nan yon anviwònman ki bay l ' ak emosyonèl balans, renmen ak afeksyon.

Nan sans sa a, gen kèk anekdot ki te popilè nan Venezyela prezante Bolivar tankou yon timoun ajite akòz amoure ekriven konsidere endispansab atribi nan yon timoun sovaj kwè, dapre mòd nan nan tan an, li pa t 'kapab jwenn yon nonm ki exceptional, nan yon timoun nòmal, men li te montre ke sa yo anekdot yo te envante ak prezante nan istwa yo nan Listwa pa Aristides Rojas, konsidere kòm yon ekselan konteur a,, men yo souvan itilize imajinasyon l' pou mank de dokiman ki pwouve sinsérité la ki nan yon istwa yo.

Edikasyon

Pèfòmans lekòl Bolivar te pa trè byen klere kòm yon elèv nan Lekòl Piblik, enstitisyon administre pa Cabildo yo nan Karakas , ki fonksyone mal akòz mank nan resous ak òganizasyon.

Nan tan sa a, Simón Rodríguez te mèt de Bolivar nan lekòl sa a epi don Carlos, ak te panse a voye ou al viv avèk li paske mwen pa te kapab wè ou pèsonèlman, ak manifestasyon yo nan nyès li Maria Antonia sou edikasyon ak atansyon ke, frè l ' te resevwa yo te souvan.

Te fè fas ak prospect nan k ap viv ak, mèt li, Simon chape soti nan kay la nan tonton l 'a 23 jiyè a nan 1795 ou, pou chache refij nan, sè l' Maria Antonia, ki moun ki egzèse l ' tanporè prizon, jouk te dispit la rezoud ka nan tribinal la nan Real Audiencia de Karakas ki te retounen nan don Carlos, prizon an nan Simon.

Simon te eseye reziste, men te pran pa fòs soti nan kay la nan sè l', e li te pote lwen sou zepòl yo pa yon esklav nan kay la nan mèt li.

Yon fwa gen, kondisyon sa yo nan ki li te viv ak mèt Rodriguez te pa ideyal, paske li te gen pou yo pataje espas ki la ki gen 20 moun nan yon kay ki pa apwopriye pou li, ak pou sa a Simon chape soti nan gen yon koup de fwa, ki te fini moute yo tounen nan lòd la nan tribinal yo.

Yon ti tan apre, Rodriguez bay demisyon li pozisyon nan mèt yo ale nan Ewòp ak Royal Odyans nan Karakas detèmine ke Simon te demenaje ale rete nan Akademi an nan Matematik, ki dirije pa papa a Andújar, ak ki te travay nan kay la nan tonton l' Carlos.

Aparaman, nan sa a akademi fòmasyon an nan Bolivar te dramatikman amelyore nan bon jan kalite ak kantite, epi yo te complétée pa leson yo nan Istwa ak Jewografi yo anseye pa Andrés Bello jouk li antre nan Batayon nan Milis yo nan objektif yo nan Fon yo nan Aragua a 14 janvye 1797.

Gen lide nan fo ke ant lane 1793 ak 1795, li te enskri nan Kolèj la Royal nan Sorèze nan Sid la an Frans, nan depatman an nan Tarn.

Maryaj

An Kay nan Lyen epi Retounen, ki nan Karakas, kote li te rete la maryaj Bolívar soti nan jiyè 1802 janvye 1803.

Bolivar te voye l nan peyi Espay nan laj la nan 15 pou kontinye l ' etid yo. Nan Madrid nan 1800 yo , li te rankontre yon jenn Maria Teresa Rodríguez del Toro y Alaiza, Nan mwa out nan 1800, Maria Teresa, aksepte frekantasyon ak Simón Bolívar, epi yo te marye nan 26 me nan 1802, nan Teyat la nan Palè a nan Duke a nan Frias, kote yo te primitif la Pawas Legliz nan San Jose, Bolivar te 19 ane fin vye granmoun ak Maria Teresa 21. Apre yo fin sou 20 jou, yo demenaje ale rete nan La Corina.

Sou 15 jen 1802 , pati a ki fèk epouz nan direksyon pou Karakas, aterisaj la 12th nan mwa jiyè nan La Guaira. Apre yon kout rete nan Karakas, se te deplase nan "Gwo Kay" nan jeni an nan Bolivar nan San Mateo. Mari Teresa te tonbe malad yon ti tan apre "malfezan lafyèv" —kounye a yo ke yo idantifye kòm swa, lafyèv jòn oswa malarya— se konsa, ke maryaj la, li tounen tounen yo Karakas Lakay li Lyen yo, ki nan Karakas, kote li te mouri sou 22 janvye nan 1803.

Jenn Bolívar te konsakre pou vwayaj, angoudi ak doulè a, yo bese chagren an ki te koze pa lanmò nan madanm li. Li te nan eta sa a nan tèt ou lè li te fè sèman l pa remarye tout tan tout tan.

Nan dezyèm vwayaj li ann Ewòp

Nan menm ane an lanmò madanm li, li vwayaje nan Pari, kote li te konsakre tèt li akote li fin vye granmoun mèt, Simon Rodriguez, nan lekti nan klasik yo epi yo dwe ilistre nan jaden divès kalite nan konesans inivèsèl. Li vwayaje lè sa a, nan peyi Itali nan konpayi an nan Rodriguez ak 15 out 1805 nan Monte Sacro nan lavil Wòm fè sèman nan eseye libere peyi li la. Li retounen nan Venezyela an 1806 ak nan menm tan an ke li te kouri biznis la fanmi yo, ansanm ak efò revolisyonè a lakòz.

Karyè militè

Anvan Endepandans lan

Pòtrè a Bolivar ak inifòm an nan yon jeneral.

Tout 1808, presyon yo nan Napoleyon mennen nan yon seri de evènman ki pi mal menm plis la deja pran angajman panyòl sitiyasyon, wa Carlos IV nan Espay abdicated fòtèy la nan favè pitit gason li yo Fernando la 19 mas nan 1808 apre evènman yo nan Revòlt yo nan Aranjuez, epi pita, 5 me 1808 te fini ranpli dezas pou peyi Espay lè wa Carlos IV ak li pitit gason yo te fòse yo sede fòtèy la nan Napoleyon nan Bayonne nonmen frè li, Jozèf, kòm nouvo, Wa a nan peyi Espay. Sa a te lakòz yon gwo popilè reyaksyon nan Espay ke li deklanche sa ki jodi a se li te ye kòm panyòl Lagè a nan Endepandans yo , ak tou de nan Amerik ak nan peyi Espay, ki te fòme rejyonal ankadreman yo, ki favorize lit kont franse anvayisè yo retabli nan fòtèy la monak la lejitim.

Liberateur (Bolivar diplomat) 1860 lwil oliv sou twal 107 x 69 Aita (psedonim nan Rita Matilde de la Peñuela) (1840-?), sitiye nan koleksyon an atizay nan Bank Santral la nan Venezyela.

Sepandan, ameriken juntas sèlman te pale ak antouzyasm nan la komisyon Konsèy popilè nan Cadiz ak anpil nan yo te wè ak sispèk pa otorite panyòl, ki sipoze sispèk nan yo ke yo te favorab yo an franse epi ki pa te bliye aksyon tankou youn nan Antonio Nariño nan Bogota, ki te pibliye yon travay sou Dwa yo nan moun, mouvman an nan Juan Picornell, Konplo a nan Manuel Gual ak Jose Maria Espay, oswa nan te echwe militè kan yo nan Francisco de Miranda nan Venezwela.

Men, yo menm tou yo te santi ke sa yo ankadreman yo te gen dwa pou yo imite yo analòg nan Penensil la kòm panyòl la yo bruneyi yo te konsidere kòm yon pati esansyèl epi entegral nan peyi Espay ki gen teritwa pa yo te konsidere kòm sèlman koloni byen.

Ak tan sa a yo te fòme de gwoup oke-différenciés kòm yon rezilta nan politik la diskisyon ak entènasyonal enstabilite : sa yo ki an realis, ki moun ki te vle kontinye anba depandans dirèk nan monachi panyòl, ki te dirije pa Juan de Kazas; ak patriyòt yo, sipòtè ki konstitye yon Tablo nan gouvènman an ak plen otonomi menm jan ak sa yo ki an pwovens Ankadreman yo, nan peyi Espay, men san yo pa kenbe plis lyen ak metropolis diferan nan yon fòmèl rekonesans nan Ferdinand VII-la kòm souveren, vle imite egzanp lan nan Brezil gouvène soti nan Bragance, ak endepandans li nan Pòtigal.

Se konsa, nan mitan an nan ane a 1807, lè Bolívar tounen tounen yo Karakas, li te rankontre ak yon vil benyen nan yon atmosfè nan gwo sosyal ak politik chanjman ki te te dirije ak karaktè yo aji anba sipèvizyon yon regal Regent vizitè yo wè ak move je pa kolektivite karakas, rele Joaquín de Mosquera ak Figueroa.

Sa a te yon anviwònman ki pa fezab pou fè fas a sitiyasyon kriz epi yo te nan yon sikonstans ki te ede provoqués evènman an favè endepandans yo.

Bolivar te tounen tounen yo Karakas absoliman konvenki nan nesesite pou endepandans pou Amerik ak yo te eseye konvenk fanmi yo ak zanmi yo ke sa a te chwa ki pi bon, men, avèk eksepsyon a nan l frè Juan Vicente, pa t' kapab fè sa fasil, paske nan nouvèl ki sòti nan Lewòp yo rive trè an reta ak kèk detay, se konsa ke piblik la yo aprann nan evènman yo sèlman nan yon jeneral ak kòrèk, ak sa a limite kapasite yo nan evalye sitiyasyon an.

Men, bagay sa yo chanje toudenkou nan kèk jou, apre yo fin yon seri de evènman ki te koze yon jeneral pouki tout bri nan Karakas. Nan kòmansman an nan mwa jiyè, 1808, Gouvènè a ki an chaj nan Karakas, Juan de Kazas, ki te resevwa de kopi nan chak jou london ki baze sou A Fwa sa yo ki an Gouvènè nan Trinidad voye anvan ak sa yo ki nan Cumana , ak ki ta rekontaj nouvèl la nan renonsyasyon an nan fòtèy la nan peyi Espay nan favè de Napoleyon.

Otorite yo te eseye kenbe nouvèl la yon sekrè pou fè pou evite sosyal alam, men arive a nan brig franse Le Sèpan pò a nan La Guaira a 15 jiyè 1808 ak plizyè komisyonè voye pa Napoleyon konfime nouvèl la pa t febli plan an.

Yon franse ofisye prezante tèt li nan Kay Gouvènè ak ofisyèl dokiman ki konfime nouvèl la move nan Fwa, ak pandan ke yo nan Enteryè a te delibere sou sitiyasyon an, popilasyon te kòmanse yo dwe avèti pa egzajere rive nan franse a, distribye lajman nouvèl la nan kraze a nan monachi a nan tradisyonèl jounal ak lòt piblikasyon.

Popilè a te reyaksyon ki te nan malèz ak endiyasyon ak sitiyasyon an pi mal lè yon bato kapitèn lang angle yo rele Kastò te ateri yon ti tan apre Alcasta nan La Guaira, apre yo fin kouri dèyè Le Sèpan san yo pa ke yo te kapab arete l', enfòme Gouvènè a Kay yo ak popilasyon an ki an batay nan peyi Espay pou repouse franse yo kontinye sou li a, ak ke Napoleyon pa te sitiyasyon an domine.

Lè sa a, te vin yon pwosesis politik etranj nan mitan Gouvènè a, An Audiencia , ak Cabildo te fini sabote kolonyal lòd nan fòs ak sa a te fè yon pouki tout bri nan sosyete a, karakas te oryante nan de direksyon, reprezante pa Bolivar, ki moun ki te vle pou pwoklame Endepandans yo; epi lòt la ki reprezante nan lòt creoles ki moun ki te vle kenbe fidelite yo Fernando VII la.

Se konsa, 11 janvye 1809 te rive nan Karakas yon ofisyèl gouvènman an oswa ajans ki te anonse kreyasyon an nan Tablo Santral nan peyi Espay ak Indies ki te fini moute rezoud nan Seville nan mwa avril 1809, ak yon ti tan apre, 14 janvye 1809 te rive nan Venezyela, Marshal field Vicente Emparan , nan bon jan kalite a nan Kòmandan jeneral nan Venezwela ak Gouvènè a nan Karakas.

Arive l ' te bay yon nouvo pèspektiv nan sitiyasyon politik la depi rimè kap kouri yo te kòmanse sikile ki asosye kòm yon sipòtè nan franse, pou ki li te akize de vle konfonn popilasyon an.

Nan panorama la nan ensèten, 19 avril 1810, manm yo nan Cabildo yo nan Karakas deside konstitye yon Tablo Konsèvatif nan Dwa yo nan Fernando VII-la , yon zak ki fini ak siyen nan deklarasyon Endepandans lan ak konstitisyon an nan Premye Repiblik la sou 5 jiyè 1811. Ak revòlt nan 19 avril 1810 se fòse yo lè sa a, Kapitèn jeneral nan Venezwela, Vicente Emparan, yo bay legen pouvwa yo nan Tablo sa a epi pote sou ekspilsyon-an nan panyòl la ofisyèl ki soti nan posts yo pou anbake tit nan peyi Espay.

Yon ti tan apre, apre yo fin jwenn soti nan reyalite yo, Regency te bay lòd la blokaj nan kòt la nan Venezyela, men li te deja aswè a, depi lè sa a, pwosesis la nan endepandans yo ta dwe irézistibl, e nan egzanp ki nan Karakas te swiv pa rès la nan la ameriken juntas.

Misyon nan Lonn

Estati, nan Simon Bolivar nan Belgrave Square, Lonn.

Nouvo sistèm nan gouvènman an yo te kòmanse kreye nouvo pèspektiv sou tout sans yo. Nouvèl la nan sa ki te pase nan Karakas te vini nan Admiral t Alexander Cochrane, kòmandan an nan Fòs yo Naval Britanik Karayib la, ki t ' ap telegram nouvèl la nan sa ki te rive nan Lond, epi mete yo nan jete nan komisyon Konsèy la nan Karakas, kòmandan an Wellington pran moute nan London yon delegasyon yo si yo se konsa vle.

Se konsa, Bolívar te voye nan Angletè ak ran a nan Kolonèl ansanm ak Andrés Bello ak Luis Lopez Mendez sou yon misyon diplomatik ak enstriksyon pou mande pou britanik sipò nan komisyon Konsèy la nan non an nan wa Fernando VII-la nan Espay ap pran avantaj de lefèt ke peyi Espay ak grann Bretay yo te kounye a alye nasyon yo ki te mete sou kote yo istorik diferans ki genyen anvan an komen danje a ke li reprezante Napoleon.

Diplomatik misyon an te rive nan Lonn nan yon tan nan delika politik depi lè sa a, Grann Bretay yo te bay yon koute chè èd militè nan Espay ak refi a nan venezyela aksepte otorite nan Konsèy la nan Regency angle a te yon dezavantaj nan moman sa yo.

Sepandan, Seyè a Wellesley konsidere li yon bon lide yo resevwa delegasyon an nan patikilye ou lakay ou, Apsley Kay, pou yo te pè ke manm li yo te tounen nan Napoleon pou sipò yo, ak se konsa, pran okazyon an pou yo jwenn soti nan reklamasyon nan venezwela.

Britanik la te pozisyon trè klè depi nan konmansman an, ki bay a konprann nan delegasyon ke nan moman sa a politik sipò nan Venezwela te enposib ak yo nan yon tantativ presyon Espay se konsa, yo ke yo ta komès lib ak li koloni yo, britanik la te eseye devye negosyasyon yo nan direksyon pou akò komès ki pi plis nan liy ak enterè yo.

Malgre pa gen te rankontre tout nan objektif yo nan delegasyon an, te fè kèk enpòtan angajman gras a prezans nan Francisco de Miranda nan London, ak ki moun Bolivar te kòmanse pou yo kenbe kontak yo ki favorize yon pataje sekrè yo nan sa a pa lè l sèvi avèk kontak pèsonèl nan negosyasyon yo.

Se konsa, Bolívar te kapab sekrè a konplisite, angle, ouvèti a nan komès, ak posiblite pou ke England ta ka fè egzèsis presyon sou peyi Espay ankouraje enterè yo nan venezuelans.

Bolivar pandan Premye Repiblik

Bolivar an 1812.

Estati ekwès la nan Liberatè la nan Karakas.

Apre yo fin dakò ak angle an pèmanans nan yon reprezantan nan Lonn, Bolivar angaje nan sloup Shaphire ak te rive nan La Guaira la 5 desanm 1810.

Yon fwa nan Venezwela te kòmanse fè aranjman pou fè pwomosyon retounen nan Miranda, ki kòm yon rezilta nan efò sa yo, te vin nan Venezyela nan brig angle Avon la 10 desanm 1810 nan yon frèt resepsyon ofisyèl sou pati nan la kou Siprèm nan komisyon Konsèyla, ki moun ki byento apre yo te nonmen l ' Lyetnan-Jeneral.

Miranda byento yo te kòmanse pou gen konfli ak militè yo, Chèf nan Gouvènman an, Marquis de Toroa, pa enkapasite l ' yo kontwole rebelyon reyalis Koral ak nan entre-temps la, politik sikonstans yo te te favorize aparans nan Karakas nan òganizasyon sa yo kòm Patriyotik Sosyete a, ki te yon kalite nan asosyasyon an endepandans yo, ki fonksyone kòm yon fowòm pou diskisyon politik yo ke yo te pataje konklizyon yo nan yon pwòp piblikasyon ki gen tit La Patriot nan Venezyela.

Bolivar te yon manm enpòtan nan sa a asosyasyon ki te trè ki patisipe nan mobilizasyon pita ki te fèt nan dat 5 jiyè 1811 ratifye Deklarasyon sa yo nan Endepandans yo, ak defann pozisyon yo te opoze nan Konstitisyon 21 desanm 1811, lè lè nou konsidere ke li te yon literal kopi de desizyon an nan Etazini yo ki pa anfòm reyalite a nan moman sa a nan Venezwela.

Sou 13 out 1811, fòs yo ki anba lòd a Miranda, genyen yon viktwa nan Valencia kont rebèl yo nan vil sa a, ki te ap eseye pou reklame privilèj yo nan ansyen kapital, epi li se nan aksyon sa a kote Bolívar te kòmanse byen karyè militè li pa dirije yon atak sou yon gwo ranpa pòs li yo ki te resevwa batèm nan dife ak premye aksyon an distenge. Se konsa, Miranda te pwopoze l 'nan ran kolonèl epi yo voye li pou yo rapòte viktwa a nan Gouvènman an nan Karakas.

Yon ti tan apre, Bolivar te kòmanse leve moral nan Fon yo nan Aragua, sou inisyativ pwòp li yo tèlman ke jeneral Miranda, lè sa a, kòmandan-an-chèf nan fòs militè yo ki te nan repiblik la, te pran tèt li pou l aksepte nan ran a nan Lyetnan-Kolonèl nan anplwaye an jeneral epi yo te nonmen li kòmandan militè nan Puerto Cabello, prensipal la fòterès ki twouve li a nan Venezwela.

Kare a te lè sa a, yon pwen militè kle pa li matche karakteristik sa yo nan pò a, depo, prizon militè, ak pwen prensipal la nan sipò yo, ak kontwòl nan zòn nan. Gen yo te arete prizonye nan lagè enfliyan nan Castillo San Felipe ak nan menm tan an te tou ki estoke nan yon gwo pati nan asenal militè repibliken an.

Malgre ke yo te kontrè ak règleman yo nan sekirite militè a te pran sitiyasyon sa a e menm si Miranda te bay lòd pou avanse pou pi prizonye yo nan yon lòt kote, transfè a te pa janm te pote soti ak se te youn nan rezon ki, makonnen ak inèksperyans nan militè Bolivar te mennen nan sezon otòn la nan Puerto Cabello.

Prizonye yo jere yo pran yo pa sipriz gad palè yo ak simonte li gras a trayizon nan yon ofisye ki moun ki koruptyon, te sezi Castillo San Felipe ak yo te kòmanse bonbard Puerto Cabello.

Bolivar te eseye fè moute pou ganizon an pou sis jou yo nan konba ak fòs yo te kapab kontwòl ak aparamman pa depase karant efikas, men sitiyasyon an te trè favorab; ou pa t ' kapab bonbard chato a pa yo rive jwenn ti nan zam yo ak vil yo te kòmanse ap atake yo pa fòs yo nan Kapitèn Domingo Monteverde , ak apre yo fin depoze yon dezespere devan machin lan atak la sou chato a ki echwe, Bolivar deside kite plaza a pa lanmè a, jere yo sove apèn.

Evènman sa a, makonnen ak vyolan tranbleman tè nan 26 mas 1812, baskil balans yo nan favè reyalis ak byenke te gen anpil ki te kwè ki ou te kapab toujou kontinye batay la, Miranda capitulated la 26th nan mwa jiyè , 1812 la, pa lòd nan Kongrè a, nan trete a de Viktwa, ki te etabli yon lòt fwa ankò panyòl règ sou Venezyela.

Nan dat 30 jiyè 1812, Miranda te rive nan La Guaira ak entansyon an nan anbakman sou bato britanik Safi nan mitan an nan yon anviwònman nan ki kèk te konnen ke negosyasyon ak Monteverde pa anpil ofisyèl repibliken te santi trayi yo te inisye pa lòd yo nan Kongrè a epi yo pa pa vle yo nan Miranda.

Se poutèt sa, lè Miranda te rete nan kay la nan kolonèl Manuel Maria Kazas, kòmandan a nan plaza a, te jwenn ak yon gwo gwoup, nan ki te don Miguel Peña ak Simon Bolivar, ki moun ki pran tèt l ' yo rete a, pou omwen yon sèl jou lannwit, nan rezidans nan Manuel Maria de las Kazas.

Nan de nan maten an, reyinyon Miranda nan yon dòmi gwo twou san fon, Manuel Maria de las Kazas, Peña ak Bolívar yo te prezante nan yon chanm ak kat ame sòlda yo, yo te sezi precavidamente nan nepe l 'ak zam li yo, leve epi briskeman te bay lòd l' jwenn leve, li abiye, apre yo fin ki engrilletaron, lè sa a, kolonèl Manuel Maria de las Kazas, kòmandan a nan plaza a, se te pase nan faksyon reyalis ak delivre l ' bay chèf panyòl Monteverde.

Nan an echanj pou sa a zak trayizon nan kolonèl Manuel Maria Kay, panyòl Francisco-Antonio de Yturbe ak Hériz dakò pou al nan bay Bolívar la ki an sekirite-konduit ki li te mande pou yo ale nan ekzil nan peyi letranje, ak an favè espesyal nan Monteverde. Sou okazyon sa a, lidè nan panyòl yo pa t ki te wè sa tankou zak la nan gen yo bay Miranda kòm yon sèvis nan eta a panyòl: "ou dwe satisfè demann lan nan kolonèl Bolivar, kòm yon rekonpans pou sèvis rann nan wa a nan Espay ak akouchman an nan Miranda".

Manifès la nan Cartagena

Paseo de Bolívar, Barranquilla.

Bolívar te otorize pa Monteverde pou avanse pou pi a 27 out 1812 nan zile a nan Kirasawo, te kaptire pa britanik la, nan prairie panyòl Jezi, Mari ak Jozèf, ansanm ak José Félix Pink, Vicente Tejera ak Manuel Diaz Marye, ki kote li rete rete l yon kout peryòd.

Apre sa, li demenaje ale rete nan Cartagena de Indiasnan Nouvo Granada, kote pwosesis la nan endepandans te kòmanse sou 20 jiyè 1810, yo epi ki te lakòz nan fòmasyon an nan divès kalite Jwenti kou siprèm nan rivalite nan mitan tèt yo. Nan foto sa a li te konpoze yon maniskri yo li te ye kòm la Cartagena Manifès, nan ki li te fè yon politik ak militè analiz nan sa ki lakòz ki te mennen nan sezon otòn la nan Premye Repiblik nan Venezyela ak mande Nouvo Granada pa fè menm erè sa yo ki Venezwela yo pa soufri sò a menm.

Epitou nan sa a manifès, pwopoze fòmil ki ede remèd divizyon yo, epi ankouraje sendika a nan pèp diferan nan Amerik yo pou reyalize objektif komen, Endepandans.

Se konsa, ti kras ti jan nan rive, Bolivar te mande gouvènman an nan Cartagena yo sèvi nan lame li a, e yo te akòde lòd la nan yon ganizon nan 70 moun nan vil la ti nan Barrancas ak ki li ta kòmanse forge lavni li yo prestige la nan militè an.

Nan premye, Bolívar te sibòdone nan yon avantur franse yo te rele Pierre Labatut men, kont lòd sa a, li te deside pran inisyativ la sou yon kanpay defèt jwèt reyalis ke yo te sou bank yo nan Magdalena larivyè lefrat an menm tan an ke li ogmante fòmasyon an ak kontenjan de l ' twoup yo.

Kòm yon rezilta nan kanpay sa a, jere yo libere plizyè tout ti bouk yo ak vil yo tankou Tenerife, Guamal, Bank La, Tamalameque ak Puerto Reyèl de Ocaña; jere yo defèt divès gwoup geriya reyalis ki opere nan zòn nan epi finalman te okipe Ocaña.

Nan fè fas a nan sa yo reyalizasyon, kolonèl Manuel del Castillo, Jeneral la Kòmandan nan Pamplona, t ' ap chache èd yo pou yo sispann reyalis ke yo te menase yo vini soti nan Venezyela. Pou fè sa, kolonèl Bolivar te mande pou pèmisyon pou Gouvènman an nan Cartagena entèvni nan teritwa a nan Gouvènman an nan Etazini Pwovens a nan Venezyela.

Lè yo te bay, te moute sou fwontyè a ak Venezyela nan batay nan Cúcuta, aksyon nan ki li atake sou 28 fevriye 1813 panyòl fòs yo ak te ba li ase baz byenfonde yo nan Kongrè a ak Gouvènman an a pral nonmen yon sitwayen ameriken nan Inyon an ak te akòde ran an nan Brigad an chaj nan Divizyon an nan Cúcuta.

Soti nan mwa fevriye ak avril 1813, li te gen yo rete nan Cucuta sispann pa legal baryè ak diferans ki genyen ak Chato ki moun ki te kòmanse yo wè l ' ak sispèk anvan yo dezi pou avanse pou pi pou pi devan ak Venezyela. Nan tan sa a, Bolivar te gen yon efikas fòs yo ak ki te antoure pa yon klere, ofisyèl neogranadina ki te vle swiv l ' nan yon l pretann ki ta rekonkèt peyi Venezyela.

Lagè nan lanmò a

Simon Bolivar pa Jose Gil de Castro.

Apre li fin resevwa otorizasyon ak resous yo nan Nouvo Granada, Bolívar yo te kòmanse youn nan yo aksyon militè plis enpòtan, Admirab Kanpay.

Nan kòmansman an, lè li te ale soti nan Cúcuta nan mwa fevriye nan 1813 yo kòmanse kanpay li pou venezyelyen Andin yo, yo te jwenn pa gen okenn rezistans se konsa, te deplase nan Merida , li pran lavil la lapè apre otorite reyalis pou yo kouri devan l ' arive a iminan. Se konsa, nan sa a trionfe antre a se pou premye fwa yo akòde tit la nan "Liberateur", pa pran desizyon nan Cabildo yo nan Mérida.

Drapo a nan lagè a nan lanmò a nan Bolivar.

Byen vit fòs yo nan Bolivar te kòmanse kontwole sitiyasyon an, pran tè yo pou yon lènmi ki kouri met deyò anvan an davans ki sezi reyalis konplètman prepare. Finalman, Bolívar deside fòs yo goumen fòs yo reyalis nan Taguanes, yon kote ant Tucupido ak Valencia kote yo bat li byen bat, epi yo fòse yon somèr ki te siyen nan Viktwa.

Apre somèr la panyòl, Bolívar te pran lè sa a, wout la yo nan kapital la yo e te fè yon antre triyonfal nan Karakas la 6 nan mwa out nan 1813, kote apre yon militè viktwa nan Privye yo te nonmen l ' chèf-Jeneral ak ratificarían tit la nan "Liberateur," ki te gen depi rete ini nan non l ' yo.

Depi lè sa a Bolivar se konsantre sou òganize Eta ak dirèk la lagè nan ki sa ki te sanble yo dwe deja nan etap final la. Administratif aktivite devlope pa Bolivar akeri gwo dimansyon epi ki te òganize militè yo rejim nan règleman yo, kenbe Konsila a ak te kreye yon nouvo sistèm fiskal la, yon mekanis nouvo sou administrasyon jistis la, amande a minisipal gouvènman yo ak bèt yo ofri nasyonalite tout moun lòt nasyon te vle kolabore ak repibliken lakòz.

Tou ale nan zafè ekonomik yo atravè kreyasyon an nan ankourajman nan agrikòl aktivite yo, ekspòtasyon ak rechèch la pou kalifye travay.

Li te lè sa a, lè li te parèt sou sèn nan figi a nan yon Kòmandan an chèf nan milisyen espanyòl yo te rele José Tomas Boves, pi popilè pou wayans l ' yo, ki nan kòmansman an nan 1814, yo te kòmanse operasyon militè a nan Pòt La ak twoup yo natif natal nan rejyon an nan Los Llanos venezolanos, otorize piyaj ak piyajè.

Fòs yo nan Bolivar te kapab afebli kòm yo antre nan konba ak Boves ak li llaneros akòz mank nan resous materyèl ak twoup yo plis pase kouvri ba soutni kont yon lènmi ki pwouve san fwa ni lwa epi yo pa t ' ezite touye tout prizonye yo pa gen kenbe yo.

Ak ogmantasyon nan vyolans nan konfli ak mank de vle di pou goumen kont Boves ak li llaneros, Bolivar deside pran retrèt ou ak fòs li yo te kite nan direksyon pou bò solèy leve a nan venezyela sou 7th nan mwa jiyè, 1814, ak rantre nan fòs yo ansanm ak Santiago Mariño nan yon efò komen yo sispann Boves.

Estratejik retrè a nan Bolivar te a nan yon mas egzòd nan moun ki sòti nan Karakas sou bò solèy leve ki te touye anpil moun ki te eseye pou swiv l 'yo fè bak nan repibliken yo pou yo te pè nan brital vanjans nan Boves ak l' lyetnan , Francisco Tomas Morales.

Akòz nwizans-la ke fòs yo nan Boves pratike ak refijye karakas nan pouswit cho, Bolivar deside nan adrès yo nan Aragua de Barcelona a yo nan 17 out 1814 nan yon tantativ yo ralanti pwogresyon reyalis ak jere pou konsève pou pi gran kantite a posib nan refijye yo. Apre yo te fin bat, Bolivar jere pou li ale nan Cumana la 25 out 1814, ak rantre Mariño.

Men, lè sa a, Dezyèm Repiblik nan Venezyela te blese nan lanmò, reyalis ta dwe konsolide domèn ou a nan tout peyi a, longè a nan 1814, ak sèlman bò solèy leve a nan venezyela ak pwochen Margarita zile a te rete nan men yo nan repiblik la. Sepandan, repibliken segondè yo te lè sa a, divize an faksyon sa yo divès kalite ki te dirije pa chèf lagè yo ki domine pòsyon nan teritwa a ak rivalite nan mitan tèt yo, depi lè sa a li ta dwe trè difisil pou Bolivar pou aksyon kowòdone pou rezon sa yo.

Se sitiyasyon sa a lye nan konduit la nan korsèr Giovanni Bianchi, ki moun ki te eseye esplwate sitiyasyon an pou benefis yo, mennen yo yon seri de evènman ki te fè Bolivar te ale ak Marino soti Carupano nan Cartagena.

Rete nan Jamayik

Litografye nan Simon Bolivar.

Bolívar pandan rete li nan Ayiti.

Apre evènman yo nan Carupano, Bolivar te rive nan Cartagena nan fen a nan lane 1814 jwenn ankò èd nan Nouvo Granada, ki nan tan sa a te tou nan yon sitiyasyon difisil ki anpeche l ' soti nan devlope nouvo pwojè.

Sikonstans sa yo ak sipò ke li te bay Gouvènman an kote yo te ke yo te rekonèt kòm chèf nan tout venezuelans ki te nan Nueva Granada, 19 nan mwa septanm nan 1814 Bolivar se ak Camilo Torres Tenorio, ki moun ki chèz la nan Kongrè a nan Etazini Pwovens a nan Nouvo Granada, ak admèt agiman yo nan Bolivar ak nan defèt la te soufri pa Jeneral Antonio Nariño nan sid kanpay nan mwa jiyè, 1814, an chaj nan Bolivar pou konduit la nan lagè. Desanm 10, Bolivar pran pou Santa Fe, ak fòs nou Cundinamarca rekonèt otorite la nan Kongrè a nan Etazini Pwovens a nan Nouvo Granada.

Bay li enposib pou yo devlope kèk pwojè a, deside kite pòs l 'nan yon Nouvo Granada ak soti nan gen Jamayik nan kannòt la Decouverte, vini nan zile a sou 14 me 1815 ak mwa yo kèk nan yo te gen li te ekri nan dat 6 septanm 1815, Jamayik Lèt", yon dokiman ki te gen plizyè siyifikasyon nan fòm li yo, kontni, ak karakteristik nan materyèl sa yo kòm tèks ak refleksyon ak analiz.

Dokiman sa a dekri an jeneral sitiyasyon an nan Amerik, konsidere li kòm yon otonom antye ak kòmanse ekspoze pwojè a deja prejije anvan pa Francisco de Miranda, yo kreye yon grand ameriken konfederasyon yo ak non an nan Kolonbi kòm yon reyalite ki dwe reyalize pa naissant repiblik, ki ta dwe refere yo bay ki kòm baz la nan politik yo pwojè.

Sepandan, sitiyasyon an nan Bolivar nan zile a te gen anpil tansyon paske li te gen ak limite ekonomik vle di se konsa ke li te fòse yo depanse etrwa ak te soufri yon tantativ asasina ki soti nan ki li chape blese gras a lefèt ke yo pa ke yo te kapab peye pansyon a kote li te viv, li te fòse pou avanse pou pi soti nan menm jou a nan atak la.

Nan netralite nan Gouvènman britanik la, ki pa te vle pou komèt pou bay yon sipò louvri, ak posiblite pou ke èspayol yo yo te eseye touye li, Bolivar te konsidere kòm nesesè pou yo avanse pou yon lòt pi an sekirite peyi a kote li te kapab òganize yon ekspedisyon.

Rete nan Ayiti

Nan tan sa a, Ayiti te vin tounen yon repiblik endepandan de Lafrans ki te bay azil ak pou sipòte kòz yo nan repiblik la nan kontinan ameriken an. Pou rezon sa a, Bolívar konsidere ke Ayiti te plas la dwat pou yo òganize yon ekspedisyon militè yo Venezyela avèk èd nan prezidan an nan peyi sa a, an jeneral Aleksann Petyon.

A 19 desanm 1815, Bolivar kite Jamayik pou Ayiti rive nan pò a nan Okay sou la 24th nan menm mwa a. Lè Bolivar kite Jamayik deja te rezoud fondamantal nan aspè nan kanpay la ki mwen te gen nan tèt ou ak aspè ki mande pou yon analiz w pran prekosyon ak paske li enplike nan jwenn sipò politik, asistans finansye ak teknik kolaborasyon, baz naval ak militè yo.

Gen ak covert sipò nan Gouvènman ayisyen an ak nan ki gen eksperyans Admiral t Luis Brion, Bolivar jere yo òganize yon marin ekspedisyon li te ye kòm Kle nan Ekspedisyon an ki te vin soti 23 mas 1816 mare li pou zile a nan Margarita, ki soti nan kote li ta kòmanse yon nouvo operasyon militè yo.

Ekspedisyon an, ak plis pase yon mil moun, reta depa l 'pou sis jou paske Bolivar te gen espwa yo rantre nan lover l' Josephine Machado, ki te soti nan zile danwa nan Saint Thomas. Kòm Brion bourade yo kontinye, yo te pati a bato. Lè yo rive nan sid la nan Ispanyola, yon bato, yon mesaje te rive nan batiman an Bolivar ak rapòte ke Machado ak fanmi l ' te vin nan Les Cayes, se konsa ke Bolivar te mande Brion yo sispann ankò epi voye yon fragada pou te chwazi yo. britanik, ak alman ofisye yo te pwoteste e menase pou yo kite ekspedisyon an, ki te pran sa alalejè, men Brion pran tèt yo pou yo kontinye.

Bolivar ak Gran Kolonbi

Kat jeyografik nan Gran Kolonbi.

Apre echèk la nan Dezyèm Repiblik ki nan Venezyela ak kout li yo pèmanans nan Nouvo Granada tankou kòmandan militè, Bolivar te fòse yo reflechi sou kòz la nan echèk anvan yo, sitiyasyon an entènasyonal yo ak fason pou reyalize endepandans yo nan yon fason ki dire lontan.

L 'refleksyon mennen l' nan konklizyon an ki rive definitif endepandans yo te dwe defèt totalman èspayol yo anpeche ou soti nan fè aksyon sa yo nan rekonkèt peyi a, men sa a pa ta dwe ase, efò koordone ak yo gaye toupatou nan warlords rejyonal toupatou nan Amerik la te gen yo dwe ini anba yon inik manda ak kòm garanti nan endepandans yo pèmanan te kreye yon repiblik ak gwo fò yo pral kapab defi a pretansyon nan nenpòt pouvwa a imperial.

Lide a nan kreye yon nasyon tankou li te fè sa Bolivar te gen yon objektif politik pi laj ak sa a, nan kout, deplase l ' yo aji nan yon fason diferan yo anvan yo.

Kolonbi kòm yon pwojè politik

Deja nan zile a nan Jamayik, Bolivar te ekspoze a lide a nan konfòme yo ak Kolonbi kòm yon peyi ki te pou yo a vin yon reyalite. Li te konkli ke yo konvèti lide a nan Kolonbi nan yon nasyon ki se solid ak kredib, li te nesesè yo kreye yon gouvènman santral ki kapab kowòdone aksyon ki nesesè yo an sekirite sou fwontyè yo ak pote ansanm diferan moun nan Panyòl nan Amerik kòm yon garanti nan endepandans yo.

Malgre ke pwojè a nan Kolonbi kòm yon nasyon sa ki idealizó an reyalite Francisco de Miranda pandan aksyon yo précurseur, te Bolivar ki te gen merit pou pote sekou bay pwojè sa a nan kòf la nan memwa nan l ' nan premye kontak Yo ak Précurseur yo nan Lonn epi pote li soti kont van e mare jouk li mouri.

Asire libète a nan Nouvo Granada, Bolívar konsidere yo dwe enpòtan anpil pou yo jwenn osi lwen ke anvan kontwòl sou Venezyela pou anpeche ke panyòl yo te itilize li kòm yon pòs sou tè pwensipal la pou kanpay li nan rekonkèt peyi yo ak se konsa te deside pou antreprann travay sa a kòm yon priyorite.

Se konsa, te ateri sou zile a nan Margarita nan mitan 1816, te detèmine pou yo rive a soti nan kòmansman an, rekonesans an nan lidèchip li yo ak, apre yo fin li te gen jwenn siksè inisyal ak lidè lokal Juan Bautista Arismendi prepare kanpay la nan essaye libere kontinan an.

Sou 16th a nan mwa jiyè 1816, Bolivar te ateri nan Ocumare nan Kot la , epi yo te pibliye yon pwoklamasyon nan ki li chanje dekrè li nan lanmò. An menm tan an te deklare ke "panyòl ewopeyen an" pa ta dwe mouri, sof si yo te goumen. yo gen te deklare ke lame li te ale nan eseye libere tout moun nan Venezyela. Te 650 sòlda yo, nan yo ki 300 te gen pa janm te nan konba. Bolivar nan plas nan chache sou de san moun nwa, men majorite a nan popilasyon an, kouri met deyò. Lè sa a, t ' ap mas nan yon direksyon ki nan Valencia yo nan lòd yo etabli soti nan gen yon koneksyon ak konbatan ki te nan Plenn yo. Fòs yo anba Morales te dirije yo nan Valencia ak pou soti nan kote sa a nan ti mòn yo ki te mennen nan Ocumare. Apre yon ti bout tan akrochaj, li kouri met deyò nan Bolivar nan Ocumare ak soti nan gen Bonaire. Lè ou jwenn Brion yo Bonaire, joure pou Bolivar, ki moun ki te abandone Ocumare fason sa a, li bay lòd l ' ale pou Cumaná. Brion te ale nan Margarita pou fè reparasyon divès kalite bato ak Bolivar te ateri ankò nan Cumaná. Gen, Santiago Mariño ak Manuel Piar joure tou vòl la soti nan Ocumare, ak yo te menase yo pran l ' nan yon tribinal masyal ak fusilarlo. Dapre Ducoudray Holstein, Bolivar te vin contenir lènmi nan Hyip depi lè sa a. Nan lòd pou fè pou evite plis rankont pwoblèm ak ofisyèl revolisyonè, te deside pou yo ale tounen nan Ayiti.

Kòm tan pase pa, Bolivar te fè fas ak karaktè yo ki te touche l 'generalate nan aksyon an men, ke kalite a nan lagè ki te nan tan sa a yo te fini aksepte Tèt la kou Siprèm nan Bolivar kòm yon mal nesesè yo nan lòd yo defèt panyòl jouk evantyèlman l' yo te lidèchip nan context.

Soti nan 1817 te yon konfli nan pouvwa ant Manuel Piar, ki moun ki te dirije konkèt la nan Gwiyane, ak Simon Bolivar. Piar te bat Morales nan Juncal nan fen 1816 ak mwen te gen pran Angostura nan mwa avril 1817. Simon Bolivar ki te fèt yon konsèy nan lagè, jiyè 24, 1817, yo rekonèt li yo nan lidèchip. Bolivar te ekri yon deklarasyon yo kont Piar nan mwa out. Sedeño te voye pou arestasyon l ' yo. Yo akize de vle elimine Bolivar ak etabli yon pardocracia, Piar te egzekite sou 16th lan nan oktòb, 1817. Ak sa, Bolivar te klè ke chèf nan endepandans la nan fòs nan Venezyela.

Konsolidasyon an nan kou siprèm nan lidèchip fasilite kontwòl la nan bò solèy leve a nan venezyela, ak enstalasyon an nan Bolivar nan Angostura (jodi a Sidad Bolivar), sa ki te pote sou inevitab ak long konfwontasyon avèk fòs expeditionary nan panyòl jeneral Pablo Morillo , ak òganizasyon an nan fòmil yo ke gouvènman an te kapab opere.

Pa lè sa a, an panyòl Lame a te deja trè chire soti apre long kanpay nan rekonkèt peyi te pote soti nan Kolonbi ak Venezuela, ak byenke an jeneral Morillo yo te yon kòmandan militè yo trè kapab nan ke yo te eseye pa tout vle di pou soulaje sitiyasyon an pa t ' kapab anpeche twoup li te kòmanse yon dousman, men n bès nan inevitab akòz mank nan resous ak sipò yo kouvri pèt yo ke yo soufri.

Deja nan lane 1818, sitiyasyon an nan panyòl lame nan Venezyela, te vin insuportabl, ak Morillo yo te fòse yo retire kèk nan li yo fòs yo nan Nueva Granada eseye ak genyen pou Bolivar. Pa lè sa a, politik ak militè nan sitiyasyon te bon ase yo reflechi sou òganizasyon an nan yon Eta se konsa, li te rete sou ane 1819 la kou Siprèm nan Kongrè a nan Repiblik la nan Angostura.

Liberasyon kanpay nan Nouvo nan Granada

Simon Bolivar ak Francisco de Paula Santander pandan Kongrè a nan Cúcuta.

Soti nan ane a 1813 sitiyasyon an an favè definitivman nan favè nan patriyòt yo, ak depi lè sa a, pratikman li yo avanse sou kontinan an te vin irezistibl ak, ki pèmèt ke Bolivar, ki soti nan Venezwela ak Francisco de Paula Santander, ki soti nan New Granada te kòmanse kowòdone aksyon jwenti soti nan zòn yo nan enfliyans yo ankouraje yon inite militè yo.

Nan Batay nan Cúcuta li te nan konmansman an nan Admirab Kanpay, ak ki direksyon wès la nan Venezwela te lage.. Li te yon lagè ant Simon Bolivar , ak an panyòl twoup yo, kote li te genyen Liberateur a ak reyalize endepandans la nan kolonbyen vil nan Cucuta.

Moniman nan Batay la nan Cúcuta.

Pa lè sa a, egziste nan Nouvo Granada, yon enpòtan konsantre nan revolisyonè rezistans kont twoup yo nan Morillo yo nan plenn yo nan Casanare, zòn nan adjasan a llanos nan Apure ak Arauca, kote kèk nan la revolisyonè neogranadinos komèt plis pran retrèt reziste kont vyolans nan Counterrevolution nan kòmandan militè Sámano tankou bastion patriot nan helm la nan Santander, ki moun Bolívar te monte nan ran a nan Brigad epi yo te nonmen l ' chèf Kòmandan militè a nan Divizyon an nan vanguard.

Tou de te devlope yon plan nan ki Santander te prepare pwovens lan nan Casanare, inifye geriya yo nan sid la ak bay rapò Bolívar sou panyòl twoup yo kòmanse envazyon an nan Nouvo Granada.

Ansanm ak militè a preparasyon tou patisipe nan politik enpòtan. A 21 janvye nan 1819 te rive nan Angostura, de bato britanik, Pèseverans, ak Tartar ak yon kò nan volontè yo, ki te li te ye kòm Rejiman Britanik sipòte Bolivar ak 15 fevriye 1819, Liberateur a te rankontre nan Kongrè a nan Angostura, yon evènman yo nan ki li lage youn nan pi bon li konpozisyon nan politik yo, Diskou a nan Angostura, ki te fè yon analiz kritik nan sitiyasyon an, anviwònman soti nan la kou a swiv yo te jwenn repiblik la ak te anonse Lwa Fondamantal nan Repiblik la nan Gran Kolonbi (ki ta kapab ratifye nan Kongrè a nan Cúcuta kòm la Konstitisyon Cúcuta nan 1821).

Istorik tanp lan nan Cúcuta, kote li te devlope nan Kongrè a te nan Cucuta. Nan enteryè li yo, gen yon estati nan Bolivar.

Pandan se tan, Bolivar te prepare militè envazyon nan Nouvo Granada ap eseye kenbe detay yo nan kanpay la nan sekrè se konsa, ki dire li yo, karakteristik, dat la nan kòmansman ak limit yo te enkoni done, ki kontribye nan ogmante faktè a sipriz, ak alea la nan atak la.

Morillo yo te okouran de arive a nan Rejiman Britanik la Angostura ki anba lòd a nan James Rooke ak eseye devine ki pwochen etap la ki lojik nan Bolívar ta dwe rantre nan fòs yo ansanm ak José Antonio Páez, yon enpòtan rebèl lidè nan La Llanos, se konsa, apre nou fin analize sitiyasyon an deside atake prensipal la gwo fò rebèl kote nan Casanare ak twoup yo ki anba lòd kolonèl Jose Maria Barreiro ki moun ki te toujou ap anmède pa twoup yo nan jeneral Santander pa vle di nan taktik geriya yo ke yo te érodée pa fòs yo nan Twazyèm Divizyon nan peyi espay.

Arive a nan sezon lapli a te fè wout yo enfranchisabl ak mande operasyon militè yo, se konsa ke èspayol yo te deside pou yo tonbe tounen nan lojik ke lènmi an ta fè menm bagay la.

Sepandan, devlòpman nan evènman yo te fè sans ki pi mal la pa jeneral Morillo depi li expeditionary Lame a, fin itilize, epi san yo pa resevwa sipò nan men yon bon bout tan de sa, te batay kont fòs militè yo ki te efikas nan yo ki yo se inyorans nan li aktyèl kapasite.

Etap nan lame a nan Liberateur pa Páramo de Pisba.

Li se lè sa a, lè Bolivar te youn nan yo militè yo fè essayant, Pasaj la nan Andin yo, ki te pran plas nan yon sezon ti kras kritik favorab ak sa ki te konsidere kòm enposib ak medya yo nan moman an. Difisil davans lan nan twoup yo patriyòt yo te vin sou nan paramo nan Pisba, jouk bay sijè ki abòde nan reyalis a 25 jiyè 1819 1819 nan batalla nan Marekaj la nan Vargas, nan ki twoup reyalis finalman kouri met deyò, sitiyasyon ki te pèmèt patriyòt yo yo jwenn nan vil la nan Tunja jou a 4 out.

Li satisfè la ak twoup yo patriyòt yo yo te anba lòd yo nan Santander nan vil la nan Donte (kounye a ki sitiye nan depatman Arauca), ki kote kòmanse kanpay la liberasyon nan Nouvo Granada.

Batay nan Boyacá.

Atak la nan Bolivar jere yo sipriz èspayol yo, ki moun ki, anvan dezas la, yo te eseye pran mezi. Barreiro toujou te panse ke li te ka kontwole sitiyasyon an, men eta a nan twoup li yo te oblije l ' yo dwe sou la defansiv se konsa li te deside fè bak nan direksyon vil la nan Bogota , kote kondisyon yo ki yo pral pi plis favorab.

Desizif konfwontasyon ak reyalis ki te fèt nan batay nan Boyacá a 7 nan mwa out nan 1819, pa vle di nan ki li te gen entansyon yo sispann davans lan nan twoup yo rete fidèl te bay lòd pa Barreiro nan direksyon vil la nan Bogota ak ki sòti nan yon gwo viktwa pou Bolivar ak lame revolisyonè.

Lè viceroy Samano ki moun ki te byen li te ye kòm nan lòt reyalis la Dekrè nan Lagè a nan Lanmò, te aprann nan defèt, imedyatman kouri met deyò soti nan Bogota ak fòm sa a, lame liberasyon te antre triyonfan yo nan kapital la sou out 10.

Kongrè a nan Cúcuta

Rezilta a nan sa a Kongrè a te ofisyèl la nesans nan Repiblik la nan Kolonbi, li te ye kòm Gran Kolonbi, nan promulgation Lwa Fondamantal nan Kolonbi , epi ki gen ekstansyon kouvri nan tan sa a, teritwa a nan Nouvo Granada ak Venezyela ki se divize politikman nan twa depatman: Cundinamarca (Bogota), Venezyela (Karakas) ak Kito (Kito).

Tou Kongrè a, pwoklame, nan mwa desanm, 1821, Bolivar Prezidan Repiblik la ak Francisco de Paula Santander kòm Vis-prezidan se konsa ke "Repiblik yo nan Venezyela ak Nouvo Granada yo soti nan jou sa a reyini nan yon sèl anba tit la bèl pouvwa Repiblik Kolonbi".

Kanpay final

Batay nan Ayacucho.

Pandan ane ki ap vini yo kèk, opozisyon an pli reyèlman te konplètman elimine. La 24 jen nan 1821 (almanak 1821 la batay nan Carabobo, jaden tou pre a vil nan Valencia, jwenn yon viktwa desizif sou lame panyòl ki te ranpli ak naval batay nan Lake Maracaibo nan dat 24 jiyè 1823, e li te lage definitivman Venezwela.

Pandan rete li nan Bogota, ki te gen lòt pwosesis libètè kòm sa yo ki nan Guayaquil sou 9yèm la nan mwa oktòb 1820 an, ki te pote soti san patisipasyon Bolivar, ki enfliyanse pita Delivre chwazi pou okipe ke pwovens lan ki te deklare endepandan anba prezidans la nan José Joaquín de Olmedo, ki fèk de ane apre Simon Bolivar rive Guayaquil ak tout lame li yo, sakaje komisyon Konsèy la nan Gouvènman an ak anekse nan Gran Kolonbi.

Apre viktwa a nan Antonio José de Sucre, sou panyòl nan fòs nan batay nan Pichincha la 24 me nan 1822 an nò nan Amerik disid te libere. Ak sa yo ki gwo viktwa, Bolívar prepare w pou mwa mas, ak tout lame li yo ak kwa a Andin yo ak libere definitivman Pewou ki te deja te deklare endepandans li sou 28 jiyè 1821, apre debakman an jeneral José de San Martin nan Pasaka ak pran nan Lima sou 12 jiyè.

Etaj nan wotonn nan ak moniman an te liberatè Simón Bolívar ak José de San Martín nan Malecón 2000, Guayaquil, Ekwatè.

Nan dat 26 jiyè 1822, Bolívar ki te fèt yon konferans ak San Martin nan Guayaquil diskite sou estrateji nan liberasyon soti nan rès la nan Pewou. Pa gen moun ki konnen sa ki te pase nan reyinyon an sekrè ant de ewo yo nan sid ameriken, men San Martin retounen nan Ajantin.pandan y ap Bolívar prepare pou goumen kont gwo fò ki sot pase yo nan panyòl nan amerik di Sid, nan la syera ak Segondè Pewou. Nan lane 1823, Bolívar te otorize pa Kongrè a nan Gwo Kolonbi pou pran helm la, ak nan mwa septanm te rive nan Lima ki gen gouvènman an te mande li pou li mennen lagè a ak te rankontre ak Sucre pou gen plan pou atak la. Perivyen an Kongrè a rele l ' diktatè nan dat 10 fevriye 1824, epi apre sa te kapab kontwole entrig yo nan repiblik la nouvo.

6 out 1824, Bolívar ak Sucre ansanm, yo bat lame panyòl nan batay nan Junín. Nan reveye nan viktwa sa a; powèt la guayaquil Jose Joaquin de Olmedo te ekri sezon powèm "Viktwa yo nan Junin. Chante pou yo chante pou Bolívar", yon chèf reyèl nan pwezi a nan naissant sid ameriken nasyon yo ak gwo patriyotik ekwatoryen, ak nan li, li pa sèlman a dekri batay la, men tou, Olmedo mete nan bouch la nan Huayna Capac destinasyon Amerik yo Gratis soti nan panyòl règ.

9 desanm 1824, Sucre detwi bastion nan dènye nan panyòl Lame nan batay yo nan Ayacucho, fini règ panyòl nan Amerik disid.

Bolivar kòm yon estratèj

Militè, lagè ki te dirije pa Bolivar pa enplike yon kantite siyifikatif nan twoup yo, ak nan total la, expeditionary lame panyòl la pa janm depase, ni dizyèm pati nan figi a nan reyalis. Sepandan, Bolívar pa te yon militè pwofesyonèl nan sans literal nan pawòl bondye a, anpil mwens yon teorisyèn nan estrateji. Fòmasyon militè l', te debaz yo, ak ansèyman l 'yo pa t' pase limit yo nan nosyon yo nan disiplin ak yerachi. Li etap pa fòmasyon militè nan kolonyal Venezwela te kout, epi li te gen te pwouve ke li te pa janm nan Lekòl de Sorèze, oswa nan nenpòt lòt enstiti a militè nan nenpòt kalite.

Sepandan, wout la nan ki li devlope l 'divès kalite kanpay militè yo ak tèminoloji itilize nan korespondans ki sijere ke siksè l' yo pa t ' kapab dwe akòz koensidans, ere, epi ki moun ki posede konesans nan estrateji militè yo ki pi avanse^{a[sitasyon ki nesesè]} nan ki ta dwe gen pou fòmasyon ou.

Nan analiz la nan aksyon militè, li se klè ke Bolívar itilize basics yo nan Planifikasyon ak Estrateji^{[randevou mande]} pou devlope operasyon li yo, ak nan sèten aksyon yo pwouve yo gen konesans nan klasik yo nan atizay la nan lagè pa aplike taktik sa yo kòm yo nan lòd la oblik nan wa Frederick II nan nan Lapris, fòmasyon nan women an, ki dekri pa Livy, mete yo nan pratike prensip yo nan militè nan Machiavelli, li te okouran de enpòtans ki genyen nan ekonomi an nan fòs, li te analiz la nan tèren an ak lènmi an ak se te konsidere kòm esansyèl yo sèvi ak nan Lojistik.^{[randevou mande]}

Nan literati la militè yo konnen ke Bolivar li Istwa a nan Polybius ak Fraïsse lagè nan Julius Seza , men gen ase endikasyon pou kwè ke li okipe tèks militè nan Maurice nan Saxony ak Konte de Guibert. Sepandan, nou konnen prèske ak sètitid ke li pa t ' konnen travay yo nan Montecuccoli jouk 1824, ni etid yo fè sou Napoleyon jouk lè yo prèske te fini yo kanpay militè yo.

Tout bagay sa a bay kòm yon rezilta yon militè balans favorab pou Bolivar paske, malgre yon swadizan mank nan fòmasyon militè yo kesyone, te pwouve yo dwe yon lidè vre ki te bay gwosè a kòm yon stratèj^{[randevou mande]} doue ak konviksyon ak imajinasyon.

Diktatè a nan Pewou

Rive nan Pewou

Batay nan Junín.

Simon Bolivar sou chwal pa Arturo Michelena.

Bolivar te ateri nan pò nan Callao a 1e septanm 1823 nan brig Chimborazo, apre yo fin ki yon komite ki te voye pa Kongrè a nan Repiblik Pewou ki te dirije pa José Faustino Sánchez Sánchez pral voye ba ou yon envitasyon pandan y ap mwen te nan Guayaquil, yon pwovens ki gen aneksyon nan Gwo Kolonbi òdone nan jiyè nan 1822. Sa resepsyon te asiste pa prezidan José Bernardo de Tagle, marquis a nan Torre Tagle, ak kabinè ministeryèl l ' nan Plen. jou kap vini An nan rive l', Kongrè a te nonmen l ' "otorite siprèm lan" epi yon ti tan apre yo fin chaje ak lidè nan lit kont royalist lame a li te gen menm bagay la Torre Tagle yo ta dwe responsab pou aksyon yo.

Aksyon an premye nan Bolivar te retire fòs yo nan José de la Riva Agüero, ki moun ki te prezidan Pewou anvan Torre Tagle epi yo te yo te opoze ak arive a nan Libertador nan Trujillo. Riva Agüero te arete nan mwa novanm nan ane sa a, men ki jere yo sove ak ale nan Angletè. Pandan se tan, premye moun ki Manm nan Kongrè a ki te vini nan pwoklame premye a politik Konstitisyon nan Pewou a, bay yon rezolisyon ki deklare yo ke yo pral nan rezèv nan dispozisyon ki nan magna carta ke yo se kontrè ak dispozisyon yo ak dezi nan Simon Bolivar. Konstitisyon an te prete sèman nan 11 novanm nan ane sa a men pa janm antre nan nan fòs yo.

An royalist lame a te gen kontwòl sou mòn yo santral ak nan sid la nan peyi a (aktyèl la depatman nan Junín, Ayacucho, Cusco ak Arequipa). Pou pati li yo, apre yo fin defèt la nan Riva Aguero, fòs yo nan inifye lame a te posesyon nan kòt santral la, ak nò a, ak sierra norte (prezan depatman yo nan Piura, La Libertad, Ancash, Lima ak Cajamarca). Pou fè sa, yo te posib posibilite ke Lima te anvayi pa royalist fòs (tankou nan reyalite li te apre revòl nan Callao), Bolívar te deside pou yo avanse katye jeneral li nan vil la nan Pativilca, 200 kilomèt nan nò a nan Lima.

Bolívar enstriksyon Torre Tagle , youn nan ki te pre pou kontwole yo èspayol yo estasyone nan Jauja pou yo rive a yon negosyasyon ak bi pou yo pran tan ranmase lame li a epi yo dwe kapab simonte reyalis (nan manifeste apre batay yo nan Junin, Bolivar vant nan defèt, apre 14 ane nan viktwa kont la pro-endepandans). Torre Tagle konfòme li avèk lòd sa a, men, nan paralèl, ki se chaje pa Bolívar pou negosye ak Viceroy La Serna ekspilsyon-an nan Liberateur a, ak pou jwenn tou sa ki nan manda li yo.

Marge la nan sa yo entrig, 5 fevriye 1824, twoup yo river plak nan gwo fò yo nan Callao, ki fè pati libere ekspedisyon nan san martin, acaudilladas nan lòd seyè a, yon sèjan (ti non Moyano, monte moute nan revòl nan Callao diskite mank nan peman pou sòlda yo. Sa a soulèvman libere panyòl prizonye ke yo te ki te fèt nan pi Fò nan Byen Felipe , e li te bay yo fasilite yo ak defans nan pò a. An royalist fòs yo okipe Lima a 29 fevriye a, pou pita yo retire l ' fòs prensipal la nan santral syera ak kenbe siksè akademik ak yon ganizon nan Callao, ki gen defans ki te anba lòd la militè panyòl yo nan Jose Ramon Rodil, nan ki li te pran refij plizyè faksyon patriyòt, ki gen ladan menm Torre Tagle ta rete nan gwo Fò a nan Byen Felipe kote li te mouri ane annapre a sou sit yo nan Callao.

Akòz mank nan repons nan men prezidan an Torre Tagle, Kongrè a ki sa ki retire 10 nan mwa fevriye ak livrezon nan Bolivar tout sou politik ak pouvwa militè yo. alors, Kongrè a te bay tèt li ak antre nan rekreyasyon jouk la Delivre apèl la. Bolivar te vin sèlman ak otorite final nan Pewou, nonmen kòm sèl Minis Jeneral José Faustino Sánchez Sánchez. Bolivar nonmen kòmandan-an-chèf, li te retounen nan Pativilca te bay lòd ak retrè a nan a gaye toupatou nan lame a tache Trujillo ak Huamachuco.

Lame fòmasyon

Soti nan Pativilca, Bolivar kòmanse aksyon sa yo ogmante Lame Etazini Liberateur nan Perou. Nonmen kòm direktè a chèf nan lame a ansanm ak jeneral la grancolombianos Sucre, Cordova ak Lara. Pa gen okenn pewouvyen an te yon pati nan eta a pi gwo ke yo te ke sèlman a jeneral Jose nan Lanmè A te an chaj nan branch pewouvyen an éjercito. Sa a se akòz lefèt ke Liberateur a pa t ' santi pran swen pa pewouvyen tankou yo montre nan divès kalite lèt yo ki li te voye.

Hiram Paulding, yon marin angle yo te ekri nan nòt li nan liv la louvri sesyon ki sipozeman Bolívar refere yo sou yo perivyen an "yo te laches, e ke, kòm yon moun, pa t ' gen yon sèl vèti mal. Nan sòm, yo joure yo te piman bouk ak san yo pa rezèvasyon... Lè sa a, mwen te di ke ou toujou itilize yo pale byen de pewouvyen", men, ki sot pase klarifikasyon te prezaje sa ki sa yo reklamasyon yo te gen orijin anvan lanteur ak reta nan pewouvyen yo reyaji pou emansipasyon yo, men sa a afirmasion tonbe nan total kontradiksyon ak gallantry demontre nan batay la baz naval nan El Callao, kòm te fè final la ki fikse a ki fèk kreye pewouvyen an nasyon kòm yon repiblik.

Bolivar te ekri enstriksyon egzak sou tout bagay ki gen rapò ak zam yo nan lame a, nan lèt li enkli enstriksyon nan ki jan yo fè espageti ak ki jan yo soulye chwal yo. Se konsa, li te bay lòd sa yo ki kòmandan militè pran nan nò a nan perou ak resous ki nesesè yo, pi fò nan ki yo te jwenn nan menas yo, ak lòt moun yo te tou senpleman pran nan men mèt yo. Lòd la nan Bolivar sou yo sèvi ak richès ki nan legliz yo ki te bay monte nan abi ak piyay pa la militè yo ki te chèf branch fanmi grancolombianos.

Pandan tout tan sa a, lagè a te devlope nan lanmè la. Amiral Martin George Guisse, chèf la nan eskadwon nan Pewou, detwi bato yo nan lagè, èspayol ki moun ki tan anvayi tout zòn lakòt yo nan perou, sa ki pèmèt yo ke yo te resevwa founiti yo ak reinforcements soti nan Kolonbi ak tap mete syèj toujou ap fòs reyalis nan Espay nan Perou; acantonada nan Callao anba lòd seyè a, José Rodil.

Nan 2 out, nan vil la pasqueña nan Rancas, Bolivar a bay yon beca de lame a ki jere yo mete ansanm ak te gen 12 000 moun pare pou antreprann lame a nan viceroyalty a nan Perou, ki depi nan konmansman an nan 1824 yo te paralize pa Rebelyon nan Olañeta. La 6 out te batay nan Junín, kote kavalye nan royalis te bat lame a pou premye fwa nan Pewou. A 9 desanm nan ane sa a mete yon fen nan viceroyalty a nan Pewou, nan viktwa nan Ayacucho.

Pewou ak Bolivi gratis

Simon Bolivar pa Antonio Salas.

Deja a anvan batay yo nan Ayacucho, Bolivar te tounen tounen yo nonmen yon kabinè ministeryèl la. Pou rezon sa a yo te rete nan José Faustino Sánchez Sánchez , kòm yon minis yo, men tan sa a nan chaj nan Chanselria, Hipólito Unanue an chaj nan Ministè a nan Finans ak militè grancolombiano Tomas de Isit la kòm Minis Lagè. Gouvènman li a nan Perou te karakterize pa yon gwo represyon kont moun yo ak opozan li yo pou koup la ki te gen yon gwo entèferans tou de nan yo ki fèk fòme Pouvwa Jidisyè ak eleksyon ki nan la Kongrè a. Sepandan, gouvènman an nan Bolivar te karakterize pa kreyasyon an nan enstitisyon debaz yo nan ki ta dwe òganizasyon an nan naissant pewouvyen an leta yo.

Nan dat 10 fevriye 1825, yon ane apre Kongrè a te ale nan rekreyasyon, Bolívar envite li ankò. Sa a Kongrè a te fèt pou yon mwa anvan fonn ak mete fen devwa yo sou 10 mas. Pandan peryòd sa a, Kongrè a otorize depa a nan 6000 sòlda pewouvyen an Gwo Kolonbi, te dakò ak akouchman an de prim yo nan militè a ki gen viktwa yo, epi bay yon rezolisyon ti kras atansyon a nan tan kap vini an ki chwazi Segondè Pewou, jodi a Bolivi.

An 20 me 1825, soti nan lavil la nan Arequipa, Bolivar convokes eleksyon pou yon Jeneral Kongrè a ta dwe satisfè sou 10 fevriye nan ane annapre a. sepandan, jou sa a pa t 'kapab inogire nouvo kongrè a depi Liberateur a pa te konfòme ak enkòporasyon an nan kèk deputy yo, tankou Francisco Xavier de Luna' Pizarro, ki moun ki te eli pa la depatman nan Arequipa. Dènyèman nan mwa avril, te pote ansanm nan Kongrè a, men yo preliminè sesyon fail depi gouvènman an te deklare valab pouvwa yo ki nan depite yo nan Arequipa, Lima, Cusco a , ak lòt pwovens yo.

La 26 me 1826, gouvènman an retire nan minisipalite dwa a eli yo otorite ak yon ti tan apre dekrete ke kòmandan rele nan kolèj elektoral la ki nan pwovens yo nan ki yo, yo chak yon sèl, adopte dirèkteman nan Konstitisyon an nan Lavi trase moute pa Simon Bolivar ki te yo te rele kòm Prezidan pou Lavi yo.

4 septanm 1826, Bolivar angaje nan brig Kongrè a ak yon adrès nan Kolonbi , kite nan Pewou, yon "gouvène Konsèy" ki gen misyon yo te asire validite nan Konstitisyon nan Laviyo. Bolivar li pa ta retounen nan pi plis nan Perou. Konsèy la nan Gouvènman an pa te reyisi nan Tribinal Siprèm lan nan Perou apwouve Konstitisyon an Lavi yo, ak randevou a nan Bolivar kòm Prezidan pou Lavi a se konsa li tounen vin jwenn Cabildo yo nan Lima , bourade, li te bay validite nan zak yo nan kolèj elektoral la ak limyè a vèt pou dediksyon a nan Konstitisyon an. Sa a konstitisyon an te sèlman nan efè jouk 26 janvye nan ane annapre lè l tonbe sou Konsèy la nan Gouvènman an epi yo rele nouvo eleksyon yo.

Pandan gouvènman li, Bolívar rive vre akò a "renouvo" nan lame a grancolombiano, nan vèti nan ki li te ranplase li ak ba soufri pandan batay yo goumen nan Pewou, pa sèlman paske nan lanmò nan chan batay , men tou pa abandonn ak maladi. Pou fè sa, Liberateur a te bay lòd la fòse rekritman nan pewouvyen pou fòmasyon nan twoup li yo ak chajman ki vin apre yo nan Venezwela, li te pandan y ap yo te nan Perou twoup grancolombianas.

Lòt dispozisyon li

Liberatè retabli peye lajan taks bay endijèn pa mete li yo "rediksyon nan kantite lajan an te peye nan 1820", yon kontribisyon ke yo te peye endyen yo pewouvyen an pa sèlman reyalite a nan ke yo te endijèn. José de San Martín te abrogated ke kontribisyon sou 27 th yo nan mwa out, 1821 se konsa, ki la estanda se pa sèlman nan retabli yon peman se deja entèdi. Nan lòt men an, défendu mita ak asire ke kòm nan lòt nasyon dènyèman independizadas la libète nan vantr yo, ki asire ke timoun yo nan esklav ki moun ki sèvi ak circunscribiesen ak gen nan gwosès madanm yo, timoun yo nan sa yo sendika yo ta dwe fèt gratis, ak tout moun sòlda yo ki te deja yo te esklavyo, yo ta dwe yo akòde libète yo kòm yon rekonpans pou yo rete fidèl nan sèvis yo a kòz la nan libere.

Nan jaden an nan òganizasyon an nan Eta a, Bolivar ranplase 6 mas 1824 a Anwo nan Chanm nan Jistis sa yo ki te ranplase yo, pa lòd nan San Martin, nan Odyans yo ki nan Lima. Kamera sa a te bay orijin nan Tribinal Siperyè a nan Lima , epi, apre batay yo nan Ayacucho, ki te bay monte nan la Tribinal Siprèm Jistis la. Bolivar nonmen l ' kòm prezidan nan sa a Manuel Lorenzo de Vidaurre, ki moun ki kite anpil yo ekri trè pwomèt direksyon a Liberateur. Sepandan, kòm te rive nan jijman ki te fèt pou touye moun an nan Bernardo de Monteagudo , kote Bolivar te kesyone dirèkteman nan sispèk yo epi mete yo konviksyon, Liberateur egzèse dirèk entèferans nan Tribinal Siprèm lan. Li te tou kreye Siperyè Tribinal Jistis la nan Trujillo, la Siperyè Tribinal Jistis la nan Arequipa ak Siperyè Tribinal Jistis la nan Cusco.

Bolívar te kreye yon nimewo nan pi gwo nasyonal kolèj tankou Kolèj Nasyonal la nan Syans ak Elèv kolèj nan Cusco, enstitisyon sa yo ki te li te ye kòm lekòl bolivaryen. Tou te fonde nan Jounal Ofisyèl El Peruano, ofisyèl gazette nan la Pewouvyen an Leta yo. Bay premye Laprès Lwa ki jere yo siprime nenpòt ki ekri nan liv la nan sous ki desfavoreciera. Règleman an nan lwa sa-a kondane nan sis ane nan prizon, otè yo nan ekri nan liv la ke gouvènman an konsidere kòm sibvèsif ak entèdi satires kont règleman gouvènman an.

Nan finans lan nan Pewou, gouvènman an nan Bolivar ki te fèt de evènman prensipal yo. An plas an premye, li te etabli rekonpans yo pou inifye lame, ki gen peye, te an chaj nan la Pewouvyen an Eta a jouk nan mitan - DIZNEVYÈM syèk la , ak li pou negosye yon prè ak Angletè a ki te resevwa sèlman 25 % nan kapital la ak yo te gen pou peye an plen plis enterè. Bolivar te resevwa yon peyi kase, ak administrasyon li yo pa t ' amelyore nan pwen sa.

Pandan gouvènman li egzèse represyon kont li pi gwo opozan. Se konsa, li te deside ekzil nan Francisco Xavier de Luna 'Pizarro ak Mariano Necochea, prizon an nan la Admiral t Martin George Guisse, frè m' yo Ignacio ak Francisco-Javier Mariátegui ak plizyè militè chilyen ak ajanten yo kòm byen ke nan ekzekisyon an nan karaktè yo ki renmen minis la nan Torre Tagle, Juan de Berindoaga, vikont Saint Donás. Anplis de sa, mete yon dra nan sispèk konsènan asasina-a nan Bernardo Monteagudo.

Pandan Bolivar ta gen bay pou aneksyon nan pwovens lan nan Guayaquil nan Gwo Kolonbi nan 1822, apre yo fin entèvyou a avèk moun pa yo nan Pewou, José de San Martín, te Pwovens Gratis nan Guayaquil, efò soti nan Joaquín Olmedo, nan 1820, anvan ke Perou ak Ekwatè te pibliye (ki te kòmanse teritoryal dispit ki genyen ant Pewou ak Ekwatè).

Nan lane 1825 la criollos nan anwo Perou oswa Charcas, deside yon pwòp tèt ou-gouvène peyi a, epi yo refize fè pati nan Lima pa Bwenozè. Se konsa, te fèt an Gwo Pewou, kreyasyon an nan Repiblik Bolivar. Pawòl ki nan Jorge Basadre, "Bolivi gen rasin li nan Audiencia de Charcas, mete premye anba ospis la nan viceroyalty a nan Perou, pita nan viceroyalty a nan Rio de la Plata".

Yon pòtrè kout nan Bolívar se prezante pa Jorge Basadre, istoryen ak politisyen soti nan Pewou, ki di ke "jistifikasyon an nan jeni an nan Bolivar se nan polifoni. Vanyan sòlda a, nonm sa a nan sosyete a, orater, ekriven, yo te lye nan li politisyen an, lejislatè a, kontrefakteur a nan zafè. Epi yo te byen nan ki sa ki te fè ak ki sa nou te reyalize, yo te pa kontni ak sa a; li te toujou yon pitit pitit nan rèv pasyone ak pouvwa".

Lavi politik nan Amerik Latin ak Karayib ak lòt peyi yo lage

Memoryal nan la Quinta de San Pedro Alejandrino, kote Bolivar te mouri. Santa Marta, Kolonbi.

Avèk antre a nan kapital Sik Segondè Pewou, nan dat 3 fevriye 1825, soti yon dekrè ki apèl nan yon kò konsiltatif pou pwovens yo ki te fòme li te kapab deside sò yo. Apre anpil ensidan sou 10 jiyè 1825 asanble konstititif yo satisfè nan Chuquisaca, nan vil la nan Ajan Pisin. Tout pèp la satisfè pandan mwa sa yo pou reyalize majorite konsansis kanpe kòm yon endepandan ak souveren Eta a nan tout nasyon yo, tou de fin vye granmoun ak nouvo mond lan. Sou 6 out 1825 Kongrè a nan anwo Perou kreye Repiblik la nan Bolivar, ki lè sa a, chanje non li yo nan Bolivi.

Konstitisyon an an 1826 te ekri pa menm Bolivar. Tou, yo te nonmen kòm premye prezidan, Simon Bolivar, ki moun ki te gouvènen peyi a pou yon ti tan pa delege fonksyon yo nan Sik, jiskaske Kongrè a te nonmen li nan dènye a prezidan an sou 26 me 1826. Tou lane 1826, Bolívar yo rele Kongrè a nan Panama, li te ye kòm premye konferans kontinantal.

Lè li te sou wout nan Venezwela, yo rele pa epidemi an nan revòlt la nan la Cosiata, ki te pran plas sou 30 avril 1826, nan Pewou, li te rele prezidan pou lavi a 30 nan mwa novanm nan ane sa a, men Liberatè yo pa aksepte. Yo te nonmen Prezidan an Pewou, jeneral Andrés de Santa Cruz sou 28 janvye 1827.

Men, soti nan lane 1827 akòz rivalite pèsonèl ant jeneral nan revolisyon an, yo eksplwate konfli politik ki evantyèlman detwi kandida yo nan yon sendika a nan sid ameriken yo pou ki Bolivar te goumen.

Deja nan Venezwela, padonnen moun sa yo ki enplike nan Cosiata ak 1 janvye , 1827 ki te fèt nan biwo a nan chèf siperyè sivil ak militè Páez. Li te refòme nan lwa nan Inivèsite a nan Karakas (prezan Santral Inivèsite a nan Venezwela) epi yo te ale nan Santa fe de Bogota a 5 mwa jiyè sa a pou yo reyini nan yon konvansyon ki te sipoze yo kreye yon nouvo konstitisyon ak restorasyon nan nasyonal amoni apre batay kont èspayol yo ak dezakò ant pati konsèné yo. Bolivar pa janm retounen nan Venezyela.

An konvansyon yo te rankontre nan Ocaña 9 avril 1828, depi nan kòmansman an nan reyinyon an, patisipan yo te divize an twa fraksyon yo: premye a te ki te dirije pa jeneral la, Francisco de Paula Santander, Vis-prezidan nan Gwo Kolonbi ki te defann yon konsepsyon federalis gouvènman an; dezyèm lan, ki te dirije pa la Simon Bolivar defann yon gouvènman - Santral; ak, finalman, yon twazyèm, nan pi endepandan, nan ki milite Joaquin Mosquera ak endefini. Konvansyon an echwe paske pa gen yonn nan pwopozisyon pou yon nouvo konstitisyon ki te aksepte; pou rezon sa a, disip yo nan Bolivar rezoud yo absan tèt li soti nan Ocaña 10 jen 1828 ak reyinyon an te kite san yo pa cuórum regilasyon.

9 out 1828 Bolivar dekrete yon lwa ki défendu panyòl sitwayen yo jwenn marye nan Gran Kolonbi. Sa a lwa a te aboli nan Kongrè a nan Venezyela nan 1831.

Bolivar te vle anpeche sikilasyon an nan travay yo nan Jeremy Bentham, nan inivèsite yo nan Kolonbi, konsidere yo poze danje pou pou jèn yo ak sa a malgre ke Bentham te youn nan kèk ewopeyen an panser pi popilè nan tan an ki moun ki sipòte endepandans. Li te tou te siyen yon dekrè nan ki gouvènman an te ankouraje ak pwoteje katolik kòm relijyon an nan kolonbyen moun.

Kwè ke nan aksyon yo te kapab enpoze lòd ak kenbe inyon an nan Gwo Kolonbi, Bolivar te deklare tèt li diktatè, 27 out 1828, pa Dekrè Òganik Diktati a ak aboli Vis-prezidans nan Repiblik la.

Sou 25 septanm 1828, nan Bogota, ki te pran plas yon atak kont lavi li, li te ye ke Konplo Septembrina, ki te blese mèsi pou èd li yo zanmi dam, Manuela Saenz, kito ke li te resevwa nan 1821 lòd la nan Caballeresa nan Solèy la nan general José de San Martín ak ki kòm yon rezilta de evènman an ak Bolivar te rele li : "La Libertadora del Libertador". Anba fenèt la nan rezidans nan Bolivar, nan devan nan aktyèl la Teatr Colón, kote li te fè chape kò l', te mete yon plak ak inscription a nan ti bwat la bò.

SISTE PARUMPER SPEKTATÈ GRADUM SI MANMAN BÈF MIRATORUS VIAM SALUTIS KA SESE LIBERAVIT PATER SALVATORE PATRIAE SIMON BOLIVAR NAN NEFANDA NOCTE SEPTEMBRINA YON MDCCCXXVIII KANPE, VISUALISEUR A, YON TI MOMAN AK GADE NAN PLAS LA KOTE LI SE SOVE PAPA A AK LIBERATEUR NAN PEYI A SIMON BOLIVAR NAN NEFANDA LANNWIT SEPTEMBRINA ANE 1828"

Bolivar okòmansman te eseye pou padone moun ki te konsidere kòm konplo a, manm nan faksyon nan "santanderista". Evantyèlman li te deside soumèt yo bay la jistis nan masyal, apre yo fin ki yo te gen yo dwe pran bal yo touye moun ki te akize pou yo te an dirèk patisipe, kèk san yo pa ki ta dwe konplètman etabli nan responsablite yo. Menm Francisco de Paula Santander, ki moun ki te li te ye nan davans nan konplo a e li te pa dirèkteman opoze a li pa diferans li yo ak Bolivar, te ale nan ekzil.

Apre reyalite a, Bolívar kontinye gouvène nan yon rarefi atmosfè yo, kwense pa diskisyon fraksyon ak ki soufri nan maladi tibèkiloz la. Revòlt la kontinye. Nan sitiyasyon sa a, Gran Kolonbi te deklare lagè sou Pewou ak prezidan an nan peyi sa a, Jose nan Lanmè A, anvayi Guayaquil men te bat pa Antonio José de Sucre nan batay nan Portete de Tarqui, nan dat 27 fevriye 1829. Venezwela te pwoklame endepandan 13 janvye 1830 ak José Antonio Páez okipe prezidans la nan peyi sa a ekzil pou Bolivar.

Bolivar demisyone soti prezidans la a 20 janvye 1830 nan Kongrè a se Admirab , men sa a pa t ' aksepte jouk 4 me 1830 ki te bay yon pansyon nan 3000 pesos pou chak ane.

Pou kont li ak dezapwente, Bolivar anbake sou yon vwayaj destine pou Jamayik ak Ewòp, men maladi li 'anpeche l' soti nan fè sa, ak te gen nan benefisye nan amitye ak pwoteksyon nan yon espanyòl, pa Joaquin Mier y Benitez, ki moun ki envite li pou yo rete nan la Quinta de San Pedro Alejandrino, nan sidwès la nan vil la nan Santa Marta, nan depatman Magdalena.

Manda

Bolivar nan moman an chaj nan gouvènman an nan nouvo panyòl-ameriken an repiblik yo.

Lanmò

An 8 me 1830, Bolívar kite Bogota ak yon gwoup zanmi yo ak politisyen yo ak sèlman 17 mil pesos, montan yo soti nan vant lan nan li tabl an ajan, veso yo ak chwal yo. Vis-prezidan an nan Kolonbi Domingo Caicedo , voye nan Bolivar paspò li yo, jan li te gen entansyon pou li retounen nan Ewòp. Nan mwa jen li rive nan Cartagena, kote moun nan lokalite yo ankouraje l pou l kontinye batay, pandan ke yo nan Bogota kontinye kanpay la kont li. An jiyè 1, an jeneral Mariano Montilla te di Liberateur nan asasina-a nan Gwo Marshal nan Ayacucho, nouvèl ki tonbe apa anpil pou Bolivar. Nan fen a nan mwa a te wè pibliye nan laprès la rezolisyon an nan Kongrè a venezyelyen yo kraze relasyon yo ak Kolonbi kòm Liberateur a rete sou kolonbyen tè. An tò devore sante a nan Bolivar ak disip li yo ak konvenk yo pou yo pa soti nan Kolonbi.

Bolivar te rive nan Santa Marta nan eta a nan prostèrneman a 1e desanm 1830, aprè yo fin yon douloure vwayaj desann Magdalena gwo larivyè lefrat soti nan Bogota. Nan malgre nan klima bon ak ospitalite a te resevwa, sante li deteryore nan yon kèk jou, li te gen kèk moman nan clarté a ki te pèmèt li yo dikte li yo testaman ak Dènye pwoklamasyon, kote yon Bolivar oserye malad, li te ap rele paske li mouri, omwen, ki ta pèmèt konsolidasyon an nan inyon an ak disparisyon nan pati yo.

Finalman, Liberatè Simon Bolivar te mouri sou 17 desanm 1830, nan 47 ane ki gen laj, nan la Quinta de San Pedro Alejandrino, nan Santa Marta. "Nan yon sèl ak twa minit aswè a li te mouri nan solèy la nan Kolonbi", kòm li te lapriyè nan deklarasyon ofisyèl la.

Yon ti tan aprè lanmò li, ki deja nan 1831, Gran Colombia —ki te nan dezentegrasyon akòz diskisyon politik entèn fragmentaron lòd konstitisyonèl lan— te legalman fonn. Yo te etabli ak twa repiblik yo nan Nouvo Granada, Venezwela ak Ekwatè, ki ta dwe anba lidèchip ak enfliyans nan neogranadino Francisco de Paula Santander (tounen soti nan ekzil), venezyelyen José Antonio Páez, ak Juan José Flores nan Ekwatè, respektivman.

Bolivar selon Karl Marx

Nan yon biyografi ki rele "Bolivar y Ponte", pibliye nan New Ameriken Cyclopedia, di ke Karl Marx te yon gwo kritik nan lavi sa a ki nan Bolivar. Marx kòmanse lè li di ke Bolívar te fèt nan yon fanmi nan "noblesse kreyòl nan Venezyela" ak ki jan "koutim la nan rich ameriken yo nan tan, nan yon laj byen bonè yo nan 14 ane, yo te voye nan Ewòp". Ansanm quote ki soti nan Marx tou eksplike ki jan Bolívar te abandone twoup yo nan plizyè okazyon. Marx di ki jan Bolívar te gen yo dwe pran tèt pa Pink yo, kouzen l ' yo, yo goumen kont èspayol yo apre yo rete nan Cartagena. Marx eksplike, lè sa a, ke apre yo rive nan Karakas nan 1813, "diktati a nan Bolívar byento te pwouve yo dwe anachi nan militè a, kite la ki pi enpòtan nan zafè ki gen nan men yo nan favorites, ki moun ki gaspiye finans yo nan peyi a, ak lè sa a, woboram mekanism trist pou kapab retabli yo". Nan fen a nan biyografi a, Marx te itilize deskripsyon an nan Ducoudray Holstein sou Bolivar.

Daprè Beddow ak Thibodeaux, li te di ke Marx rele Bolivar "fo, defèkteur, konspirateur, mantè, kapon, ak plunderer", reklame ke Marx te refize Bolivar pa defini l kòm "fo liberateur ki moun ki senpleman t' ap chache prezève pouvwa a nan noblès la fin vye granmoun kreyòl pou ki li ki te fè pati ".

Istwa a nan li mòtèl la rete

Kò mòtèl la nan Bolivar te resevwa kretyen antèman sou lotèl la segondè nan pi bèl katedral, nan Bazilik nan Santa Marta , epi se la yo rete jouk nan 22nd nan mwa novanm 1842, lè yo te detere pou avanse pou pi yo nan peyi yo nan orijin Venezyela, kidonk ranpli manda li a testaman.

Moniman Simón Bolívar, ak yon kouwòn an flè nan men Gouvènman an tankou nan Venezyela sou okazyon an nan anivèsè a nan lanmò li, nan plaza a nan Venezyela nan Bilbao (Espay).

Rete l 'yo te rive nan Karakas sou 16th a nan mwa desanm 1842 nan mitan an nan yon gwo ofisyèl komemorasyon epi yo te anthere nan kripte a nan Sentespri Trinité a nan la katedral, nan Karakas, tanp lan nan yon anpil nan patwonaj nan fanmi an nan Bolivar, ki moun ki kenbe sann dife yo nan paran li, sè l' ak de madanm li. Gen rete nan mitan an nan pliryèl satisfaksyon, jouk final la transfere nan Nasyonal Panteona, 28 mwa oktòb la nan 1876, pandan gouvènman an nan Antonio Guzmán Blanco.

Nan 1947 la constituyentista Andrés Eloy Blanco mande anvan Kongrè ki rete nan Bolivar pa ta dwe nan yon sarkofaj nan yon materyèl menm jan iyobl kòm plon an. Nan lane 1972 te louvri sarkofaj la (pa om ke gen li rete), ak sa a te kouvri ak yon Venezyelyen drapo te fè nan Grann Bretay.

Sou 16 jiyè 2010, mòtèl la rete nan Bolívar yo te detere pa lòd nan la venezyelyen gouvènman an nan Hugo Chavez pou analiz li yo ak eseye verifye si nan reyalite, te mouri nan kòz natirèl oswa yo te asasinen. Li se tou te pote soti tès ADN. Epitou, yo te chanje nan om a nan plon an sou la lòt te fè nan acrylic vakyòm-sele ak lò aksan an epi li pral mete yo anndan yon lòt om te fè nan bwa cedrillo lone ranger, pye bwa, bwa se yon natif natal nan Venezyela, ak yon gwo plak pwotèj an lò. soti nan jou a 24 jiyè 2010, yon nouvo drapo a nan Repiblik Bolivaryen de Venezuela, bwode pa fanm nan sèt diferan zòn nan peyi a, kouvri mòtèl la rete nan Simón Bolívar.

Nan 15 jiyè 2011, inite a Krim nan Piblik Ministè a nan Venezyela ègzume rete nan Bolivar rapòte ke kòz la nan lanmò a pa t' tb kòm dyagnostike pa doktè ki egzamine l 'nan 1830, men yon maladi nan dlo ak elektwolit, Lòt sous ofisyèl ki endike ke kòz la nan lanmò pa t' kapab ap detèmine. vis-prezidan Jaua te di ke zo yo pa yo te jwenn tras nan tibèkiloz, maladi kwonik, byenke pa règ soti "tibèkiloz sistemik la pi plis virulans" ki pa ta gen vin yo antre nan zo yo.

Nan 24 jiyè 2012 Prezidan Venezwela Hugo Chavez Frías prezante, nan yon jwenti mennen nan machine, yon chèn imaj rekonstwi nimerik nan figi a nan ewo Venezwela soti nan etid la antropomorfist nan zo bwa tèt li ke yo te te pote soti apre ègzumasyon nan rete li yo an 2010, ki ou ka wè sou sit entènèt la ofisyèl nan la Gouvènman Bolivaryen de Venezuela ansanm ak yon rapò preliminè prepare pa dr. Yanuacelis Cruz ak Dr Jose Monque ke li se pa definitif sou maladi a ki te mennen nan lanmò.

Eritaj, onè, ak kil pèsonalite

Moniman Bolivar nan Sidad Bolivar.

An jeneral, Bolívar te rekonsilye sou okazyon anpil politik obligasyon ak militè a se konsa, anpil fwa ou wè yo fizyon ak chak lòt. Sepandan, siyifikasyon an nan yo ideyal politik te a nan yon kil yo nan karaktè a, nan fòs yo nan anpil nasyon amerik Latin yo ke yo konsidere kòm resevwa eritaj bondye yo nan travay li.

Travay li te politik yo te analize sitou nan abondance korespondans, ki gen rapò ak diskou te fè pandan tout lavi l ' yo. Se konsa, Cartagena Manifès, Jamayik Lèt ak Diskou a nan Angostura yo konsidere kòm li yo ekspozisyon nan pi gwo politik.

Kantite lajan an gwo nan literati bolivaryen diferansye ak monotone a nan entèpretasyon ak enfiltrasyon la nan anekdot ki te sèvi nan estrikti adorasyon an nan bolivaryen. Gen kèk istorik travay nan yon karaktè kritik sou lavi a ak travay nan Simon Bolivar. Nan romantizm literè te gen anpil fè ak pwosesis sa a nan idealizasyon te fè pa ekriven ki moun ki te pa istoryen ak yo ke yo te kreye nan konmansman an nan aktyèl la kil nan Bolívar.

Kil nan pèsonalite

Figi a ak te panse a nan Bolivar ki te evoke plotonen nan Amerik Latin nan pa diferan politik kouran yo, pou yo defann lide yo ak pwojè, sòti nan ekstrèm la kite nan ekstrèm dwat. An sacralization nan figi a nan Bolívar se, sepandan, trè remakab nan Venezyela, yo dwe itilize pa chita gouvènman jistifye ak consolider pwojè yo. Se aparan efò yo te fè nan sans sa a pa prezidan Hugo Chavez, ki moun ki te eseye pou pale nan figi a nan Bolívar pou yon karaktè sakre yo, ki fè li yon bon nèt, san tach, plen ak bèl kalite bèt yo ak parya.

Istoryen an Germán Carrera Damas te dekri pwosesis la nan fòmasyon nan pèsonalite la kil nan Simón Bolívar. Yon lòt istoryen venezyelyen, Manuel Caballero, li te tou konsakre plizyè travay pou analize gaye nan kil a pou rezon politik pa divès gwoup nan Venezyela ak deyò li.

Depi Páez, malgre konfli li yo ak Bolivar, li te itilize figi l ' nan ini popilasyon an ki anba lòd li yo. Pou yon tan long, anpil palmantè venezuelans te refize adore Bolivar. Dènyèman, 30 nan mwa avril 1834 an kongrè nan griv Paez jere yo pase yon dekrè ki pèmèt kil la nan sa yo rele an-Liberateur la. dekrè A bay, nan plis de sa, ki Bolivar 'tounen' yo kongrè a, omwen nan fòm lan nan estati mab.

Avril 30, 1842 José Antonio Páez, te siyen yon dekrè nan ki, pami lòt bagay, li te bay lòd pou rapatriye kadav yo nan Bolivar, mete dèy pou uit jou si li te yon piblik anplwaye yo, selebre anivèsè yon fineray nan kapital la tout antye de pwovens lan ak bay jou a nan gwo lapenn pou tout anplwaye yo. Anplis de sa, li te bay lòd drese efiji a nan Bolivar nan tout salon yo nan Kongrè a ak pouvwa Egzekitif la.

Páez pa t ' chanje non yo nan Karakas Ciudad Bolivar. Angostura tèt li ta resevwa non sa a nan 1846.

Istoryen an Dam yo pale de yon "konsepsyon théologie istwa," nan ki li te wè Endepandans kòm yon travay èrkuleen nan yon nonm sèl. Alman istoryen Norbert Rehrmann di: "nan premye ane yo nan rekonstriksyon yo te evidan avantaj ki genyen nan sa yo vizyon. Apre yo tout, tout moun sa yo ki moun ki te ale kont kòmandman sa yo, li menase pinisyon an nan kreyatè a, menm si li te nan fòm la nan reprezantan li a sou latè".

Guzmán Blanco te lidè nan dezyèm apre Paez tounen tounen yo ogmante kil la nan Bolívar. Te prezante lajan an nan Liberateur, ki lè sa a, ta dwe rele Bolivar. Guzman Blanco, ki moun ki te vle ranfòse santralism, chanje non an plaza majistra, plaza Bolivar ak komisyone nan peyi Itali a se yon estati a equestrian nan Bolivar yo rete nan sant la nan espas sa a.

Onè

Simon Bolivar ki te onore anpil fwa menm postim ak reyalizasyon sa yo kòm :

Memoryal nan Simon Bolivar, Puente de Boyacá, Kolonbi.

Moniman Bolívar nan vil la nan Panama.

• Nan Bogota , sou 20 jiyè 1847 li te chanje non an fin vye granmoun plaza majistra, plaza de Bolivar nan onè nan Liberatè la. Nan sant la nan kare sa a te bati nan syèk lan mitan-Disnevyèm premyè estati a nan kò a tout antye nan Liberatè, grave nan 1844 pa Pietro Tenerani. Prensipal la kare nan tout ti bouk plizyè nan Kolonbi te batize ak non sa a. Yon depatman nan la Karayib Kòt yo ap resevwa tou non an nan Bolivar.

• Nan Venezwela prèske tout kapital yo nan minisipalite yo gen yon plaza Bolivar, gen pak, moniman, tout lavil yo ak minisipalite yo ak non yo, li gen tou li non an pi gwo leta yo nan Venezwela, nan sidès la nan peyi a. Tout peyi yo nan amerik di sid endepandan nan peyi Espay pa gen ki enpòtan depatman li yo, vil yo, kare, lari ak moniman an dedye a Liberateur Bolivar.

• Nan vil la nan Panama te bati yon moniman nan onè li yo ki sitiye nan yon plaza a ki pote non an nan Plaza Bolívar. Pou yon sèl bò nan kare sa a se ki sitiye nan Palacio Bolívar, kounye a chanselri nan Repiblik la nan Panama. Anndan bilding lan se "Salon Anfictiónico" kote yo te fèt Kongrè a nan Panama, nan sal sa a repoz yon nepe nan Libertardor.

• Nan Statue, Kolonbi, li se yon jarèt nan Bolivar, komemore la chemen ki mennen nan liberasyon.

• Nan Ajantin gen yon gwo moniman fèt pa ajanten sculpteur José Fioravanti, inogire a 28 nan mwa oktòb 1942, ki okipe sant la nan parque Rivadavia, nan Buenos Aires. Eskilti a se ki te fòme pa yon arc ak nan yon liy dwat yo de 11 mèt segondè, ak 22 mèt lajè, ak yon inscription ki di: "Simon Bolivar, Argentine Nasyon" te akonpaye pa kat bas-reliefs, ak, nan sant la nan eskilti an, yon estati. Anplis de sa, gen se vil la nan San Carlos de Bolivar, ki an tèt Pati a nan Bolivar nan Pwovens lan nan Buenos Aires.

Moniman Bolívar nan Cadiz.

Moniman Bolívar nan Seville.

Estati a nan Bolivar nan Lisbon, Pòtigal

• Nan Santa Cruz de Tenerife, se yon vil ki se afilye ak nan Karakas depi 1981 pa lyen yo istorik ki genyen ant Zile Canary ak Venezyela, se yon jarèt nan Liberateur nan Lari a Benito Perez Armas, nan fen a nan Avnu Venezyela. Tou sou zile a nan Tenerife gen de lòt pwatrin ki reprezante Liberateur a, yon sèl nan San Cristobal de La Laguna ak yon lòt nan vil la nan Garachico, yon vil sa a dènye a nan ki te yon pati nan zansèt yo.

• En Cádiz se erige un monumento a Simón Bolívar, obsequio de Venezuela a la ciudad de Cádiz. Enfrente de la misma se encuentra el Aulario Simón Bolívar de la Universidad de Cádiz.
• En Madrid está el Monumento al Libertador en Parque del Oeste.
• El Monumento al Libertador en Barcelona.
• En Sevilla también se realizó el Monumento al Libertador.
• También pueden encontrarse monumentos en muchos países no sudamericanos como Estados Unidos, Alemania, Portugal, Francia, Irán etc.
• A partir del año 2001 la República de Venezuela pasó a llamarse "República Bolivariana de Venezuela" en honor al Padre de la Patria.
• En el Perú diversas provincias llevan su nombre, instituciones, escuelas, etc. Asimismo la Plaza del Congreso (antigua Plaza de la Inquisición en Lima) tiene un monumento al Libertador. La casa en donde vivió en el distrito de Pueblo Libre es un museo. Sin embargo, en vista de los resultados de sus acciones, en ese país es un personaje polémico, que ha dividido a los historiadores, habiendo diversa literatura al respecto.
• Aeropuertos, ferrocarriles, metros y estaciones del mismo, al igual que numerosas escuelas y universidades públicas en América Latina llevan su nombre.
• En el estado mexicano de Durango, existe la municipalidad que lleva el nombre del libertador Simón Bolívar.
• Ciudad Bolívar, capital del estado más grande de Venezuela, el estado Bolívar.
• La unidad monetaria de Venezuela tiene su nombre "Bolívar".
• Documentos suyos guardados en museos de todo el mundo, sobre sus pensamientos y su entorno. La mayoría se exhiben en la región latinoamericana, principalmente en los países liberados por él.
• Una de las universidades más importantes de Venezuela es la Universidad Simón Bolívar, que ofrece carreras de pregrado científicas y tecnológicas, así como estudios de postgrado en diversas áreas como música, ciencias políticas, filosofía, además del área de ciencia y tecnología.
• En Bogotá, una de las 20 localidades se llama Ciudad Bolívar, el parque más grande de la ciudad es el Parque Metropolitano Simón Bolívar, que tiene unidades deportivas, lago, ciclorutas, biblioteca, museo, centro de alto rendimiento deportivo, estadio de atletismo, coliseo, plaza de eventos para 100.000 personas.
• En Colombia la moneda oficial es el Peso Colombiano. Simón Bolívar es la imagen de las monedas de 1 y 2 pesos y de la actual moneda de 20 pesos. Asimismo, es la imagen de los billetes de 1000 pesos (los azules: 1982-1994) y de 2000 pesos (ocre, 1983-1994)
• En República Dominicana, una de las principales avenidas de la ciudad de Santo Domingo lleva su nombre; la misma se encuentra ubicada al suroeste de la ciudad, y en ella se encuentran numerosos locales y edificios de importancia, así como casas nacionales de diferentes partidos del país. En la intersección de ésta con la Av. Máximo Gómez, se encuentra ubicada la Plaza Simón Bolívar de Santo Domingo, inaugurada el 6 de noviembre de 2004 con la asistencia de los presidentes Leonel Fernández y Hugo Chávez.
• En Nicaragua, una de las principales avenidas de su capital Managua lleva el nombre del Libertador en su honor.
• En Costa Rica, se encuentra un monumento en el Parque Morazán. El parque zoológico y jardín botánico nacional ubicado también en la capital lleva su nombre.
• Se bautizó al certamen de fútbol más importante de América, Copa Libertadores de América, en honor a los héroes de la historia sudamericana Bolívar, Bernardo O'Higgins, José de San Martín, Pedro I, entre otros.
• En Lisboa, Portugal, se encuentra una estatua en su honor, en una de las principales avenidas de la ciudad, avenida da liberdade.

Bibliyografi

• ACOSTA RODRÍGUEZ, LUIS JOSÉ. 1979: “Bolívar para todos”. Sociedad Bolivariana de Venezuela. Caracas - Venezuela.” 2 volúmenes. ISBN 968-484-000-4
• ANÓNIMO. 2003: “"Bolívar, Grandes biografías”, AAVV, febrero 1.ª edición, Ediciones y Distribuciones Promo-libro S.A., Madrid-España.
• ARCINIEGAS, GERMÁN. 1979: “Héroe Vital. La Gran Colombia, garantía de la libertad sudamericana”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• BENCOMO BARRIOS, HÉCTOR. 1983: “Bolívar Jefe Militar”. Cuadernos Lagoven. Serie Bicentenario. Lagoven S.A. Caracas - Venezuela.79p.
• BOHÓRQUEZ CASALLAS, LUIS ANTONIO. 1980. “"Breve biografía de Bolívar"'”. Colección José Ortega Torres, Gráficas Margal, Bogotá – Colombia.
• BOLINAGA, MARÍA BEGOÑA. 1983: “Bolívar conservacionista”. Cuadernos Lagoven. Serie Bicentenario. Lagoven S.A. Caracas – Venezuela 91p.
• BOLÍVAR, SIMÓN. 1981: “Simón Bolívar ideario político”. Ediciones Centauro Caracas – Venezuela. 214p.
• BOULTON, ALFREDO. 1980: “Miranda, Bolívar y Sucre tres estudios Icnográficos”. Biblioteca de Autores y Temas Mirandinos. Caracas – Venezuela. 177p.
• BOYD, BILL. 1999: “Bolívar, Liberator of a continent, An historical novel, Sterling, Virginia 20166, Capital Books, Inc., ISBN 1-892123-16-9.
• BUSHNELL, DAVID Y MACAULAY, NEILL, 1989: “"El nacimiento de los países latinoamericanos"”. Editorial Nerea, S.A., Madrid – España.
• CABALLERO, MANUEL. S/F: “"Por qué no soy bolivariano. Una reflexión antipatriótica"”. Alfa Grupo Editorial. ISBN 980-354-199-4.
• CALDERA, RAFAEL. 1979: “Arquitecto de una nueva sociedad. La educación y la virtud, sustento de la vida republicana”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• CAMPOS, JORGE. 1984: “Bolívar”. Salvat Editores, S. A. Barcelona - España. 199p.
• CARRERA DAMAS, GERMÁN, S/F: “"El Culto a Bolívar"”. Alfa Grupo Editorial. ISBN 980-354-100-5.
• ENCEL, FREDERIC. 2002, “"El arte de la guerra: Estrategias y batallas"”. Alianza Editorial, S.A., Madrid – España.
• ENCINOZA, VALMORE E., Y CARMELO VILDA. 1988: “Se llamaba Simón Bolívar. Vida y obra del Libertador”. Ediciones S.A. Educación y Cultura Religiosa. Caracas - Venezuela. 112p.
• GARCÍA MÁRQUEZ, GABRIEL: 2001,“Der General in seinem Labyrinth”. Historischer Roman, Köln, Kiepenheuer & Witsch, (KiWi; 657), ISBN 3-462-03057-4
• GIL FORTOUL, JOSÉ. 1954: “Historia Constitucional de Venezuela”. Cuarta Edición. Ministerio de Educación. Dirección de Cultura y Bellas Artes. Caracas – Venezuela. 3 volúmenes.
• JURADO TORO, BERNARDO. 1980: “Bolívar y el mar”. Edición del Banco Central de Venezuela. Caracas – Venezuela. 181p.
• JURADO TORO, BERNARDO. 1994: “"Bolívar el polifacético"”. Ed. DIGECAFA, Caracas – Venezuela.
• LECUNA, VICENTE. 1954: “Relaciones diplomáticas de Bolívar con Chile y Argentina”. Imprenta Nacional. Caracas – Venezuela. 2 volúmnes.
• LECUNA, VICENTE. 1960: “Crónica razonada de las Guerras de Bolívar”. The Colonial Books, New York – United States. NY. 3 volúmenes.
• LECUNA, VICENTE. 1977: “La Casa natal del Libertador”. Impreso en Venezuela por Cromotip. Caracas – Venezuela.
• LECUNA, VICENTE. 1995: “Documentos referentes a la creación de Bolivia”. Comisión Nacional del Bicentenario del Gran Mariscal Sucre (1795-1995). Caracas – Venezuela. 2 volúmenes. ISBN 980-07-2353-6
• LIEVANO AGUIRRE, INDALECIO. 1988: “Bolívar”. Academia Nacional de la Historia. Caracas Venezuela. 576p. ISBN 980-300-035-X
• LLANO GOROSTIZA, M. 1976: “Bolívar en Vizcaya”. Banco de Vizcaya. Bilbao - España. 115p. ISBN 84-500-1556-1
• LLERAS RESTREPO, CARLOS. 1979: “Demócrata cabal. Sumisión a la Ley y a la patria”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• LOVERA DE SOLA, R. J. 1983: “Bolívar y la opinión pública”. Cuadernos Lagoven. Lagoven. S.A. Caracas - Venezuela. 83p.
• LYNCH, JOHN. 1998: “"Las revoluciones hispanoamericanas 1808-1826"”. Editorial Ariel, S.A., 7.ª edición, Barcelona – España.
• LYNCH, JOHN. 2006: “Simon Bolivar. A Life”, Verlag: Yale University Press, O. Mai, ISBN 0-300-11062-6.
• MADARIAGA, SALVADOR DE: 1986: “Simón Bolívar”. Zürich, Manesse-Verl., ISBN 3-7175-8067-1
• MARX, KARL. S/F “"Bolívar y Ponte: Apuntes biográficos sobre Simón Bolívar"”. S/R.
• MASUR, GERHARD. 1974: “Simón Bolívar”. Círculo de Lectores S.A. y Editorial Grijalbo S.A. Barcelona - España. 600p. ISBN 84-226-0346-2
• MESA GISBERT, CARLOS DIEGO. 2003: "Historia de Bolivia". Editorial Gisbert y Cía S.A. La Paz - Bolivia.
• MIJARES, AUGUSTO. 1987: “El Libertador”. Academia Nacional de la Historia y Ediciones de la Presidencia de la República. Caracas- Venezuela 588p. ISBN 980-265-724-7
• MIRÓ, RODRIGO. 1979: “Espíritu realista. La consolidación de la independencia, pertinaz obsesión”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• MONDOLFI, EDGARDO (Comp.): 1990: “Bolívar ideas de un espíritu visionario”. Monte Ávila Latinoamericana. Caracas – Venezuela. ISBN 980-01-0310-4
• MOROTE, Herbert. Bolívar Libertador y enemigo Nº1 del Perú. Lima: Jaime Campodónico, 2007. ISBN 978-9972-729-60-7
• MORÓN, GUILLERMO. 1979: “Los presidentes de Venezuela. 1811 -1979”. S.A. Meneven. Caracas - Venezuela. 334p.
• PÉREZ ARCAY, JACINTO. 1980: “El fuego sagrado. Bolívar hoy”. Edición CLI-PER. Caracas - Venezuela. 347p.
• PÉREZ CONCHA, JORGE. 1979: “Político sagaz. Guayaquil: afirmación de los principios republicanos”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• PÉREZ VILA, MANUEL. 1980: “Bolívar el libro del sesquicentenario 1830-1980”. Ediciones de la Presidencia de la República. Caracas - Venezuela. 391p.
• PETZOLD PERNÍA, HERMANN. 1986: “Bolívar y la ordenación de los poderes públicos en los estados emancipador”. Fundación Premio Internacional Pensamiento de Simón Bolívar”. Caracas – Venezuela.
• PINO ITURRIETA, ELÍAS. S/A: “"El divino bolívar: ensayo sobre una religión republicana"”. Alfa Grupo Editorial. ISBN 84-8319-167-9.
• POLANCO ALCÁNTARA, TOMÁS. 1983: “Bolívar y la justicia”. Cuadernos Lagoven. Serie Bicentenario. Lagoven S.A. Caracas – Venezuela.79p.
• POLANCO ALCÁNTARA, TOMÁS. 2001: “"Bolívar: vida, obra y pensamiento"”. Círculo de Lectores, Bogotá - Colombia. ISBN 958-28-1255-9
• POLANCO ALCÁNTARA, TOMÁS. S/F. “"Simón Bolívar: Ensayo de una interpretación biográfica a través de sus documentos"'”. 4.ª edición, Editorial EG, Barcelona - España.
• PRUDENCIO, ROBERTO. 1979: “Creador de patrias. Bolivia, hija de su gloria”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• PUENTE CANDAMO, JOSÉ AGUSTÍN DE LA. 1979: “Libertador de los pueblos. Plenitud revolucionaria inspirada en la democracia”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• QUINTERO, INÉS. 1999: Del Bolívar para todos al Bolívar para Chávez”. El Nacional, 28-12-1999 Caracas – Venezuela.
• RAMOS, DEMTRIO. 1979: “Criollo enciclopedista. Personaje símbolo de la emancipación americana”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• ROJAS, ARMANDO. 1996: “Ideas educativas de Simón Bolívar”. Monte Ávila Latinoamericana S.A. Caracas - Venezuela. 245p. ISBN 980-01-0304-X
• ROSA, DIÓGENES DE LA. 1979: “Precursor del Panamericanismo. La integración, reto y compromiso”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• SALCEDO BASTARDO, JOSÉ LUIS. 1972: “Bolívar: un continente y un destino”. Ediciones de la Presidencia de la República. Caracas - Venezuela. 436p.
• SALCEDO BASTARDO, JOSÉ LUIS. 1977: “Un hombre diáfano Bolívar”. Cultural Venezolana, S. A. Caracas – Venezuela.
• SALCEDO BASTARDO, JOSÉ LUIS. 1979: “Derrotado invencible. La idea continental factor determinante de todos sus proyectos”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• SÁNCHEZ, LUIS ALBERTO. 1979: “Dictador a pesar suyo. La voluntad popular, ley suprema”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• SOCIEDAD BOLIVARIANA DE VENEZUELA. 1989: “Sonetos a Bolívar”. Biblioteca de la Sociedad Bolivariana de Venezuela Diversos. Caracas - Venezuela. 2 volúmenes. ISBN 980-300-985-0
• SUBERO, EFRAÍN. 1983: “Bolívar escritor”. Cuadernos Lagoven. Serie Bicentenario. Lagoven S.A. Caracas - Venezuela. 275p.
• TOVAR DONOSO, JULIO. 1979: “Nuncio del porvenir. Libertad y armonía simbiosis vital”. En: “Bolívar. Hombre del presente, nuncio del porvenir”. Auge, S. A. Editores. Lima – Perú.
• VELÁSQUEZ, RAMÓN JOSÉ. 1988: “Los pasos de los héroes”. Edición Especial Homenaje del IPASME al Autor. Caracas - Venezuela. 393p. ISNB980-6122-01-1
• VERNA, PAUL., Y CHRISTIAN. BOSSU-PICAT. 1983: “El mundo de Bolívar”. Ediciones Delroisse. Distribuidora Santiago. Caracas - Venezuela. 135p. ISBN 2-85518-097-X

Anplis bibliyografi (pa dirèkteman ap travay nan atik la)

• "Simon Bolivar", John Lynch, Crítica, Barcelona, 2006
• "Bolivar", Salvador de Madariaga, Axel Springer Gwoup, SL 1985
• "Lavi sa a ki nan Bolivar", M. Hernandez Sánchez-Barba, Ariel, 2004
• "Bolivar, Miranda, O'higgins ak San Martín: kat lavi kwa", Lourdes Díaz-Trechuelo, Reyinyon, 1999
• "Simon Bolivar", Alfonso Rumazo Gonzalez, Edisyon a nan la Prezidans nan Repiblik Bolivaryen de Venezuela, 2006
• "Sentespri a nan Bolivar nan Masonry a Venezyelyen" {Eloy Reveron}, Ed. IVEM, 2001
• Filippi, Alberto (Direktè), Bolivar ak nan Ewòp la nan istwa a, politik panse ak istoryografik: DIZNEVYÈM ak VENTYÈM syèk la, Karakas Edisyon a nan la Prezidans nan Repiblik la, Komite Egzekitif la nan Bisantnè, nan Simon Bolivar, Venezyela, 1986-92, 3 vol

Lyen deyò

• Resous ki gen rapò ak boza :
  • Te Papa Tongarewa
  • (en) British Museum
  • (en) National Portrait Gallery
  • (en) Union List of Artist Names
• Resous ki gen rapò ak rechèch :
  • (en) ORCID
  • (en) Semantic Scholar
• Resous ki gen rapò ak lavi piblik :
  • Documents diplomatiques suisses 1848-1975
• Resous ki gen rapò ak mizik :
  • (en) Discography of American Historical Recordings
• Resous ki gen rapò ak literati :
  • (es) Enciclopedia de la literatura en México
• Resous ki gen rapò ak sante :
  • Bibliothèque interuniversitaire de santé
• Resous ki gen rapò ak plizyè domèn :
  • Radio France
• Resous ki gen rapò ak bann desine :
  • (en) Comic Vine
• Avi nan diksyonè oswa ansiklopedi jeneralis :

  • Britannica
  • Brockhaus
  • Deutsche Biographie
  • Diccionario Biográfico Español
  • Dizionario di Storia
  • Enciclopedia italiana
  • Gran Enciclopèdia Catalana
  • Hrvatska Enciklopedija
  • Larousse
  • Nationalencyklopedin
  • Proleksis enciklopedija
  • Store norske leksikon
  • Treccani
  • Universalis
• Dosye otorite :

  • VIAF
  • ISNI
  • BnF (données)
  • IdRef
  • LCCN
  • GND
  • Italie
  • Japon
  • CiNii
  • Espagne
  • Belgique
  • Pays-Bas
  • Pologne
  • Israël
  • NUKAT
  • Catalogne
  • Suède
  • Vatican
  • WorldCat

Dokiman yo nan Wikisource

Diskou

• Lapawòl devan an Patriyotik Sosyete a (4 jiyè 1811)
• Lapawòl nan Angostura (15 fevriye 1819)
• Lapawòl nan Bolivar nan Cucuta (30 out 1821)
• Diskou nan Bolivi (25 me 1826)

Lòt dokiman

• Sèman ki nan lavil Wòm (15 out 1805)
• Manifeste nan Cartagena (15 desanm 1812)
• Dekrè de gè nan lanmò (15 jen 1813)
• Manifès nan Carúpano (7 septanm 1814)
• Jamayik lèt (6 septanm 1815)
• Elegy nan etabli Cuzco (10 jiyè 1825)
• Mesaj pou Kongrè a nan Kolonbi a (20 janvye 1830)
• Dènye pwoklamasyon nan Liberateur Simon Bolivar (10 desanm 1830)
• Testaman an nan Simon Bolivar (10 desanm 1830)