Pwoz
Pwoz se yon fòm òdinè nan oral oubyen ekri. Li diferan ak règ yo nan vèsifikasyon, mizikalite ak ritm sitou nan pwezi. Li dwe toujou respekte règleman yo nan gramè epi li ka prezante youn nan chenn kalite estilistik ak jan tonalite a ye, daprè efò oswa kilti otè a oswa oratè a.
Etimoloji[modifye | modifye kòd]
Mo pwoz la la lontan. Depi premye syèk, Kentilyen (Quintilian) te itilize pou di "fòm diskou ki pa sou kote nan règleman yo nan pwezi. [1] Lè sa a, li itilize tankou yon adjektif prosus, prosa, prosom te parèt nan ekri Avyanous (Avianus) nan senkyèm syèk, ki vle di : dirèk, dwat[1].
"Tout sa ki pa pwoz se vè, menm jan an tou, tout sa ki sispann vè se pwòz" Molière, Le bourgeois gentilhomme, ak II, sèn IV.
Pwoz la itilize nan tout jan literè yo. Li kapab parèt tankou yon bon travay estilitik pou rive pi lwen ke yon pwoz powetik tankou nan zèv Jean-Jacques Rousseau, François-René de Chateaubriand oswa Jean Giono.
Powèm an pwoz vini an 19yèm syèk la ak de (2) koleksyon byen diferan kote estetik, tou de pibliye aprè moun ki ekri yo te gentan mouri. Premye a, ki te pibliye nan lane 1840, ki rele Le Centaure, se Maurice de Guérin ki te ekri li, aprè de (2) zan pita koleksyon powèm Gaspard de la nuit ke Aloysius Bertrand li menm te ekri. Powèm an pwoz se yon fason pou eksprime tèt li libelibè (vè pa egal, pa gen okenn rim, pa gen okenn estwòf), pandan y ap anplwaye metòd estilistik ki make kapasite otè a nan travay powetik li yo. Egzanp ki pi bon an se Charles Baudelaire nan Le Spleen de Paris , ki rete yon ka espesyal pou powèt sa a ki anjeneral konnen ekri an vè.
Francis Ponge pwopoze tèm pwowèm pou dekri pwezi li ekri nan fòm pwoz. Li pwopoze powèm li an pwoz avèk kèk rim.
Domèn mizik[modifye | modifye kòd]
Nan domèn mizik, nou jwenn tèm pwoz la nan de (2) kategori diferan. Chante nan fòm pwoz se tankou yon diskou nan menm fòm nan, yon chante ki vèsifye, san repetisyon, san refren, tankou yon chante gregoryen. Li se sinonim avèk mo Latin in directum. Pwoz se tou yon chan ak silab sinonim sekans.
Bibliyografi[modifye | modifye kòd]
- Marie-Claire Weber-Lefeuvre (ed.), Anthologie de la prose française, Du Moyen Age au vingtième siècle : 1100 - 1900, Lefeuvre, 2006,[2] 490 paj
Referans[modifye | modifye kòd]
- ↑ 1,0 et 1,1 « Kopi achiv ». Archived from the original on 2019-11-03. Retrieved 2019-02-04.
- ↑ Anthologie de la prose française. I, Du Moyen âge au vingtième siècle : 1100-1900 1. Weber-Lefeuvre, Marie-Claire, 1936- ..., Impr. Présence graphique). Rambouillet: M. Lefeuvre. 2005. ISBN 2952080909. OCLC 470418571.