Istwa a lang franse

A "te Fransè" yo s'yon lang romans pale nan Fwans, ki li origine, osi byen tankou nan Bèljik, nan Kanada, piti Luxembourg, nan Swis ak nan 51 lan lòt peyi yo, premyèman on sèl kote Afrika, li fè pwèske pati a Fwansè kolonyal pisan ansyen osi byen ke demokratik Kongo, Kongo Bèlj ansyen.

D'evolisyon d'a Vulgar Laten pou ba laten ak roman pandan premye Milenè d'epòk kretyen la, Fwansè a vin legal ak administratif lang ak lòd Villers-Cotterêts nan 1539. Si yon lang long refòm pwomosyone ak akademik pou regilarize te swiv li ak réintroduire Laten vocables. Fwansè klasik Fransè modèn vin de sivivan XVIe ak XVIIe de la sivivan XVIIIe, piti [machin nan lang]] de Europe. Ak a Kolonizasyon Que Fwansè se nan Amerik pou a sivivan XVIIe, piti [Afrika]] nan pou a sivivan XVIIIe, ki te fè yon lang mond. Sepandan Fwansè a pèdi nan enfliyanse politik pandan la sivivan XXe, pou avantage li konkiran Anglè de.

Fwansè se lang Romance dènye a de latin paske plizyè lang nou a pou li fonetik evolisyon. Nan plas premye a gaulois. pale tankou "oak", "kabwèt", "mouton", "tòn" oubyen "krèm glase" te gen de survivances. Dezyèm lan te founi te lang peyi a Franks, Anglè a se lang Germanic laj néo-latines. "twò", "ble.,"grey","mawon., "blond", "mache",. ti gason. ak "Fwans" yo pati de sa héritage. Sa "Gaul" ak "Gallic" dériver, ni gen interféré ak Almay la "walh-" devni ("etranje", "Gallo-Romen") "* wahl", tankou "salha" > "* sahla" > willow, osi Almay. Ensuite, lang lòt gen a pou li devlòpman lexical [Italyen, Anglè, olandè, Arabi (pase a Italyen ak Espanyòl pou plis pati), grèk granmoun, occitan, ets.]. Sepandan lang Fwansè prete anpil pale se latin, ki kontinye ap fè a pi gwo collaborateurs de nouvo pawòl ak tèm Anglè a tou kapab orijin Laten ou Fwansè.

Tèm "lang d'oïl" nan kèk ka ka synonyme ak de franse.

Lang franse a gen mak sa a pou devlopman li t'en gwoup sivivan, piti [intellectuelle]] travay la tankou a Pléiade, ou enstitisyon yo tankou Académie Française. Sa s'yon lang sa yo rele "académique". Sepandan, utilisation pwoteje dwa li ak anpil malaxèrent sa lang vivan, nan pwemye ran a de ki piti [Molière]]. nou te pale de "lang de Molière.

Devan pwopagasyon de neologism sivivan enpòte d'etranje lang, anpil nan yo piti [Anglè]], gouvènman Fransè a efò pou pran mezi pou pwoteje dijèn de lang yo. Modifié adopte ansanm, 7 janvye 1972, li soti yon dekrè anpil 72-9 relatives pou enrichissement de Fwansè, founi pou kreyasyon de terminologie depatmantal commissions pou enrichissement d'a vokabilè Fwansè.

Nan Quebec, a biwo québécois de la Lang franse ki rèsponsab pou réglementation itilize lan lang franse se protégé pa a Bill 101 de Quebec. Biwo a ofwi sou "grand dictionnaire terminologique entènèt de" .