Sistèm entènasyonal inite

Modifye lyen yo
Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
(Depi paj redireksyon « Sistèm Entènasyonal »)
Page d’aide sur l’homonymie
Pou menm non ak atik la, gade SI.

Sistèm Inite Entènasyonal (abreje kòm SI), enspire pa sistèm metrik, se sistèm inite yo ki pi lajman itilize nan mond lan; li pa ofisyèlman itilize nan Etazini, Liberi, ak Bimani. Li se yon sistèm desimal (nou ale nan yon inite nan miltip oswa soumiltip li yo lè l sèvi avèk puisans 10) eksepte pou mezi tan ak ang. Se Konferans Jeneral Pwa ak Mezi, ki reyini delege eta manm Konvansyon Mèt la, ki deside sou evolisyon li, chak kat ane, nan Pari. Abreviyasyon pou "International System" se SI, kèlkeswa lang yo itilize a.

estanda entènasyonal ISO 80000-1:2009 dekri Sistèm Entènasyonal Inite a ak rekòmandasyon pou itilizasyon miltip yo ak kèk lòt inite.

Enstriman mezi abityèl yo.

Inite ak prefiks[modifye | modifye kòd]

Sistèm Inite Entènasyonal la konsiste de yon seri Inite Debaz, inite derive ak miltiplikatè pou baz dezimal itilize kòm prefiks[1]. Konferans jeneral pwa ak mezi, ki reyini delege nan eta manm Konvansyon Mèt la, deside sou devlopman yo, chak kat ane, nan Pari[2][3]

estanda entènasyonal ISO 80000-1:2009[4] dekri inite yo nan Sistèm Entènasyonal la ak rekòmandasyon yo pou itilize miltip yo ak sèten lòt inite yo[5].

Inite debaz[modifye | modifye kòd]

Sistèm Entènasyonal la gen sèt Inite debaz, ki gen entansyon mezire kantite fizik[6]e chak gen yon senbòl:

Gwosè Senbòl
de
grandè 		Senbòl
dimansyon
la 		SI inite Senbòl
ki asosye
ak inite a
Mas m M kilogram Kg
Tan t T dezyèm s
Longè l, x, r... L mèt m
Tanperati T Θ kelvin K
Entansite elektrik I, i I anpè A
Kantite materyèl n N mòl mol
Entansite limyè Iv J kandela cd

Inite ki sòti[modifye | modifye kòd]

inite ki sòti yo nan SI a fòme pa pouvwa, pwodwi oswa kosyan inite debaz yo epi yo ka gen yon kantite illimité[1],[7]. Inite derive yo asosye ak kantite derive; pa egzanp, vitès se yon kantite ki sòti nan kantite debaz tan ak longè, epi inite SI ki sòti a se mèt pa segonn (senbòl m/s) . Dimansyon inite ki sòti yo ka eksprime an tèm de dimansyon inite debaz yo.

Konbinezon inite debaz ak inite derive yo ka itilize pou eksprime lòt inite derive. Pa egzanp, inite SI fòs se newton (N) ak inite enèji joule (J), inite presyon SI a, paskal (Pa), idantik ak newton pou chak mèt kare (N/m2) ak joule pou chak mèt kib (J/m3)[8].

Inite ki sòti nan SI ki gen non ak senbòl espesyal[7]
Non Senbòl Grandè Nan inite SI Altènatif
radian[N 1] radyan ang m/m 1
esteradyan[N 1] sr ang solid m2/m2 1
hertz Hz frekans s−1
newton PA fòs, pwa kg m s−2
paskal Pa presyon, estrès kg m−1 s−2 N/m2
joul J enèji, travay kg m2 s−2 N m = Pa m3
watt W puisans, flux enèjetik kg m2 s−3 D/s
koulon VS chaj elektrik s A
vòlt V potansyèl elektrik (tansyon elektrik), e.m.f. kg m2 s−3 A−1 W/A = J/C
farad F kapasite elektrik kg−1 m−2 s4 A2 C/V
ohm Ω rezistans, enpedans, reaktans kg m2 s−3 A−2 V/A
siemens S kondiktans elektrik kg−1 m−2 s3 A2 Ω−1
weber Wb flux mayetik kg m2 s−2 A−1 V s
tesla T endiksyon mayetik kg s−2 A−1 Wb/m2
anri H indiktans kg m2 s−2 A−2 Wb/A
degre Celsius °C tanperati Sèlsiyis K[N 2]
lumèn lm flux limine cd sr cd sr
lux lx luminosité limyè cd sr m−2 lm/m2
bekerel Bq radyoaktivite (dezentegrasyon pa segonn) s−1
gri Gy dòz absòbe (nan radyasyon ionize) m2 s−2 J/kg
sievert Sv dòz ekivalan (nan radyasyon ionize) m2 s−2 J/kg
katal kat kataliz mol s−1
Nòt
  1. ↑ 1,0 et 1,1 Radian ak steradian yo defini kòm inite ki sòti san dimansyon.
  2. ↑ Pou yon diferans oswa yon devyasyon nan tanperati, valè a se menm si yo bay an degre Sèlsiyis oswa an kelvins [7].

Prefiks[modifye | modifye kòd]

prefiks ofisyèl yo itilize pou deziyen plizyè inite ak submiltip yon inite. Pa egzanp, soumiltilè mèt ki vo 0,01 m yo rele santimèt (senbòl cm) paske prefiks ki koresponn ak 10−2 se santi. -.

Page «Prefiks Sistèm Entènasyonal Inite yo#Lis» non trouvée

Referans[modifye | modifye kòd]

  1. ↑ 1,0 et 1,1 (en) Sistèm Entènasyonal Inite yo (SI), pdf (ISBN 978-92-822-2213-3 ak 92-822-2213-6).
  2. ↑ Konferans Jeneral Pwa ak Mezi, Biwo Entènasyonal Pwa ak Mezi.
  3. ↑ http://www.glencoe.com/sec/science/mlg/mss/HaitianCreole_ms_S.pdf
  4. ↑ /catalogue_tc_browse.htm?commid=46202 Lis estanda ki soti nan komite teknik ki responsab kantite ak inite yo.
  5. ↑ « SI inite ak rekòmandasyon pou itilizasyon miltip yo ak sèten lòt inite », .
  6. ↑ Biwo Entènasyonal Pwa ak Mezi 2006, p. 21.
  7. ↑ 7,0 7,1 et 7,2 Sistèm Inite Entènasyonal (SI), , pdf.
  8. ↑ « Inite ak senbòl pou enjenyè elektrik ak elektwonik - IET », sur web.archive.org, .

Lyen deyò[modifye | modifye kòd]

Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistèm_entènasyonal_inite&oldid=840454 »