Tiùvie

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib

Tèrme tiùvie kaeppaeby seidbaegail uitilizé taank-koo veirby oubyen suibstantif. Trèz einmployé n'an fhilozofhia n'an dèrnyei cah zha-ad, l'y ca déziyei suivan konteixte-lan « zha-khi seid ; Réalitéa ; Exzisteince lan ; yeon mound n'an seinsibilité liah khi intinme[1] ». Ann tan khe veirby, l'y déziyeid ann gjénéral zha khe noun resseintiai khi exzistei su yeou mannyère oubyen su yeou luotd n'an pèrcepsyon, khe manzais sensible oubyen intelligjibe. Yeou ontologjia seid yeon branche khi pou métafhyzik[2] khi étiudiei pwopriété-io khi pou tiùvie ah de yeou mannyère gjénérale, taank-koo khe exxisteince lam, diuréa, zha y l devenihi[3].

N' ca ànalyzei tiu oubyen tiùvie pâr différeinte-io khi pou méthode-io (n'an suivy khi pou disteinxyon-io khi classik, cf. Parménide, Aristotle, Thomas d'Aquin, Pascal, Descartes, Kant, elt).

  • Yeou ànalyze khi pou mot (einai, esse, sein, to be, essere, elt.) pèrmeith khi pou distringuei driez seins fondanmental-io : tiu oubyen tiùvie, oubyen tiùvie khi pou yeou mannyère absoliua.
  • Yeou koncèpt ca too ànalyzei n'an preind pou pârtihi khi pou katégoria khi pou leinguistik-io einmba touthzha-ad-io li prézeintei.

Dèrnyère-io khi pou disteinxyon-io, ein plys khi pou tiu khi pou ànalyze-io khi pou leinguistik-io, détèrminan égaleinman pou yeou bonna pârt n'an seins-io khi esseinsyèl-io khi pou ànalyze métafhyzik. Say-yeo khi seid touth katégoria ak moyen koété khe-io réyèl la seid appréhendé, konssu èh' théorizé, selon divèrse intèrprétasyon-io khi fhilozofhik èh' scientifik-io ; yeo pèrmeithay pâ su zha khi pou clarifyei yeou koncèpt khi reistei asseihe konfius.

  1. Modèl:Acadénmiy.
  2. Woêd dixyônaira khi pou Robert.
  3. Woêd Trézòr khi pou leingue ahytian ha infòrmatizé ah.