Batay nan Lakrèt-a-Pyewo

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib
Batay nan Lakrèt-a-Pyewo
{{{caption}}}
Konfli: {{{conflict}}}
Dat: 4-24 mas 1802
Anplasman: Latibonit la, tou pre Sen Mak, Ayiti
Rezilta: Viktwa franse
Militè
Koloni franse Sen Domeng Rebèl ayisyen
Kòmandan yo
Charles Leclerc Jean-Jacques Dessalines
Twoup
Mouri yo
{{{pertes1}}} {{{pertes2}}}

Batay nan Lakrèt-a-Pyewo te yon gwo batay nan Revolisyon Ayisyen an ap pran plas depi 4 mas jiska 24 mas 1802.

Batay la te fèt nan fò Lakrèt-a-Pyewo (nan franse ː La Crête à Pierrot), bò solèy leve nan Saint Marc sou fon Latibonit larivyè Lefrat la. Lame kolonyal franse ki fòme ak 2,000 gason ki te dirije pa Jeneral Charles Leclerc blokaj fò a, defann pa rebèl ayisyen Jean-Jacques Dessalines yo. Prevansyon oswa pèmèt aksè nan mòn yo Cahos, fò la te estratejikman enpòtan. Avèk manje ki te vide ak minisyon materyèl, rebèl Dessalines yo te fòse nan blokad franse a epi chape franse ae li te ale nan mòn yo. Isit la, fòs Dessalines yo masak anpil sivil franse, ak avèg kontwòl nan fò Lakrèt-a-Pyewo la sou 11 mas.

Sou 12 mas, fòs franse yo te eseye jwenn kontwòl fò la, men echwe; Fwans franse Jean Boudet te soufri pèt 480, ak fòs Dessalines yo te soufri pèt 200-300. Yon lòt tantativ te fèt sou 22 mas ki te mennen a 300 lanmò franse. Sou 24 mas, fòs Dessalines yo te abandone fò la nan mitan lannwit lan akòz gwo pèt, ak franse a te vin kontwòl sou li. Malgre pran kontwòl fò a, franse yo te soufri pèt pi gwo, tankou lanmò Jeneral Charles Dugua. Alexandre Pétion, yon melanje-ras franse jeneral, te jwe yon wòl enpòtan nan kaptire nan fò la lè li jere yo deplwaye kanon l 'sou yon mòn neglijans pozisyon ayisyen an. Apre batay la, Dessalines tanporèman fè sèman fidelite nan Lafrans ak ansanm fòs li yo ak Leclerc a, ki mennen Toussaint Louverture, lidè ayisyen an, dakò ak rann tèt. Menm si yon defèt pou Ayisyen yo, batay la te demontre kalite batay yo e yo te montre ke yo ka lakòz aksidan enpòtan nan fòs regilye Ewopeyen an. Lè maladi ki andikape anpil nan lame franse a, Dessalines yon lòt fwa ankò tounen nan jaden an, kounye a kòm lidè nan fòs ayisyen yo apre arestasyon an ak lanmò nan Louverture, ak istwa a nan rezistans a fè tèt di nan Ayisyen yo nan Lakrèt-a-Pyewo te ede bay konfyans twoup li.

Referans[modifye | modifye kòd]