Libète laprès: Diferans ant vèsyon yo

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
Contenu supprimé Contenu ajouté
Hat2004 (diskisyon | kontribisyon)
Paj nouvo: thumb|'' Libète ki pou laprès'', karikati ki pou [[Johann Michael Voltz, 1819.]]'''libète ki pou laprès''' la se youn lan debann prensip yo ki fonda…
Baliz yo : Modifikasyon mobil Modifikasyon nan sitwèb mobil Modification sur mobile avancée
 
Gilles2014 (diskisyon | kontribisyon)
Créé en traduisant la page « Liberté de la presse »
Liy 1 : Liy 1 :
[[File:Die Pressfreiheit.tiff|thumb|'' Libète ki pou laprès'', karikati ki pou [[Johann Michael Voltz]], 1819.]]'''libète ki pou laprès''' la se youn lan debann prensip yo ki fondamental yo ki pou sistèm demokratik yo kii repoze sou [[libète ki pou opinyon]] e [[libète ki pou ekspresyon]].
[[Fichye:Die_Pressfreiheit.tiff|vignette| ''Libète laprès'', karikati desine pa Johann Michael Voltz, 1819. ]]
'''Libète laprès''' se youn nan prensip fondamantal sistèm demokratik yo, ki baze sou libète opinyon ak libète ekspresyon.


Konsa, atik 11 lan ki pou [[Deklarasyon dwa moun e pou sitwayen ki pou 1789|Deklarasyon franse pou dwa moun e pou sitwayen ki pou 1789]] dispoze : Lib kominikasyon pou panse yo e pou opinyon yo se youn nan dwa yo ki pi presye pou nonm lan : tout Sitwayen ka poutèt sa pale, ekri, enprime libelibè, sof ak reponn ak abi a ki pou libeète sa a nan ka detèmine pa laLwa. Artik 19 ki pou [[Deklarasyon inivèsèl pou dwa moun]] tou dispoze pwoteksyon pou libète ki pou laprès.
Kidonk, atik 11 nan Deklarasyon franse sou dwa moun ak sitwayen 1789 la di : «  Kominikasyon gratis nan panse ak opinyon se youn nan dwa ki pi presye moun  : Nenpòt Sitwayen kapab pale, ekri, ekri an lèt detache lib, eksepte pou reponn a abi libète sa a nan ka lalwa detèmine.   » Atik 19 Deklarasyon Inivèsèl sou Dwa Moun tou gen pwoteksyon libète laprès.

== Istwa libète laprès ==
Nan Grann Bretay, Licensing Act (1662) ki mete restriksyon sou libète laprès la pa renouvle pandan Revolisyon Gloryèz ('''Glorieuse Révolution''', ''Glorious Revolution'' ou ''Bloodless Revolution'') britanik la nan lane 1695.

An Frans, wa Louis XVI te an favè libète laprès pandan Seyans wayal 23 jen 1789 eta jeneral yo. Atik 11 nan Deklarasyon franse sou dwa moun ak sitwayen 26 out 1789 a te lakòz piblikasyon santèn jounal pandan twa (3) premyè lane [[Revolisyon franse|Revolisyon franse a]] (500 peryodik an Frans ki gen ladan 330 nan Pari). Laprès gratis oswa sibvansyone te kontwole tèt li anba Laterè e li te disparèt pandan koudeta 18 Friktidò Ane V nan lane [[1797 (almanak gregoryen)|1797]].

Anba Konsila a ak Premye Anpi a, libète sa a te etoufe. Se konsa, nan lane 1811, kat (4) jounal sivèye parèt nan Pari pandan ke nan pwovens yo, se sèlman yon jounal te otorize pou chak depatman. Li te chanje anba Restorasyon an ( chat konstitisyonèl sou 4 jen 1814, lwa Serre an 1819) e li te retabli pandan twa Gloryèz . Anba Monachi Jiyè a, Minis Enteryè a Adolphe Thiers te prepare lwa yo pibliye nan mwa septanm 1835 ki te kontwole laprès pou limite pwopagann repiblikèn. Lwa sou laprès 9 septanm 1835, istoryen yo konsidere kòm yon gwo atak sou libète laprès, gen pou objektif pou anpeche diskisyon sou wa a, dinasti a, monachi konstitisyonèl la. Adezyon piblik nan nenpòt lòt fòm gouvènman an responsab pou penalite trè lou, epi depo garanti yo egzije administratè jounal ak ekri peryodik yo mete nan yon nivo trè wo.
[[Fichye:Caricature_loi_sur_la_presse_1850_par_Cham_(1819-1879).jpg|gauche|vignette| Karikati ki gen rapò ak lwa sou laprès an 1850, ki te desine pa Cham (1819-1879), ki te pibliye pa jounal la satirik Le Charivari (1852) ]]
Pandan Dezyèm Repiblik fransèz la, lwa yo sou 11 out 1848, nan 27 jiyè 1849 ak 16 jiyè 1850 diminye libète laprès la. Laprès rete anba siveyans fèmen anba Dezyèm Anpi lan .

Se konsa, jouk avènman Twazyèm Repiblik la, tout rejim yo, menm lè yo pwoklame libète ekspresyon, chache mete laprès anba titèl pa dispozisyon ki gen yon nati fiskal, finansye, administratif, lejislatif oswa jidisyè. Gouvènman siksesif osilye ant tolerans ak severite, e aplike laprès nan yon rejim prevantif (otorizasyon davans, deklarasyon obligatwa, devwa koupon pou achte, depo yon kosyon, sansi) oswa rejim represif.

Twazyèm Repiblik fransèz la enskri libète laprès la avèk lwa 29 jiyè 1881, ki rive nan laj lò li pandan peryòd sa a. Rejim Vichy la fose lwa sa a.

== Prensip prensipal yo nan dwa laprès ==
Libète laprès la konsidere pa Kou Ewopeyèn nan Dwa Moun (ECHR) kòm yon eleman nan libète ekspresyon (Atik 10 nan Konvansyon Ewopeyèn Dwa Moun).

Pwoteksyon sous enfòmasyon jounalis yo, san eksepsyon oswa restriksyon yo konsidere kòm «  youn nan potomitan libète laprès yo  " . Souvan konfonn ak sekrè pwofesyonèl, li sepandan fondamantalman diferan de li epi li pa garanti inifòm nan tout peyi endistriyalize yo.

== Vyolasyon libète laprès ==
Vyolasyon libète Laprès egziste :

* sou yon bò, anpeche pliralis ak endepandans la nan anplwaye editoryal la, an patikilye :
** konsantrasyon medya pa gwo gwoup endistriyèl,
** presyon fiskal,
** presyon finansye,
** presyon politik,

* nan lòt men an, anpeche pwofesyon jounalis, an patikilye :
** asasina jounalis,
** prizon pou jounalis yo,
** kidnapin jounalis,
** atak sou jounalis,
** menas jounalis yo.

Nan mwa novanm 2015, Can Dündar, editoryalis jounal ''Cumhuriyet la'' ak loreya Pri Repòtè San Fwontyè <ref>{{Cite web|url=https://www.courrierinternational.com/article/turquie-can-dundar-laureat-du-prix-rsf-pour-la-liberte-de-presse-ete-ecroue|title=Turquie. Can Dündar, lauréat du prix RSF pour la liberté de presse, a été écroué|date=27-11-2015|website=courrierinternational.com|language=fr|access-date=}}</ref> rete nan prizon tik akòz revelasyon sou livrezon zam pou rebèl siryen. <ref>{{Cite web|url=https://www.lemonde.fr/international/article/2015/11/27/turquie-deux-journalistes-poursuivis-pour-leurs-revelations-sur-des-livraisons-d-armes-aux-rebelles-syriens_4818942_3210.html|title=En Turquie, 2 journalistes poursuivis pour des révélations sur des livraisons d’armes aux rebelles syriens|last=Marie Jégo|date=27-11-2015|website=lemonde.fr|language=fr|access-date=}}</ref> Fen desanm 2015 Can Dündar ekri tèks la ki rele ''À l'Humanité'' <ref>{{Cite web|url=https://www.humanite.fr/depuis-sa-prison-le-message-de-can-dundar-lhumanite-594088|title=Depuis sa prison, le message de Can Dündar à l’Humanité|date=29-12-2015|website=humanite.fr|language=fr|access-date=}}</ref> kote li tabli rezon prensipal pou vyolasyon libète laprès nan mond lan.

== Sitiyasyon aktyèl la nan mond lan ==

=== Klasman mondyal daprè Repòtè San Fwontyè ===
Chak ane, ONG Repòtè San Fwontyè (RSF) trase yon lis peyi soti nan pwen de vi nan libète laprès yo. Klasman mondyal libète laprès la baze sou repons ankèt yo te voye jounalis ki se manm òganizasyon patnè RSF yo, ansanm ak ekspè sou kesyon an : chèchè, avoka ak aktivis dwa moun. Ankèt la kouvri atak dirèk kont jounalis ak medya yo e lòt sous endirèk nan presyon kont laprès lib, tankou presyon sou jounalis pa gwoup presyon. RSF remake ke klasman an konsène sèlman ak libète laprès epi yo pa mezire bon jan kalite jounalis oswa pwòp sansi.

klasman RSF a varye chak ane, an 2010 li bay lis peyi yo ki pi respekte libète laprès la tankou [[Syèd]], [[Fenlann]], Peyiba e lis peyi ki [[Nòvèj]], ak men [[Iran]], [[Tirkmenistan]], [[Kore dinò]], ak [[Eritre|Eritre a]] se peyi ki mwens respekte libète laprès. [[Etazini]] ak [[Frans|Lafrans]] vire toutotou 40yèm pozisyon nan lane 2014.<ref name="classementrsf2014">[http://rsf.org/index2014/fr-index2014.php Classement RSF 2014]</ref>

Selon klasman mondyal Libète laprès RSF an 2014, Azi de Lès, Mwayen Oryan ak Nòdwès Lafrik se yo ki pami rejyon yo pi move nan mond lan pou libète laprès la. Daprè rapò a, faktè a ki agrave se prezans yon konfli, kòm tonbe rejim [[Ejip|peyi Lejip la]], [[Siri|peyi Siri]], [[Mali]] ak [[Repiblik santafrik|Repiblik santrafik]]. Anplis de sa, vyolans entèn ak zak teworis mine kèk peyi tankou [[Meksik]], [[Irak]], [[Iran]], [[Somali]], [[Kongo (Kinchasa)|Repiblik Demokratik Kongo]] ak [[Nijerya|Nijerya.]]<ref name="classementrsf2014">[http://rsf.org/index2014/fr-index2014.php Classement RSF 2014]</ref>

Ogmantasyon nan vyolans ap pouse Asanble Jeneral Nasyonzini yo adopte nan mwa novanm 2013 premyè rezolisyon an sou sekirite jounalis ak sou kreyasyon Jounen Entènasyonal kont enpinite pou krim kont jounalis (selebre sou 2 novanm).<ref>[http://fr.rsf.org/adoption-par-l-assemblee-generale-26-11-2013,45513.html « RSF salue l'adoption par l'Assemblée nationale de l'ONU une résolution sur la sécurité des journalistes »]</ref>

Asosyasyon an tou etabli yon lis "predatè libète laprès »,ki li mete ajou chak ane. <ref>[http://fr.rsf.org/predateurs2010-03-05-2010,37234.html 40 prédateurs de la liberté de la presse] - RSF, 3 mai 2010</ref> .An [[2006 (almanak gregoryen)|2006]], senk (5) nouvo non ogmante lis la, ane sa a : Premye Minis [[Etyopi|Etyopyen]] Meles Zenawi, Prezidan [[Iran|Iranyen]] Mahmoud Ahmadinejad, gwoup ame Tamil nan [[Srilanka|Sri Lanka]], lidè paramilitè [[Kolonbi|kolonbyen]] Diego Fernando Murillo Bejarano, ak lidè geriya [[Kolonbi|kolonbyen]] Raul Reyes.

Klasman mondyal 2015

Sou 12 fevriye 2015, Repòtè yo san fwontyè (RSF) pibliye rapò anyèl li yo. Nan rapò sa a, 180 eta te revize ki baze sou libète laprès, medya endepandan epi tou sitiyasyon repòtè yo ak jounalis yo. Iran se nan 173yèm pozisyon nan lis sa a, sa ki endike, malgre pwomès Rouhani yo, libète ekspresyon ak jounalis pa amelyore; enkyetid RSF kontinye. Selon rapò a, Iran klase nan twazyèm pozisyon nan lis la sou jounalis nan prizon.

Klasman mondyal 2016

Sou 13 desanm  2016, Repòtè San Fwontyè (RSF) pibliye rapò anyèl li yo. Rapò a di : 348 jounalis yo te arete e 52 te pran an otaj nan Iran nan lane 2016. Aprè Latiki, Lachin, Siri, peyi Lejip, ak Iran gen prèske de tyè nan jounalis arete.

=== Klasman mondyal 2017 ===
Selon rapò RSF an 2017 la,  Iran ansanm ak Lachin, Latiki, Vyetnam ak Siri se pi gwo prizon pou repòtè yo ak aktivis medya yo. Rapò a di pandan 2017, pami jounalis pwofesyonèl yo, 50 te mouri ak 326 te arete; 54 repòtè yo te pran an otaj.

Klasman mondyal 2018

Nan rapò anyèl li an 2018, RSF dokimante vyolans ki ka touye moun ak move konpòtman kont repòtè yo di pou yon ane 80 repòtè yo te mouri, 348 arete, ak 60 pran an otaj, sa ki endike yon ostilite san parèy kont anplwaye medya yo. Oganizasyon sa a rekonèt Iran kòm youn nan senk (5) eta yo rele "prizon repòtè yo" ansanm ak Lachin, Arabi Saoudit, peyi Lejip ak Latiki. Selon rapò sa a Iran klase 144yèm pozisyon e li toujou youn nan pi gwo prizon pou jounalis yo.

Klasman mondyal 2019

Sou 18 avril 2019, RSF la pibliye rapò anyèl li, endikasyon pou medya lib nan mond lan. Nan rapò sa a, nan mitan 180 eta yo, Nòvèj te peyi ki pi respekte libète laprès ak ki pi an sekirite nan mond lan. Fenlann ak Syèd yo swiv li nan lis la. Sepandan, Iran pèdi pozisyon li nan lis la - konpare ak 2018- e li se nan mitan 11 peyi yo ki siprime libète medya yo. Iran klase nan 170yèm  pozisyon nan lis la.

Klasman mondyal 2020

Sou 21 avril 2020,  nan rapò an 2020 RSF pibliye dènye klasman libète medya yo. Repiblik Islamik Iran an twouve li nan 173yèm pozisyon nan lis la. Lli pèdi twa (3) pozisyon  konpare ak 2019. Twa peyi alye Iranyen yo, Siri, Lachin, ak Kore dinò twouve li nan 174yèm, 177yèm, ak 180yèm pozisyon. Oganizasyon sa a akize Lachin ak Iran yo mete sansi nan aktyalite sou pandemi kowonaviris.
{| class="wikitable sortable"
!Rang
!Pays
!Score global<ref>{{Cite web|url=https://rsf.org/fr/donnees-classement|title=Classement de la liberté de la presse 2017|date=|website=rsf.org|language=fr|access-date=26 avril 2017}}</ref>
!Situation
|-
|1
|{{flag|Norvège}}
|'''7,60'''
| rowspan="16" |''Très bonne''
|-
|2
|{{flag|Suède}}
|'''8,27'''
|-
|3
|{{flag|Finlande}}
|'''8,92'''
|-
|4
|{{flag|Danemark}}
|'''10,36'''
|-
|5
|{{flag|Pays-Bas}}
|'''11,28'''
|-
|6
|{{flag|Costa Rica}}
|'''11,93'''
|-
|7
|{{flag|Suisse}}
|'''12,13'''
|-
|8
|{{flag|Jamaïque}}
|'''12,73'''
|-
|9
|{{flag|Belgique}}
|'''12,75'''
|-
|10
|{{flag|Islande}}
|'''13,03'''
|-
|11
|{{flag|Autriche}}
|'''13,47'''
|-
|12
|{{flag|Estonie}}
|'''13,55'''
|-
|13
|{{flag|Nouvelle-Zélande}}
|'''13,98'''
|-
|14
|{{flag|Irlande}}
|'''14,08'''
|-
|15
|{{flag|Luxembourg}}
|'''14,72'''
|-
|16
|{{flag|Allemagne}}
|'''14,97'''
|-
|17
|{{flag|Slovaquie}}
|'''15,51'''
| rowspan="33" |Bonne
|-
|18
|{{flag|Portugal}}
|'''15,77'''
|-
|19
|{{flag|Australie}}
|'''16,02'''
|-
|20
|{{flag|Suriname}}
|'''16,07'''
|-
|21
|{{Flag|Samoa}}
|'''16,41'''
|-
|22
|{{flag|Canada}}
|'''16,53'''
|-
|23
|{{flag|République tchèque}}
|'''16,91'''
|-
|24
|{{flag|Namibie}}
|'''17,08'''
|-
|25
|{{flag|Uruguay}}
|'''17,43'''
|-
|26
|{{flag|Ghana}}
|'''17,95'''
|-
|27
|{{flag|Cap-Vert}}
|'''18,02'''
|-
|28
|{{flag|Lettonie}}
|'''18,62'''
|-
|29
|{{flag|Espagne}}
|'''18,69'''
|-
|30
|{{flag|Chypre}} (République de / pays reconnu par l'ONU)
|'''17,79'''
|-
|31
|{{flag|Afrique du Sud}}
|'''20,12'''
|-
|32
|{{Pays|Liechtenstein}}
|'''20,31'''
|-
|33
|{{flag|Chili}}
|'''20,53'''
|-
|34
|{{flag|Trinité-et-Tobago}}
|'''20,62'''
|-
|35
|{{Flag|Andorre}}
|'''21,03'''
|-
|36
|{{flag|Lituanie}}
|'''21,37'''
|-
|37
|{{flag|Slovénie}}
|'''21,70'''
|-
|38
|Organisation des États de la Caraïbe orientale
|'''22,10'''
|-
|39
|{{flag|France}}
|'''22,24'''
|-
|40
|{{flag|Royaume-Uni}}
|'''22,26'''
|-
|41
|{{Flag|Belize}}
|'''23,43'''
|-
|42
|{{flag|Burkina Faso}}
|'''23,85'''
|-
|43
|{{flag|États-Unis}}
|'''23,88'''
|-
|44
|{{flag|Comores}}
|'''24,33'''
|-
|45
|{{flag|Taiwan}} (non reconnu par l'ONU)
|'''24,37'''
|-
|46
|{{flag|Roumanie}}
|'''24,46'''
|-
|47
|{{flag|Malte}}
|'''24,76'''
|-
|48
|{{flag|Botswana}}
|'''24,93'''
|-
|49
|{{Pays|Tonga}}
|'''24,97'''
|-
|50
|{{flag|Argentine}}
| rowspan="2" |'''25,07'''
| rowspan="59" |Problèmes sensibles
|-
|51
|{{flag|Papouasie-Nouvelle-Guinée}}
|-
|52
|{{flag|Italie}}
|'''26,26'''
|-
|53
|{{flag|Haiti}}
|'''26,36'''
|-
|54
|{{flag|Pologne}}
|'''26,47'''
|-
|55
|{{flag|Mauritanie}}
|'''26,49'''
|-
|56
|{{Maurice}}
|'''26,67'''
|-
|57
|{{flag|Madagascar}}
|'''26,71'''
|-
|58
|{{flag|Sénégal}}
|'''26,72'''
|-
|59
|{{flag|République dominicaine}}
|'''26,76'''
|-
|60
|{{flag|Guyana}}
|'''26,80'''
|-
|61
|{{flag|Niger}}
|'''27,21'''
|-
|62
|{{flag|Salvador}}
|'''27,24'''
|-
|63
|{{flag|Corée du Sud}}
|'''27,61'''
|-
|64
|{{flag|Géorgie}}
|'''27,76'''
|-
|65
|{{flag|Bosnie-Herzégovine}}
|'''27,83'''
|-
|66
|{{flag|Serbie}}
|'''28,05'''
|-
|67
|{{flag|Fidji}}
|'''28,64'''
|-
|68
|{{flag|Lesotho}}
|'''28,78'''
|-
|69
|{{flag|Mongolie}}
|'''28,95'''
|-
|70
|{{flag|Malawi}}
|'''28,97'''
|-
|71
|{{flag|Hongrie}}
|'''29,01'''
|-
|72
|{{flag|Japon}}
|'''29,44'''
|-
|73
|{{flag|Hong Kong}} (province chinoise)
|'''29,46'''
|-
|74
|{{Croatie}}
|'''29,59'''
|-
|75
|{{République turque de Chypre du Nord}} (non reconnu par l'ONU)
|'''29,88'''
|-
|76
|{{flag|Albanie}}
|'''29,92'''
|-
|77
|{{Guinée-Bissau}}
|'''30,09'''
|-
|78
|{{flag|Bénin}}
|'''30,32'''
|-
|79
|{{flag|Arménie}}
|'''30,38'''
|-
|80
|{{flag|Moldavie}}
|'''30,41'''
|-
|81
|{{flag|Côte d'Ivoire}}
|'''30,42'''
|-
|82
|{{flag|Kosovo}}
|'''30,45'''
|-
|83
|{{flag|Tanzanie}}
|'''30,65'''
|-
| rowspan="2" |84
|{{flag|Bhoutan}}
| rowspan="2" |'''30,73'''
|-
|{{flag|Sierra Leone}}
|-
|86
|{{flag|Togo}}
|'''30,75'''
|-
|86
|{{Seychelles}}
|'''30,86'''
|-
|88
|{{flag|Grèce}}
|'''30,89'''
|-
|89
|{{flag|Kirghizistan}}
|'''30,92'''
|-
|90
|{{flag|Pérou}}
|'''30,98'''
|-
|91
|{{flag|Israël}}
| rowspan="2" |'''31,01'''
|-
|92
|{{flag|Nicaragua}}
|-
|93
|{{flag|Mozambique}}
|'''31,05'''
|-
|94
|{{flag|Libéria}}
|'''31,12'''
|-
|95
|{{flag|Kenya}}
|'''31,20'''
|-
|96
|{{flag|Panama}}
|'''32,12'''
|-
|97
|{{flag|Tunisie}}
|'''32,22'''
|-
|98
|{{flag|Timor-Oriental}}
|'''32,82'''
|-
|99
|{{flag|Liban}}
|'''33,01'''
|-
|100
|{{flag|Népal}}
|'''33,02'''
|-
|101
|{{flag|Guinée}}
|'''33,15'''
|-
|102
|{{flag|Ukraine}}
|'''33,19'''
|-
|103
|{{flag|Brésil}}
|'''33,58'''
|-
|104
|{{flag|Koweït}}
|'''33,61'''
|-
|105
|{{flag|Équateur}}
|'''33,64'''
|-
|106
|{{flag|Monténégro}}
|'''33,65'''
|-
|107
|{{flag|Bolivie}}
|'''33,88'''
|-
|108
|{{flag|Gabon}}
|'''34,83'''
|-
|109
|{{Bulgarie}}
|'''35,01'''
| rowspan="51" |Difficile
|-
|110
|{{Paraguay}}
|'''35,64'''
|-
|111
|{{flag|Macédoine}}
|'''35,74'''
|-
|112
|{{flag|Ouganda}}
|'''35,94'''
|-
|113
|{{flag|République centrafricaine}}
|'''36,12'''
|-
|114
|{{flag|Zambie}}
|'''36,48'''
|-
|115
|{{flag|Congo-Brazzaville}}
|'''36,73'''
|-
|116
|{{flag|Mali}}
|'''38,27'''
|-
|117
|{{Maldives}}
|'''39,30'''
|-
|118
|{{flag|Guatemala}}
|'''39,33'''
|-
|119
|{{flag|Émirats arabes unis}}
|'''39,39'''
|-
|120
|{{flag|Afghanistan}}
|'''39,46'''
|-
|121
|{{flag|Tchad}}
|'''39,66'''
|-
|122
|{{flag|Nigéria}}
|'''39,69'''
|-
|123
|{{flag|Qatar}}
|'''39,83'''
|-
|124
|{{flag|Indonésie}}
|'''39,93'''
|-
|125
|{{flag|Angola}}
|'''40,42'''
|-
|126
|{{flag|Oman}}
|'''40,46'''
|-
|127
|{{flag|Philippines}}
|'''41,08'''
|-
|128
|{{flag|Zimbabwe}}
|'''41,44'''
|-
|129
|{{flag|Colombie}}
|'''41,47'''
|-
|130
|{{flag|Cameroun}}
|'''41,59'''
|-
|131
|{{flag|Birmanie}}
|'''41,82'''
|-
|132
|{{flag|Cambodge}}
|'''42,07'''
|-
|133
|{{flag|Maroc}} / {{flag|Sahara occidental}}
|'''42,42'''
|-
|134
|{{flag|Algérie}}
|'''42,83'''
|-
|135
|{{flag|Palestine}}
|'''42,90'''
|-
|136
|{{flag|Inde}}
| rowspan="2" |'''42,94'''
|-
|137
|{{flag|Vénézuela}}
|-
|138
|{{flag|Jordanie}}
|'''43,24'''
|-
|139
|{{flag|Pakistan}}
|'''43,55'''
|-
|140
|{{flag|Honduras}}
|'''43,75'''
|-
|141
|{{flag|Sri Lanka}}
|'''44,34'''
|-
|142
|{{flag|Thaïlande}}
|'''44,69'''
|-
|143
|{{flag|Gambie}}
|'''46,70'''
|-
|144
|{{flag|Malaisie}}
|'''46,89'''
|-
|145
|{{Soudan du Sud}}
|'''48,16'''
|-
|146
|{{flag|Bangladesh}}
|'''48,36'''
|-
|147
|{{Mexique}}
|'''48,97'''
|-
|148
|{{flag|Russie}}
|'''49,45'''
|-
|149
|{{flag|Tadjikistan}}
|'''50,27'''
|-
|150
|{{Éthiopie}}
|'''50,34'''
|-
|151
|{{flag|Singapour}}
|'''51,10'''
|-
|152
|{{flag|Swaziland}}
|'''51,27'''
|-
|153
|{{flag|Biélorussie}}
|'''52,43'''
|-
|154
|{{flag|République démocratique du Congo}}
|'''52,67'''
|-
|155
|{{flag|Turquie}}
|'''52,98'''
|-
|156
|{{Brunei}}
|'''53,72'''
|-
|157
|{{flag|Kazakhstan}}
|'''54,01'''
|-
|158
|{{flag|Irak}}
|'''54,03'''
|-
|159
|{{flag|Rwanda}}
|'''54,11'''
|-
|160
|{{flag|Burundi}}
| rowspan="2" |'''55,78'''
| rowspan="21" |Très grave
|-
|161
|{{flag|Égypte}}
|-
|162
|{{flag|Azerbaïdjan}}
|'''56,40'''
|-
|163
|{{flag|Libye}}
|'''56,81'''
|-
|164
|{{flag|Bahreïn}}
|'''58,88'''
|-
|165
|{{flag|Iran}}
|'''65,12'''
|-
|166
|{{flag|Yémen}}
|'''65,80'''
|-
|167
|{{Somalie}}
|'''65,95'''
|-
|168
|{{flag|Arabie saoudite}}
|'''66,02'''
|-
|169
|{{flag|Ouzbékistan}}
|'''66,11'''
|-
|170
|{{flag|Laos}}
|'''66,41'''
|-
|171
|{{flag|Guinée équatoriale}}
|'''66,47'''
|-
|172
|{{flag|Djibouti}}
|'''70,54'''
|-
|173
|{{flag|Cuba}}
|'''71,75'''
|-
|174
|{{flag|Soudan}}
|'''73,56'''
|-
|175
|{{flag|Viêt Nam}}
|'''73,96'''
|-
|176
|{{flag|Chine}}
|'''77,66'''
|-
|177
|{{flag|Syrie}}
|'''81,49'''
|-
|178
|{{flag|Turkménistan}}
|'''84,19'''
|-
|179
|{{flag|Érythrée}}
|'''84,24'''
|-
|180
|{{flag|Corée du Nord}}
|'''84,98'''
|}

=== Meksik ===
Nan Meksik, 36 jounalis yo te asasinen ant 2011 ak 2016 ak 496 atake nan lane 2016. Selon RSF, peyi a se twazyèm pi danjere nan mond lan pou jounalis aprè Afganistan ak Siri. <ref>{{Cite web|url=http://www.medelu.org/Mexique-le-bilan-accablant-de#nh4|title=Mexique : le bilan accablant de Enrique Peña Nieto à un an des présidentielles|date=|website=www.medelu.org|language=fr|access-date=2017-09-23}}</ref>

=== Ondiras ===
Ant 2008 ak 2017, 62 jounalis, fotograf, kameramann ak pwopriyetè medya altènatif, jeneralman ki ap kritike otorite ki gen pouvwa yo, te asasinen. <ref>{{Cite web|url=http://www.medelu.org/Au-Honduras-le-coup-d-Etat#nh6|title=Au Honduras, le coup d’État permanent|date=2017-12-05|website=www.medelu.org|language=fr|access-date=}}</ref>

=== Larisi ===
Avèk asasina yo Anna Politkovskaya ak Anatoly Voronined nan ajans près Itar-Tass nan mwa oktòb 2006, endepandans medya ris yo rele nan kesyon paske de prensipal chèn televizyon piblik yo ( ORT ak RTR ) yo kontwole pa [[Gouvènman|gouvènman an]]. Selon Marie Mendras, omwen mwatye nan jounal televizyon ki soti nan chanèl sa yo dedye a aksyon Prezidan Poutin. <ref name="Le_Monde_Mendras">[https://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-3214,36-823542@51-821230,0.html Une Russie imprégnée de violence] - Entretien avec Marie Mendras, ''[[Le Monde]]'', 14 octobre 2006. Marie Mendras est chercheuse au [[Centre d'études et de recherches internationales]] (CERI), professeur de politique russe à l'[[Institut d'études politiques de Paris|institut d’études politiques de Paris]].</ref> Depi [[2003 (almanak gregoryen)|2003]] - [[2004 (almanak gregoryen)|2004]], [[Moskou]] te sere boulon anpriz li sou chanèl televizyon prive tankou NTV. Aprè Beslan ki te pran otaj an [[2004 (almanak gregoryen)|2004]], Izvestia te pibliye plizyè foto trajedi a epi yo te revoke editè an chèf la imedyatman.

Nan mwa jen 2019, yo arete jounalis Ivan Golounov pou trafik dwòg. Anpil jounalis denonse evènman sa a kòm yon konplo. <ref>{{Cite web|url=https://www.lemonde.fr/actualite-medias/article/2019/06/07/ivan-golounov-un-journaliste-d-investigation-russe-arrete-a-moscou-pour-detention-de-drogue_5473200_3236.html?xtmc=ivan_golounov&xtcr=8|title=Ivan Golounov, un journaliste d’investigation russe arrêté à Moscou pour détention de drogue|date=07 juin 2019|website=lemonde.fr|language=|access-date=12 juin 2019}}</ref> Li te finalman libere aprè li te resevwa sipò san parèy nan men sosyete sivil la ak anpil jounalis ris,<ref>{{Cite web|url=https://www.lexpress.fr/actualite/monde/europe/russie-le-journaliste-ivan-golounov-disculpe-apres-une-mobilisation-historique_2083463.html|title=Russie : le journaliste Ivan Golounov disculpé après une mobilisation "historique"|date=11 juin 2019|website=lexpress.fr|language=|access-date=}}</ref> ak tout akizasyon kont li te tonbe. Evènman sa a eksepsyonèl pou difizyon nan medya li yo nan peyi a, ki gen ladan ak medya pwo-gouvènman an. <ref>{{Cite web|url=https://www.1tv.ru/news/2019-06-11/366726-vse_obvineniya_snyaty_s_zhurnalista_ivana_golunova_kotoryy_uzhe_osvobozhden_iz_pod_domashnego_aresta|title=Все обвинения сняты с журналиста Ивана Голунова, который уже освобожден из-под домашнего ареста|date=11 juin 2019|website=первый канал|language=russe|access-date=}}</ref> Sepandan, plizyè jounalis ak defansè libète laprès nan Larisi rete nan prizon, nan ka ki pa te gen menm eko nan sosyete sivil la. <ref>{{Cite web|url=https://rsf.org/fr/actualites/apres-la-liberation-divan-golounov-rsf-appelle-la-mobilisation-pour-les-autres-journalistes|title=Après la libération d’Ivan Golounov, RSF appelle à la mobilisation pour les autres journalistes emprisonnés en Russie|date=12 juin 2019|website=rsf.fr (reporters sans frontières)|language=|access-date=}}</ref>

Se sèlman entènèt la, radyo ak laprès [[Moskou]] ( ''Novaïa Gazeta'', ''Kommersant'', Radio Echo de Moskou oswa Radio Liberté ) yo konye a chape anba men pouvwa a. Sepandan, sèlman 20 a 30 % nan popilasyon ris la gen aksè a entènèt la. <ref name="Le_Monde_Mendras">[https://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-3214,36-823542@51-821230,0.html Une Russie imprégnée de violence] - Entretien avec Marie Mendras, ''[[Le Monde]]'', 14 octobre 2006. Marie Mendras est chercheuse au [[Centre d'études et de recherches internationales]] (CERI), professeur de politique russe à l'[[Institut d'études politiques de Paris|institut d’études politiques de Paris]].</ref>

=== Byelorisi ===
Dzmitry Zavadski pwobableman te mouri asasinen an 2000.

=== Inyon Ewopeyen an ===
Nan mwa oktòb 2009, yon deba anime Palman an konsènan libète enfòmasyon. Deba sa a te konkli pa Komisè Reding ki endike ke lejislasyon ewopeyèn sou pliralis medya te sibòdone nesesite li yo rezoud pwoblèm an relasyon avèk mache entèn la. <ref>[http://www.europarl.europa.eu/news/public/focus_page/008-61783-292-10-43-901-20091002FCS61743-19-10-2009-2009/default_p001c004_fr.htm Première session plénière d'octobre : dossier complet] - Parlement européen, 6 octobre 2009</ref>

=== Lafrans ===
Jurisprudans Lwa sou libète laprès la nan 29 jiyè 1881 konsève nan mitan tèm legal yo prensip lafwa jounalis, depi yo satisfè kat kritè, ki gen ladan bon jan kalite a nan ankèt la ak absans la nan animosite pèsonèl. Li sistematikman kondane direktè a nan piblikasyon an lè feblès nan ankèt la, ak Se poutèt sa nan resous yo akòde bay jounalis, se kòz la nan difamasyon an . Jounalis yo pa kontwole pa yon kò espesifik nan pwofesyon yo, ki ta ka etabli règleman ak enpoze penalite sou yo nan evènman an nan move konduit. Kòd travay la, ak lwa Cressard la, sepandan bay yo pwoteksyon dwa, pandan y ap yon pati nan kòd la etik enkli nan akò nasyonal travay kolektif pou jounalis, sendika jounalis yo 'mande aneksyon nan charter Minik la nan li yo. vèsyon konplè.

Jounalis la lib chwazi aksepte kòd moral la ki fikse dwa yo, men pi wo a tout devwa yo, ki rele tou konstitisyon Minik la, epi ki tonbe nan kontrent yon endepandans trè relatif nan pèsonèl editoryal la . Direktè piblikasyon an gen tout pouvwa pou modifye atik yo. Konstitisyon an Minik, trase moute nan 1971, ki etabli dis devwa fondamantal ak senk dwa pou pwofesyon an, te siyen pa sendika prensipal yo nan jounalis franse.

Libète medya franse yo parèt devan kèk obsèvatè pou redwi depi asansyon sou pouvwa prezidansyèl [[Nicolas Sarkozy]] (nan mai 2007Me 2007 ). Franse ki pale emisyon televizyon Swis nan juin 2009Jen 2009 yon dokimantè ki gen rapò ak pouvwa Nicolas Sarkozy sou medya franse yo, lè l sèvi avèk [[Lapè (gen pè)|laperèz]] ak sanksyon pou kontwole yo <ref>Reportage sur le contrôle des [[Média|médias]] français par Nicolas Sarkozy, au moyen de la [[peur]] : [http://www.tsr.ch/tsr/index.html?siteSect=500000&channel=#bcid=673809;vid=10784729 « Sarkozy, vampire des médias »], enquête de Sarah Perrig et Alexandre Bochatay, reportage disponible en ligne dans l'émission d'investigation ''[[Temps présent]]''</ref> .

Yon pwojè pou refòme konstitisyon sa a, ki gen orijin gouvènman an e ki te dirije pa yon gwoup dis nèg saj, leve anpil reyaksyon sou entènèt la nan otòn 2009 <ref>[http://www.rue89.com/2009/10/31/donnez-votre-avis-sur-la-nouvelle-charte-des-journalistes-124038 Donnez votre avis sur le projet de charte des journalistes] - [[Rue89]], 31 octobre 2009</ref> . Depi 7 septembre 20117 septanm 2011 an Frans, se libète laprès la rekonèt ak pwolonje nan "blogueurs" pa lalwa Moyiz la ka apre jijman an Antoine Bardet, alyas "Fansolo". Apre defèt li nan premye egzanp kont Serge Grouard, majistra UMP nan Orléans, konfime sou apèl, Tribinal kasasyon an te deside an favè li anba lalwa 29 juillet 188129 jiyè 1881 sou libète laprès la. Desizyon sa a se yon rekonesans pou tout blogueurs nan pwoteksyon lwa a te di jeneralman rezève sèlman pou medya tradisyonèl yo <ref>[https://www.nouvelobs.com/rue89/rue89-presse/20111008.RUE4810/la-cour-de-cassation-etend-le-droit-de-la-presse-aux-blogs.html La Cour de cassation étend le droit de la presse aux blogs], nouvelobs.com, 8 octobre 2011</ref> .

Enkyetid pou libète laprès an Frans yo reflete nan klasman anyèl etabli pa asosyasyon Repòtè san fwontyè yo . Li te klase Lafrans 38 nan 2011 <ref>http://fr.rsf.org/press-freedom-index-2011-2012,1043.html</ref>, 45 nan plase li yo nan 2016 <ref name="Champeau">[http://www.numerama.com/politique/164725-classement-rsf-de-liberte-de-presse-france-chute.html Classement RSF de la liberté de la presse : la France chute à la {{45e|place}}], Guillaume Champeau, numerama.com, 20 avril 2016</ref>, kont 35 nan 2008 ak 31th nan 2007. Klasifikasyon nan pòv nan Lafrans se eksplike an patikilye pa lwa yo divès kalite prezante nan yon kontèks la nan batay kont teworis pa gouvènman an Valls ak pa mank de endepandans nan medya yo, sa yo ke yo te karakterize pa "yon relasyon trè fò ant pouvwa endistriyèl yo ak pwopriyetè medya yo, ki souvan menm ... ” . Anplis de sa nan konsantrasyon nan medya yo nan men yo nan jwè finansye, pozisyon Lafrans kapab eksplike tou pa "abi yo" soufri pa pwofesyonèl nan sektè a tankou atak la kont Charlie Hebdo ki te fèt an Frans. janvier 2015janvye 2015 <ref>[https://www.marianne.net/classement-rsf-liberte-presse-francaise-bafouee-les-interets-ses-patrons-100242223.html Classement RSF : la liberté de la presse française bafouée par les "intérêts" de ses patrons], marianne.net, 21 avril 2016</ref> .

Se bòdwo entèlijans la ke yo te etidye le pli vit ke mas 2015 pou anpeche menas teworis apre atak janvye 2015 yo . Antre nan fòs sou 22 oktòb 2015 , lwa sa a kalifye pa Opozan li yo kòm libètisid, e li te refere pa 200 jounalis nan laprès jidisyè a Komisyon Ewopeyen an nan Dwa Moun.

Nan mwa septanm 2019 , istoryen laprès Alexis Lévrier endike ke " Li se objektivman pi difisil fè egzèsis pwofesyon nan jounalis depi eleksyon an nan [[Emmanuel Macron]] ". Atak yo sou libète laprès manifeste tèt yo an patikilye ak rechèch la nan lokal yo nan jounal la Mediapart ak konvokasyon an nan plizyè jounalis akize pou yo te divilge enfòmasyon ki gen rapò ak lavant zam franse nan [[Arabi Sawoudit|Arabi Saoudit]] <ref>{{Cite web|url=https://www.20minutes.fr/societe/2587319-20190916-publier-video-gouvernement-medias-plus-difficile-etre-journaliste-depuis-election-macron|title=« C’est plus difficile d’être journaliste depuis l’élection de Macron »|last=|date=2019-09-16|website=www.20minutes.fr|language=fr|access-date=2019}}</ref> .

==== Bidjè piblisite nan sektè piblik la ====
Yon kalite omerta ta antoure pwoblèm nan kritik nan bidjè piblisite sektè piblik paske pa gen okenn etid, pa gen Des, oswa nenpòt diskou pa ofisyèl yo ak kòmantatè sou sijè sa a pandan y ap editè yo nan Atik sa a te klèman leve soti vivan pwoblèm nan. enpòtans nan "presyon finansye sou anplwaye editoryal la" nan mitan kòz prensipal yo nan vyolasyon libète laprès. Enfòmèlman, envestisman sa a te evalye pa Marc Chernet, kontab Chartered, nan 2.36 milya dola ero nan 2013 ki baze sou lis la nan bidjè nan tèt 100 piblisite yo ki te pibliye pa sit entènèt la nan ''Stratégies yo'' chak semèn.

=== Lafrik ===

==== Benin ====
Sepandan, laplipa jounalis gen yon travay tanporè . Yo resevwa yon ti bidjè leta ak pe èd.

Depi 2007, libète laprès te diminye. Chèn ORTB nasyonal la kontwole pa tèt la nan Leta.

==== Burundi ====
Depi fen gè sivil la, laprès la devlope rapidman. Libète laprès, klèman limite pandan faz tranzisyon an, ansuit lajman respekte. <ref name="jfp">{{Cite journal|last=Pollet|first=Jean-François|year=2013|title=Être journaliste au Sud|journal=Imagine|issue=96|page=34-37}}.</ref> Men, toujou gen yon sèten risk nan pale sijè tankou egzistans gwoup rebèl ame <ref>{{Cite web|url=http://www.rfi.fr/afrique/20130306-burundi-hassan-ruvakuki-libre-rfi|title=Burundi: le journaliste Hassan Ruvakuki est libre|year=2013|month=03|access-date=29 mars 2013}}.</ref> oswa ka koripsyon.

==== Mali ====
[[Fichye:Photojournalists_bw.jpg|vignette| Fotojounalis ]]
[[Mali]] ap fè eksperyans yon kriz laprès akòz depans sa yo nan analfabetis. Nan metwopòl la, [[Bamako]] (de (2) milyon abitan), pi gwo jounal yo gen yon sikilasyon sèlman 1 malta women. Epitou, radyo a se sous enfòmasyon ki pi enpòtan an.

Pafwa jounalis resevwa yon tip nan kay la kote yo anplwaye olye pou yo peye regilyèman.

Epitou, kèk jounalis ki regilyèman peye pa pale anlè pwoblèm sosyal, tankou kriz lekòl la ak ogmantasyon rapid la nan pri.

=== Lachin ===
Xi Jinping retabli kontwòl ideyolojik nan medya chinwa yo, lekòl yo ak inivèsite yo. <ref>{{Cite web|url=https://www.contrepoints.org/2015/02/12/197644-chine-linquietante-dictature-nihiliste|title=Chine : l’inquiétante dictature nihiliste|last=Guy Sorman|date=12-02-2015|website=contrepoints.org|language=fr|access-date=}}</ref> «  libète laprès " se youn nan «  sèt danje   ” mete devan pa Pati Kominis Chinwa a nan dokiman nimewo 9. <ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2013/05/14/world/asia/chinese-leaders-warn-of-dangerous-western-values.html?_r=0|title=China Warns Officials Against ‘Dangerous’ Western Values|last=Chris Buckley|date=13-05-2013|website=nytimes.com|language=en|access-date=}}</ref> {{,}} <ref>{{En}} [http://www.chinafile.com/document-9-chinafile-translation « ''{{Langue|en|Document 9: A ChinaFile Translation How Much Is a Hardline Party Directive Shaping China’s Current Political Climate?}}'' »], 11 août 2013.</ref> .

Nan 2014, Pati Kominis la tabli yon «  egzamen ideyolojik  " nan lòd yo «  kontwòle   » tout [[Jounalis|jounalis.]] <ref>[[Dorian Malovic]], [http://chine.blogs.la-croix.com/examen-ideologique-pour-les-journalistes-chinois/2014/04/29/ Examen idéologique pour les journalistes chinois] 29 avril 2014</ref> Yo dwe konnen règl esansyèl, pou egzanp «  li se absoliman entèdi pou atik pibliye gen ladan kòmantè ki kontredi liy lan nan Pati Kominis Chinwa a " . Oswa menm «  relasyon ki genyen ant pati a ak medya yo se ke lidè a ak dirije a " <ref>{{Cite web|url=http://www.lefigaro.fr/international/2013/12/19/01003-20131219ARTFIG00410-les-journalistes-chinois-contraints-de-passer-un-examen-d-ideologie.php|title=Les journalistes chinois contraints de passer un examen d'idéologie|last=Patrick Saint-Paul|date=13-12-2013|website=lefigaro.fr|language=fr|access-date=}}</ref> .

== Nòt ak referans ==

[[Kategori:Pages avec des traductions non relues]]

Vèsyon jou 20 septanm 2020 à 16:42

Libète laprès, karikati desine pa Johann Michael Voltz, 1819.

Libète laprès se youn nan prensip fondamantal sistèm demokratik yo, ki baze sou libète opinyon ak libète ekspresyon.

Kidonk, atik 11 nan Deklarasyon franse sou dwa moun ak sitwayen 1789 la di  : «  Kominikasyon gratis nan panse ak opinyon se youn nan dwa ki pi presye moun  : Nenpòt Sitwayen kapab pale, ekri, ekri an lèt detache lib, eksepte pou reponn a abi libète sa a nan ka lalwa detèmine.   » Atik 19 Deklarasyon Inivèsèl sou Dwa Moun tou gen pwoteksyon libète laprès.

Istwa libète laprès

Nan Grann Bretay, Licensing Act (1662) ki mete restriksyon sou libète laprès la pa renouvle pandan Revolisyon Gloryèz (Glorieuse Révolution, Glorious Revolution ou Bloodless Revolution) britanik la nan lane 1695.

An Frans, wa Louis XVI te an favè libète laprès pandan Seyans wayal 23 jen 1789 eta jeneral yo. Atik 11 nan Deklarasyon franse sou dwa moun ak sitwayen 26 out 1789 a te lakòz piblikasyon santèn jounal pandan twa (3) premyè lane Revolisyon franse a (500 peryodik an Frans ki gen ladan 330 nan Pari). Laprès gratis oswa sibvansyone te kontwole tèt li anba Laterè e li te disparèt pandan koudeta 18 Friktidò Ane V nan lane 1797.

Anba Konsila a ak Premye Anpi a, libète sa a te etoufe. Se konsa, nan lane 1811, kat (4) jounal sivèye parèt nan Pari pandan ke nan pwovens yo, se sèlman yon jounal te otorize pou chak depatman. Li te chanje anba Restorasyon an ( chat konstitisyonèl sou 4 jen 1814, lwa Serre an 1819) e li te retabli pandan twa Gloryèz . Anba Monachi Jiyè a, Minis Enteryè a Adolphe Thiers te prepare lwa yo pibliye nan mwa septanm 1835 ki te kontwole laprès pou limite pwopagann repiblikèn. Lwa sou laprès 9 septanm 1835, istoryen yo konsidere kòm yon gwo atak sou libète laprès, gen pou objektif pou anpeche diskisyon sou wa a, dinasti a, monachi konstitisyonèl la. Adezyon piblik nan nenpòt lòt fòm gouvènman an responsab pou penalite trè lou, epi depo garanti yo egzije administratè jounal ak ekri peryodik yo mete nan yon nivo trè wo.

Karikati ki gen rapò ak lwa sou laprès an 1850, ki te desine pa Cham (1819-1879), ki te pibliye pa jounal la satirik Le Charivari (1852)

Pandan Dezyèm Repiblik fransèz la, lwa yo sou 11 out 1848, nan 27 jiyè 1849 ak 16 jiyè 1850 diminye libète laprès la. Laprès rete anba siveyans fèmen anba Dezyèm Anpi lan .

Se konsa, jouk avènman Twazyèm Repiblik la, tout rejim yo, menm lè yo pwoklame libète ekspresyon, chache mete laprès anba titèl pa dispozisyon ki gen yon nati fiskal, finansye, administratif, lejislatif oswa jidisyè. Gouvènman siksesif osilye ant tolerans ak severite, e aplike laprès nan yon rejim prevantif (otorizasyon davans, deklarasyon obligatwa, devwa koupon pou achte, depo yon kosyon, sansi) oswa rejim represif.

Twazyèm Repiblik fransèz la enskri libète laprès la avèk lwa 29 jiyè 1881, ki rive nan laj lò li pandan peryòd sa a. Rejim Vichy la fose lwa sa a.

Prensip prensipal yo nan dwa laprès

Libète laprès la konsidere pa Kou Ewopeyèn nan Dwa Moun (ECHR) kòm yon eleman nan libète ekspresyon (Atik 10 nan Konvansyon Ewopeyèn Dwa Moun).

Pwoteksyon sous enfòmasyon jounalis yo, san eksepsyon oswa restriksyon yo konsidere kòm «  youn nan potomitan libète laprès yo  " . Souvan konfonn ak sekrè pwofesyonèl, li sepandan fondamantalman diferan de li epi li pa garanti inifòm nan tout peyi endistriyalize yo.

Vyolasyon libète laprès

Vyolasyon libète Laprès egziste  :

  • sou yon bò, anpeche pliralis ak endepandans la nan anplwaye editoryal la, an patikilye  :
    • konsantrasyon medya pa gwo gwoup endistriyèl,
    • presyon fiskal,
    • presyon finansye,
    • presyon politik,
  • nan lòt men an, anpeche pwofesyon jounalis, an patikilye  :
    • asasina jounalis,
    • prizon pou jounalis yo,
    • kidnapin jounalis,
    • atak sou jounalis,
    • menas jounalis yo.

Nan mwa novanm 2015, Can Dündar, editoryalis jounal Cumhuriyet la ak loreya Pri Repòtè San Fwontyè [1] rete nan prizon tik akòz revelasyon sou livrezon zam pou rebèl siryen. [2] Fen desanm 2015 Can Dündar ekri tèks la ki rele À l'Humanité [3] kote li tabli rezon prensipal pou vyolasyon libète laprès nan mond lan.

Sitiyasyon aktyèl la nan mond lan

Klasman mondyal daprè Repòtè San Fwontyè

Chak ane, ONG Repòtè San Fwontyè (RSF) trase yon lis peyi soti nan pwen de vi nan libète laprès yo. Klasman mondyal libète laprès la baze sou repons ankèt yo te voye jounalis ki se manm òganizasyon patnè RSF yo, ansanm ak ekspè sou kesyon an : chèchè, avoka ak aktivis dwa moun. Ankèt la kouvri atak dirèk kont jounalis ak medya yo e lòt sous endirèk nan presyon kont laprès lib, tankou presyon sou jounalis pa gwoup presyon. RSF remake ke klasman an konsène sèlman ak libète laprès epi yo pa mezire bon jan kalite jounalis oswa pwòp sansi.

klasman RSF a varye chak ane, an 2010 li bay lis peyi yo ki pi respekte libète laprès la tankou Syèd, Fenlann, Peyiba e lis peyi ki Nòvèj, ak men Iran, Tirkmenistan, Kore dinò, ak Eritre a se peyi ki mwens respekte libète laprès. Etazini ak Lafrans vire toutotou 40yèm pozisyon nan lane 2014.[4]

Selon klasman mondyal Libète laprès RSF an 2014, Azi de Lès, Mwayen Oryan ak Nòdwès Lafrik se yo ki pami rejyon yo pi move nan mond lan pou libète laprès la. Daprè rapò a, faktè a ki agrave se prezans yon konfli, kòm tonbe rejim peyi Lejip la, peyi Siri, Mali ak Repiblik santrafik. Anplis de sa, vyolans entèn ak zak teworis mine kèk peyi tankou Meksik, Irak, Iran, Somali, Repiblik Demokratik Kongo ak Nijerya.[4]

Ogmantasyon nan vyolans ap pouse Asanble Jeneral Nasyonzini yo adopte nan mwa novanm 2013 premyè rezolisyon an sou sekirite jounalis ak sou kreyasyon Jounen Entènasyonal kont enpinite pou krim kont jounalis (selebre sou 2 novanm).[5]

Asosyasyon an tou etabli yon lis "predatè libète laprès  »,ki li mete ajou chak ane. [6] .An 2006, senk (5) nouvo non ogmante lis la, ane sa a  : Premye Minis Etyopyen Meles Zenawi, Prezidan Iranyen Mahmoud Ahmadinejad, gwoup ame Tamil nan Sri Lanka, lidè paramilitè kolonbyen Diego Fernando Murillo Bejarano, ak lidè geriya kolonbyen Raul Reyes.

Klasman mondyal 2015

Sou 12 fevriye 2015, Repòtè yo san fwontyè (RSF) pibliye rapò anyèl li yo. Nan rapò sa a, 180 eta te revize ki baze sou libète laprès, medya endepandan epi tou sitiyasyon repòtè yo ak jounalis yo. Iran se nan 173yèm pozisyon nan lis sa a, sa ki endike, malgre pwomès Rouhani yo, libète ekspresyon ak jounalis pa amelyore; enkyetid RSF kontinye. Selon rapò a, Iran klase nan twazyèm pozisyon nan lis la sou jounalis nan prizon.

Klasman mondyal 2016

Sou 13 desanm  2016, Repòtè San Fwontyè (RSF) pibliye rapò anyèl li yo. Rapò a di : 348 jounalis yo te arete e 52 te pran an otaj nan Iran nan lane 2016. Aprè Latiki, Lachin, Siri, peyi Lejip, ak Iran gen prèske de tyè nan jounalis arete.

Klasman mondyal 2017

Selon rapò RSF an 2017 la,  Iran ansanm ak Lachin, Latiki, Vyetnam ak Siri se pi gwo prizon pou repòtè yo ak aktivis medya yo. Rapò a di pandan 2017, pami jounalis pwofesyonèl yo, 50 te mouri ak 326 te arete; 54 repòtè yo te pran an otaj.

Klasman mondyal 2018

Nan rapò anyèl li an 2018, RSF dokimante vyolans ki ka touye moun ak move konpòtman kont repòtè yo di pou yon ane 80 repòtè yo te mouri, 348 arete, ak 60 pran an otaj, sa ki endike yon ostilite san parèy kont anplwaye medya yo. Oganizasyon sa a rekonèt Iran kòm youn nan senk (5) eta yo rele "prizon repòtè yo" ansanm ak Lachin, Arabi Saoudit, peyi Lejip ak Latiki. Selon rapò sa a Iran klase 144yèm pozisyon e li toujou youn nan pi gwo prizon pou jounalis yo.

Klasman mondyal 2019

Sou 18 avril 2019, RSF la pibliye rapò anyèl li, endikasyon pou medya lib nan mond lan. Nan rapò sa a, nan mitan 180 eta yo, Nòvèj te peyi ki pi respekte libète laprès ak ki pi an sekirite nan mond lan. Fenlann ak Syèd yo swiv li nan lis la. Sepandan, Iran pèdi pozisyon li nan lis la - konpare ak 2018- e li se nan mitan 11 peyi yo ki siprime libète medya yo. Iran klase nan 170yèm  pozisyon nan lis la.

Klasman mondyal 2020

Sou 21 avril 2020,  nan rapò an 2020 RSF pibliye dènye klasman libète medya yo. Repiblik Islamik Iran an twouve li nan 173yèm pozisyon nan lis la. Lli pèdi twa (3) pozisyon  konpare ak 2019. Twa peyi alye Iranyen yo, Siri, Lachin, ak Kore dinò twouve li nan 174yèm, 177yèm, ak 180yèm pozisyon. Oganizasyon sa a akize Lachin ak Iran yo mete sansi nan aktyalite sou pandemi kowonaviris.

Rang Pays Score global[7] Situation
1 Modèl:Flag 7,60 Très bonne
2 Modèl:Flag 8,27
3 Modèl:Flag 8,92
4 Modèl:Flag 10,36
5 Modèl:Flag 11,28
6 Modèl:Flag 11,93
7 Modèl:Flag 12,13
8 Modèl:Flag 12,73
9 Modèl:Flag 12,75
10 Modèl:Flag 13,03
11 Modèl:Flag 13,47
12 Modèl:Flag 13,55
13 Modèl:Flag 13,98
14 Modèl:Flag 14,08
15 Modèl:Flag 14,72
16 Modèl:Flag 14,97
17 Modèl:Flag 15,51 Bonne
18 Modèl:Flag 15,77
19 Modèl:Flag 16,02
20 Modèl:Flag 16,07
21 Modèl:Flag 16,41
22 Modèl:Flag 16,53
23 Modèl:Flag 16,91
24 Modèl:Flag 17,08
25 Modèl:Flag 17,43
26 Modèl:Flag 17,95
27 Modèl:Flag 18,02
28 Modèl:Flag 18,62
29 Modèl:Flag 18,69
30 Modèl:Flag (République de / pays reconnu par l'ONU) 17,79
31 Modèl:Flag 20,12
32 Modèl:Pays 20,31
33 Modèl:Flag 20,53
34 Modèl:Flag 20,62
35 Modèl:Flag 21,03
36 Modèl:Flag 21,37
37 Modèl:Flag 21,70
38 Organisation des États de la Caraïbe orientale 22,10
39 Modèl:Flag 22,24
40 Modèl:Flag 22,26
41 Modèl:Flag 23,43
42 Modèl:Flag 23,85
43 Modèl:Flag 23,88
44 Modèl:Flag 24,33
45 Modèl:Flag (non reconnu par l'ONU) 24,37
46 Modèl:Flag 24,46
47 Modèl:Flag 24,76
48 Modèl:Flag 24,93
49 Modèl:Pays 24,97
50 Modèl:Flag 25,07 Problèmes sensibles
51 Modèl:Flag
52 Modèl:Flag 26,26
53 Modèl:Flag 26,36
54 Modèl:Flag 26,47
55 Modèl:Flag 26,49
56 Modèl:Maurice 26,67
57 Modèl:Flag 26,71
58 Modèl:Flag 26,72
59 Modèl:Flag 26,76
60 Modèl:Flag 26,80
61 Modèl:Flag 27,21
62 Modèl:Flag 27,24
63 Modèl:Flag 27,61
64 Modèl:Flag 27,76
65 Modèl:Flag 27,83
66 Modèl:Flag 28,05
67 Modèl:Flag 28,64
68 Modèl:Flag 28,78
69 Modèl:Flag 28,95
70 Modèl:Flag 28,97
71 Modèl:Flag 29,01
72 Modèl:Flag 29,44
73 Modèl:Flag (province chinoise) 29,46
74 Modèl:Croatie 29,59
75 Modèl:République turque de Chypre du Nord (non reconnu par l'ONU) 29,88
76 Modèl:Flag 29,92
77 Modèl:Guinée-Bissau 30,09
78 Modèl:Flag 30,32
79 Modèl:Flag 30,38
80 Modèl:Flag 30,41
81 Modèl:Flag 30,42
82 Modèl:Flag 30,45
83 Modèl:Flag 30,65
84 Modèl:Flag 30,73
Modèl:Flag
86 Modèl:Flag 30,75
86 Modèl:Seychelles 30,86
88 Modèl:Flag 30,89
89 Modèl:Flag 30,92
90 Modèl:Flag 30,98
91 Modèl:Flag 31,01
92 Modèl:Flag
93 Modèl:Flag 31,05
94 Modèl:Flag 31,12
95 Modèl:Flag 31,20
96 Modèl:Flag 32,12
97 Modèl:Flag 32,22
98 Modèl:Flag 32,82
99 Modèl:Flag 33,01
100 Modèl:Flag 33,02
101 Modèl:Flag 33,15
102 Modèl:Flag 33,19
103 Modèl:Flag 33,58
104 Modèl:Flag 33,61
105 Modèl:Flag 33,64
106 Modèl:Flag 33,65
107 Modèl:Flag 33,88
108 Modèl:Flag 34,83
109 Modèl:Bulgarie 35,01 Difficile
110 Modèl:Paraguay 35,64
111 Modèl:Flag 35,74
112 Modèl:Flag 35,94
113 Modèl:Flag 36,12
114 Modèl:Flag 36,48
115 Modèl:Flag 36,73
116 Modèl:Flag 38,27
117 Modèl:Maldives 39,30
118 Modèl:Flag 39,33
119 Modèl:Flag 39,39
120 Modèl:Flag 39,46
121 Modèl:Flag 39,66
122 Modèl:Flag 39,69
123 Modèl:Flag 39,83
124 Modèl:Flag 39,93
125 Modèl:Flag 40,42
126 Modèl:Flag 40,46
127 Modèl:Flag 41,08
128 Modèl:Flag 41,44
129 Modèl:Flag 41,47
130 Modèl:Flag 41,59
131 Modèl:Flag 41,82
132 Modèl:Flag 42,07
133 Modèl:Flag / Modèl:Flag 42,42
134 Modèl:Flag 42,83
135 Modèl:Flag 42,90
136 Modèl:Flag 42,94
137 Modèl:Flag
138 Modèl:Flag 43,24
139 Modèl:Flag 43,55
140 Modèl:Flag 43,75
141 Modèl:Flag 44,34
142 Modèl:Flag 44,69
143 Modèl:Flag 46,70
144 Modèl:Flag 46,89
145 Modèl:Soudan du Sud 48,16
146 Modèl:Flag 48,36
147 Modèl:Mexique 48,97
148 Modèl:Flag 49,45
149 Modèl:Flag 50,27
150 Modèl:Éthiopie 50,34
151 Modèl:Flag 51,10
152 Modèl:Flag 51,27
153 Modèl:Flag 52,43
154 Modèl:Flag 52,67
155 Modèl:Flag 52,98
156 Modèl:Brunei 53,72
157 Modèl:Flag 54,01
158 Modèl:Flag 54,03
159 Modèl:Flag 54,11
160 Modèl:Flag 55,78 Très grave
161 Modèl:Flag
162 Modèl:Flag 56,40
163 Modèl:Flag 56,81
164 Modèl:Flag 58,88
165 Modèl:Flag 65,12
166 Modèl:Flag 65,80
167 Modèl:Somalie 65,95
168 Modèl:Flag 66,02
169 Modèl:Flag 66,11
170 Modèl:Flag 66,41
171 Modèl:Flag 66,47
172 Modèl:Flag 70,54
173 Modèl:Flag 71,75
174 Modèl:Flag 73,56
175 Modèl:Flag 73,96
176 Modèl:Flag 77,66
177 Modèl:Flag 81,49
178 Modèl:Flag 84,19
179 Modèl:Flag 84,24
180 Modèl:Flag 84,98

Meksik

Nan Meksik, 36 jounalis yo te asasinen ant 2011 ak 2016 ak 496 atake nan lane 2016. Selon RSF, peyi a se twazyèm pi danjere nan mond lan pou jounalis aprè Afganistan ak Siri. [8]

Ondiras

Ant 2008 ak 2017, 62 jounalis, fotograf, kameramann ak pwopriyetè medya altènatif, jeneralman ki ap kritike otorite ki gen pouvwa yo, te asasinen. [9]

Larisi

Avèk asasina yo Anna Politkovskaya ak Anatoly Voronined nan ajans près Itar-Tass nan mwa oktòb 2006, endepandans medya ris yo rele nan kesyon paske de prensipal chèn televizyon piblik yo ( ORT ak RTR ) yo kontwole pa gouvènman an. Selon Marie Mendras, omwen mwatye nan jounal televizyon ki soti nan chanèl sa yo dedye a aksyon Prezidan Poutin. [10] Depi 2003 - 2004, Moskou te sere boulon anpriz li sou chanèl televizyon prive tankou NTV. Aprè Beslan ki te pran otaj an 2004, Izvestia te pibliye plizyè foto trajedi a epi yo te revoke editè an chèf la imedyatman.

Nan mwa jen 2019, yo arete jounalis Ivan Golounov pou trafik dwòg. Anpil jounalis denonse evènman sa a kòm yon konplo. [11] Li te finalman libere aprè li te resevwa sipò san parèy nan men sosyete sivil la ak anpil jounalis ris,[12] ak tout akizasyon kont li te tonbe. Evènman sa a eksepsyonèl pou difizyon nan medya li yo nan peyi a, ki gen ladan ak medya pwo-gouvènman an. [13] Sepandan, plizyè jounalis ak defansè libète laprès nan Larisi rete nan prizon, nan ka ki pa te gen menm eko nan sosyete sivil la. [14]

Se sèlman entènèt la, radyo ak laprès Moskou ( Novaïa Gazeta, Kommersant, Radio Echo de Moskou oswa Radio Liberté ) yo konye a chape anba men pouvwa a. Sepandan, sèlman 20 a 30 % nan popilasyon ris la gen aksè a entènèt la. [10]

Byelorisi

Dzmitry Zavadski pwobableman te mouri asasinen an 2000.

Inyon Ewopeyen an

Nan mwa oktòb 2009, yon deba anime Palman an konsènan libète enfòmasyon. Deba sa a te konkli pa Komisè Reding ki endike ke lejislasyon ewopeyèn sou pliralis medya te sibòdone nesesite li yo rezoud pwoblèm an relasyon avèk mache entèn la. [15]

Lafrans

Jurisprudans Lwa sou libète laprès la nan 29 jiyè 1881 konsève nan mitan tèm legal yo prensip lafwa jounalis, depi yo satisfè kat kritè, ki gen ladan bon jan kalite a nan ankèt la ak absans la nan animosite pèsonèl. Li sistematikman kondane direktè a nan piblikasyon an lè feblès nan ankèt la, ak Se poutèt sa nan resous yo akòde bay jounalis, se kòz la nan difamasyon an . Jounalis yo pa kontwole pa yon kò espesifik nan pwofesyon yo, ki ta ka etabli règleman ak enpoze penalite sou yo nan evènman an nan move konduit. Kòd travay la, ak lwa Cressard la, sepandan bay yo pwoteksyon dwa, pandan y ap yon pati nan kòd la etik enkli nan akò nasyonal travay kolektif pou jounalis, sendika jounalis yo 'mande aneksyon nan charter Minik la nan li yo. vèsyon konplè.

Jounalis la lib chwazi aksepte kòd moral la ki fikse dwa yo, men pi wo a tout devwa yo, ki rele tou konstitisyon Minik la, epi ki tonbe nan kontrent yon endepandans trè relatif nan pèsonèl editoryal la . Direktè piblikasyon an gen tout pouvwa pou modifye atik yo. Konstitisyon an Minik, trase moute nan 1971, ki etabli dis devwa fondamantal ak senk dwa pou pwofesyon an, te siyen pa sendika prensipal yo nan jounalis franse.

Libète medya franse yo parèt devan kèk obsèvatè pou redwi depi asansyon sou pouvwa prezidansyèl Nicolas Sarkozy (nan mai 2007Me 2007 ). Franse ki pale emisyon televizyon Swis nan juin 2009Jen 2009 yon dokimantè ki gen rapò ak pouvwa Nicolas Sarkozy sou medya franse yo, lè l sèvi avèk laperèz ak sanksyon pou kontwole yo [16] .

Yon pwojè pou refòme konstitisyon sa a, ki gen orijin gouvènman an e ki te dirije pa yon gwoup dis nèg saj, leve anpil reyaksyon sou entènèt la nan otòn 2009 [17] . Depi 7 septembre 20117 septanm 2011 an Frans, se libète laprès la rekonèt ak pwolonje nan "blogueurs" pa lalwa Moyiz la ka apre jijman an Antoine Bardet, alyas "Fansolo". Apre defèt li nan premye egzanp kont Serge Grouard, majistra UMP nan Orléans, konfime sou apèl, Tribinal kasasyon an te deside an favè li anba lalwa 29 juillet 188129 jiyè 1881 sou libète laprès la. Desizyon sa a se yon rekonesans pou tout blogueurs nan pwoteksyon lwa a te di jeneralman rezève sèlman pou medya tradisyonèl yo [18] .

Enkyetid pou libète laprès an Frans yo reflete nan klasman anyèl etabli pa asosyasyon Repòtè san fwontyè yo . Li te klase Lafrans 38 nan 2011 [19], 45 nan plase li yo nan 2016 [20], kont 35 nan 2008 ak 31th nan 2007. Klasifikasyon nan pòv nan Lafrans se eksplike an patikilye pa lwa yo divès kalite prezante nan yon kontèks la nan batay kont teworis pa gouvènman an Valls ak pa mank de endepandans nan medya yo, sa yo ke yo te karakterize pa "yon relasyon trè fò ant pouvwa endistriyèl yo ak pwopriyetè medya yo, ki souvan menm ... ” . Anplis de sa nan konsantrasyon nan medya yo nan men yo nan jwè finansye, pozisyon Lafrans kapab eksplike tou pa "abi yo" soufri pa pwofesyonèl nan sektè a tankou atak la kont Charlie Hebdo ki te fèt an Frans. janvier 2015janvye 2015 [21] .

Se bòdwo entèlijans la ke yo te etidye le pli vit ke mas 2015 pou anpeche menas teworis apre atak janvye 2015 yo . Antre nan fòs sou 22 oktòb 2015 , lwa sa a kalifye pa Opozan li yo kòm libètisid, e li te refere pa 200 jounalis nan laprès jidisyè a Komisyon Ewopeyen an nan Dwa Moun.

Nan mwa septanm 2019 , istoryen laprès Alexis Lévrier endike ke " Li se objektivman pi difisil fè egzèsis pwofesyon nan jounalis depi eleksyon an nan Emmanuel Macron ". Atak yo sou libète laprès manifeste tèt yo an patikilye ak rechèch la nan lokal yo nan jounal la Mediapart ak konvokasyon an nan plizyè jounalis akize pou yo te divilge enfòmasyon ki gen rapò ak lavant zam franse nan Arabi Saoudit [22] .

Bidjè piblisite nan sektè piblik la

Yon kalite omerta ta antoure pwoblèm nan kritik nan bidjè piblisite sektè piblik paske pa gen okenn etid, pa gen Des, oswa nenpòt diskou pa ofisyèl yo ak kòmantatè sou sijè sa a pandan y ap editè yo nan Atik sa a te klèman leve soti vivan pwoblèm nan. enpòtans nan "presyon finansye sou anplwaye editoryal la" nan mitan kòz prensipal yo nan vyolasyon libète laprès. Enfòmèlman, envestisman sa a te evalye pa Marc Chernet, kontab Chartered, nan 2.36 milya dola ero nan 2013 ki baze sou lis la nan bidjè nan tèt 100 piblisite yo ki te pibliye pa sit entènèt la nan Stratégies yo chak semèn.

Lafrik

Benin

Sepandan, laplipa jounalis gen yon travay tanporè . Yo resevwa yon ti bidjè leta ak pe èd.

Depi 2007, libète laprès te diminye. Chèn ORTB nasyonal la kontwole pa tèt la nan Leta.

Burundi

Depi fen gè sivil la, laprès la devlope rapidman. Libète laprès, klèman limite pandan faz tranzisyon an, ansuit lajman respekte. [23] Men, toujou gen yon sèten risk nan pale sijè tankou egzistans gwoup rebèl ame [24] oswa ka koripsyon.

Mali

Fotojounalis

Mali ap fè eksperyans yon kriz laprès akòz depans sa yo nan analfabetis. Nan metwopòl la, Bamako (de (2) milyon abitan), pi gwo jounal yo gen yon sikilasyon sèlman 1 malta women. Epitou, radyo a se sous enfòmasyon ki pi enpòtan an.

Pafwa jounalis resevwa yon tip nan kay la kote yo anplwaye olye pou yo peye regilyèman.

Epitou, kèk jounalis ki regilyèman peye pa pale anlè pwoblèm sosyal, tankou kriz lekòl la ak ogmantasyon rapid la nan pri.

Lachin

Xi Jinping retabli kontwòl ideyolojik nan medya chinwa yo, lekòl yo ak inivèsite yo. [25] «  libète laprès " se youn nan «  sèt danje   ” mete devan pa Pati Kominis Chinwa a nan dokiman nimewo 9. [26] , [27] .

Nan 2014, Pati Kominis la tabli yon «  egzamen ideyolojik  " nan lòd yo «  kontwòle   » tout jounalis. [28] Yo dwe konnen règl esansyèl, pou egzanp «  li se absoliman entèdi pou atik pibliye gen ladan kòmantè ki kontredi liy lan nan Pati Kominis Chinwa a " . Oswa menm «  relasyon ki genyen ant pati a ak medya yo se ke lidè a ak dirije a " [29] .

Nòt ak referans

  1. « Turquie. Can Dündar, lauréat du prix RSF pour la liberté de presse, a été écroué ». courrierinternational.com (in français). 27-11-2015.  Check date values in: |date= (help)
  2. Marie Jégo (27-11-2015). « En Turquie, 2 journalistes poursuivis pour des révélations sur des livraisons d’armes aux rebelles syriens ». lemonde.fr (in français).  Check date values in: |date= (help)
  3. « Depuis sa prison, le message de Can Dündar à l’Humanité ». humanite.fr (in français). 29-12-2015.  Check date values in: |date= (help)
  4. 4,0 et 4,1 Classement RSF 2014
  5. « RSF salue l'adoption par l'Assemblée nationale de l'ONU une résolution sur la sécurité des journalistes »
  6. 40 prédateurs de la liberté de la presse - RSF, 3 mai 2010
  7. « Classement de la liberté de la presse 2017 ». rsf.org (in français). Retrieved 26 avril 2017. 
  8. « Mexique : le bilan accablant de Enrique Peña Nieto à un an des présidentielles ». www.medelu.org (in français). Retrieved 2017-09-23. 
  9. « Au Honduras, le coup d’État permanent ». www.medelu.org (in français). 2017-12-05. 
  10. 10,0 et 10,1 Une Russie imprégnée de violence - Entretien avec Marie Mendras, Le Monde, 14 octobre 2006. Marie Mendras est chercheuse au Centre d'études et de recherches internationales (CERI), professeur de politique russe à l'institut d’études politiques de Paris.
  11. « Ivan Golounov, un journaliste d’investigation russe arrêté à Moscou pour détention de drogue ». lemonde.fr. 07 juin 2019. Retrieved 12 juin 2019.  Check date values in: |access-date=, |date= (help)
  12. « Russie : le journaliste Ivan Golounov disculpé après une mobilisation "historique" ». lexpress.fr. 11 juin 2019.  Check date values in: |date= (help)
  13. « Все обвинения сняты с журналиста Ивана Голунова, который уже освобожден из-под домашнего ареста ». первый канал (in russe). 11 juin 2019.  Check date values in: |date= (help)
  14. « Après la libération d’Ivan Golounov, RSF appelle à la mobilisation pour les autres journalistes emprisonnés en Russie ». rsf.fr (reporters sans frontières). 12 juin 2019.  Check date values in: |date= (help)
  15. Première session plénière d'octobre : dossier complet - Parlement européen, 6 octobre 2009
  16. Reportage sur le contrôle des médias français par Nicolas Sarkozy, au moyen de la peur : « Sarkozy, vampire des médias », enquête de Sarah Perrig et Alexandre Bochatay, reportage disponible en ligne dans l'émission d'investigation Temps présent
  17. Donnez votre avis sur le projet de charte des journalistes - Rue89, 31 octobre 2009
  18. La Cour de cassation étend le droit de la presse aux blogs, nouvelobs.com, 8 octobre 2011
  19. http://fr.rsf.org/press-freedom-index-2011-2012,1043.html
  20. Classement RSF de la liberté de la presse : la France chute à la Modèl:45e, Guillaume Champeau, numerama.com, 20 avril 2016
  21. Classement RSF : la liberté de la presse française bafouée par les "intérêts" de ses patrons, marianne.net, 21 avril 2016
  22. « « C’est plus difficile d’être journaliste depuis l’élection de Macron » ». www.20minutes.fr (in français). 2019-09-16. Retrieved 2019.  Check date values in: |access-date= (help)
  23. Pollet, Jean-François (2013). « Être journaliste au Sud ». Imagine (96): 34-37. .
  24. « Burundi: le journaliste Hassan Ruvakuki est libre ». 2013. Retrieved 29 mars 2013.  Unknown parameter |month= ignored (help); Check date values in: |access-date= (help).
  25. Guy Sorman (12-02-2015). « Chine : l’inquiétante dictature nihiliste ». contrepoints.org (in français).  Check date values in: |date= (help)
  26. Chris Buckley (13-05-2013). « China Warns Officials Against ‘Dangerous’ Western Values ». nytimes.com (in anglais).  Check date values in: |date= (help)
  27. (angle) en « Modèl:Langue », 11 août 2013.
  28. Dorian Malovic, Examen idéologique pour les journalistes chinois 29 avril 2014
  29. Patrick Saint-Paul (13-12-2013). « Les journalistes chinois contraints de passer un examen d'idéologie ». lefigaro.fr (in français).  Check date values in: |date= (help)